Bakıda «Azərbaycanın İkinci Dünya müharibəsində

və Qafqazda Holokostun önlənməsində rolu» mövzusunda

Beynəlxalq simpozium başa çatmışdır

Bakıda "Azərbaycanın İkinci Dünya müharibəsində və Qafqazda Holokostun önlənməsində rolu" mövzusunda Beynəlxalq simpozium oktyabrın 18-də işini bölmə iclaslarında davam etdirmişdir.

AzərTAc xəbər verir ki, Bakı Dövlət Universitetinin professoru, Milli Məclisin deputatı Musa Qasımlının moderatorluğu ilə keçirilmiş "Azərbaycan nefti və İkinci Dünya müharibəsi" bölməsində yerli və xarici ölkə alimlərinin məruzələri dinlənilmişdir.

Böyük Britaniyadan gəlmiş tarixçi alim Stiven Tyas "Müttəfiqlərin İkinci Dünya müharibəsi zamanı Bakıda neft sənayesinin dağıdılması planları" mövzusunda məruzəsində bildirmişdir ki, neft Bakını məşhurlaşdıran başlıca amillərdən biridir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Bakı və Maykop neft hasil edən əsas ərazilər olmuşlar. Məhz bu səbəbdən də Fransa və Böyük Britaniya Almaniyanı Bakı neftindən məhrum etmək məqsədilə şəhəri havadan bombalamağı planlaşdırırdılar. Lakin 1940-cı ilin yayında Almaniyanın Fransanı işğal etməsi ilə əlaqədar bu hava hücumu birdəfəlik ləğv olunmuşdur.

İclasda Daxili İşlər Nazirliyi Polis Akademiyasının kafedra müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Teymur Əliyevin "Azərbaycan neftinin İkinci Dünya müharibəsində SSRİ-nin qələbəsində rolu", Bakı Dövlət Universitetinin professoru Elmira Muradəliyevanın "Neft Bakısı niyə "Qəhrəman şəhər" elan edilmədi?" mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.

Natiqlər qeyd etmişlər ki, İkinci Dünya müharibəsində SSRİ-nin qələbə qazanmasında Azərbaycan nefti həlledici rol oynamışdır. Həmin illərdə neftçilərimiz 75 milyon tondan çox neft, 22 milyon ton benzin istehsal etmişlər. Bu isə o demək idi ki, döyüşlər zamanı hər beş təyyarədən və tankdan dördü Bakı nefti ilə hərəkət etmişdir.

Tarix elmləri doktoru, Milli Arxiv İdarəsinin rəisi Ataxan Paşayevin moderatorluğu ilə keçirilmiş "İkinci Dünya müharibəsi dövründə SSRİ-də əhalinin köçürülməsi" bölməsində Azərbaycan, ABŞ və Ukrayna tarixçiləri çıxış etmişlər.

Holokost Ətraflı Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Pol Şapironun "Köçürülmə arxivləri", Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun əməkdaşı İkram Ağasiyevin "İkinci Dünya müharibəsi illərində almanların SSRİ-nin Avropa hissəsindən Qafqazdan köçürülməsi", Ukrayna Holokost Araşdırmaları Mərkəzinin tədqiqatçısı Mixail Tyaqlinin "İkinci Dünya müharibəsi illərində yəhudilərin və karaimlərin Krımdan Qafqaza köçürülməsi" mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.

Natiqlər İkinci Dünya müharibəsi illərində Sovet İttifaqının müxtəlif ərazilərində yaşayan bəzi millətlərin nümayəndələrinin ölkənin digər ərazilərinə köçürülməsinin səbəbləri, onun mərhələləri və köçürülmə zamanı baş vermiş insan tələfatı haqqında danışmışlar.

Mövzular ətrafında müzakirələr aparılmış, suallar cavablandırılmışdır.

Daha sonra simpoziumun yekunlarına həsr olunmuş "dəyirmi masa" keçirilmişdir.

Yahud İn-Unum Assosiasiyasının prezidenti Patrik Desbois, P.Şapiro, M.Qasımlı və A.Paşayev "Nə üçün Azərbaycan İkinci Dünya müharibəsi dövründə yəhudilərin xilasında mühüm rol oynadı?" mövzusu ətrafında fikir mübadiləsi aparmışlar.

P.Desbois hazırda Azərbaycanda minlərlə yəhudinin yaşadığını, burada onların rahatlığı üçün hər cür şəraitin yaradıldığını qeyd etmiş, göstərilən diqqət və qayğıya görə Azərbaycan dövlətinə və xalqına minnətdarlığını bildirmişdir.

M.Qasımlı və A.Paşayev Azərbyacanın dini və milli tolerantlıq baxımından təkcə müsəlman ölkələri üçün deyil, bütün dünya üçün nümunə olduğunu, ölkəmizdə yaşayan xalqların və millətlərinin nümayəndələrinin burada özlərini doğma vətənlərindəki kimi hiss etdiklərini vurğulamışlar. Onlar Yahud İn-Unum Assosiasiyası ilə əlaqələrin genişlənəcəyinə, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında bu əməkdaşlığın mühüm rol oynayacağına ümidvar olduqlarını bildirmişlər.

Simpoziumun öz məqsədlərinə nail olduğunu qeyd edən natiqlər Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinə və Yahud İn-Unum Assosiasiyasına minnətdarlıqlarını çatdırmışlar.

Sonra mətbuat konfransı keçirilmiş, KİV nümayəndələrinin və tədbir iştirakçılarının sualları cavablandırılmışdır.

Bununla da, iki gün davam etmiş beynəlxalq simpozium öz işini yekunlaşdırmışdır.

Azərbaycan.-2012.- 19 oktyabr.- S.5.