Azərbaycanın məşəli dünyada alovlanacaq

Azərbaycan bu müsabiqəyə uğurla ev sahibliyi etməklə bir daha bütün dünyaya nümunə olacaq

Avropanın ən populyar mahnı yarışması və televiziya şousu olan "Eurovision" mahnı müsabiqəsinin yaranma tarixi 1955-ci ilə təsadüf edir. Avropa Yayımlar Birliyinin (EBU) ideyası əsasında belə bir mahni yarışması layihəsinin meydana çıxmasında əsas məqsəd ölkə televiziyaları arasında ortaq canlı veriliş yaratmaq idi. İdeyanın konsepsiyasına əsasən, hamı bütün üzv ölkələrdə yayımlanacaq möhtəşəm şou üzərində çalışacaqdır.

"Eurovision" mahnı müsabiqəsi - dünyanın ən uzunömürlü telelayihəsi

1956-cı il mayın 24-də İsveçrənin Luqano şəhərində reallaşdırılan ilk yarışmada Hollandiya, İsveçrə, Belçika, Almaniya, Fransa, Lüksemburq və İtaliya rəqabət apardılar. Lys Assia (İsveçrə) "Refrain" mahnısı ilə birinci oldu. 1957-ci ildə Hollandiya, 1958-ci ildə Fransa, 1959-cu ildə Hollandiya, 1960-cı ildə yenidən Fransa birincilik əldə etdilər. Beləliklə, qısa dövr ərzində "Eurovision" mahnı müsabiqəsi Avropa ölkələrini birləşdirən beynəlxalq və maraqlı layihə kimi özünü təsdiq etdi. Elə buna görə də yarandığı ilk vaxtlardan qitənin tamaşaçı şüurunda dərin kök salmış musiqi mədəniyyəti klassikasına çevrildi. Həmin vaxtdan fasiləsiz davam edən müsabiqə dünyada ən uzunömürlü televiziya layihələrindən biri hesab olunur.

Musiqi tarixinin bu 57 ili bir çox maraqlı faktlar və əhvalatlarla yadda qalıb. Misal üçün, "Eurovision" tarixində ən çox qalib olmuş ölkə İrlandiyadır. Bu ölkə 7 dəfə müsabiqənin qalibi olub. Ən çox ev sahibliyi etmiş ölkə isə beş dəfə qalib olmuş Böyük Britaniyadır. Bu ölkə səkkiz dəfə yarışmaya ev sahibliyi edib. Bu günə qədər ümumilikdə 25 ölkə yarışmada birinci olub. Portuqaliya isə yarışmaya qatılan ən "stajlı" ölkələrdən olsa da, heç vaxt birinci yerə çıxa bilməyib. Bundan başqa, "Eurovision" tarixində ən çox balla birinci olmuş ölkə Norveçdir. Norveç 2009-cu ildə 387 balla 16 ölkədən 12 tam bal alaraq rekord vurub.

İsveçrənin Luqano şəhərində keçirilən ilk "Eurovision" yarışması isə bir ölkənin birdən çox mahnı ifa etdiyi ilk və son yarışma kimi tarixə düşüb. Hər sonrakı ildə yarışmada iştirak etmək istəyən ölkələrin sayı artdığı üçün bütün iştirakçıların eyni gündə səhnəyə çıxması imkansızlaşırdı. Buna görə də yarışmada zəif çıxış edən ölkələrin növbəti il yarışmaya qatılmayacağı qərara alındı. Lakin 2004-cü ildə yarışma yarımfinal və final mərhələlərinə bölündü. Bu yolla bütün arzu edən ölkələr yarışda iştirak edə bildi.

Bu müsabiqə yalnız Avropada deyil, həm də layihənin iştirakçısı olmayan Avstraliya, Kanada, Misir, Honkonq, Hindistan, Yaponiya, Koreya, Yeni Zelandiya və ABŞ-da yayımlanır.

