Hələ çox töhfələrin şahidi olacağıq

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin mövcud olduğu 1918-20-ci illərdə tarixi səbəblərə görə dövlətin əsas qanununu qəbul etmək mümkün olmamışdı. 70 il sonra - 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyi bərpa edildi. Amma o tarixdən bir neçə il sonra dövlətin hüquqi əsasını təşkil edən konstitusiya layihəsi işlənib hazırlandı. Bunun bir səbəbi Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı idisə, digəri Azərbaycanda ictimai-siyasi sabitliyin bərqərar edilməsinə mane olan bəzi hadisələr idi. Azərbaycan Respublikasında Konstitusiyanın hazırlanması yalnız görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin xalqın tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra mümkün oldu.

1994-cü ilin avqustunda ulu öndər Heydər Əliyev konstitusiya layihəsinin hazırlanması üçün xüsusi komissiya yaradılmasına dair göstəriş verdi. Komissiyanın tərkibi Prezident tərəfindən parlamentə təqdim olundu və Milli Məclis 1995-ci il mayın 2-də qərar qəbul etdi. Komissiyanın tərkibinə Prezidentin sədrliyi ilə 33 nəfər mütəxəssisdən ibarət işçi qrup daxil idi. Buraya qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətinin nümayəndələri ilə yanaşı, respublikanın hüquq elminin və ictimaiyyətin tanınmış simaları cəlb olunmuşdu. Komissiyanın hazırladığı layihə 1995-ci il oktyabrın 15-də ümumxalq müzakirəsinə çıxarıldı. Həmin il noyabrın 12-də keçirilmiş referendumda 4 milyon seçicidən 94,8 faizi Konstitusiyanın qəbul edilməsinin lehinə səs verdi. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası 1995-ci il noyabrın 27-də qüvvəyə mindi.

Müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyasının qəbulu tarixi hadisədir. Çünki Konstitusiya dövlətin hüquqi əsaslarını müəyyənləşdirən, ümumi inkişafının konturlarını özündə birləşdirən əsas sənəddir. 12 fəsil, 158 maddədən ibarət olan Azərbaycan Konstitusiyasının 48 maddəsinin məhz insan hüquq və azadlıqları ilə bağlılığı ümummilli liderin uzaqgörənliyini bir daha təsdiqləyir. Məhz ulu öndərin müəllifi olduğu Konstitusiya Azərbaycanın hüquqi və siyasi, eyni zamanda iqtisadi baxımdan inkişafının sürətləndirilməsində xüsusi rol oynamışdır.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası dünyanın ən mütərəqqi dövlətlərinin təcrübəsini özündə birləşdirir. Konstitusiyamızda ali hakimiyyətin xalqa məxsus olduğu bildirilir. Bu da Azərbaycanın məhz demokratik yolla inkişafını, Azərbaycanın bir dövlət kimi tamamilə demokratik prinsiplərə istinad etdiyini göstərir. Konstitusiyanın 3-cü maddəsində göstərilir ki, xalqın hüququ və mənafeləri ilə bağlı bütün məsələlər referendum yolu ilə həll olunur, xalqı təmsil etmək hüququ yalnız xalqın seçdiyi nümayəndələrə məxsusdur.

Konstitusiyanın hər bir maddəsi mükəmməl səviyyədə hazırlanıb, Azərbaycanda dövlətçiliyin nəzəri əsaslarının formalaşdırılmasında və hüquqi baxımdan təkmilləşdirilməsində müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Ümummilli liderin xalqımızın qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biri də məhz budur.

Konstitusiyanın qəbulundan sonra arxada qalan on yeddi il də göstərdi ki, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası azadlıq və hüquq ideyaları əsasında Azərbaycan dövlətçiliyinin formalaşmasına və möhkəmləndirilməsinə xidmət etmişdir. Konstitusiyamız yüksək hüquqi keyfiyyətə malik mükəmməl sənəd - Əsas Qanun kimi ölkəmizdə həyata keçirilən çoxşaxəli islahatların əsasını təşkil etmiş, qanunçuluğun möhkəmləndirilməsinə və hüququn aliliyinin qorunmasına imkan yaratmışdır.

Ulu öndərin varisi Prezident İlham Əliyev demokratik dövlət quruculuğu siyasətini uğurla davam etdirərək ölkəmizdə vətəndaş həmrəyliyinin bərqərar olmasına, insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsinə, cəmiyyətin bütün təbəqələrində sivil münasibətlərin inkişafına misilsiz töhfələr vermişdir. Bütün bunlar bizə deməyə əsas verir ki, hələ bundan sonra da belə töhfələrin daha çox şahidi olacağıq.

Nurlanə BƏŞİRQIZI,

Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi

Sənədlər Arxivinin aparıcı mütəxəssisi

Azərbaycan.-2012.- 13 noyabr.- S.7.