Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycana işgüzar səfəri

Sonra Prezident İlham Əliyev və Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğan jurnalistlərin suallarını cavablandırdılar

Türkiyənin NTV kanalının müxbiri: Cənab Baş nazir, Sultanqazidə yeni bir terror aktı törədildi. Bunu necə qiymətləndirirsiniz? Sizə verilən son məlumatları ictimaiyyətlə bölüşə bilərsinizmi? Bir sualım da var. Suriyada seçkilərin keçirilməsi qərara alındı. Bəşər Əsəd bildirmişdir ki, seçkilərdə uduzsam bu dəfə hakimiyyətdən gedəcəyəm. Onun bu fikrini necə qiymətləndirirsiniz?

Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib ƏRDOĞAN: Əvvəlcə, Sultanqazidəki terror aktı ilə əlaqədar. Təbii ki, verilən məlumatlar əsasında məsuliyyəti öz üzərinə götürən qrupu hazırda bilirik. Bu barədə xəbəri sizlər də almısınız. Bu, polis şöbəsinə edilən bir hücumdur. Bir şəhidimiz vardır. Bununla bərabər, dörd polisimiz yaralıdır. Burada iki vətəndaşımız da yaralı vəziyyətdədir. Yaralılarımızın vəziyyətlərinin ağır olmadığı haqqında məlumat aldım. Onlara Allahdan şəfa arzulayıram, şəhidimizə rəhmət və yaxınlarına səbir diləyirəm. Bildiyiniz kimi, hadisə terrorçu-intiharçının bombanı partlatması nəticəsində baş vermişdir. Cinayəti törədənin şəxsiyyəti müəyyən olunmuşdur. Amma onun əlaqələri hazırda bütün təhlükəsizlik qurumları və polis tərəfindən araşdırılır.

İkinci sualınıza gəldikdə, hazırda Suriyada keçiriləcək seçkilərin inandırıcılığı yoxdur. İnandırıcılığı olmayan bir zəmində keçiriləcək seçkilərin nəticəsi də məlumdur. Hazırda Suriyada vətəndaş müharibəsi gedir. Belə bir şəraitdə keçiriləcək seçkinin nəticəsi artıq indidən məlumdur. Bundan əvvəlcə də, bilirsiniz, bir seçki keçirdilər. Suriya xalqının böyük əksəriyyəti bu seçkilərdə iştirak etmədi. Çünki sağlam bir təməl mövcud deyildi. Burada sağlam bir təməl yaradılmadan keçiriləcək seçkilərin heç bir qiyməti yoxdur. Belə ki, Cenevrədə qəbul olunan qərarlar vardır. Bu Cenevrə qərarlarına Suriya rejimi əməl etməmişdir. Əgər buna əməl etsəydilər, daha artıq məsafə qət edilmiş olardı. Kofi Annanın istefa verməsinin səbəbi məlumdur. Hazırda cənab Lahdar Brahimi bu vəzifəni yerinə yetirir. Ancaq o, vəzifəsinin nə qədər çətin olduğunu artıq indidən ifadə etmişdir. Belə bir şəraitdə sağlam bir demokratik təməl yoxdur. Sağlam təməl olmayınca da buradan çıxacaq nəticələrin qəbul edilməsi də mümkün deyildir.

Xəzər Televiziyasının müxbiri Türkay Verdiyeva: Hər vaxtınız xeyir olsun. Hörmətli cənab Baş nazir, iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıqda, xüsusilə sərmayə yatırımları mühüm rol oynayır. Bugünkü Yüksək Səviyyəli Strateji Əməkdaşlıq Şurası çərçivəsində Azərbaycanın bu istiqamətdə atmış olduğu addımların qarşılığı olaraq Türkiyənin Azərbaycana irihəcmli sərmayə yatırımları perspektivinə necə baxırsınız?

Baş nazir Rəcəb Tayyib ƏRDOĞAN: Hazırda onsuz da bu məsələdə olduqca gözəl təşəbbüslər vardır. Belə təşəbbüslərdə qət etdiyimiz məsafə bu an etibarilə 10 milyard dollara çatmışdır, Azərbaycandakı sərmayələr etibarilə. Hədəf bunu sürətlə 20 milyard dollara çatdıra bilməkdir. Bu istiqamətdə də işlər görülür. Təbii ki, burada ayrıca müştərək görüləcək işlər vardır. Hətta biz daha da irəliyə gedək deyirik ki, Azərbaycan-Türkiyə sahibkarlarının, təşəbbüskarlarının üçüncü ölkələrə də sərmayə qoymalarının yolunu açaq. Bunu da müvəffəqiyyətlə davam etdirmək istəyirik.

Anadolu Agentliyinin müxbiri Həsən Öyməz: Mən cənab Prezidentə bir sual vermək istəyirəm. İki ölkə arasındakı əməkdaşlığın getdikcə sürətləndiyi bir mərhələdəyik. Bu əməkdaşlığı Türkiyə Respublikası vətəndaşlarına sərhəddə viza tətbiq olunmasının tamamilə aradan qaldırılması şəklində zirvəyə çatdırılması istiqamətində bir fəaliyyətiniz varmı? Sizdən bir müjdə ala bilərikmi? Bir də TANAP layihəsinin planlaşdırılan tarixdən daha əvvələ çəkilməsi mövzusunda bir addımdan söhbət gedirmi? Türkiyədən çıxış, Avropaya giriş nöqtəsi olaraq iki müxtəlif alternativ üzərində iş gedirdi. Bu alternativdə də bir konkretlik varmı?

