Tarixi
saxtalaşdırmaq istəyənlərə tutarlı elmi
cavab
Akademik
Ramiz Mehdiyevin "Gorus - 2010: Absurd teatrı
mövsümü" əsərini oxuyarkən
Ən böyük hakim olan zaman insanlara həm də
müəyyən müddətdən sonra keçilən yolun
gerçəkliklərini obyektiv dəyərləndirmək -
səhvlərdən öyrənib ibrət götürmək,
uğurlu nəticələrdən bəhrələnmək
imkanı verir. İyirminci ilinə adlayan
çağdaş müstəqillik tariximizə bu
həqiqət işığında nəzər salarkən
düşünürük ki, böyük qürur və
fəxarətlə qazandığımız uğurlar
həddən ziyadə çoxdur. İllər
ötdükcə, hansı böyük
çətinliklərdən, ağır sınaqlardan,
təlatümlərdən
çıxdığımızın daha çox
fərqində oluruq. Geridə qalan müstəqillik illəri
tarix baxımından böyük olmasa da, xaosdan sabitliyə,
durğunluqdan inkişafa, səfalətdən rifaha
keçidin möhtəşəm salnaməsini
özündə əks etdirir. Tariximizin, taleyimizin əsrə
bərabər yükünü daşıyır.
Dövlət
müstəqilliyinin ilk illərində
yaşadığımız böyük problemlər indi
yaddaşımızın acı xatirəsinə çevrilib.
Bu 20 ilə yaxın dövrdə Azərbaycan
inanılmaz dərəcədə dəyişib, zamanı
qabaqlayaraq onilliklərə bərabər yol qət edib.
İqtisadi sahədə keçid dövrünün
ağır sosial-iqtisadi, mənəvi-psixoloji
çətinliklərini mətinliklə geridə qoyan
respublikamız bütün sahələrdə sürətlə
inkişaf edir, abadlaşır, müasirləşir.
Azərbaycan təkcə sosial-iqtisadi sahədə deyil,
həm də siyasi müstəvidə bir çox
problemləri geridə qoyur. Bir vaxtlar dünya
xəritəsində tanınmayan, bədnam erməni lobbisinin
təsiri ilə müxtəlif təzyiqlərə,
təhdidlərə, ədalətsizliklərə məruz
qalan, informasiya blokadası şəraitində haqlı
mövqeyini dünyaya çatdıra bilməyən
müstəqil Azərbaycan bu gün tamam fərqli statusda
çıxış edir. Yeni dünya
nizamının gerçəkliklərinə cavab verən,
müstəqil daxili və xarici siyasət yeridən, milli
maraqlarını qətiyyətlə müdafiə edən,
Avropanın enerji təhlükəsizliyində əsas söz
sahibinə çevrilən respublikamız diplomatik
fəaliyyət sferasında artıq müdafiə deyil,
hücum taktikasından çıxış edir.
Dünya siyasətinə əsaslı təsir imkanları olan
fövqəlgüc dövlətləri artıq
respublikamızla hesablaşır, mövqeyimizi nəzərə
alırlar. "Azərbaycan artıq dünyada gedən
proseslərin fəal iştirakçısıdır. Bir
çox hallarda bölgə və Avropa üçün
önəmli tədbirlərin
təşəbbüskarıdır. Bölgədə
Azərbaycanın mövqeyindən artıq çox şey
asılıdır. Azərbaycanın iştirakı olmadan
bölgədə heç bir layihə, - nə siyasi, nə
iqtisadi, nə də başqa, - həyata keçirilə
bilməz. Ona görə də bu, bizim ölkəmizi
möhkəmləndirir" - deyən Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyev dövlətimizi beynəlxalq aləmdə
layiqincə təmsil edir, xalqımızın
maraqlarını qətiyyətlə qoruyur, milli
problemlərimizin həllində əsl iradə nümayiş
etdirir.
Müdafiədən
hücum taktikasına
Azərbaycanın
dövlət başçısının xalqın
iradəsinə əsaslanmaqla irəli sürdüyü
"hücum diplomatiyası"nın effektiv
nəticələri göz önündədir. Bu gün
əksər dünya dövlətləri respublikamızın
regionda sülhü, inkişafı, tərəqqini,
səmərəli əməkdaşlıq
təşəbbüslərini dəstəkləyən
dövlət olduğunu yaxşı bilirlər. Sivil
birgəyaşayış normalarına uyğun xarici
siyasət xətti yeridən respublikamız indi bədnam
erməni lobbisinin məkr və iftira üzərində
qurulmuş qərəzli informasiya-təbliğat siyasətini
də darmadağın edir. Rəsmi Bakının
hücumçu diplomatiyası sayəsində
ermənilərin münaqişə ilə bağlı
gerçəklikləri təhrif etmək, dünyanı
çaşdırmaq cəhdləri puça
çıxır. Ermənistan bu gün sivil
dünyada işğalçılıq siyasəti
yürüdən və bununla özünü qlobal iqtisadi
layihələrdən təcrid edən, bütövlükdə
Cənubi Qafqaz regionunun iqtisadi inkişafını
ləngidən, başqa dövlətin "for-postu"na
çevrilərək sülh danışıqlarını
süni şəkildə uzatmağa, vaxt udmağa
çalışan qeyri-konstruktiv dövlət kimi
tanınır. Təkcə belə bir faktı qeyd etmək
yerinə düşərdi ki, Bakı-Ceyhan neft
kəmərinin Ermənistan Respublikasının
ərazisindən - 48 kilometr bir ərazidən
keçəcəyi təqdirdə İrəvan hər il 8
milyon dollar qazanc əldə edə bilərdi. Bu
fakta qaz kəməri, beynəlxalq dəmir yol və şose
yolları layihələrini də əlavə etsək,
Ermənistanın Azərbaycan hesabına nə qədər
gəlir əldə edə biləcəyini təsəvvür
etmək olardı. Lakin bu gün Ermənistan özünü
bu cür imkanlardan tamamilə təcrid etmiş və
beynəlxalq qınaq obyektinə çevrilmiş bir
dövlətdir.
