Hər guşəsində dinamik inkişafın müşahidə olunduğu Binəqədi

Ölkəmizdə həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının uğurlu nəticələri respublikamızın bütün bölgələri kimi Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda da yaxından hiss olunmaqdadır. Paytaxt rayonları arasında özünəməxsus yeri olan Binəqədi rayonu son illərdə sürətli inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Bu gün rayonda hansı ünvana baş çəksən dinamik inkişafın şahidi olarsan.

Binəqədi rayonunun sosial-iqtisadi həyatında son illər müşahidə olunan sürətli inkişaf 2009-cu ildə də saxlanılmış, həm sosial, həm də iqtisadi sahələrdə yeni nailiyyətlər qazanılmışdır. 2009-cu ildə rayon üzrə 1 milyard 337 milyon manatlıq məhsul istehsal edilmiş və xidmətlər göstərilmişdir ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 100,2 faiz təşkil edir. Ümumi məhsul buraxılışında sənaye məhsulunun həcmi 10,3 faiz təşkil etmişdir. Sənaye məhsulunun həcmində dövlət sektorunun payı 23,1 faiz, qeyri-dövlət sektorunun payı isə 76,9 faiz olmuşdur. 2009-cu ildə sənayedə çalışan işçilərin sayı 6133 nəfər olmuş, orta aylıq əmək haqqı isə 2008-ci illə müqayisədə 15 faiz artaraq 328,3 manata çatmışdır.

2009-cu ildə Binəqədidə əsas kapitala 73 milyon 420 min manat investisiya yönəldilmişdir. Bu investisiyada daxili investisiyaların xüsusi çəkisi 100 faiz olmuşdur. İlin sonuna 56,1 milyon manatlıq tikinti-quraşdırma işləri yerinə yetirilmişdir. Həmçinin 53,7 min kv.m mənzil sahəsi tikilib istifadəyə verilmişdir.

İqtisadiyyatın başqa sahələrində olduğu kimi Binəqədi rayonunun istehlak bazarında da müsbət irəliləyişlər əldə edilib. Qlobal böhrana baxmayaraq 2009-cu il müddətində istehlak bazarı dinamik inkişaf etmiş, rayon əhalisinə 1 milyard 48 milyon manatlıq istehlak malları satılmış və pullu xidmətlər göstərilmişdir. 2008-ci illə müqayisədə bu sahədə artım 24,1 faiz olmuşdur. İlin əvvəlindən pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin və iaşə xidmətlərinin real həcmi 29,2 faiz artaraq 855,5 milyon manata çatmışdır. Pərakəndə ticarət sahəsində və pullu xidmətlərin həcmində qeyri-dövlət sektorunun payı 99,9 faiz təşkil etmişdir.

Binəqədi rayoununda işsizliyin aradan qaldırılması da daim diqqət mərkəzində olan məsələdir. Əvvəlki illərdə olduğu kimi 2009-cu il də rayonda xeyli yeni iş yerlərinin açılması ilə yadda qalıb. Belə ki, ötən il rayonda 2955 yeni iş yeri açılmışdır. Burada diqqəti çəkən məsələlərdən biri yeni açılan iş yerlərinin hamısının daimi olmasıdır. Ümumiyyətlə, 2003-cü ilin oktyabrından bu ilin əvvəlinə qədər rayonda 24026 iş yeri açılıb ki, bunun da 23962-si daimidir.

Ötən il rayonda əhalinin artımı da uğurlu statistik göstəricilərlə yadda qalıb. Belə ki, il ərzində 3486 nəfər anadan olmuşdur. Bu 2008-ci ildəki göstəricidən 199 nəfər çoxdur. Həmçinin 1773 nikah bağlanmışdır. Ümumiyyətlə Binəqədidə 2008-ci illə müqayisədə demoqrafik göstəricilər bütün istiqamətlərdə yaxşılaşmışdır.

Fərəhli haldır ki, paytaxtda 2009-cu ildə tikilib istifadəyə verilən respublika əhəmiyyətli obyektlərin bir qisim Binəqədi rayonunun ərazisində yerləşir. Ötən ilin fevral ayında Avropada ən böyük avtovağzallardan biri olan "Bakı Beynəlxalq Avtovağzal Kompleksi", mayda "Bakı Tennis Akademiyası" və "Akademik Zərifə Əliyeva adına Milli Ovtalmalogiya Mərkəzi", noyabrda məcburi köçkünlər üçün 369 mənzilli 6 ədəd 9 mərtəbəli yaşayış binası və 260 yerlik məktəb binası, dekabrda Azadlıq prospekti ilə Ziya Bünyadov prospektinin kəsişməsində yol qovşağı və nəhayət ilin son günlərində, 30 dekabrda metronun "Azadlıq prospekti" stansiyası tikilib istifadəyə verilmişdir. Təkcə rayon üçün deyil, ümumiyyətlə respublikamızın əhalisi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu böyük obyektlərin açılışlarında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev iştirak etmişdir.