Azərbaycan "Eurovision" mahnı müsabiqəsinə uğurla başladı

Azərbaycanın "Eurovision" mahnı müsabiqəsində iştirakına dəstək verən Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı bu yarışmada ölkəmizin uğurla təmsil olunmağında mühüm rol oynamışdır. Azərbaycanın "Eurovision" mahnı müsabiqəsində iştirakı 2008-ci ildən başlayır. "Eurovision"da dördüncü dəfə iştirak etməyimizə baxmayaraq, ifaçılarımız Azərbaycanın zəngin musiqi diyarı olmasını dünyaya sübut ediblər. 2008-ci il Serbiyanın paytaxtı Belqradda keçirilən yarışmada ilk dəfə çıxış edən Azərbaycan təmsilçiləri Elnur Hüseynov və Samir Cavadzadənin çıxışı pis alınmadı. Onlar Azərbaycana 43 ölkə arasında 8-ci yeri qazandırdılar.

Sonrakı il Azərbaycanı Rusiyanın paytaxtı Moskvada digər duet təmsil etdi. Sayca 54-cü olan mahnı müsabiqəsində ölkəmizi "Always" mahnısı ilə gənc müğənni Aysel Teymurzadə və isveçli musiqiçi, əslən azərbaycanlı olan populyar bəstəkar Araş təmsil etdilər. Həmin il ölkəmiz 3-cü yeri tutdu.

Bundan bir neçə gün sonra "Eurovision-2009" mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı uğurla təmsil etmiş Aysel Teymurzadə və Araş ilə görüşən Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva qazandıqları böyük uğur münasibətilə onları təbrik etdi. Ölkəmizdə bu musiqi yarışmasının həyəcanla izlənildiyini bildirən Heydər Əliyev Fondunun prezidenti vurğuladı ki, Aysel və Araş qitəmiqyaslı müsabiqədə Azərbaycanı layiqincə təmsil etmişlər. Artıq Azərbaycan bu sahədə də nailiyyət əldə etmişdir.

2010-cu ildə isə Norveçin paytaxtı Osloda keçirilən 55-ci "Eurovision" mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı Safura Əlizadə "Drip Drop" mahnısı ilə təmsil etdi. Bu ifa ölkəmizə 5-ci yeri qazandırdı.

Nəhayət, 2011-ci il mayın 14-də Azərbaycan təmsilçiləri Eldar Qasımov və Nigar Camal Almaniyanın Düsseldorf şəhərində 56-cı müsabiqədə çıxış etdilər. Duetimiz müsabiqədə "Running Scared" mahnısı ilə bütün dünyaya səs saldı. Məhz bu ifa Azərbaycana 43 ölkə arasında 221 xalla birincilik qazandırdı. İki gün sonra - mayın 16-da Prezident İlham Əliyev və Mehriban xanım Əliyeva müsabiqədə qələbə qazanmış iştirakçılarla görüşdülər. Qalibləri təbrik edən Prezident İlham Əliyev bunun Azərbaycan gəncliyinin, Azərbaycan xalqının və Azərbaycan dövlətinin qələbəsi olduğunu dedi: "Bu müsabiqə deyə bilərəm ki, dünyanın ən mötəbər mahnı müsabiqəsidir. Əlbəttə ki, bu, Avropa ölkələrini əhatə edir. Ancaq hesab edirəm ki, dünya miqyasında buna oxşar ikinci müsabiqə yoxdur. Tamaşaçı auditoriyası haradasa 100 milyondan artıq idi. Belə mötəbər yarışda birincilik əldə etmək tarixi qələbədir. Bu, ilk növbədə, sizin qələbənizdir. Mən sizi bir daha təbrik edirəm. Bu, Azərbaycan gəncliyinin, Azərbaycan xalqının və Azərbaycan dövlətinin qələbəsidir. Bu, artıq tarixdə qalacaqdır. Siz də artıq tarixdə varsınız. "Eurovision" tarixində Azərbaycan öz sözünü demişdir. Bu, əlbəttə ki, hamımızı çox sevindirir".

Təmsilçilərimiz bu birinciliklə Azərbaycanın zəngin musiqi mədəniyyətini təkcə Avropa deyil, eyni zamanda, dünya tamaşaçılarına bir daha çatdırdılar. Eldar-Nigar dueti Avropa musiqi müsabiqəsində təkcə sənət zirvəsinə yüksəlmədi, həm də ölkəmizi reklam etdi. Dünyanın bütün kütləvi informasiya vasitələri istər-istəməz Azərbaycandan danışmalı oldular. Odlar yurdunu indiyədək yalnız neft ölkəsi kimi tanıyanlar bu diyarın həm də musiqi və incəsənətlə nəfəs aldığını yəqinləşdirdilər. Azərbaycanın adını tələffüz edə bilməyənlər artıq buna öyrəndilər. Ölkəmizin yerini xəritədə bilməyənlər Azərbaycanı yaxından tanıdılar. Bir sözlə, bütün dünya bizdən danışmağa başladı.

