Məhv edilmiş gələcək,

yaxud uşaqlara qalxan qanlı əllər

Ədəbiyyat həyatımızın güzgüsüdürsə, deməli, orada deyilənlər, yazılanlar da elə həyatın özündən gəlir. Vaxtilə dünyanın hər acısını dadmış xalq şairimiz Rəsul Rza yazırdı:

Bir uşağın barmağını qanatsalar,

Bir qıy vurram, göydə quşlar qanad salar...

Ondan əvvəl isə başqa bir şairimizin - Əhməd Cavadın nəinki Azərbaycan, eləcə də dünya ədəbiyyatında bənzəri olmayan, kədəri, qəmi aşıb-daşan bir şeiri də var. Həyatdan vaxtsız getmiş 16 yaşlı qızının xatirəsinə yazıb:

Məktəb bacıların gördülər zatən,

Can verən sən idin, canı çıxan mən.

Bala dağına dözə bilməyən şair övladının qəbrindən baş qaldıran otları sığallayır, sanki onlar qızının yumşaq, ətirli saçlarıdır.

Bunları oxuya-oxuya düşmən hiyləsinin qurbanı olan məsum bir qızı və onun yaxınlarını, xüsusilə, uzaqda - Sankt-Peterburqda bu xəbəri eşidən atasını təsəvvürünüzə gətirməyə çalışın. Bundan dəhşətli, bundan kədərli nə ola bilər?

Bir millət olaraq Allahın bizə bəxş etdiyi ən böyük xoşbəxtliklərdən biri də elə bizim uşaqlardır. Bu xoşbəxtliyi qorumaq, saxlamaq, əzizləmək isə hər birimizin valideyn - ata-ana, vətəndaş borcumuzdur.

Amma neçə ildir bu xoşbəxtliyi bizdən oğurlayırlar, zorla, ölümlə, silahla əlimizdən alırlar. Ermənilər yüz illərdir bizə övlad acılarını yaşadırlar. Çünki nəyi bilməsələr də, bunu gözəl bilirlər - atanı öldürmək istəyirsənsə, uşağını məhv elə, milləti məhv eləmək istəyirsən, balalarını zəlil et! Bir vaxtlar - ötən əsrin əvvəllərində Ərzurumda, Vanda, Sivasda mindən artıq körpəmizi boğaraq öldürdüklərini yada salın. Bir az əvvəl indiki Ermənistan ərazisindəki kəndlərimizdə, şəhərlərimizdə uşaqlarımızı quyulara töküb, dəmir borulara doldurub havasız qoymaqla məhv etdikləri də hələ heç kəsin yadından çıxmayıb. Soyumuza, kökümüzə qənim kəsilənlərin lap yaxınlarda Şuşada, Xocalıda, Laçında, Ağdamda... törətdikləri, zori balayanların uşaqlarımızı divara mıxlayıb dərisini "ləzzət" ala-ala necə soyduğu barədə yazdıqları da yaddaşlardadır.

Hətta Ermənistanın baş psixiatrı Samvel Torosyan dəhşətli bir faktı açıqlayaraq yazır: "Bu gün hər dörd ermənidən biri bu və digər dərəcədə stresə, müxtəlif psixi pozuntulara və əqli natamamlığa mübtəladır. Küçələrdə heç bir xüsusi qeydiyyata alınmamış on minlərlə belə insan dolaşmaqdadır".

BMT-nin İrəvan bürosu da bu faktlara toxunaraq qeyd edir ki, "psixi" cəhətdən xəstə insanların sayının belə sürətlə artması həyat səviyyəsinin həddən artıq aşağı olması, Dağlıq Qarabağ probleminin həll olunmaması və yalançı millətçiliklə izah olunur".

Gördüyümüz kimi, ortada bir psixi xəstəlik, dəlilik faktoru da var! Dəlidən qorunmaqsa mütləq lazımdır. Bu uşaqları dünyaya gətirmişiksə, hər şeydən qorumalıyıq. Həm qorumalı, həm də olanları unutmamalıyıq. Çünki belə faciələri unudan, qisasını almayan xalqın, millətin də gələcəyi olmaz!