Onu da xüsusi qeyd edək ki, son 6 ildə Prezident İlham Əliyev Binəqədi rayonuna 13 dəfə səfər etmiş, bu səfərlərin hər biri yeni bir obyektin açılışı ilə əlaqədar olmuşdur. Bu səfərlərdə Prezident İlham Əliyevin binəqədililərlə görüşləri, səmimi söhbətləri rayon sakinlərinin xatirində dərin izlər buraxmışdır.

Ötən il Binəqədi rayonunun hər guşəsində geniş quruculuq və abadlıq işləri aparılmış, əhalinin elektrik enerjisi, təbii qaz, içməli su ilə təminatının yaxşılaşdırılması, yol infrastrukturunun inkişafı istiqamətində çox böyük işlər görülmüşdür. Metronun "Azadlıq prospekti" stansiyasının istifadəyə verilməsi ilə əlaqədar stansiya üzərində və ətrafında yerləşən binaların fasadlarının əsaslı təmiri başa çatdırılmış, stansiyanın hər iki tərəfini əhatə edən S.S.Axundov küçəsinin asfalt örtüyü təmir edilmiş, təxminən 4 ha ərazidə gözəl park salınmış, 2 mindən çox dekorativ ağac və gül kolu əkilmişdir.

8-ci mikrorayonun əsas küçələrindən sayılan İbrahimpaşa Dadaşov küçəsi bütünlüklə yenidən qurulmuş, küçənin asfalt örtüyü tamamilə dəyişdirilmişdir. Burada yerləşən Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həbibullah Hüseynovun abidəsi tamamilə yenilənmiş, bütün küçə boyu çəmənlik salınmış, xeyli miqdarda gül kolları və dekorativ ağaclar əkilmişdir. Rayonun N.Nərimanov küçəsi tam abadlaşdırılmışdır.

Ümumiyyətlə, il ərzində Rayon Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Birliyinin xətti ilə rayon ərazisində 58531 kv.m yeni asfalt örtük salınmış, 20812 kv.m yumşaq dam örtüyü cari təmir edilmiş, binaların 192 giriş qapısı, 175 ədəd pəncərəsi təmir edilib şüşələnmişdir. Bunlardan başqa yaşayış binalarında 724 p/m tüstü borusu təmizlənmiş, 924 p/m yağış suyu axıdıcı boru və novalça dəyişdirilmiş, binaların zirzəmisində 4162 p/m uzunluğunda müxtəlif diametrli kommunikasiya xətləri cari təmir edilmişdir. Yaşayış məhəllələrində 189 ədəd oturacaq, 15 ədəd uşaq oyuncaq elementləri, 3 ədəd günlük quraşdırılmışdır.

Ötən il rayonun qaz təchizatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə də xeyli işlər görülmüşdür. Belə ki, Binəqədi qəsəbəsinin qaz təchizatını yaxşılaşdırmaq üçün 426 mm-lik borudan 4768 p/m uzunluğunda ayırmalar çəkilmişdir. Biləcəri qəsəbəsinin qaz təchizatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə 435 p/m, M.Ə.Rəsulzadə qəsəbəsində 886 p/m, Sulutəpə qəsəbəsində 9044 p/m uzunluğunda qaz xətti çəkilmiş, 50-250 mm diametrlik 25 ədəd siyirtmə, 8 ədəd qaztənzimləyici quraşdırılmışdır.

Əhalinin və digər istehlakçıların elektrik enerjisi ilə təchizatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə Binəqədi və Biləcəri Enerji Təchizat və Enerji Satış İdarələri tərəfindən məqsədyönlü işlər aparılmışdır. Biləcəri qəsəbəsində 4 ədəd müxtəlif yeni transformator quraşdırılaraq əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Binəqədi şossesinin sağ və sol tərəfində yaşayan əhalinin və burada yerləşən obyektlərin enerji təchizatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə 901 saylı transformator məntəqəsində 2 ədəd vakum tipli yuva quraşdırılmış və 2 km uzunluğunda kabel çəkilmişdir. Qəsəbədə kabellərin SİB-ləşməsi davam etdirilmiş, yararsız hala düşmüş kabellər və hava xətləri dəyişdirilmiş, mexaniki sayğaclar elektron tipli sayğaclarla əvəz edilmişdir.

