Şərəfli ömür yolu

Müasir dövrün tələblərinə cavab verən yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanması ilə yanaşı, Azərbaycan təhsilinin başlıca məqsədi öz soykökünə, milli ənənələrinə bağlı, ümumbəşəri dəyərlərə hörmətlə yanaşan, vətənini, dövlətini, millətini ürəkdən sevən və onları göz bəbəyi kimi qorumağa hazır olan vətənpərvər, hərtərəfli inkişaf etmiş, intellektual, fiziki cəhətdən kamil şəxsiyyət yetişdirməkdən ibarətdir. Milli-mənəvi dəyərlərimizə, tarixi ənənələrimizə sədaqət ruhunda tərbiyə olunmuş yeni nəslin formalaşması ilk növbədə xalqımızın ümummilli mənafelərinin tələb etdiyi zərurətdir. Bu şərəfli missiyanı yerinə yetirən ali məktəb rəhbərləri arasında görkəmli tədqiqatçı alim, bacarıqlı təhsil təşkilatçısı, səmimi, qayğıkeş insan, prinsipial, möhkəm əqidəli vətəndaş, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının rektoru, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, kimya elmləri doktoru, professor Siyavuş Fərhad oğlu Qarayevin özünəməxsus yeri var. 70 illik yubileyi ərəfəsində alimin həyat salnaməsini, elmi yaradıcılığını, pedaqoji və ictimai fəaliyyətini vərəqlədikcə bu insanın xalqımıza daim hörmət qazandıran, şərəfini yüksəklərə ucaldan ziyalı olduğunu görürük.

Siyavuş Qarayev 1942-ci il aprelin 30-da Azərbaycanın Samux rayonunda anadan olmuşdur. 1964-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) kimya fakültəsini bitirdikdən sonra o, Ümumittifaq Elmi-Tədqiqat Olefinlər İnstitutunda mühəndis, sonra isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda kiçik elmi işçi işləmişdir. 1967-ci ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) əyani aspiranturasına daxil olan S.Qarayev 1970-ci ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və taleyini ömürlük bu təhsil ocağı ilə bağlamışdır. Qısa müddət ərzində kiçik elmi işçidən elmi işlər üzrə prorektorun müavininə qədər yüksəlmişdir. 1981-ci ildə M.V.Lomonosov adına Moskva Zərif Kimya Texnologiyası İnstitutunda doktorluq dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edən S.F.Qarayev 1982-ci ildən bu günə kimi "Üzvi kimya" kafedrasının müdiri və bu kafedranın nəzdində fəaliyyət göstərən elmi-tədqiqat laboratoriyasının rəhbəridir.

Professor Siyavuş Qarayev pedaqoji və elmi fəaliyyətini təşkilati işlərlə uğurla uyğunlaşdıraraq, 1988-1997-ci illərdə kimya-texnologiya fakültəsinin dekanı olmuş, 1997-ci ilin iyun ayından isə ölkə Prezidentinin sərəncamı ilə Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasına rektor təyin olunmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə qısa müddət ərzində akademiyanın tədris prosesinin səviyyəsi yüksəldilmiş, maddi-texniki bazası təkmilləşdirilmiş və kadr tərkibi möhkəmləndirilmişdir.

Akademik Siyavuş Qarayev hesab edir ki, tədrisin müasir tələblər səviyyəsində qurulması ən əvvəl tələbkarlığın artırılmasından, daxili intizam qaydalarının və tapşırılan iş üçün məsuliyyət hissinin möhkəmləndirilməsindən asılıdır. Görkəmli alimin qətiyyətli mövqeyi sayəsində Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında möhkəm nizam-intizam yaradılmış, tədrisin təşkilinə tələbkarlıq son dərəcə artırılmışdır. Rektor xarici ölkələrin tədris müəssisələri ilə birgə layihələrin həyata keçirilməsinə, onlarla əməkdaşlığın genişləndirilməsinə xüsusi önəm verir. Bütün bunlar ADNA-da təhsilin Avropa standartları üzrə modernləşdirilməsi istiqamətində təcrübəmizi daha da zənginləşdirir, tələbələrin bilik səviyyəsini ikiqat artırır, Bolonya sisteminə qoşulma prosesini gücləndirir. Təhsil ocağında Avropa standartları səviyyəsində tədrisin təşkili sahəsində qazanılan böyük uğurlar TEMPUS proqramı çərçivəsində Avropa İttifaqının ali məktəbləri ilə qarşılıqlı əməkdaşlığa geniş zəmin yaradır. Məhz bu əməkdaşlığın və rektorun ciddi səyləri sayəsində Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında ətraf mühit və neft sənayesi ixtisası üzrə Avropa İttifaqı standartları səviyyəsində magistr hazırlığı mümkün olmuşdur.