Bir də görün bu dəliliyin tarixi nə vaxta gedib çıxır: hələ 1918-ci ildə Andronikin Qarabağda tökdüyü qanlardan danışarkən böyük Üzeyir bəy yazırdı ki, dövlətimizi elə qurmalı, sərhədlərimizi elə möhkəmləndirməliyik ki, "hər dəli, qudurmuş" hücum edib istədiyi vaxt xalqımızın qanını tökməsin.

"Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin binasında Avrasiya Beynəlxalq Araşdırmalar İnstitutu İB-nin xətti ilə istehsal olunan "Məhv edilmiş gələcək - Aygün" sənədli filminin təqdimatı və orada səslənən fikirlər bu böyük həqiqətin bir daha təsdiqi idi.

Filmin ssenari müəllifi telejurnalist Vəsilə Vahidqızı və rejissoru Mirsadıq Ağazadə 11 yaşında erməni terrorunun qurbanı olan Aygün Şahmalıyevanın faciəsini ustalıqla canlandıra biliblər. Doğrudan da, bir il əvvəl ermənilər tərəfindən həyata keçirilən terror nəticəsində qətlə yetirilən 11 yaşlı Aygünün faciəsi dünyada analoqu olmayan bir faciədir.

"Oyuncağın içərisinə partlayıcı qurğu yerləşdirməklə bir uşağın həyatına son qoymaq heç bir məntiqə sığmayan vəhşilikdir. Bu terror təkcə Aygünün həyatına son qoymayıb, hadisə baş verən Tovuzun Əlibəyli kəndində hadisəyə şahid olan uşaqlarda mənfi izlər buraxıb. Erməni terrorunun Aygün kimi Xocalıda və digər hadisələr zamanı onlarla qurbanı var. Aygün və onun kimi şəhid olmuş azərbaycanlı uşaqları beynəlxalq təşkilatların laqeydliyinin, biganəliyinin qurbanıdır. Əgər bu təşkilatlar vaxtında Xocalıda olanlara və digər hadisələrə reaksiya versəydilər, Aygün qətlə yetirilməzdi. Səssiz qalan hər bir cinayət digər bir cinayətin əsasını qoyur. Dünyada ən yaxşı təsir vasitəsi insan hekayətləridir. Aygünün faciəsi kimi digər faciələri də filmləşdirmək və onları nümayiş etdirməklə başımıza gətirilən həqiqətləri dünyaya çatdıra bilərik. Bu işdə QHT-lər, vətəndaş cəmiyyətləri daha aktiv olmalıdır". Bu sözlər tədbirdə iştirak edən Milli Məclisin deputatı Qənirə Paşayevaya məxsusdur.

Tədbirdə çıxış edən ombudsman Elmira Süleymanova öz növbəsində bildirdi ki, erməni terrorçuları bu cür faciələr törətməklə insanlarımızda vahimə yaratmaq istəyirlər: "Ermənilərin məqsədi insanları qorxu altında saxlamaqla onları qaçmağa məcbur etməkdir. Ancaq onlar unutmamalıdır ki, bu gün sərhədyanı kəndlərdə insanlar mərdliklə, heç bir çətinliyə baxmadan qəhrəmanlıqla yaşayırlar... Prezident İlham Əliyevin fəaliyyətinin nəticəsində, nəhayət ki, dünyada erməni təcavüzü sözləri qəbul olunmağa başlayıb. Artıq dünyada bu məsələ ilə bağlı fikir dəyişməkdədir. Ancaq mübarizə davam etməlidir ki, Aygünlərin, Farizlərin, Xocalıda şəhid olan uşaqların qanı yerdə qalmasın".

Milli Məclisin deputatı Vahid Əhmədov isə bildirdi ki, torpaqlarımızın işğaldan azad olunması üçün Azərbaycan xalqı vuruşmalıdır: "Hec kim müharibə olmadan bizə torpağımızı qaytarmayacaq. Torpaq o zaman torpaqdır ki, onun yolunda mübarizə aparasan. BMT, ATƏT və s. təşkilatların nümayəndələri məsələnin sülh yolu ilə həll olunmasına tərəfdar olduqlarını deməklə bizi sakitləşdirmək istəyirlər. Ancaq Azərbaycanın kifayət qədər güclü ordusu var və 10 gün müddət lazımdır ki, torpaqlarımızı geri qaytaraq! Ona görə də biz hər gün müharibəyə hazır olmalıyıq".