Vətəndaş
və ziyalı kimi dövlət başçısının
xarici səfərlərini, görüşlərini, qəbullarını
müntəzəm izləyərək hər zaman
fəxarət hissi duyuram. Elə xarici
səfər olmayıb ki, ölkə rəhbəri
Azərbaycanın ən ağrılı problemi olan
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinə diqqət yönəltməsin,
xalqın haqq səsini, ədalətli mövqeyini dövlət
başçılarının, dünya ictimaiyyətinin
diqqətinə çatdırmasın. Bəli, cənab
İlham Əliyev Qarabağ münaqişəsinin həlli
üçün gecəli-gündüzlü
çalışır. Bu qətiyyətli diplomatiyanın real
nəticələrini 7 ilə yaxın müddətdə
konkret situasiyalarda dəfələrlə müşahidə etmişik.
Uzağa getməyək, bir neçə gün
bundan əvvəl ATƏT-in Astana şəhərində
keçirilən toplantısında iştirak edən
Azərbaycan Prezidenti münaqişənin həlli ilə
bağlı Azərbaycanın qətiyyətli, prinsipial
mövqeyini növbəti dəfə ortaya qoydu.
Azərbaycanın, təcavüzkar Ermənistan dövləti
tərəfindən danışıqlar prosesinin uzadılaraq
mənasız görüşlərə
çevirməsinə yol verməyəcəyini
qətiyyətlə bəyan etdi!
Rəsmi
Bakı diaspor və lobbi quruculuğu istiqamətində
səmərəli tədbirlər həyata
keçirməklə erməni lobbisinə qarşı effektiv
əks-hücuma nail olub. Ermənistanın
təcavüzkarlığı və etnik separatizmi
dəstəkləməsi, işğalçı siyasət
yeritdiyi son illərdə BMT, Avropa İttifaqı, ATƏT,
AŞ PA, İKT kimi mötəbər beynəlxalq
təşkilatların sənədlərində rəsmi
əksini tapıb. Ölkə rəhbərliyinin uğurlu
diplomatik gedişləri nəticəsində
dünyanın əksər dövlətləri
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və
suverenliyini tanıdıqlarını birmənalı bəyan
ediblər. Ermənistanın işğalçılıq
siyasəti yürütdüyünü, hətta onunla sıx
iqtisadi münasibətlərdə olan region dövlətləri
də birmənalı etiraf edirlər.
Azərbaycanın son 16 ildə danışıqlar
prosesində ədalətli, prinsipial və beynəlxalq
hüquqa əsaslanan mövqe nümayiş etdirməsi həm
təcavüzkar tərəfə, həm də dolayısı
ilə onun təcavüzkarlığına göz yuman
ATƏT-in Minsk qrupuna - ABŞ, Rusiya və Fransaya yaxşı
məlumdur. Bu da məlumdur ki, artıq Ermənistanın
danışıqlar prosesində manipulyasiya etmək
imkanları tükənib. Azərbaycanın uğurlu və
hücumçu xarici siyasəti nəticəsində
küncə sıxışdırılan İrəvan
hazırda bütün səylərini danışıqları
süni şəkildə uzatmaq yönümündə qurub.
"Nə hərb, nə sülh" vəziyyəti onsuz da
xarici dəstək hesabına yaşayan Ermənistana milyonlar
bahasına başa gəlsə də, Serj Sarkisyan rejimi
hələlik hakimiyyətinin ömrünü uzatmaq
üçün bundan "yaxşı"
çıxış yolu görmür.
Tənzimləmə prosesində beynəlxalq
hüquq normalarına istinad imkanları tamamilə daralan,
ideoloji, siyasi, hüquqi və iqtisadi müstəvilərdə
Azərbaycana uduzan təcavüzkar tərəfin son vaxtlar daha
azğın, həm də absurd bəyanatlar verməsi də,
əslində, xof və təşviş isterikasının
ifadəsidir. Rəsmi İrəvan diplomatik
məğlubiyyət acısından doğan bu patoloji
aqressiyanı ATƏT-in son Astana sammitindən də xeyli
əvvəl - Gorus şəhərində büruzə vermişdi.
Dəqiq desək, söhbət Ermənistan
prezidenti Serj Sarkisyanın 2010-cu il oktyabrın 16-da Gorusda (XX
əsrin 20-ci illərində sovet rəhbərliyi
tərəfindən Ermənistana verilmiş Qərbi
Azərbaycanın Zəngəzur bölgəsində
yerləşən şəhər) erməni diasporunu
təmsil edən jurnalistlər qarşısındakı
reallıqdan uzaq, tarixi saxtalaşdıran, beynəlxalq
hüquq normalarının təhrifinə yönələn
sərsəm açıqlamalarından gedir. Həmin
görüşdə Sarkisyan nəinki tarixi
gerçəklikləri, fakt və sübutları, hətta bu
gün beynəlxalq ictimaiyyətin gözü
qarşısında cərəyan edən prosesləri belə
həyasızcasına təhrif edərək bəsit və
primitiv təfəkkür sahibi olduğunu növbəti dəfə təsdiqlədi. Əlləri
günahsız azərbaycanlıların qanına
batmış, insanlığa yaraşmayan ağır
müharibə cinayətlərində öndə getmiş
Serj Sarkisyan ziddiyyətli və reallıqdan uzaq
mülahizələri ilə beynəlxalq hüquq
normalarından xəbərsiz olduğunu, irqi, etnik və milli
ədavəti təşviq etdiyini göstərdi.
