Azərbaycan paralimpiyaçılarının London zəfəri

İdmançılarımız XIV Yay Paralimpiya Oyunlarında yeni rekordlara imza atdılar

Ötən ayın 30-da Böyük Britaniyanın paytaxtı Londonda start götürmüş Yay Paralimpiya Oyunları srağagün başa çatdı. Paralimpiada yarışlarına 166 ölkədən 4200 idmançı qatılmışdı. Onlar 21 idman növündə 502 dəst medal (cəmi 1552 medal) uğrunda mübarizə aparırdılar. Azərbaycan yığması 12 medal ( 4 qızıl, 5 gümüş, 3 bürünc) qazanaraq iştirakçı ölkələr arasında 27-ci yeri tutdu.

London Paralimpiadası həm Oyunların tarixi, həm də azərbaycanlı paralimpiyaçıların iştirakı baxımından bir neçə cəhətdən əlamətdar idi. Hər şeydən əvvəl qeyd etmək lazımdır ki, Britaniya paytaxtında keçirilmiş turnir məhdud imkanlı idmançıların yarışlarına münasibətin müsbət mənada dəyişdiyinə dəlalət etdi. Təkcə bir faktı göstərmək kifayətdir ki, təşkilatçılar Paralimpiada yarışlarına rekord sayda - 2,7 milyon bilet satmışdılar. Yerli televiziya ilə Oyunlardan reportajlar ən reytinqli vaxtlarda gedirdi. Artıq Paralimpiadanın medalçıları Olimpiadanın qalibləri ilə yanaşı reklama çəkilirlər...

Başqa bir diqqətəlayiq məqam qadın paralimpiyaçıların iştirakı ilə bağlı idi. Budəfəki Paralimpiadada rekord sayda - 1513 qadın idmançı mübarizə aparmışdır. Bu, 1992-ci il Barselona Paralimpiadasındakı göstəricidən iki dəfə çoxdur: o vaxt Yay Paralimpiya Oyunlarına 700 qadın qatılmışdı. Son rekord (1383 qadın) isə Pekin Paralimpiadasında qeydə alınmışdı.

Paralimpiyaçılarımıza gəlincə, onlar, olimpiyaçılarımız kimi, get-gedə daha yaxşı çıxış edir və yeni-yeni milli rekordlar müəyyənləşdirirlər. Belə bir xoş ənənə Londonda da davam etdi. Bunun üçün hər cür əsas da var idi.

Paralimpiya yığmamız Londona rekord sayda - 21 idmançı (16 kişi və 5 qadın) ilə getmişdi. Onlar 6 idman növündə (cüdo, yüngül atletika, üzgüçülük, pauerliftinq, atıcılıq və kamandan oxatma) çıxış edirdilər. Yeri gəlmişkən, bu göstərici də ölkəmiz üçün rekord idi.

Paralimpiya yığmamızın tərkibində kifayət qədər təcrübəli idmançılar yer almışdılar. Onlardan ikiqat paralimpiya çempionu İlham Zəkiyevi (cüdo), paralimpiya çempionları Uluxan Musayev və Oleq Panyutini (hər ikisi - yüngül atletika), Paralimpiya Oyunlarının gümüş mükafatçıları Tofiq Məmmədov, Kərim Sərdarov (hər ikisi - cüdo) və Yelena Taranovanı (atıcılıq), bürünc mükafatçıları Ramin İbrahimov (cüdo), Rza Osmanov və Vladimir Zayetsi (hər ikisi - yüngül atletika) göstərmək olar.

Təmsilçilərimiz Britaniya paytaxtında bəslənən ümidləri tamamilə doğrultdular. Onlar vətənə rekord sayda - 12 medalla qayıtdılar. Xatırladaq ki, XIV Paralimpiadayadək idmançılarımız Paralimpiya Oyunlarında cəmi 15 medal qazanmışdılar. Azərbaycan təmsilçiləri (2 nəfər) ilk dəfə 1996-cı idə Atlantada (ABŞ) Oyunlara qatılsalar da, medal qazana bilməmişdilər.

