Jurnalistikanın ilk dekanı...

 

Zəmanəsinin ən populyar yazarlarından biri...

 

Çox güman ki, orta nəslin nümayəndələri onun adını yaxşı xatırlayır. Çünki o, həqiqətən 70-ci illərin sonlarında Azərbaycanda ən çox oxunan yazıçılardan biri idi. Gənclər arasında adı xeyli populyar olan yazarlardan idi Nurəddin Babayev... Dövrünün məşhur yazıçılarından sayılan Nurəddin müəllim həm gözəl publisist idi. O, professor kimi Azərbaycanda jurnalistika fakültəsinin əsas yaradıcılarından biri ilk dekanı olmuşdur.

 

Nurəddin Həsən oğlu Babayev 1921-ci il mart ayının 23-də Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Ziyalı ailəsində doğulan gənc Nurəddin intellektual bir mühitdə böyümüşdür. Onun böyük əmisi Çar ordusunun generalı olmuşdur. Hələ uşaq yaşlarından Bakı şəhərinə köçən gənc məktəb illərindən istedadı, təfəkkürü iradəsi ilə həm müəllimlərinin, həm yaşıdlarının diqqətini çəkmişdir. Nurəddin Babayevin yaradıcılıq fəaliyyətinə dəstək verən şəxslər arasında ailənin yaxın dostu Əhməd Cavad da vardı. Böyük şairimiz onun gələcək inkişafında önəmli rol oynamışdır.

Yazıçı ədəbi fəaliyyətə 1939-cu ildə başlamış, bundan sonra müxtəlif qəzetlərdə tez-tez məqalə, oçerk hekayələri dərc edilmişdir. N.BabayevinƏbədi qəhrəmanlıqadlı ilk kitabı 1945-ci ildə çap olunmuşdur. O, Böyük Vətən müharibəsində ön cəbhələrdə vuruşmuş, ağır yaralanmış baş leytenant rütbəsi ilə Bakıya qayıtmışdır. Bakıya döndükdən sonra gənc yazar BDU-nun filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Nurəddin Babayevin həyat yaradıcılığına o dövrün məşhur ədibləri, mütəfəkkirləri olan müəllimləri böyük təsiri göstərmişdir. Sonralar zaman keçdikcə bu tələbə-müəllim münasibətləri çox dərin, gözəl ailəvi dostluq münasibətlərinə çevrilmişdir.

N.Babayev 1943-45-ci illərdəKommunistqəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, “Azərbaycan müəllimiqəzetində redaktor müavini, 1953-cü ildən isəUşaqgəncnəşrdəbaş redaktor işləmişdir. Yazıçının fəaliyyətinin mühüm bir dövrü müəllimlik fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur.

O dövrdə Azərbaycanda jurnalistika fakültəsi yox idi bu, o dövrün gənc nəsil jurnalistləri üçün çərçivələr yaradırdı. Sadəcə, 1928-ci ildən filologiya fakültəsi nəzdində jurnalistika şöbəsi fəaliyyət göstərirdi. Beləliklə, 1969-cu ildə tanınmış alim yazıçılarımız, o cümlədən Nurəddin Babayevin səyləri nəticəsində universitetdəjurnalistikafakültəsi yaradıldı. Bundan başqa, Jurnalistlər İttifaqının təşkil olunmasında da Nurəddin müəllimin rolu çox böyük əvəzsiz olmuşdur.

 

Oçerk üslubunun əsaslarını yaradan yazıçı...

 

BDU bitirdikdən sonra elmi-pedaqoji fəaliyyətə başlayan yazıçı 1953-cü ildən jurnalistika kafedrasında baş müəllim işləmişdir. O, 1958-ci ildəAzərbaycanda bədii oçerkin inkişafımövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi, daha sonra filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. Onun Moskva Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinin dekanı Zasurskiy Yasen Nikolayeviç ilə dostluq münasibətləri olmuş, orada dəfələrlə müxtəlif məzmunlu mühazirələrlə çıxış etmişdir. N.Babayev Azərbaycan ədəbiyyatında oçerk üslubunun nəzəri əsaslarını yaratmış bu yolda novator kimi tanınmışdır.