Ölkə Prezidentinin 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının təhsil sistemində islahatlar keçirilməsi ilə bağlı imzaladığı sərəncam və İslahatlar Proqramına uyğun olaraq ADNA-da, xarici tərəfdaşlarımızın köməyi ilə beynəlxalq əlaqələr ofisi, həmçinin sənaye müəssisələri ilə əlaqələri genişləndirmək üçün universitetlərarası innovasiya şəbəkəsi yaradılmış, Bolonya prosesi çərçivəsində, Avropa İttifaqının dəstəyi ilə Qərb standartlarına yaxınlaşma məqsədilə tədris planları yenidən işlənmişdir.

Neft Akademiyasinın 80 illik yubileyində iştirak edən ümummilli lider Heydər Əliyev qazanılan uğurları yüksək qiymətləndirməklə yanaşı, bu uğurlarda böyük əməyi olan professor S.Qarayevin adını da xüsusi vurğulamışdı. Ulu öndər akademiyanın ənənələrindən, onun nailiyyətlərindən danışmışdır. Qazanılan uğurlar göz qabağında idi. Bu uğurun dövlət başçısı tərəfindən yüksək qiymətləndirilməsi hər birimizi yeni-yeni nailiyyətlərə sövq edirdi. Heydər Əliyevin verdiyi məsləhətlər, tövsiyələr professor S.Qarayevin gələcək fəaliyyətinin proqramına çevrilmişdi.

"2009-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemində islahatlar üzrə Dövlət Proqramı"na müvafiq olaraq ADNA-da "Virtual Universitet", kredit sistemi əsasında tədris prosesini idarə etmək üçün isə - "Elektron Tədris Mərkəzi", tələbələr tərəfindən geniş istifadə edilən "Elektron Kitabxana" yaradılmışdır.

Təhsil ocağının 90 illik yubileyinə həsr olunmuş təntənəli iclasda Prezident İlham Əliyevin Neft Akademiyasının ölkəmizin həyatında böyük rol oynadığını xüsusi qeyd etməsi kollektivimizin düzgün yolda olduğunu göstərmiş və vətənimizin tərəqqisi naminə daha böyük səylə işləməyi öhdəmizə qoymuşdur. Bu isə bizə ilham vermişdir.

Akademik Siyavuş Qarayev Neft Akademiyasında yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsini dövrün əsas vəzifəsi hesab edərək, tədrisin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına, müasir təfəkkürlü yeni insan kapitalının yetişdirilməsinə xüsusi fikir verir. Tələbələrin elmi yaradıcılığa marağını artırmaq və onların elmi-tədqiqat işlərində iştirakını təmin etmək üçün onun təşəbbüsü ilə hər il Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında tələbələrin elmi-texniki konfranslarının keçirilməsi ənənəyə çevrilmişdir. Yaradılmış şəraitdən istifadə edən gənclər müasir biliklərə, informasiya texnologiyalarına yiyələnir, xarici dilləri mükəmməl öyrənir, nüfuzlu neft şirkətlərində işlə təmin edilir və ali məktəbdə aldıqları biliyin dəyərini yüksək qiymətləndirirlər.

Neft Akademiyasının qarşısında duran ən mühüm məsələlərdən birinin də - elmi-tədqiqat işlərinin tətbiqi istiqamətinin gücləndirilməsi və istedadlı tədqiqatçıların hazırlanması olduğunu nəzərə alan akademikin həyata keçirdiyi ciddi tədbirlər öz bəhrəsini verməkdədir.