İlk medal dörd il sonra - Sidneydə keçirilmiş XI Yay Paralimpiya Oyunlarında əldə edildi. O vaxt Paralimpiadada 7 idmançı ilə təmsil olunmuşduq. Yeganə medalı (gümüş) atıcı Yelena Taranova qazandı. 2004-cü il Afina Paralimpiadasında iştirak edən 11 idmançımız 4 medala (2 qızıl, 1 gümüş. 1 bürünc) sahib oldu. Bu artıq milli paralimpiya hərəkatında dönüş idi. Sonrakı Paralimpiadaya - Pekin-2008-ə 18 təmsilçimiz yollanmışdı. Qazanılan medalların sayı isə 10 oldu: 2 qızıl, 3 gümüş, 5 bürünc. Paralimpiyaçıların və medalların sayında müsbət dinamika XIV Oyunlarda da davam etdi.

London Paralimpiadasında cüdoçularımızın uğurunu xüsusi qeyd etmək lazımdır. Onlardan Ramin İbrahimov və Afaq Sultanova qızıl, İlham Zəkiyev isə bürünc medal qazandılar. Cüdo üzrə yığmamız 3 medalla komanda hesabında üçüncü yeri tutdu.

Digər təmsilçimiz - üzgüçü Natali Pronina haqqında isə ayrıca danışmaq lazımdır. O, Paralimpiada-2012-də nə az-nə çox - 5 medal qazandı! Natali əvvəlcə 50 metr məsafəyə sərbəst, 200 metr məsafəyə kompleks, 100 metr məsafəyə sərbəst, arxası üstə 100 metr məsafəyə üzgüçülükdə gümüş medallara sahib çıxdı, 400 metr məsafəyə sərbəst üzgüçülükdə isə beşinci yerlə kifayətləndi. Axırda isə idmançımız 100 metr məsafəyə brass üsulu ilə üzgüçülükdə qüvvəsini sınadı. Təsnifat mərhələsini uğurla (1:20.09 dəqiqə) başa vuran Natali bir daha finala yüksəldi. Onun həlledici mərhələdə çıxışı isə sözün həqiqi mənasında parlaq oldu. Təmsilçimiz 1:16.17 dəqiqəlik göstərici ilə dünya rekordu müəyyənləşdirdi və nəhayət, paralimpiya qızılını qazandı.

Yeri gəlmişkən, Azərbaycan üzgüçüsü ilk dəfə idi ki, Paralimpiadada medal əldə edirdi. Özü də birdən-birə beş medal! Natali həm də bir Paralimpiadada ən çox medal qazanan, üstəlik, dünya rekordu vuran idmançı kimi Azərbaycan paralimpiya tarixinə düşdü.

Başqa bir əlamətdar hadisə Afina Paralimpiadasının qalibi Oleq Panyutinin (üç təkanla tullanma) çıxışı ilə bağlıdır. O, səkkiz il sonra Londonda "qızıl" uğurunu təkrarladı və ikiqat paralimpiya çempionu oldu. Oleq həm də Elçin Muradov, Rza Osmanov və Vladimir Zayetslə birlikdə estafetdə (4x100) yığmamızın aktivinə bürünc medal əlavə etdi. Vladimir Zayets üç təkanla tullanmada gümüş medal qazandı. Eləcə də atletimiz Hüseyn Hüseynov uzunluğa tullanmada bürünc medalın sahibi oldu.

Beləcə idmançılarımız milli paralimpiya tarixinə qələbələrlə dolu yeni səhifə yazdılar. Bu uğurun altında imzası olanlar hər cür təqdirə layiqdirlər.

Allahverdi MEHDİYEV

Azərbaycan.-2012.- 11 sentyabr.- S. 12.