Əslində,
xüsusi izahata, şərhə ehtiyac yoxdur. Aşkar
görünür ki, Serj Sarkisyanın Gorusda
"Ermənilərin dünyanın ən qədim
xalqlarından biri olması", "Ermənilərlə azərbaycanlıların
etnik uyğunsuzluğu", "Azərbaycan xalqının
son əsrlərdə yaranması", "Dağlıq
Qarabağ ermənilərinin müstəqil dövlət qurmaq
haqqının olması" və digər bu kimi
sərsəm bəyanatlar verməsi daxildə
aqressivləşən müxalifəti və xaricdəki
erməni diasporunu zərərsizləşdirməyə
yönəlib. Fəqət, xarici siyasəti
dalana dirənən, ideoloji, siyasi, hərbi və iqtisadi
sahələrdə Azərbaycana uduzan Ermənistandakı
zorakı rejimin başında dayanan Sarkisyan "Gorus teatrı"nda
yürütdüyü siyasətin uğursuzluğunu da
dolayısı ilə etiraf etməyə məcbur oldu. Başqa sözlə, ciddi diplomatik
zərbələr qarşılığında həyəcan
təbili çalan keçmiş "səhra komandiri"
xaricdəki diaspor təşkilatlarını "ideoloji
silahlanmağa", işğal faktını ört-basdır
etmək, dünya ictimaiyyətini çaşdırmaq
üçün hər cür tarixi saxtakarlığa
getməyə, mif və uydurmaları
gücləndirməyə çağırdı.
Ermənistan prezidenti gülüş və istehza
doğuran qeyri-ciddi açıqlamaları ilə bir
tərəfdən ölkəsinin rəzil durumda olduğunu
etiraf etdisə, digər tərəfdən Azərbaycan
diplomatiyasına ideoloji cəbhədəki əks-hücum
strategiyasını möhkəmləndirməyə imkan
yaratdı. Söhbət ondan gedir ki, Serj Sarkisyanın
Gorusda buraxdığı ciddi tarixi, siyasi, hüquqi
səhvlərdən, daha dəqiqi, tarixi
saxtakarlıqlarından hələ uzun müddət
Ermənistanın özünə qarşı istifadə
etmək, təcavüzkar ölkənin iç
üzünü açıb göstərmək
üçün yeni imkanlar açılıb.
Təcavüzkarın
ifşası
yönümündə uğurlu
addım
Bir zamanlar
üzləşdiyi "informasiya blokada"sını
çoxdan adlamış Azərbaycan son illər
Ermənistanı ideoloji-təbliğati müstəvidə
əhəmiyyətli dərəcədə
üstələyib. Xüsusən də bədnam erməni
lobbisinin Azərbaycan və Türkiyə əleyhinə
yönəlmiş iftira və böhtan kampaniyasının
qarşısının alınması istiqamətində ciddi
addımlar atılıb. Müşahidə etdiyimiz "ikili
standartlar"a, ədalətsizliklərə rəğmən,
Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi
təcavüzü müxtəlif səviyyələrdə
etiraf edilir. Təqdirəlayiq haldır ki, bu prosesdə milli
elmi elitanın fəallığı da son illər
nəzərəçarpacaq dərəcədə
güclənib.
Xatırlatmaq yerinə düşər ki, Prezident
İlham Əliyev AMEA-nın 2005-ci ilin dekabrında
keçirilmiş 60 illik yubiley mərasimindəki dərin
məzmunlu çıxışı zamanı
ermənilərin cəfəng iddialarına qarşı
elmi-ideoloji mübarizənin gücləndirilməsi
zərurətini alimlərimiz qarşısında mühüm
vəzifə kimi müəyyənləşdirmişdi:
"Bu gün biz öz təbliğat işimizi daha da
səmərəli qururuq. Çünki bizim
təbliğatımız reallığa, faktlara
əsaslanır, yalana yox. Yəni bu gün Azərbaycanı
sadəcə olaraq ləkələmək mümkün
deyildir. Ona görə ermənilər yeni bir taktikaya əl
atıblar. O da ondan ibarətdir ki, yaxın və
keçmiş tarix təhrif olunsun, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin səbəbi təhrif olunsun,
Azərbaycan təcavüzkar bir ölkə kimi təqdim
edilsin. Eyni zamanda, bizim uzaq tariximiz təhrif olunur. Misal
üçün, Azərbaycanda heç kimə sirr deyil ki, ermənilər
Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Dağlıq
Qarabağa qonaq kimi gəlmişlər. Keçən əsrin
70-ci illərində orada onların gəlişini əks etdirən
bir abidə qoyulmuş, ermənilərin Qarabağa
gəlişinin 150 illik yubileyi qeyd olunmuşdu. Ancaq bizdən
başqa bunu az adam bilir" - deyən dövlət
başçısı AMEA-nın ayrı-ayrı
strukturlarını çirkin erməni təbliğatına
qarşı effektiv cavab verməyin ciddi vəzifələrdən
biri olduğunu vurğulamışdı.
