Novruzun şah əsəri - axır çərşənbə

Hər xalqın həyatında çoxlu bayram olsa da, onlardan biri daha əzizdir. Azərbaycan xalqının da elliklə keçirdiyi belə bir bayram Novruz bayramıdır. Novruzun şah əsəri isə axır çərşənbədir. Axır çərşənbədə qulaq falına çıxmaq adəti sınanılmış inanclarımızdandır. Qaranlıq düşəndə niyyət tutub qonşuların danışıqlarına qulaq asmağa gedirlər. Ilk eşidilən söz tutulmuş niyyətə uyğun olaraq yozulur. Bundan başqa, axır çərşənbədə 10-12 yaşlarında qız uşağının başını qara parça ilə örtüb əlinə güzgü verərlər. Heç bir yerdən işıq düşməməsinə baxmayaraq məhz həmin gün güzgü işıqlanar, tutulan arzulara uyğun nəsə gözə görünər.

Mübarək Novruz bayramında onun dirilik təravəti hər yerdə duyulur. Və bu təravət, yenilik hissi hətta müşküllər içində bulunmaqda olan qəlblərə də sirayət edir. Hamı, müvəqqəti də olsa, problemləri unutmağa çalışır. İnsan əlacsızlığın qapalı dövranını qırmaq arzusunda çırpınır. Deyirlər ki, insanın itirdiyi axırıncı şey ümiddir. Novruz həmin bu ümidi qəlbə salan dirilik mehidir.

Təbiətin oyanışı ilə ümidlər, amallar da dirçəlir. El adətinə görə küsülülər bu bayram günündə barışmalı, hər kəs doğmalarına bayram sovqatı aparmalıdır. Qohumlar daha çox bir-birinə baş çəkmək üçün Novruzun gəlişini gözləyir.

Novruz - milli dəyərlərimizin bazis sütunlarından biri, millətin özünü yenidən dərk etməsi deməkdir. Novruz bizim milləti xeyirxah, rəhimli, qonaqpərvər, özgəsinin dərdinə şərik edən, əsrlərin sınağından çıxmış gözəl ənənədir. Axır yüzillikdə çox şeyi dəyişiblər, lakin şükürlər olsun ki, milli özünüdərkin bir neçə dayaq nöqtəsini və o cümlədən Novruzu dəyişməyə müyəssər olmayıblar.

Mahiyyət etibarilə, Novruz İlahi müdrikliyin müqəddəs bir nişanəsidir. Ölü təbiət dirilir. Bütün təbiət eşqi tərənnüm edir, aləmlər sanki: "Kim daha çox gözəllik təzahür edər" - deyə yarışırlar.

Novruzu insan həyatverici məlhəm kimi qəbul edir. Mənəvi əsarətin buxovlarını qırmağı, riya və laqeydlikdən qurtulmağı arzulayır, məhəbbətlə qəlbini doldurmaq, özgəsinin sevincinə, kədərinə şərik olmaq istəyir insan.

Novruzun bütün məqamları, insanın daxili gözəlliklərini açıqlamaq məqsədini güdür. Küsülülər barışdıqda - şəxsiyyətlərarası münasibətlərin deformasiyası aradan qalxır, harmonik inkişafa doğru meyil edilir; adam ev-eşiyi səliqə-sahmana saldıqda, sanki öz daxilini sahmana salır, ruhən təmizlənir; uşaqlara, valideynlərə qarşı məhəbbət göstərəndə, rəhmətə gedənləri yad etdikdə, yetimlərə, kimsəsizlərə, ahıllara qarşı diqqət göstərdikdə daxili boşluqdan, mənasız yaşayışdan xilas olaraq, kamil insan olmağa doğru üz tutur.

Belə isə gəlin dua edək ki, hər günümüz həqiqi Novruza bənzəsin... Allahdan onu da diləyək ki, qulaq falına çıxanda da "Qələbə, azadlıq, xoşbəxtlik" sözləri eşidək.

Zəkurə QULİYEVA

Azərbaycan.- 2010.- 17 mart.- S. 11.