Milli Məclisin deputatı Ceyhun Osmanlı isə Aygün, İlqar, Fariz kimi şəhid uşaqların hər birinin öz həyat hekayəsi olduğunu və erməni terrorçularının onların həyatına son qoymaqla yaxınlarına və ümumiyyətlə, Azərbaycan xalqına zərbə vurduğunu bildirdi: "Bu cür faciələr ermənilərin nə qədər məkrli olduqlarını bir daha sübut edir. Bu faciələrin dünyaya çatdırılmasına böyük ehtiyac var. Biz öz birliyimizlə Aygün və onun kimi şəhid gedən uşaqların qanını yerdə qoymamalıyıq. O zaman Aygünün və digər şəhidlərimizin ruhu şad olacaq. Ermənilərin törətdikləri əməlləri dünya birliyinə çatdırmaqla bu cinayətlərin üstünü açmaq zəruridir. Ermənilərin başqa millətlərə qarşı nifrətinin olmasını bir amillə göstərmək kifayət edər. Fikir verin, Azərbaycanda, Türkiyədə, Gürcüstanda, Rusiyada, İranda müxtəlif millətlərin nümayəndələri yaşayırlar. Yeganə Ermənistandır ki, orada qeyri-millət yoxdur! Bu faktın özü sübut edir ki, onların başqa xalqlara nifrətlə dolu münasibəti var".

"Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə koordinatoru, ASAİF-in rəhbəri Orxan Əkbərov da bu cür filmlərin davamlı olmasının böyük önəm kəsb etdiyini dedi: "Bu cür filmlər dünya ictimaiyyəti ilə yanaşı, yeni doğulan və gələcək nəsillərin bu faciələrdən xəbər tutması üçün vacibdir. Mən də razıyam ki, heç kim öz xoşu ilə torpaqları geri verməyəcək. Ancaq bunun üçün ordunu gücləndirməklə yanaşı, tədbirlər keçirərək həqiqətlərin dünyaya çatdırılması istiqamətində işləri davam etdirməliyik. Bu məqsədlə tezliklə Türkiyədə silsilə tədbirlər keçirəcəyik. Oktyabr ayında isə Vyanada "Gənclər Forumu" keçirməyi planlaşdırırıq. Orada da mövzu Qarabağ, Xocalı və ermənilərin törətdikləri digər cinayətlər olacaq".

Tədbirdə erməni terrorunun qurbanı olmuş 11 yaşlı Aygün Şahmalıyevanın valideynləri də iştirak edirdilər. Aygünün anası Elnarə Şahmalıyeva hər kəsi Aygünü unutmamağa çağırdı: "Aygün bu vətəndə doğulmasa da, vətənini çox sevirdi. Azərbaycanlı olmasıyla fəxr edirdi. Gəlin Aygünü, Xocalıda şəhid olan balaları unutmayaq ki, ermənilər də bunu bilsin və onların qanının yerdə qalmayacağını anlasın".

Onu da qeyd edək ki, "Məhv edilmiş gələcək - Aygün" sənədli filminin çəkilişləri Aygünün Sankt-Peterburqdan qonaq gəldiyi və şəhid olduğu Tovuz rayonunun Ermənistanla həmsərhəd olan Əlibəyli kəndində aparılıb. 32 dəqiqəlik sənədli film rus və ingilis dillərinə tərcümə olunaraq xarici ölkələrdə də təqdim olunacaq.

Bütün bu olanlara baxaraq bizə qalan dönə-dönə düşünmək və həddən artıq ehtiyatlı olmaqdır. Yəqin dəliliyin məntiqi yoxdur. Yoxsa dünyanın sürətlə dəyişdiyi bir vaxtda uşaqlarımızın həyatına qəsd etməyin adı nədir? Dəlilik, ya qana susamışların izah olunmayan nifrəti? Unutmayaq ki, nifrət də xəstəlikdir! Dəlilik bəlkə də sağalar, amma nifrət sağalmaz! Qədim yunan filosofu Ərəstun əbəs yerə deməyib: "Qəzəb vaxtla, zamanla müalicə olunub keçər, nifrəti isə sağaltmaq mümkün deyil".

Bəxtiyar QARACA

Azərbaycan.- 2012.- 2 avqust.- S. 7.