Ölkəmizin bu və digər problemlərinə
hər zaman əsl ziyalı, vətəndaş
yanğısı ilə yanaşan, müasir inkişaf
strategiyasının ayrı-ayrı mərhələlərini
elmi-fəlsəfi kontekstdən obyektiv təhlil edən, aktual
məqalələri ilə cəmiyyətdə ictimai fikrin
müsbət məcrada inkişafına təkan verən
Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının
rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyevin "Gorus-2010: Absurd
teatrı mövsümü" adlı iri həcmli
məqaləsi bu baxımdan mühüm
əhəmiyyətə malikdir. Son
dərəcə səhih tarixi mənbələrə, ciddi
arqumentlərə əsaslanan görkəmli filosof gərgin
zəhmət bahasına ərsəyə gətirdiyi yeni əsərində
ermənilərin indiyə qədər
səsləndirdikləri iddiaların
əsassızlığını sübuta yetirir,
ələlxüsus Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın yeni saxtakarlıqlarına sarkazm ruhunda
münasibət açıqlayır. Əsərlə
tanışlıq zamanı Ermənistan prezidentinin Gorusdakı
açıqlamalarının reallıqdan tamamilə uzaq
olduğu, populist xarakter daşıdığı, tarixi
həqiqətləri saxtalaşdırmaq niyyəti
güddüyü bir daha aydın görünür.
"Gorus-2010:
Absurd teatrı mövsümü"
əsərinin elmi siqləti, ictimai əhəmiyyəti,
ideoloji-siyasi dəyəri həm də onunla
səciyyələnir ki, burada ermənilərin cəfəng
iddialarına ilk dəfə olaraq sistemli, ardıcıl elmi
yanaşma ilə tutarlı cavab verilir. Eyni
zamanda bədnam qonşularımızın Azərbaycana
qarşı ərazi iddialarının təkcə tarixi,
siyasi, coğrafi, antropoloji baxımdan deyil, həm də
müasir geosiyasət və beynəlxalq hüquq normaları
baxımından da əsassızlığı sübuta
yetirilir. Əsərdə toxunulan məsələlərin elmi
siqlətini, ideoloji-təbliğati
təsir effektini artıran digər nüans bundan ibarətdir
ki, akademik Ramiz Mehdiyev Azərbaycanın haqlı mövqeyini
əsaslandırmaq üçün ilk növbədə
dünyanın nüfuzlu alimlərinə, eləcə də
rus və erməni tarixçilərinin
əsərlərinə istinad edir, açıq elmi polemika
yolu ilə Serj Sarkisyanın Gorusda nə qədər
qeyri-ciddi, yalan və iftira xarakterli fikirlər
səsləndirdiyini açıq-aydın göstərir.
Əsərin
giriş hissəsində akademik haqlı olaraq vurğulayır
ki, Serj Sarkisyanın erməni diasporunu Azərbaycana
qarşı uydurma iddiaları gücləndirməyə
çağırması erməniliyin xislətini
açıb göstərən növbəti kampaniyalardan
biridir: "Serj Sarkisyan erməni diasporunu
təmsil edən jurnalistləri Ermənistana dəvət edib
bu şansdan yararlanmaq, onları regionda baş verən
hadisələri obyektiv və qərəzsiz işıqlandırmağa
çağırmaq əvəzinə, görüşə
öz dar təfəkkürünə uyğun yanaşaraq
"prezident" tapşırığını vermişdir:
tarixi faktları tanınmaz dərəcədə təhrif
etmək, tarixi onun dediyi tərzdə yenidən yazmaq, elmi
mənbələrə əhəmiyyət verməmək,
onların əvəzinə isə Sarkisyanın təklif
etdiyi mif və uydurmalara əsaslanmaq".
Yaşayış
üçün tamamilə
perspektivsiz ölkə
Bu gün hər kəsin birmənalı qəbul
etdiyi danılmaz həqiqət bundan ibarətdir ki,
Azərbaycan beynəlxalq qüvvələrin
hərtərəfli dəstəyini almış Ermənistan
ilə müharibədə deyil, qeyri-bərabər
döyüş meydanında müvəqqəti
uğursuzluğa düçar olub. Və millət olaraq
hər an birinci Qarabağ müharibəsində itirdiyimiz
torpaqları hərb yolu ilə geri qaytarmağa hazır
ovqatındayıq! Azərbaycan iqtidarı məhz xalqın bu
yekdil və birmənalı rəyinə əsaslanaraq sülh
danışıqlarına qoşulub. "Zorən cəlb
edildiyimiz müharibədə müvəqqəti itirdiyimiz
ərazilərin son qarışınadək geri
qaytarılması" əzmkarlığı ilk
gündən danışıqlarda Azərbaycanın qəti,
birmənalı və prinsipial mövqeyidir. Siyasi
baxışlarından, mövqeyindən asılı olmayaraq
hər bir azərbaycanlı bu reallığı etiraf
etməyə məcburdur. Reallıqsa bundan
ibarətdir ki, milli maraqları daim uca tutan, xalqın
iradəsinə söykənən ölkə rəhbərliyi
16 ilə yaxın müddətdə prinsipial və
qətiyyətli mövqeyindən bir addım belə geri
dönməyib, əksinə, daha inadlı və
hücumçu xarici siyasət kursunu uğurla davam
etdirməkdədir.