Azərbaycan Prezidenti İlham ƏLİYEV: Qeyd etdiyiniz kimi, əlaqələrimiz çoxşaxəlidir. Bütün sahələri əhatə edir. Biz çalışırıq ki, bütün sahələrdə bütün məsələləri həll edək və zamanında həll edək.

Viza məsələlərinə gəldikdə, siz yaxşı bilirsiniz ki, bir müddət bundan əvvəl Türkiyə dövləti bütün türkdilli dövlətlərin vətəndaşlarına qarşı viza rejimini ləğv etdi. Beləliklə, bütün türkdilli dövlətlərin vətəndaşları Türkiyəyə sərbəst gedə bilərlər və bu qərara görə biz çox minnətdarıq. O ki qaldı Azərbaycana, bu məsələ bu gün müzakirə edildi. Qərar qəbul edildi ki, bu məsələyə biz tədricən nail olaq. Müəyyən kateqoriya insanlar - iş adamları, elm adamları, tanınmış şəxslər vardır ki, onların gəliş-gedişi üçün daha da asan rejim tətbiq oluna bilər. Bütövlükdə isə bizim müəyyən mexanizmlərimiz, daxili prosedurlarımız hələ tamamlanmayıb. Bu prosedurlar tamamlanandan sonra əlbəttə ki, Türkiyə vətəndaşları da Azərbaycana vizasız gələ bilərlər. Biz bu məsələ üzərində işləyirik. Bu məsələ müzakirə edildi. Türkiyə tərəfi bu məsələ ilə bağlı Azərbaycanın mövqeyini anlayır. Biz birgə səylərlə məsələnin həlli yolunda önəmli addımları atacağıq.

TANAP layihəsinə gəldikdə, mən giriş sözümdə qeyd etdim ki, bu, sırf Türkiyə-Azərbaycan layihəsidir. Uzun illər Azərbaycan qazını Avropaya çıxarmaq üçün müxtəlif variantlar, müxtəlif layihələr müzakirə edilmişdir. Təəssüf ki, onların heç biri reallaşmadı. Belə olan vəziyyətdə iki qardaş ölkə bütün məsuliyyəti, o cümlədən maliyyə məsuliyyətini öz üzərinə götürmüşdür. TANAP-ın üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bu layihəni biz ikimiz icra edəcəyik. Üçüncü tərəflər üçün də bu layihə açıqdır. Yerdə qalan müəyyən faizlər bizim tərəfdaş olan şirkətlərə verilə bilər. Beləliklə, TANAP layihəsinə beynəlxalq status da verilə bilər.

Əsas məsələ Azərbaycan qazını daha da böyük həcmdə Türkiyəyə və Türkiyə ərazisindən Avropa məkanına çatdırmaqdır. Avropa məkanına çatdıqda bu qazın həmin məkana hansı yollarla daxil ediləcəyi artıq texniki və iqtisadi məsələdir. Coğrafiya belə diktə edir ki, bizim qazımız ya Bolqarıstan, ya Yunanıstan ərazisindən Avropaya gedəcəkdir. Hazırda SOCAR və tərəfdaş şirkətlər bütün variantları nəzərdən keçirirlər. Ən məqbul, ən təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən səmərəli varianta üstünlük veriləcəkdir. Amma onu da qeyd etmək istəyirəm ki, hazırda Avropa İttifaqında olan ölkələr bir-biri ilə qaz xətlərini qururlar, yaradırlar. İstənilən nöqtədən Avropaya Azərbaycan qazı daxil olduqda geniş Avropa məkanını əhatə edə bilər. Ümid edirəm ki, 2017-ci ildə bu layihə tamamlana bilər. Sağ olun.

İctimai Televiziyanın müxbiri Elçin Mirzəyev: Sualım cənab Ərdoğanadır. Hörmətli Baş nazir, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağı danışıqlar prosesinin getdiyi bir vaxtda bəzi dairələr bu danışıqlar prosesinə fikir vermədən Türkiyə və Ermənistan arasında sərhədin açılması məsələsini yenidən gündəmə gətirir. Bu məsələ ilə bağlı Sizin mövqeyinizi bilmək istərdik.

Baş nazir Rəcəb Tayyib ƏRDOĞAN: Mən çox təşəkkür edirəm. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı, başda təbii ki, ATƏT-in Minsk qrupu olmaqla bu məsələnin həlli yolları tapılmayınca, oradan bir və ya iki rayonun məsələsi həll etməyincə bizim belə bir qapı açmağımız və sairdən söhbət gedə bilməz. Bu, iqtidarda olduğumuz müddətdə həmişə söylədiyimiz sözdür. Belə bir addım ata bilmərik. Bizim atacağımız bütün addımların məqsədi budur: hazırda işğal altındakı torpaqlardan ermənilər çıxmalıdır. Bu, beynəlxalq qurumlar tərəfindən də "Bura Azərbaycanındır" deyilməsinə rəğmən hələ də torpaqların buranın haqq sahiblərinə verilməmiş olması bizim mövqeyimizi aydın və dəqiq şəkildə ortaya qoyur. Bizim mövqeyimiz də burada Ermənistan ilə bağlı atdığımız qətiyyətli addım, tutduğumuz mövqe nədirsə, bundan sonra da eyni şəkildə davam edəcəkdir. Bu prosesdə maraqlı tərəf olaraq biz də hər zaman Azərbaycanın yanında olmağa davam edəcəyik.

AzərTAc

Azərbaycan.-2012.- 12 sentyabr.- S.2.