QƏBƏLƏ
Ürəyimdə
pıçıldadıqlarım
Bu yayın
İyindən, istisindən,
Texnikanın səsindən,
hisindən, tüstüsündən
Götürüb bəlalı başımı,
bir də can yoldaşımı
(Bir də on üç yaşlı adaşımı)
Qaçdım Qəbələyə
- Baba, Qəbələyə niyə?
başqa cavab tapmadım.
- Qəbələ yaxındı göyə!
* * *
Lap uşaqlıq yaşımdan
Silinmir yaddaşımdan.
Düruca, Qəmərvan yaylağı.
Qışda dağkəli oylağı,
Ayıların armud bağı.
Zirvələrin ağ duvağı,
Qəbələnin keçmişindən
axıb gələn buz bulağı.
Zamanın ilk addımının
izi qalmış zirvə qarı
qar o qədər qədimdi ki,
Qayaların o qışında -
- Orda qara qurd düşübdü.
Bir də gördük
Qəbələ də - Qutqaşındı.
Qəbələyə ad
qoyublar
bu yaşında.
Mən də
ilk gənclik yaşımda.
Dürcadan baxdım
aşağı
Qəlbimdə min ilin qəmi,
Gözümdə
ilk eşq işığı.
Gördüm külək
yatıb burda
Güllər gözü
yuxuludu.
Günün günorta
vaxtında
Yarpaqlar
üzü suludu.
Daşlar
ürəyi doludu.
Dağlar uludan
uludu.
Oyan, dedim Qəbələyə,
Oyan, Qəbələm, oyan!
Qədim paytaxtım mənim,
Şöhrətim vaxtım
mənim,
Ay yatmış baxtım mənim,
Oyan, Qəbələm, oyan!
Bu torpağın altında,
Yerin yeddi qatında,
Oturmusan taxtında
Oyan, Qəbələm, oyan!
Haqsızlıq boş
yalandı,
Haqq dünyada
qalandı.
Dağlar sənin
qalandı.
Oyan, Qəbələm, oyan!
Dolanar zaman gələr,
Canımıza can gələr.
Üç rəngli
bayrağıyla
Bir Azərbaycan
gələr.
Sənin də baxtın
gülər
Oyan, Qəbələm, oyan!
Qəbələnin yolları
Qəbələnin
yolları
at-araba yolu idi.
şəhər torpaq altında,
yol xarabə yolu idi.
Palantökən yolunda1
Eşeklərin belindən
Sürüşərmiş
palanı.
(deyiblər,
eşitmişəm,
yalançı deyən olsun.
Mən demirəm
yalanı).
Sel vaxtı çayı
keçmək
Aya
köçmək deməkdi.
Çırmanıb suya girmək
candan keçmək deməkdi.
Ağdaşlı Qəbələdə
Poyuz görmüş
adamdı.2
çox üz görmüş
adamdı,
bir az artıq biləndi.
Ağdaşlı Qəbələdə
uzaqlardan gələndi.
Qəbələ yolu üstə
Xanların çayxanası3
onda hələ yox idi.
Qonaq-qara az
idi,
amma gözü tox idi.
gülər üz, mehribanlıq
süfrədəki yavanlıq -
bir az pendir, şor,
çörək.
Yoldan gəlmiş qonağa
bundan artıq nə gərək.
(eh, indiki
qonaqlar
ə... bu nədir?! - deyərlər.
Basıb adam
yeyərlər).
Qurtqaşından yuxarı
Tamam başqa bölgədi.
Leninin sosializmi
Qəmərvana,
Dürçaya4
Gəlib
çıxa bilmədi.
Yollar da hər gələni
Gətirmədi,
gəlmədi.
O yerlər tapdanmadı,
abırlı-üzlü qaldı.
Qəbələnin adı da
yaşadı, gizli qaldı.
Mənim də yaşım
ötüb,
Neçə dəfə
dünyanın
başına dolanmışam...
Gördüyümü,
görmüşəm,
qandığımı, qanmışam.
Elə vərdiş etmişəm
Gəl, deyiblər,
gəlmişəm.
Get, deyiblər, getmişəm.
vərdiş var məzarda da
kəmiyimdə qalacaq.
Saatımı taxmasam,
Qalstuk bağlamasam,
Mənə
soyuq olacaq.
Gəncliyin son zəngini
Xeyli var ki,
çalmışam.
Qocalığı boynuma
Soyadımla
almışam.
Yarım əsrdən
çoxdu
Bakıda
kök salmışam.
Ava-qava adım var,
Kül
altında odum var.
Bəzi qohum-qonşuya
daldayam, arxalığam.
Amma heç kəs bilmir ki,
Ağdaşsız, Qəbələsiz
Oturmuşam bir evdə
on üçüncü qatta
mən.
Nə yerdəyəm, nə
göydə
Necə sübut eyləyim
varam bu həyatda mən.
Məndən də
yuxarıda
mərtəbələr çoxdan, çox!
Yerdən əlləri
çatmır,
Göydən məni
görən yox.
Canım-gözüm bu yerdə
Qocalıqda bir dərddir
Təslim olma
bu dərdə.