İqtisadi və hərbi cəhətdən
güclənən Azərbaycan danışıqları
imitasiya xatirinə aparmadığını, bu prosesdə
müsbət dönüşün yaranmayacağı halda,
rəsmi Bakının hərbi varianta əl ata
biləcəyini Ermənistan rəhbərliyi də
yaxşı dərk edir. Hələliksə
Prezident İlham Əliyevin son illərdə
münaqişənin həlli istiqamətində yeritdiyi
siyasət Ermənistanın mövqeyinin beynəlxalq hüquq
baxımından tam əsassızlığını
sübuta yetirməyə, təcavüzkar ölkəni
Cənubi Qafqazdakı dinamik inkişaf prosesindən, qlobal
enerji-kommunikasiya layihələrindən təcrid
etməyə, ən nəhayət, Azərbaycanın
iqtisadi-hərbi qüdrətini artırmaqla qarşı
tərəfin mövqeyinə təsir göstərməyə
yönəlib. Tam əminliklə qeyd etmək olar ki, bu
sahələrdə mühüm hədəflərə nail
olunmuşdur.
Təcavüzkar
ölkə olan Ermənistan özünü Cənubi Qafqazda
gerçəkləşən bütün strateji
layihələrdən kənarda qoyub. Ermənistanın xarici
borcları getdikcə artır, ölkədə sosial-iqtisadi
tənəzzülün qarşısının
alınmaması əhalinin vəziyyətinin
pisləşməsi ilə müşayiət olunur. Rusiyaya
olan borclarını ödəmək iqtidarında olmayan
Ermənistan getdikcə bu ölkənin vassalına
çevrilir, bütün strateji əhəmiyyətli
müəssisələrini itirir. Yoxsulluğun
səviyyəsinə görə MDB-də liderliyi əldən
verməyən Ermənistan siyasi sahədə də ciddi
problemlərlə üz-üzədir.
ATƏT-in
Astana toplantısından hasil olan qənaət bundan
ibarətdir ki, rəsmi İrəvan münaqişənin
həllində siyasi iradə nümayiş etdirmək
imkanında deyil. Yenilənmiş Madrid prinsipləri
əsasında aparılan danışıqların
nəticəsiz qalması da məhz təcavüzkar
tərəfin siyasi cığallığı
ucbatındandır. Ermənistan prezidenti indi daha çox
öz hakimiyyətinin hayında olduğu üçün
münaqişə ilə bağlı mövcud
"status-kvo"nun saxlanılmasına səy göstərir.
Lakin bu vəziyyətin özü işğalçı
ölkəni iflic vəziyyətdən çıxmağa
qoymur. İqtisadiyyata yönəldilməli olan xərclər
işğalçı ordunun, separatçı rejimin
saxlanılmasına sərf edilir. Ermənistanda sosial-iqtisadi
vəziyyətin müsbətə doğru
dəyişmədiyini, insanların aclıq və
səfalət içində yaşadığını
müxtəlif beynəlxalq təşkilatların hesabatları
da təsdiqləyir. Hakim rejimin bütün
səylərinə rəğmən, ölkədən
köçüb gedənlərin sayı durmadan artır.
"Gorus-2010:
Absurd teatrı mövmüsü" əsərində bu
və digər məsələlərə geniş diqqət
ayrılır, Ermənistanın yaşamaq üçün
perspektivsiz ölkə olması konkret faktlar əsasında
vurğulanır: "Bu gün Ermənistan
özünü tamamilə təcrid etmişdir, nəqliyyat
yolları və boru kəmərləri ondan yan keçir, onun
dənizə çıxışı yoxdur, sərhədlərinin
çox hissəsi bağlıdır və onun dörd
sərhədindən ikisi bundan sonra da
"qıfıllı" vəziyyətdə qalacaqdır.
Daha hansı ölkənin sərhədlərinin 85 faizi onun
öz təqsiri üzündən bağlıdır?
Dünyada ikinci belə ölkə yoxdur. Ermənistanın
əhalisinin sayı durmadan azalır. BMT İnkişaf
Proqramının himayəsi altında dərc edilən
İnsan Potensialının İnkişafı Haqqında
Məruzədə göstərilir ki, hər il 23 mindən 27
minə qədər adam Ermənistanı tərk edir. Ermənistanın qeyri-hökumət
təşkilatlarının məlumatına görə
isə 1991-ci ildən bəri 1,5 milyon nəfər bu
ölkəni tərk etmişdir. İyirmi il bundan əvvəl
Ermənistan Respublikasında, Arsaxda və Cavaxkda
təqribən 3,7 milyon erməni yaşayırdı. Bu gün
isə həmin ərazidə 2,2-2,3 milyon erməni
yaşayır, yəni burada ermənilərin sayı 40 faiz
azalmışdır".
Emiqrasiyaının
belə yüksək artımı, şübhəsiz,
Ermənistanı yaşayış üçün perspektivsiz,
inkişaf üçünsə potensialsız
dövlətə çevirib. Azərbaycan Türkiyə
və Gürcüstanla müxtəlif iqtisadi layihələr
həyata keçirməklə Ermənistanı faktiki olaraq
üç strateji müttəfiqin əhatəsində -
təcrid vəziyyətində yaşamaq gerçəkliyi
ilə üz-üzə qoyub. Təcavüzkarlıq
siyasətindən əl çəkməyən Ermənistan,
əslində, özü-özünü Cənubi Qafqazda
gerçəkləşən bütün strateji layihələrdən
kənarda saxlayıb.