Sulutəpə qəsəbəsində elektrik enerjisi itkilərinin qarşısının alınması üçün kabellərin SİB-ləşməsi davam etdirilir. 3 transformator məntəqəsi təmir edilmiş, Xocasən qəsəbəsini qidalandıran və onu əhatə edən 0,4 kilovoltluq hava xətti tamamilə sökülərək kabellər SİB-ləşdirilmişdir. 3500 abonentin mexaniki sayğacları elektron sayğaclarla əvəz edilmişdir. Bu istiqamətdə rayonun Binəqədi, M.Ə.Rəsulzadə qəsəbələrində, yeni yaşayış massivlərində təqdirəlayiq işlər görülmüşdür.

Ötən il Binəqədi Rayon Enerji Təchizat və Enerji Satış Şəbəkəsi tərəfindən rayonun müxtəlif yaşayış sahələrində 2357 p/m uzunluğunda 10 kilovoltluq kabel xətti quraşdırılmış, 4 ədəd müxtəlif güclü transformatorlar daha güclü transformatorlarla əvəz olunmuş, 230 abonentə xidmət edən 45 ədəd dayaq quraşdırılmış, 4225 p/m uzunluğunda 0,4 kilovoltluq kabel xətti dəyişdirilmişdir.

Əhalinin içməli su ilə təchizatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə bir sıra işlər görülmüşdür. İl boyu su kəmərlərinə qeyri-qanuni qoşulanlar müntəzəm olaraq ləğv edilmiş, məhəllə daxili su ambarları yuyularaq təmizlənmiş və xlorlanmış, məhəllə daxili nasos stansiyaları və avadanlıqlar vaxtlı-vaxtında təmir edilmişdir. Hesabat ilində 7810 p/m uzunluğunda müxtəlif ölçülü su xətləri çəkilmiş və dəyişdirilmiş, 3 dəst elektrik mühərriki və nasos quraşdırılmış, 36 ədəd müxtəlif ölçülü siyirtmə quraşdırılmışdır.

Rayonun kanalizasiya şəbəkələrinin istismarı sahəsi tərəfindən il ərzində müxtəlif yaşayış məhəllələrində 1235 p/m uzunluğunda müxtəlif ölçülü kanalizasiya xətti çəkilmiş, 31 ədəd baxış quyusu təmir edilmiş, 810 ədəd baxış quyusu təmizlənmiş və digər işlər görülmüşdür.

Əhalinin elektrik enerjisi, təbii qaz, içməli su ilə təminatının yaxşılaşdırılması istiqamətində işlər daha geniş miqyasda davam etdiriləcəkdir.

Ötən il Binəqədidə diqqət yetirilən əsas məsələlərdən biri də torpaqların zəbt olunmasının qarşısının alınması və qanunsuz tikililərə qarşı tədbirlərin görülməsi olmuşdur. Binəqədi rayonunun qəsəbələri əsasən neft mədənləri olan ərazilərdə yerləşir. Həmin ərazilər isə Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin istifadəsində olan torpaqlardır. Buna baxmayaraq bir çox hallarda bələdiyyələr vətəndaşlara fərdi mənzil tikintisi üçün torpaqlar ayırarkən qanun pozuntularına yol vermiş, dövlət mülkiyyəti olan torpaqlar barədə qərarlar qəbul etmişlər. Eyni zamanda ayrı-ayrı vətəndaşlar özbaşına torpaq sahələri tutaraq burada qanunsuz tikinti aparmışlar. Bununla əlaqədar Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən ötən il icazəsiz tikililərin qarşısının alınması üçün müntəzəm olaraq tədbirlər görülmüşdür. 2009-cu ildə Dövlət Neft Şirkətinin Təhlükəsizlik İdarəsi, Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyəti və rayon polis idarəsinin əməkdaşları il boyu müntəzəm olaraq rayon ərazisində müxtəlif yerlərdə torpaqların zəbt edilməsi və özbaşına inşa edilmiş tikililərin ləğv edilməsi ilə bağlı mütəmadi olaraq reydlər keçirmişdir. Bu reydlər zamanı 412 (sahəsi 14791 kv.m) sökülməsi mümkün olan qanunsuz tikili, 10490 metr uzunluğunda daş hasar sökülmüş, inşaat materialları ərazidən daşınmış, sökülməsi mümkün olmayan tikililər barədə isə müvafiq sənədləşmə işləri aparılaraq qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada tədbir görülməsi üçün hüquq mühafizə orqanlarına təqdim olunmuşdur.

Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin diqqət mərkəzində olduğu ən mühüm məsələlərdən biri də vətəndaşların müraciətlərinə baxılması olmuşdur. Ötən il ərzində RİH aparatına 3274 müraciət edilib. Müraciətlərin 58,4 faizni və ya 1912-ni torpaq sahəsinin ayrılması, mənzil və tikinti məsələləri təşkil edir. Onların təhlili göstərir ki, 2008-ci illə müqayisədə vətəndaşların müraciətlərinin sayı 539 ədəd, Prezident Administrasiyasından daxil olmuş müraciətlərin sayı isə 215 ədəd azalmışdır.

Təhlillər göstərir ki, əvvəlki illərlə müqayisədə vətəndaşların müraciətlərinin sayının xeyli azalması ölkə Prezidentinin sosial problemlərin həllinə yönəlmiş siyasətinin ardıcıl və ünvanlı olmasıdır. Azərbaycan Prezidentinin sosial siyasətinin bütün kateqoriyalardan olan vətəndaşları əhatə etməsi nəticə etibarilə əhalinin müxtəlif məsələlərə dair aidiyyatı dövlət qurumlarına müraciətinin azalmasına gətirib çıxarmışdır.

Ötən il Binəqədi RİH-də vətəndaşların qəbulu tam təlimata uyğun aparılmışdır. İl ərzində 1289 nəfər vətəndaş qəbulda olmuşdur. Onlardan 217 nəfəri birbaşa rayon icra hakimiyyətinin başçısı Alı Qocayev tərəfindən qəbul edilmişdir. Bu qəbulların nəticəsi olaraq vətəndaşlar tərəfindən qaldırılan məsələlərin əksəriyyəti öz həllini tapmışdır. Bundan başqa Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının tövsiyələrinə uyğun olaraq, 2009-cu ildə yaşayış məhəllələrində, mikrorayonlarda və qəsəbələrdə Rayon İcra Hakimiyyəti rəhbərliyinin qəbul və görüşləri daha intensiv və davamlı xarakter almışdır. Belə ki, əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş, təsdiq edilmiş qrafikə uyğun olaraq il ərzində 36 görüş keçirilmişdir. Bu görüşlərdə 2675 nəfər rayon sakini iştirak etmiş, vətəndaşlar tərəfindən 190 məsələ qaldırılmışdır. Keçirilən görüşlərdə vətəndaşların qaldırdıqları problemlərin bir qismi yerində həll edilmiş, həlli vaxt tələb edən məsələlərlə əlaqədar isə tədbirlər planı tərtib edilərək icrası nəzarətə götürülmüşdür. Görüş və qəbullarda qaldırılan məsələlərin icra vəziyyəti Rayon İcra Hakimiyyəti başçısı yanında şura iclasında müzakirə olunmuşdur.

2010-cu ilin birinci rübü də Binəqədi rayonunda bir çox uğurlu işlərlə yadda qalmışdır. İqtisadi sahədəki irəliləyişlər diqqəti daha çox çəkir. Rayon üzrə ilin ilk üç ayında əsas kapitala yönəldilmiş investisiyaların həcmi 473,5 min manatdır. Bu müddətdə rayonda 22 milyon 630 min manatlıq sənaye məhsulu istehsal olunmuş və xidmətlər göstərilmişdir. Həmçinin bu dövrdə sənaye müəssisələrində 4956 nəfər işçi çalışmışdır. 2010-cu ilin yanvar-fevral aylarında sənaye müəssisələrində orta aylıq əmək haqqı 317,7 manat olmuşdur. Bu isə ötən ilə müvafiq olaraq 0,7 faiz çoxdur.

İctimai həyatımızın ən mühüm sferalarından biri olan istehlak bazarının vəziyyəti də rayonda ürəkaçandır. Binəqədi rayonunun inkişaf dinamikasına nəzər saldıqda istehlak bazrının dinamik inkişafda olduğunu müşahidə etmək olar. Belə ki, bu ilin I rübündə 244 milyon 500 min manatlıq və ya 2009-cu ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 9 faiz çox geniş çeşidli istehlak malları satılmış və pullu xidmətlər göstərilmişdir. Artım əsasən pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin və əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin real həcminin artması hesabına yaranmışdır.