Bakı "Eurovision"un ev sahibidir

Xalqların yaxınlaşmasında, bir-birini daha yaxşı tanımasında, ortaq dəyərlərin formalaşmasında musiqi əvəzsiz vasitədir. Şərqlə Qərbin qovşağında yerləşən Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına daim öz töhfəsini verir. Ölkəmiz artıq neçə illərdir ki, beynəlxalq musiqi festivallarının keçirildiyi məkan kimi tanınır. Keçirilən hər bir tədbir, ilk növbədə, müxtəlif millətlərin mədəniyyətinin qarşılıqlı zənginləşməsinə səbəb olur və xalqlar arasındakı birliyi daha da gücləndirir. Əsrlərlə formalaşan musiqi sənətinin hərarəti isə bu dəfə xalqları Bakıda keçirilən "Eurovision" mahnı müsabiqəsində bir araya toplayır. Çünki sonuncu "Eurovision" yarışmasındakı qələbə ilə Azərbaycan 2012-ci ilin mayında bu müsabiqəni Bakıda keçirmək hüququ qazanıb.

Ötən ilki tarixi nailiyyətdən bir neçə gün sonra - may ayının 19-da Prezident İlham Əliyev "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin Bakı şəhərində keçirilməsi haqqında" sərəncam imzaladı. Sərəncama əsasən, 2012-ci ilin may ayında Bakı şəhərində "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin layiqincə keçirilməsini təmin etmək məqsədilə Təşkilat Komitəsi yaradıldı. Ölkəmizin birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı, UNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyeva Təşkilat Komitəsinə rəhbər təyin olundu.

Bundan sonra yarışmaya hazırlıq işləri ilə əlaqədar olaraq gərgin iş başlandı. İyulun 4-də Heydər Əliyev Fondunda mahnı müsabiqəsinin keçirilməsi üzrə Təşkilat Komitəsinin ilk iclası keçirildi. İclasda Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban xanım Əliyeva qarşıda böyük məqsədin dayandığını diqqətə çatdırdı, "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin ən yüksək səviyyədə təşkil olunmasının vacibliyini vurğuladı. Bildirdi ki, müsabiqənin paytaxtımızda keçirilməsi ilə bağlı əsas istiqamətlər müəyyən edilməlidir.

Bu il yanvarın 25-də isə Bakıdakı "Buta Palace"da "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsi ilə bağlı ilk təntənəli mərasim keçirildi. Mərasimdə Bakı şəhəri "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinə ev sahibliyini rəsmən qəbul etdi. Almaniyanın Düsseldorf şəhərinin meri Dirk Elsbers yarışmanın rəmzi açarını Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısına təqdim etdi. Bununla da Bakının "Eurovision-2012"yə ev sahibliyi rəsmən qəbul olundu.

Mərasimin vacib məqamlarından biri isə müsabiqənin konsepsiyasının təqdimatı oldu. Belə ki, həmin gün Azərbaycanın ev sahibliyi edəcəyi müsabiqənin loqo və şüarı açıqlandı. Qeyd edək ki, odlar yurdu olan Azərbaycanda keçiriləcək "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin loqosunda mədəniyyətimizdə xüsusi yeri olan od, çox qədim tarixə malik musiqimizi xarakterizə edən rəqs, şəffaflıq, əmin-amanlıq və sülhpərvərliyi təcəssüm etdirən günəş, ay və ulduzlar təsvir olunur.

Zəngin mədəniyyətimizdə xüsusi yeri olan od fəlsəfəsi bu gün də bayramlarımızda, incəsənət nümunələrimizdə və memarlığımızda çox aktualdır. Böyük bir coğrafiyanı əhatə edən Novruz bayramında insanlar tonqalın ətrafında bir araya gəlir, təbiətin oyanmasını, həyatın sanki yenidən başlanmasını şənliklərlə qeyd edirlər.