"Gorus-2010:
Absurd teatrı mövsümü" əsərində
bütün bunlarla yanaşı, Ermənistanın
ötən 20 ildə heç nəyə nail
olmadığı da düzgün olaraq xüsusi
vurğulanır. Ermənistanın
dəstəklədiyi Dağlıq Qarabağ separatçı
rejimini ötən 20 ildə heç bir dövlət
tanımayıb. Əksinə bu gün aparıcı dövlətlər,
o cümlədən beynəlxalq təşkilatlar belə
nəzarətsiz zonaların sivil dünyanın
təhlükəsizliyi üçün ciddi problemə
çevrildiyini açıq etiraf edirlər. Xatırladaq ki,
bu gün Azərbaycanın işğal altında olan
əraziləri beynəlxalq təşkilatlar üçün
analoqu olmayan nəzarətsiz zonaya çevrilmişdir. Narkotik
maddələr qaçaqmalçılığının
əsas yollarından biri buradan keçir və Ermənistan
rəhbərliyi bu prosesdə fəal iştirak edir. Bir
müddət əvvəl NATO-nun Lissabon
şəhərində keçirilmiş sammitində postsovet
məkanındakı separatçı rejimlərin
mövcudluğu pislənildi, eyni zamanda Azərbaycanın
ərazi bütövlüyü dəstəkləndi. Bu
addım Ermənistana diplomatik müstəvidə daha bir
sarsıdıcı zərbə oldu.
Əsərdə
Dağlıq Qarabağın Ermənistana
birləşdirilməsinin qeyri-mümkünlüyünü
bir daha qətiyyətlə vurğulayan akademik Ramiz Mehdiyev
ermənilərin bundan sonra da heç nəyə nail ola
bilməyəcəklərini qətiyyətlə
vurğulayır: "Onlar mənasız
müharibədən, minlərlə taleyin
qırılmasından, milyonlarla qaçqından,
dağıntılardan, geniş sahələrin
becərilmək əvəzinə minalanmasından, sosial
xərclər əvəzinə hərbi xərclərin
artırılmasından başqa heç nəyə nail
olmamışlar - Dağlıq Qarabağı
Ermənistana birləşdirmək mümkün
olmamışdır və heç vaxt mümkün
olmayacaqdır - nə 20 il bundan əvvəl, nə bu gün,
nə də 100 ildən sonra. Nə birbaşa, nə də
qondarma "müstəqillik" sayəsində.
Nəhayət, bu səhvi başa düşmək və diasporu
təmsil edən jurnalistlərə daha ağıllı
məsləhətlər vermək vaxtı
çatmamışdırmı?!".
Ermənilər öz
müqəddəratını
çoxdan
müəyyən ediblər
ATƏT-in Minsk qrupu çərçivəsində
son illər intensivləşən danışıqlar prosesi
hələlik nəticə verməsə də, rəsmi
Bakı ötən müddətdə fürsəti
fövtə verməyərək münaqişənin
həllində məhz beynəlxalq hüquq normalarına
əsaslandığını ən müxtəlif səviyyələrdə
sübuta yetirə bilib. Bunun nəticəsidir ki, Ermənistan
rəhbərliyinin tez-tez istinad etdiyi "Dağlıq
Qarabağ xalqının öz müqəddəratını
təyin etməsi" iddiası hazırda beynəlxalq
ictimaiyyət tərəfindən ciddi qəbul olunmur. Separatçı rejim bu və digər
vasitələrlə, xarici dəstək faktoru ilə
qeyri-qanuni şəkildə nəzarət altında
saxladığı ərazilərdəki fəaliyyətini
"pərdələmək" üçün beynəlxalq
hüququn "milli özünütəyinetmə" kimi
müstəsna prinsipinə istinad etməyə
çalışır. Ermənistan tərəfi
belə bəhanələrlə çıxış edir ki,
guya millətlərin müqəddəratını təyin
etmək hüququ dövlətin ərazi bütövlüyündən
daha öndə dayanır. Halbuki, beynəlxalq hüquqi
nöqteyi-nəzərindən, millətlərin öz
müqəddəratını təyin etmək hüququnun bu
cür bəsit şərhi ciddi qanuni baryerlərə
dirənir.
Prezident İlham Əliyev daim vurğulayır ki,
milli özünütəyin - öz
müqəddəratını təyinetmə prinsipi hər
bir xalqın beynəlxalq hüquqda təsbit olunmuş
müstəsna hüququdur və Azərbaycan dövləti
də bu hüquqa hörmətlə yanaşır. Lakin
beynəlxalq normalara görə, müstəqil dövləti
olmayan xalqlar müəyyən hüquqi
çərçivədə öz
müqəddəratını təyin etmək iddiası
ilə çıxış edə bilərlər. Erməni
xalqının isə tarixi Qərbi Azərbaycan torpaqları
hesabına yaradılmış müstəqil dövləti
var və bu baxımdan, Dağlıq Qarabağdakı
separatçı rejimin belə bir iddia ilə
çıxış etməsinin hüquqi-siyasi
əsasları yoxdur.
Azərbaycan Prezidenti haqlı olaraq bildirir ki,
ayrı-ayrı dövlətlərin ərazisində
yaşayan ermənilər öz
müqəddəratlarını təyin etmək
niyyətinə düşsələr, bu halda dünyanın
hazırkı siyasi xəritəsindən
əsər-əlamət qalmaz. "Gorus-2010: Absurd teatrı mövsümü"
əsərində görkəmli dövlət xadimi, akademik
Ramiz Mehdiyev bu tezisi daha da inkişaf etdirərək yazır
ki, ermənilər artıq bir dəfə
müqəddəratlarını əzəli Azərbaycan
torpaqlarında "təyin etməklə" Ermənistan
Respublikasını yaratmışlar. Dağlıq
Qarabağda ikinci erməni dövlətinin yaradılmasına
isə heç zaman yol verilməyəcəkdir.