Cari ilin yanvar-mart aylarında əmtəə bazarının vəziyyəti yüksələn xətt üzrə inkişaf etmişdir. Pərakəndə ticarət və iaşə şəbəkəsində əhaliyə 200 milyon 570 min 300 manatlıq istehlak malları satılmış və iaşə xidmətləri göstərilmişdir. 2010-cu ilin yanvar-mart ayları ilə müqayisədə pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin həcmi 0,2 faiz artmışdır.

Ölkə Prezidenti tərəfindən 2010-cu ilin "Ekologiya ili" elan olunması ilə əlaqədar olaraq bu ilin birinci rübündə Binəqədi rayonunda xeyli iş görülmüşdür. Hər həftənin şənbə günləri RİH Aparatının məsul işçiləri, icra nümayəndəlikləri, bələdiyyələr və bəzi müəssisəslər də daxil olmaqla yol kənarlarına, xiyabanlara, parklara və digər məqsədəuyğun boş sahələrə ağaclar və bəzək kolları əkilir. Bu günədək rayon ərazisində 10.000 mindən çox ağac və bəzək kolları əkilmişdir.

Son ilin I rübündə də rayonda əhalinin kommunal xidmətlərlə yüksək səviyyədə təminatı diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. Bakının 7, 8 və 9-cu mikrorayonlarında, Binəqədi, Biləcəri, M.Ə.Rəsulzadə və Sulutəpə qəsəbələrində müxtəlif diametrli borularla yeni qaz xəttləri çəkilmiş və sayğaclar həyətlərdən çıxarılaraq bayır tərəfdən quraşdırılmışdır.

Əhalinin içməli su ilə təchizatının yaxşılaşdırılması istiqamətində rayon su istehsalatı və istismarı zonası tərəfindən müəyyən işlər görülmüşdür. Biləcəri, M.Ə.Rəsulzadə qəsəbələrində diametri 160 mm, 325 mm, 114 və 76 mm-lik boruların çox hissəsi yeniləri ilə əvəz olunmuşdur. Müşviqabad qəsəbəsində yeni 90 kvt/saat gücündə elektrik mühərriki quraşdırılmışdır.

Tikinti və abadlıq işləri də I rübdə yüksək dinamizmlə həyata keçirilmişdir. Hazırda rayon MKTB-nin xətti ilə H.Babaşov küçəsində abadlıq işləri uğurla davam etdirilir. S.S.Axundov küçəsində qanunsuz tikililərin söküntüsü başa çatmaq üzrədir. Bir çox ünvanlarda "nümunəvi həyət" və nümunəvi məhəllələr yaradılması məqsədilə işlər aparılır.

Heydər Əliyev parkında inşasına başlanan "İctimai mərkəzin" tikintisi də uğurla davam etdirilir. "İctimai mərkəzin" tikintisi ilə yanaşı parkın yenidən qurulması və daha da abadlaşdırılması nəzəzrdə tutulur. RİH-in təşəbbüsü ilə başlanmış və inşası daxili imkanlar hesabına aparılan bu nəcib işdə müvafiq maliyyə orqanları da öz köməklərini əsirgəmirlər.

I rübdə rayonun Biləcəri qəsəsbəsində inşa olunmuş ikinci tunel-körpünün istifadəyə verilməsi əhalinin böyük razılığı ilə qarşılanmışdır. Uzun illər bundan öncə inşa olunmuş əvvəlki primitiv körpüdən nəqliyyat vasitələrinin bir tərəfli hərəkəti böyük problemlər yaradırdı. İkinci körpü inşa olunduqdan sonra problem öz həllini tapmış, nəqliyyat vasitələri maneəsiz ikitərəfli hərəkət etməyə başlamışdır. Bu, Prezident İlham Əliyevin rayon sakinlərinə böyük hədiyyəsidir.

Yol infrastrukturunun yenidənqurulması ilə bağlı rayonun 28 may qəsəbəsində avtomobil yolunda piyadalar üçün yeraltı keçidin inşası davam etdirilir. Bu yaxınlarda qəsəbə sakinlərinin uzun illərdən bəri arzuladığı bu nəcib iş uğurla başa çatdırılacaq.

Bakının böyük rayonlarından olan Binəqədinin kompleks inkişafı uğurla davam edir. Təbii ki, ilbəil artan maliyyə imkanları nəticəsində Binəqədi getdikcə daha da inkişaf edəcək və paytaxt rayonları arasında özünəməxsusluğunu daim qoruyub saxlayacaq.

Rəşad CƏFƏRLİ

Azərbaycan.- 2010.- 1 may.- S. 6.