Akademik Siyavuş Qarayev yüksək insani keyfiyyətləri, mədəni və elmi səviyyəsi ilə daim fərqlənir, əməkdaşlarla münasibətdə etik normaları gözləyir, azərbaycançılıq ideologiyasına sədaqət mövqeyində dayanır. O, bütün şüurlu həyatının mənasını ulu öndər Heydər Əliyevin qurub yaratdığı müstəqil Azərbaycanın möhkəmləndirilməsinə, onun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyevin sivil dövlətçilik siyasətinə sədaqətlə xidmət etməkdə görür.

Çoxsaylı professsor-müəllim, tədris-köməkçi heyəti və tələbə kontingenti ADNA rektoru Siyavuş Qarayevin yetkin şəxsiyyətinə, yüksək insani keyfiyyətlərinə, zəngin dünyagörüşünə, prinsipial mövqeyinə və ədalətli tələbkarlığına böyük hörmətlə yanaşır. Onunla bir yerdə işləmək, təmasda olmaq hər kəs üçün böyük həyat məktəbidir.

S.F.Qarayev 570-ə yaxın elmi əsərin müəllifidir, 70-dən çox beynəlxalq və regional elmi konfrans və simpoziumlarda məruzə ilə çıxış etmişdir. Onun elmi rəhbərliyi ilə Azərbaycan, Rusiya, Asiya, Afrika və Latın Amerikası ölkələri üçün 23 elmlər namizədi və bir elmlər doktoru hazırlanmışdır.

Siyavuş Qarayev, Bakıda keçirilən, işində respublikanın və bir çox xarici ölkələrin aparıcı alimlərinin iştirak etdiyi "Zərif üzvi sintez və kataliz" üzrə Beynəlxalq elmi konfransların təşkilat komitəsinin daimi sədridir. O, "Azərbaycan ali texniki məktəblərinin xəbərləri" jurnalının baş redaktoru, bir neçə elmi, ictimai-siyasi jurnal və qəzetlərin redaksiya heyətlərinin üzvüdür.

Görkəmli alim AMEA-nın həqiqi üzvü olmaqla yanaşı, Rusiya Təbii Elmlər Akademiyasının, Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının və Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının, Nyu-York Elmlər Akademiyasının, Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının və Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvü, Çin Neft Universitetinin fəxri professorudur.

Akademik S.F.Qarayev bir sıra fəxri adlara layiq görülmüşdür. Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyası ona "XX əsrin görkəmli mühəndisi" adını vermiş, Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyası alimi qızıl medalla, Azərbaycan "Bilik" Cəmiyyəti isə Y.Məmmədəliyev adına medalla təltif etmişlər. Regional akademik əməkdaşlıqda görkəmli nailiyyətlərinə görə Qara Dəniz Universitetləri Assosiasiyası akademik S.F.Qarayevi xatirə nişanı ilə təltif etmişdir. O, "Vektor" Beynəlxalq Elm Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilən "Azərbaycanın 100 görkəmli alimi" layihəsinin qalibi olaraq, Azərbaycan elminin inkişafındakı xidmətlərinə görə beynəlxalq diplomla təltif olunmuşdur. Avropa biznes-assambleyası və Avropa rektorlar klubu tərəfindən aparılan "XXI əsrin Lideri" beynəlxalq proqramı çərçivəsində S.F.Qarayev müasir cəmiyyətin intellektual inkişafındakı şəxsi nailiyyətlərinə görə Sokrat adına beynəlxalq mükafata layiq görülmüşdür.

Fəaliyyətinin bütün sahələrində - istər alim, istər pedaqoq, istərsə də təşkilatçı kimi seçilməsinə baxmayaraq, Siyavuş Qarayev həmişə sadə və təvazökardır, rəhbərlik etdiyi 15 ildə özünün, ADNA-nın şərəfini və ədalət hissini qoruya bilmişdir.

Akademik S.F.Qarayevə möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, elmi, pedaqoji və təşkilati işlərində uğurlar arzulayırıq.

Qasım MƏMMƏDOV,

ADNA-nın tərbiyə işləri üzrə

prorektoru, dosent

Azərbaycan.- 2012.- 17 aprel.- S. 9.