Dövlətin
ərazi bütövlüyünün və
sərhədlərinin toxunulmazlığı
millətlərin öz müqəddəratını təyin
etməsində başlıca şərtdir. Heç bir
dövlətin hazırkı siyasi birliyi və ərazi
bütövlüyü separatçılıqla
bölüşdürülə bilməz. Eyni zamanda unutmaq
olmaz ki, Dağlıq Qarabağda separatçı erməni
rejimi formalaşanadək burada əhalinin böyük
əksəriyyətini azərbaycanlılar təşkil
ediblər. Həmin muxtar vilayətdə rusların və
digər millətlərin nümayəndələri də
yaşayıblar. Belə olan halda həmin ərazidə
yalnız ermənilərin öz
müqəddəratını təyin etmək kimi iddia
ilə çıxış etməsi yolverilməzdir. Eyni
zamanda, oradakı ermənilərin "Dağlıq Qarabağ
xalqı" kimi qələmə verilməsi tamamilə
absurddur. Azərbaycan Prezidenti bu reallıqdan
çıxış edərək gələcəkdə
Dağlıq Qarabağın statusunun
müəyyənləşdirilməsi zamanı erməni
icması ilə yanaşı, azərbaycanlı
icmasının da maraqlarının və
təhlükəsizliyinin əsas götürülməsini
vacib sayır.
Ermənilərin iddialarının beynəlxalq
hüquq baxımından əsassız olduğunu vurğulayan
akademik Ramiz Mehdiyevin bu qənaəti də tamamilə
düzgündür ki, hazırda mövcud olan
dövlətlərin sərhədləri "kim
əzəldən harada yaşamışdır və kim haraya
köçmüşdür" prinsipi ilə
müəyyənləşmir. Eyni zamanda başqa
dövlətin ərazisini işğal edərək onu
özününküləşdirmək dövrü çoxdan
geridə qalmışdır: "Başqasının
torpağını zəbt etmək və işğal
faktına əsasən onu öz torpağı elan etməyin
mümkün olduğu vaxtlar keçmişdir. Artıq
dünya bir neçə əsr bundan əvvəlki dünya
deyildir. Buna görə də Ermənistanın ekspansionist
başbilənləri qonşularına ərazi
iddialarını əsaslandırmaq üçün
əvvəlcə tarixi arqumentə müraciət etməyi
qərara almışlar: "Bu torpaqlar vaxtilə bizim
olmuşdur, biz yerli xalqıq, siz gəlmə, deməli,
haqqımız var". Bu məqsədlə
faktlarla heç bir əlaqəsi olmayan
saxtalaşdırılmış tarix versiyası
uydurulmuşdur. İnsanlar başa düşəndə ki,
müasir dünyada ərazi mübahisələri orta
əsrlərə xas olan məhdud təfəkkür
çərçivəsində və tarix
müstəvisində deyil, beynəlxalq hüquq
müstəvisində həll edilir, Ermənistanda öz
ərazi iddialarını beynəlxalq hüquqda mövcud olan
millətlərin təyini-müqəddərat prinsipi ilə
əsaslandırmağı qərara almışlar. Erməni tərəfin arqument bazası hər iki
halda zəif olmuşdur və yenə zəifdir, çünki
o, tarixi baxımdan uydurmalara, saxtalaşdırmalara və
qeyri-elmi mühakimələrə, hüquqi baxımdan -
beynəlxalq hüquq müddəalarının
özbaşına interpretasiyasına əsaslanır, bu
isə yolverilməz və səmərəsizdir. Buna
görə də ermənilərin iddiaları dünyada
dəstəklənmir".
Tarixi saxtakarlığın
yeni mərhələsi
"Gorus-2010:
Absurd teatrı mövsümü" əsərində ermənilərin
tarixən saxta və əsası olmayan təbliğatla
qonşu dövlətlərin tarixi ərazilərini ilhaq
etmək siyasəti də ifşa edilir. Həqiqətən
də daşnak ideoloqları uzun əsrlər boyu
ermənilər haqqında "məzlum",
"əzilən" xalq obrazı yaratmağa
çalışmış, əsrin əvvəlində
regionda baş verən hadisələr şüurlu
surətdə təhrif olunmuş, azərbaycanlılara
qarşı soyqırımı törədənlər
"soyqırımı qurbanları" kimi
qələmə verilmişlər. Hazırda da
davam edən bu mənfur siyasətin məqsədi
azərbaycanlıları qədim torpaqlarından
sıxışdırıb çıxarmaq, bu
ərazilərdə erməni tarixçiləri və
ideoloqlarının uydurduğu
"dənizdən-dənizə böyük Ermənistan"
dövləti qurmaqdır. Bu
məqsədlə tarixən həyata keçirilmiş terror
və soyqırımının qanlı fəsadları
təkcə böyük türk dünyasının deyil,
bütün bəşəriyyətin başı
üstünü qara kabus kimi bürüməklə,
insanlığa qarşı yönəlmiş ən
amansız, dəhşətli cinayətlərə
rəvac vermişdir. Əsərdə bötövlükdə
türk dünyasına qarşı yönəlmiş bu iftira
kampaniyasının əsassızlığı tarixi faktlar
əsasında sübut olunur.