Boğulursan - bağırma,
Kömək - filan
çağırma,
Sən
özünə bel bağla.
halına özün ağla.
Qocalıq da
ömürdü
Yaşa onu
maraqla.
qalan səhifələri
Sən maraqla
varaqla.
Yollar ayaqlarına
yenə döşənəcəkdi,
çöllər yenə çiçəkdi.
Yaşıl yamaclara bax
gözlərin güləcəkdi.
Dağda, daşda dolan gəz
Ayağını çayda
yu,
dabanını daşda əz.
Ayağının
yaddaşı
yuxusundan oyansın.
Əlin bulaqda
donsun.
Kürəyin
gündə yansın.
Xəyalın bircə anda
Əlli ili
qət eylər,
Qocalıq qələt
eylər.
Qəbələdə
Beynəlxalq
Musiqi Festivalı
Baxıram mən ekrana
İnanmıram özümə
İnana bilmirəm mən
Qulağıma,
gözümə.
Ora indi belədi?!
Yəni, bu Qəbələdi?!
Otellər, yollar, bağlar
gözəllikdə yarışır.
Musiqi ulduzları
Bütün dünyadan gəlib
Qəbələdə
sayrışır.
İşıqların selində
çimir dərə, çimir
dağ.
Musiqi xallarıyla
üzünü yuyur bulaq.
Qəbələ bir səhnədir
Dağlar -
tamaşaçıdır.
Şəlalələr
əl çalır.
Simfoniyanın qapısı
üzü göyə
açılır.
Orkestrdə hər nəfər
öz ürəyini
çalır.
Bu səhnəyə baxanda
Adamın ağlı gedir
yanı bu Qəbələdir?
Ştrausun valsına
dağda ayı rəqs edir.
O axşam Qəbələdə
Susub
durmuşdu vaxt da.
O axşam lap uzaqda
Musiqi sədasından
utandı ulamağa
uzaqda yalquzaq da.
İldırımlar susdular,
Buludlar yarpaqlara
çiskindən zər ələdi.
musiqini bu dağlar
Yaşıl
nura bələdi.
Bəli bu, azadlıqlı!
Müstəqillik belədi,
Bəli bu, Qəbələdi!
müstəqilliyi duyub
Keçmişindən
boylanır,
Torpağının
altında
şəhərlərin oyanır.
Şəhərlər yox
olanda
Onların ruhu kimi
yaşayırlar adları.
Şəhid şəhərlərini
yenidən dirildirlər
Bu günkü
evladları.
Azərbaycan - bütöv
can
dəfələrlə bölündü,
içində bütöv qaldı.
Öz içindən
sağaldı,
yenə də zəfər
çaldı.
Azərbaycan hər dəfə
Bir pillə də
ucaldı.
mənim Azərbaycanım
elə bütöv bir candı.
Məlhəmi özündəndi,
İçindən
sağalandı.
Bizim tariximizdə
məğlubiyyət yalandı!
Zamanın sonunacan
səfərimiz olacaq!
Hələ çox
döyüşlərdə
Zəfərimiz olacaq!
Tariximiz boyunca
Görüblər zaman-zaman,
heç kəsdə qisasını
qoymayıb Azərbaycan!
Biz gəldik Qəbələyə
On üç yaşlı
Fikrətim
Tutdu mənim əlimdən:
- Baba, bura gözəldi,
burda olmaq nə xoşdu.
Bir az
eniş-yoxuşdu.
Qoy, bir tutum əlindən.
Baba, sənin əlində
Əsa
olacağam mən.
Bizim balaca Fikrət
oyun açır başıma,
o vaxt elədiklərim
indi çıxır
qarşıma.
Elə ki, qollarını
Qəbələ ona
açdı,
Əyləncələr
qaçırdı
işıqlara sayrışdı
Burda həyat
yarışdı,
"Əsam"
quş oldu uçdu.
Nəvəmin dalınca mən
Ürəyimdə
danışdım.
Qəlbimdə
öz-özümə
ondan
küsüb-barışdım.
Özüm də bu
yaşımda
Gözəllik
qarşısında
mat-məhəttəl qalmışdım.
Mən buraya gəlmişəm
çox qədim bir baxışla
ürəyimdə dedim ki,
"Nəvəm,
məni bağışla".
Hər cür oyun
maşını
Şəlalə
var, hovuz var.
Bu yayın ortasında
Könki üçün
meydança,
gözəl, hamar buzu var.
Şeytan yoldan
çıxardan
maşınların yarışı.
Burda maşın sürməyə
Fikrətin
çatmır yaşı.
Mənim də
yaşım keçib.
Qanun var Lunaparkda,
etiraz yoxdu fakta.
Heyrət dolu gözləri
Qığılcımlar
saçırdı.
Fikrətim eyni anda
dörd bir yana qaçırdı.
Burda uşaqlar hər gün
Tam bir il
yaşayırdı.
Burda eyni zamanda
dörd fəsil
yaşayırdı.
Bu işıqlar selində
Zaman karuselində
Fırlanıb döndü
başı
gəldi mənim adaşım:
- Baba, indiyə kimi
niyə gətirməmisən,
məni bu gözəl yerə?