Dövrünün ən populyar yazıçılarından olan Nurəddin Babayev Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, oçerk publisistika şurasının sədri, 1954-cü ildən SSRİ Yazıçılar ittifaqının üzvü, oçerk publisistika şurasının üzvü, Jurnalistlər ittifaqının üzvü İdarə heyətinin katibi, Əməkdar incəsənət xadimi, Əmək müharibə veteranı, onlarla mükafatlar laureatı adını daşımışdır.

Yazıçı, publisist dəfələrlə müxtəlif elmi, mədəni layihələr görüşlər ilə əlaqədar Fransa, Kuba, Bolqarıstan, Finlandiya kimi uzaq ölkələrdə, o cümlədən SSRİ respublikalarında olmuşdur. Yazıçının bu ölkələrdə bir çox məqalə əsərləri çap edilmişdir. Nurəddin Babayev ömrünün sonuna qədər dövrünün ən çox çap olunan yazıçısı olmuşdur.

Nurəddin Babayevin yaradıcılığı çox rəngarəngdir. Onun ədəbi yaradıcılığında gənclərin təlim-tərbiyəsinə həsr edilmiş əsərləri xüsusi diqqət çəkir. Görkəmli yazıçının bu kitabları gənclər üçün stolüstü kitab olmaqla yanaşı, hər zaman tərbiyəvi, əxlaqi nəsihətlərlə zəngin xəzinədir. Bu əsərlərdənOğluma məktublar”, “Qızlar söz istəyir”, “Qızlar, sözüm sizədir”, “İşıq məhəbbət”, “Ürəklər bir olandaəsərlərini misal göstərmək olar. Bu qəbildən olanOğluma məktublarəsəriQızıl qələm mükafatı”na layiq görülmüşdür. Bu əsər BolqarıstandaƏdəbiyyatdərsliyinə daxil edilmişdir.

 

Gələcək üçün böyük elmi xəzinə...

 

N.Babayev Azərbaycan jurnalistikası tarixində ilk stabil dərs vəsaiti olan iki cildlikJurnalistika məsələlərikitabının elmi redaktoru əsas müəlliflərindən biridir. Jurnalistika məsələlərikitabına görə 1966-cı ildə o, “Qızıl qələmmükafatına layiq görülmüşdür. Nurəddin müəllimin bir sıra əsərləri rus, alman, ingilis, fransız, ispan, polyak, bolqar, macar s. dillərə tərcümə olunmuşdur. Yazıçının “Biz Azərbaycandanıq”, “Ürəyimdə sözüm var”, “İzləri itirmirikkimi kitabları da öz məzmun dəyəri ilə o dövrün gəncliyinin yetişməsində böyük rol oynamışdır.

Yazıçı həmçinin Azərbaycanda Ədəbiyyat İncəsənət arxivinin təşkilində çox böyük rol oynamış, arxiv xəzinəsinə qiymətli materiallar vermişdir. Alim Maarif Teymurovun direktor olduğu İncəsənət Ədəbiyyat arxivində Nurəddin müəllimin 31 saylı fondu ilk ən zəngin fondlarından olub xalqımızın qorunulan sərvətidir.

Məşhur yazıçı müəyyən dövr ərzində C.Cabbarlı adına Bakı kinostudiyasında baş redaktor işləmiş, xüsusən sənədli-xronikal filmlərin, kino-oçerklərin, kino-jurnalların məzmunlu, yüksək professional səviyyədə ekranlara buraxılmasında xüsusi xidmətləri olmuşdur. O, “Azərbaycan elmi”(1969), “Bacarıqlı əllər”(1963), “Nizami yurdu”(1968), “Həyatın mənası”(1979), “Axtaran tapar başqa elmi-sənədli filmlərin ssenari müəllifi olmuşdur.

Nurəddin Babayev 1991-ci il sentyabr ayının 25-də uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir. Görkəmli yazıçı BDU-da keçirilən vidalaşma mərasimindən sonra II Fəxri xiyabanda torpağa tapşırılmışdır.

 

Azadlıq”ın Araşdırmaçı Jurnalistlər Qrupu KİV-ə Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap edilir

 

 

Azadlıq.- 2013.- 2 may.- S.14.