Məlumdur ki, hələ 1813-cü və 1828-ci
illərdə Rusiya və İran arasında imzalanmış
"Gülüstan" və "Türkmənçay"
müqavilələrı Azərbaycan xalqının
parçalanmasının, tarixı torpaqlarının
bölünməsinin əsasını qoymuşdur. 1849-cu
ildə Rusiya ərazisində İrəvan quberniyası
yaradılmış, ermənilərin İrandan və
Türkiyədən kütləvi surətdə Azərbaycan
torpaqlarına, Dağlıq Qarabağa
köçürülməsinə
başlanılmışdır. Beləliklə,
soyqırım, deportasiya və terrorizm Azərbaycan
torpaqlarının işğalı üçün
istifadə edilən əsas vasitələrdən birinə
çevrilmişdir. Təkcə 1828-ci ildən
1830-cu ilədək Cənubi Qafqaza İrandan 40,
Türkiyədən 84 min erməni
köçürülərək Şimali Azərbaycan
ərazisində yaradılmış Yelizavetpol və
İrəvan quberniyalarının ərazisində
yerləşdirilmişdir. İrəvan, Naxçıvan
və Qarabağ xanlıqlarının ərazilərində
məskunlaşdırılan ermənilər azlıq
təşkil etmələrinə baxmayaraq, havadarlarının
himayəsı altında 1828-ci il martın 21-də
"Ermənı vilayəti" adlandırılan süni
inzibatı bölgünün yaradılmasına nail
olmuşlar. Bununla da azərbaycanlıların əzəli
torpaqlarından zorla çıxarılmasının və
soyqırımı siyasətinin əsası qoyulmuşdur.
"Gorus-2010:
Absurd teatrı mövsümü" əsərində
bütün bu gerçəkliklərə tarixi faktlar
əsasında toxunan akademik Ramiz Mehdiyev ermənilərin
Qarabağa son əsrlərdə
köçürüldüyünü yazır: "ESerj
Sarkisyan ermənilərlə türklərin yerini
dəyişmiş və "köçəri"
sözünün ünvanını səhv
salmışdır. Statistik məlumatlar və
həmin hadisələrin şahidi olmuş
müəlliflərin (onların "Azərbaycan
təşviqatına" xidmət etməsindən
çətin ki, şübhələnmək olar)
təsvirləri Türkmənçay müqaviləsinə
qədər türk əhalisinin sayının erməni
əhalisinin sayından qat-qat çox olmasına və
erməni əhalisinin sayının Qarabağ və
bugünkü Ermənistanın (İrəvan
xanlığı) Rusiyaya birləşdirilməsindən sonra
onların bu torpaqlara köçürülməsi
nəticəsində kəskin surətdə artmasına
dəlalət edir. Erməni tarixçilərinin özləri
də bunu təsdiq edirlər. Onlardan heç biri "türk
köçəriləri"nin "qədim erməni"
torpaqlarına köçürülməsi və bu
vilayətlərin "yekcins erməni" əhalisi
barədə yazmır. Onlar müfəssəl və dəqiq
surətdə əks hadisələri qeyd edirlər.
Ermənistanın bugünkü rəhbərləri
Qarabağda çətin ki, "türk-müsəlman
köçəriləri"nin buraya gəlməsinin
ildönümü ilə əlaqədar ucaldılmış
abidə taparlar. Əvəzində, 1978-ci ildə
Ağdərə rayonunun Marquşevan kəndində
ermənilərin Qarabağa köçmələrinin 150
illiyi ilə əlaqədar abidə
açılmışdı. Münaqişə başlayandan
sonra abidənin başına nə gəldiyi və
Sarkisyanın həmyerlilərinin onu nə səbəbdən
tez-tələsik dağıtdıqlarını Ermənistan
prezidenti diaspordan olan jurnalistlərinə gələn dəfə
danışar".
Ümumiyyətlə, əsərlə
tanışlıq zamanı aydın görünür ki,
əsrlər boyu qonşu dövlətlərin
ərazilərinə göz dikən ermənilər millətçiliyi
və şovinizmi, qonşu xalqlara nifrət
ideologiyasını rəhbər tutaraq son iki əsrdə
"ictimai-mədəni", siyasi və hətta terrorçu
təşkilatlar yaratmış, erməni diasporunun və
lobbisinin imkanlarını bu məqsədlərlə
səfərbər etmişlər.
Saxtalaşdırılmış erməni tarixi gənc
ermənilərin şovinist, özgə xalqlara nifrət
ruhunda tərbiyə olunmasına zəmin yaratmaq
üçün bunu dövlət siyasəti
səviyyəsinə qaldırmışdır. Azərbaycan
xalqının mənəviyyatına, milli qüruruna və
mənliyinə yönəlmiş böhtanlar siyasi və
hərbi təcavüz üçün ideoloji zəmin yaratmaq
məqsədi güdür.
Müasir dünyada sivil birgəyaşayış
və əməkdaşlıq prinsiplərinin getdikcə daha
çox uğur qazandığı, hərtərəfli
inteqrasiya proseslərinin geniş yayıldığı bir
zamanda ermənilərin "böyük dövlət"
ideoloqları beynəlxalq hüquq normalarına açıq
hörmətsizlik nümayiş etdirir. Xalqları
bir-birinə qarşı qoyur, milli və dini
əlahiddəlik, ayrı-seçkilik siyasəti və
təbliğatı aparır. "Gorus-2010: Absurd
teatrı mövsümü" əsəri isə
keyfiyyətcə yeni mərhələdə onların saxta
iddialarına tutarlı cavab verir. Əsərin sonunda akademik
Ramiz Mehdiyev Dağlıq Qarabağdakı separatçı
rejimin heç bir dövlət tərəfindən
tanınmadığını və ümumiyyətlə,
ermənilərin işğalçılıq siyasətinin
heç bir perspektivinin olmadığını da xüsusi
vurğulayır.
İsmayıl
ƏLİYEV,
Bakı
Dövlət Universitetinin
elmi
işlər üzrə prorektoru,
professor
Azərbaycan.-2010.-15 dekabr.-S.4.