Nə deyim birdən-birə,
necə deyim bu yerin
yaşı yaşından azdı.
Desəm də,
inanmazdı.
Qəbələ şəhərinin
yaşı iki min ildi,
o da Qəbələ idi,
bu Qəbələ deyildi.
- Vaxtım olmadı,
adaş.
- Kubadan, Afrikadan,
Filippindən
yazmısan.
Bakıda soyuq gündən,
isti gündən yazmısan.
Amma heç deməmisən
bu gözəl yerdən mənə.
Deməmisən sən mənə
Niyə? Niyə demədin?
- Ay mənim canım,
gözüm.
Qoyursan ki, deməyə,
dilimdə qalıb sözüm.
Burda
işıq yox idi.
Burda
yatmışdı zaman.
Burda yatıb
qalmışdı
Şan-şöhrətli
vaxtımız -
Qəbələ
paytaxtımız.
Paytaxtında üstündə
yatıb qaldı baxtımız.
- Baba, uşaq deyiləm,
On üç yaşa
dolmuşam,
böyük oğlan olmuşam.
Mənnən
belə danışma.
- Günəşdən
yaranıbdı
nə varsa Yer üzündə.
İşıqdan
yarandınız
Atan, anan,
özün də.
Yeri Günəş
yaradıb,
Yer nə eyləyərdi
tək?
Böyümüsənsə
əgər
bunu bileydin gərək...
Azadlıq, müstəqillik
millətin günəşidi.
Burda gördüklərin də
o günəşin işidi.
- Bura elə gözəldi
lap elə bil
nağıldı.
- Nağıl da bir
işıqdı
içində arzu yanır.
Hər nağılın
sonunda
bir qələbə dayanır.
Ağıl da bir
işıqdı,
işıqdı ümid, əməl.
Əlimdən qaçan əsam,
Gəl tut əlimdən, di gəl!
Bizim eradan
əvvəl
Alban kilsəsi deyib,
Onu kimsəsiz bilib,
Təhqir eyləyən
nadan.
İslamdan əvvəl də
biz
İnsan
olmuşuq, insan.
İslamdan əvvəl də
biz
Allah birdi
demişik.
Allahdan çəkinmişik,
halal çörək
yemişik.
Allahın şərəfinə
məbədlər ucaltmışıq,
kilsələr yaratmışıq.
Orda dualar edib
arzumuza çatmışıq.
Axı, islam
dinindən,
Qəbələ çox
yaşlıdı,
Burda xalqım yaşadı,
Burda xalqım yaratdı,
Burda sevdi, sevildi,
Burda arzuya
çatdı.
Burda muğamlarımın
ilk xalları toxundu.
Bulaq səsi üstündə
"Sarı gəlin"
oxundu.
Biz Allah evladıyıq,
Allaha and
içmişik.
İbrahimlə, Musayla,
İsayla yol
keçmişik.
Biz də Adəm oğluyuq,
İnsanlıq tarixini
biz də dolandıq, gəzdik.
Allahın göndərdiyi
Peyğəmbəri
tanıdıq,
verdiyi dinə dözdük.
Biz Məhəmməddən əvvəl
İslam ola
bilməzdik.
İlk meçid peyğəmbərin
Özü tikən
meçiddi.
Burda meçid tikincə
yüzilliklər keçibdi.
Kilsəmizdə
qılmışıq
biz müqəddəs
namazı.
Məncə ehtiyac yoxdur
qandırmağa qanmazı.
Bu torpağın
üstündə
seneqoq da mənimdi,
kilsələr də mənimdir.
Yox, deyib partlasalar,
ölsələr də, mənimdi!
Bizim eradan əvvəl
Qəbələdə bilmirəm
hansı din hökm edirdi.
İbadət eyləməyə
kimlər hara gedirdi.
Bunu dəqiq bilirəm
Allah mənim Allahım,
dil mənim dilim idi.
Torpaq mənim torpağım
el mənim elim idi.
Zühurun öz zamanı,
hünərin öz vaxtı var.
Söz üyütmək
başqadı,
Sözün də
söz vaxtı var.
Bu gün Azərbaycanda
Açılır yeni səhər
Torpağın arxivindən
Durub ayağa qalxır
Ən qədim
- yeni şəhər.
Qoy dünya
qarşılasın
Qəbələdi bu gələn,
Anam Azərbaycana
Qələbədir
bu gələn.
Biz həmişə
olmuşuq,
biz varıq Yer üzündə,
daima olacağıq.
Dahi Üzeyir bəyin
çılğın Koroğlu himnin
Zəfərlə
çalacağıq.
Biz varıq,
olacağıq.
Fikrət Qoca,
Qəbələ-Semirana
istirahət evi, avqust 2010
1 Qəbələ yolunda yer
adı
2 Qatara, paravoza - deyirdilər
3 Bu yolda ilk çayxana
açan adamdır
4 Qəmərvan, Dürca - Qəbələdə
yaylaq adları
Azərbaycan.- 2010.- 29 avqust.- S. 5.