Könlümüzə hərarət verən od Azərbaycan xalqının istiqanlı, qonaqpərvər qayğıkeş xüsusiyyətlərində öz təcəssümünü tapıb. Həyatımızın enerji mənbəyi hesab etdiyimiz alov demək olar ki, bir-birindən çox fərqli naxışlarla mədəniyyət incilərimizdə əks etdirilmişdir. Ona görə də "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin "Light your fire" ("Öz məşəlini alovlandır") şüarı altında keçirilməsinə qərar verildi.

"Baku Crystal Hall" - Bakıya gözəllik verən memarlıq nümunəsi

Mahnı müsabiqəsinə hazırlığın ən mühüm göstəricisi və uğuru təbii ki, Bakının ən gözəl məkanlarından birində, Dövlət Bayrağı Meydanının yaxınlığında inşa olunan "Baku Crystal Hall"un inşasıdır. Unikal memarlıq nünunəsi olan bu saray Prezident İlham Əliyevin "Bakı şəhərində müasir idman-konsert kompleksinin inşa edilməsi haqqında" 2011-ci il iyulun 11-də imzaladığı sərəncama əsasən tikilib. Bu il yanvarın 15-də isə EBU müsabiqənin məhz bu sarayda keçirilməsi ilə bağlı qərar qəbul edib.

Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi təşkilat komitəsinin fəaliyyəti nəticəsində müsabiqəyə hazırlıq işləri ilə yanaşı, "Baku Crystal Hall"un inşası da qısa zamanda uğurla tamamlandı. Mehriban xanım Əliyevanın müsabiqəni işıqlandıracaq jurnalistlərə təqdim olunan rəsmi proqram kitabçasında yer alan salamlamasında yarışmaya hazırlıqla bağlı deyilir: "Eurovision mahnı müsabiqəsinə hazırlıq bizdən böyük və gərgin əmək tələb etdi. Lakin bu gərginlik sizinlə xoş görüş ümidi ilə əvəzlənmişdir. Əminəm ki, müxtəlif mədəniyyətlərin qarşılıqlı zənginləşməsinə səbəb olan və xalqlar arasında olan birliyi daha da gücləndirən bu musiqi bayramının, gözəl Bakımızın və qonaqpərvər xalqımızın xoş xatirəsi qəlbinizdə daim yaşayacaqdır".

Mayın 7-də Prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə "Baku Crystal Hall"un rəsmən açılışı oldu. Qeyd edək ki, 25 min nəfərlik tamaşaçı yeri olan kompleks orijinal arxitekturası ilə fərqlənir və paytaxtın memarlıq quruluşuna xüsusi yaraşıq verir. Kompleksdə gələcəkdə başqa beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsi də mümkündür. "Baku Crystal Hall"un əhəmiyyətini artıran mühüm amillərdən biri də onun Dövlət Bayrağı Meydanı ətrafında yerləşməsidir. Müasir memarlıq üslubu ilə paytaxtın sürətlə dəyişən dənizkənarı görünüşünə yeni çalar verir. Binanın fasadı gözoxşayan kristal elementlərlə bəzədilib. 45 min işıq-diod lampa ilə işıqlandırılan arena genişmiqyaslı tədbirlər üçün möhtəşəm bir məkandır.

"Baku Crystal Hall"un yaxınlığında Mətbuat Mərkəzi də inşa olunub. 5 min kvadratmetr ərazini əhatə edən mərkəzdə eyni vaxtda 1500-dən artıq jurnalistin işləməsi mümkündür. Burada jurnalistlər xüsusi kabinetlərdə müxtəlif müsahibələr ala bilərlər. Mərkəzdə yaradılan studiyada isə televiziya müsahibələrinin çəkilişlərini həyata keçirmək mümkün olacaq. İnternetə çıxış üçün yüksək sürətli wi-fi sisteminin quraşdırıldığı Mətbuat Mərkəzində eyni vaxtda 500 jurnalistin iştirak edə biləcəyi konfrans zalı da fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, jurnalistlərin rahatlığı üçün kafeteriyanın olduğu istirahət zonası da yaradılıb.

"Eurovision" mahnı müsabiqəsinin rəhbəri Yan Ola Sand "Baku Crystal Hall" barədə belə deyib: "Baku Crystal Hall" özlüyündə tamamilə bir yenilikdir. Hələ ki, heç kimin daxilində olmadığı bu məkan insanlarda unudulmaz təəssürat yaradacaqdır. Ümumiyyətlə, "Baku Crystal Hall" şoudan sonra da Azərbaycan paytaxtı üçün möhtəşəm konsertlərin, tədbirlərin, sərgilərin keçirilməsi üçün çox gözəl bir yer olacaqdır. Şouların yüksək tələblərinə, ən müasir standartlara cavab verən bu məkan həmçinin çox gözəl memarlıq üslubuna da malikdir".

Müsabiqədənkənarda insanların vaxtlarını xoş və asudə keçirmələri üçün "EuroClub" da yaradılıb. Mayın 11-də Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyeva və fondun birinci vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Bakıdakı "EuroClub"da görülmüş işlərlə tanış olublar.

"EuroClub" "Eurovision" mahnı müsabiqəsi tarixində şounun bütün iştirakçılarına təqdim olunan ən möhtəşəm məkanlardandır. "EuroClub"un məqsədi bütün "Eurovision-2012" mahnı yarışması iştirakçılarının əyləncələrini təmin etməkdir. Akkreditasiyadan keçmiş bütün şəxslər burada təşkil olunan tədbirlərdə iştirak edə biləcəklər. Eyni zamanda, ayrı-ayrı ölkələrin "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsində təmsilçiləri "EuroClub"dan özlərinin təbliğat vasitəsi kimi də istifadə edəcəklər. Başqa sözlə, iştirakçılar onların ixtiyarına verilən bu möhtəşəm səhnədə mahnılarını ifa edib fanatları və nümayəndə heyətlərinin üzvləri ilə əlavə təmasda olacaqlar. Burada həmçinin hər bir nümayəndə heyəti öz gecələrini keçirəcəklər. İştirakçılar böyük səhnəsi olan "EuroClub"da disko-zalın, barın və restoranın xidmətindən yararlana biləcəklər.

Hər gün "EuroClub"da musiqiçilərin ifasında canlı və diceylərin (dj) ifasında müxtəlif janr və mövzulu musiqilər, rəqslər və digər şou-proqramlar təqdim ediləcəkdir. Bu da Bakı "EuroClub"unun özəlliklərindən biridir. Həm həcminə, həm də təqdim edilən müasir işıq və səhnə avadanlığına görə Bakı "EuroClub"u uzun müddət "Eurovision" fanatlarının və iştirakçılarının yadında qalacaqdır.

Bildirilmişdir ki, eyni vaxtda 3 min nəfərin əylənməsi üçün nəzərdə tutulan "EuroClub"da bir neçə rəsmi ziyafətin - "Eurovision"un rəsmi açılış mərasiminin, hər yarımfinaldan sonra finala vəsiqə qazanan qaliblər üçün ziyafətlərin və final konsertindən sonra vida gecəsinin təşkili də nəzərdə tutulub.

Bakıda keçirilən "Eurovision" müsabiqəsində 42 ölkə iştirak edir. Mayın 22-də ilk yarımfinal günündə 18 ölkədən olan müğənnilər çıxış edəcəklər. Mayın 24-dəki ikinci yarımfinal günündə isə daha 18 iştirakçı səhnəyə çıxacaq. Nəhayət, mayın 26-da isə möhtəşəm final olacaq. Artıq müsabiqədə iştirak edəcək ölkələrin nümayəndələri bir neçə gündür "Baku Cyrstal Hall"un möhtəşəm səhnəsində məşqlərini keçirməyə başlayıblar. Hər çıxışdan sonra isə onlar Mətbuat Mərkəzində jurnalistlərin suallarını cavablandırırlar.

"Eurovision" mahnı müsabiqəsi musiqi mədəniyyəti tarixində ənənəyə çevrilmiş böyük bayram olmaqla yanaşı, həm də mədəniyyətlərarası dialoqa töhfə verən əhəmiyyətli bir tədbir kimi tanınmaqdadır. Azərbaycan bu müsabiqəyə uğurla ev sahibliyi etməklə bir daha bütün dünyaya nümunə olacaq.

Rəşad CƏFƏRLİ,

Elçin CƏFƏROV

Azərbaycan.- 2012.- 17 may.- S. 7.