Təhsilə davamlı qayğı siyasəti

Yeni tədris ilinin başlanması təkcə məktəblilər üçün deyil, ümumilikdə ölkənin təhsil sistemi ilə bağlı hər bir vətəndaş üçün əlamətdar hadisədir. Son illər milli təhsil sisteminin məzmununda baş vermiş əsaslı keyfiyyət dəyişiklikləri 15 sentyabr tarixinin ictimai əhəmiyyətini daha da artırır. Müasir dövrün tələblərinə cavab verən fəal maarifçilik kursunun həyata keçirilməsi, mütərəqqi yeniliklərin tətbiqi yolu ilə milli təhsil sisteminin müasirləşdirilməsi, Avropa təhsil məkanına inteqrasiya, bir ictimai-iqtisadi formasiyadan digərinə keçid dövründə bu sahədə özünü göstərən obyektiv problemlərin aradan qaldırılması ölkədə reallaşdırılan dövlət siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Nəticədə milli təhsil sisteminin inkişafı məsələsi respublikanın gələcək inkişaf modelinin əsasını formalaşdıran başlıca amil kimi gündəmə gətirilmiş, insan kapitalının möhkəmlənməsinə xidmət edən ümumtəhsil hərəkatı güclənmişdir.

Hər bir mütərəqqi islahatın uğuru, şübhəsiz, onun ictimai şüurla nə dərəcədə səsləşməsi, cəmiyyət tərəfindən qəbul olunub-olunmamasından bilavasitə asılıdır. Son illərdə Azərbaycanda dövrün reallıqları nəzərə alınmaqla həyata keçirilən təhsil islahatları da məhz bu reallıqla şərtlənərək cəmiyyətdəki yeniliklərin mahiyyətindən irəli gəlir. Azərbaycanın regionda yüksək inkişaf mərhələsinə qədəm qoyması - ümumi daxili məhsulun artım tempi, büdcə gəlirlərinin ildən-ilə əhəmiyyətli dərəcədə çoxalması, ümumilikdə cəmiyyət həyatının bütün sahələrində mütərəqqi yeniliklərin tətbiqi təhsil sistemində də çoxşaxəli islahatların aparılmasına xidmət edən ümumtəhsil hərəkatını genişləndirir.

Təhsilin bütün istiqamətlər üzrə proporsional inkişafı ciddi investisiya tələb edən məsələ olduğundan dövlətin son illərdəki maliyyə imkanları bu sahədə qlobal layihələrə başlamağa münbit şərait yaratmışdır. Dövlət büdcəsi vəsaitlərinin ildən-ilə artması təhsil sahəsində məhz maliyyə çatışmazlığı səbəbindən uzun illərdən bəri yığılıb qalmış bir çox problemlərin hazırkı mərhələdə həlli məsələsini aktuallaşdırır. Bu, dövlət investisiyalarının həcmcə artımını təmin etmiş, sahənin dünya standartları səviyyəsinə qalxmasına geniş imkanlar açmışdır.

Xatırlatmaq yerinə düşər ki, 2003-cü ildə 130 milyon manat təşkil edən təhsil xərcləri 2011-ci ildə 1,4 milyard manata yüksəlmişdir. 2004-cü ildən 2011-ci ilə qədər dövlətin təhsilə ayırdığı büdcə vəsaiti 6 dəfə artmışdır. 2012-ci ildə təhsilə dövlət büdcəsindən 1,5 milyard manat vəsait ayrılmış, bu sahənin dövlət büdcəsi xərclərinin tərkibindəki xüsusi çəkisi 9,3 faiz təşkil etmişdir. Təhsilə qoyulan investisiya xərcləri 2011-ci ildə 273,2 milyondan 2012-ci ildə 420,9 milyon manata yüksəlmişdir. "2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı"nın həyata keçirilməsi üçün 16,5 milyon, ali təhsil sistemində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiqi ilə əlaqədar 89,6 milyon, məktəbəqədər təhsilin maliyyələşdirilməsi üçün 8,5 milyon, ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərin pulsuz dərsliklərlə təmini üçün 8,1 milyon, maddi-texniki təminatın möhkəmləndirilməsi üçün 4,5 milyon, təhsil müəssisələrinin yenidənqurulması və əsaslı təmiri üçün (yalnız dövlət büdcəsinin mərkəzləşdirilmiş xərclərində) 3 milyon, ümumtəhsil məktəblərinə tədris laboratoriya (fizika, kimya, biologiya) avadanlıqlarının alınması üçün 2,5 milyon manat ayrılmışdır.

2008-2013-cü illərdə məktəb kitabxanalarının maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi və müasir informasiya texnologiyaları ilə təchizatına dair tədbirlərə 2,2 milyon, "2010-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının orta ixtisas təhsili sistemində islahatlar üzrə Tədbirlər Proqramı"nın maliyyə təminatı ilə bağlı xərclər üçün 1,9 milyon, "Texniki peşə təhsilinin inkişafı Proqramı (2007-2012-ci illər)"nın maliyyə təminatı üçün 1,7 milyon manat nəzərdə tutulmuşdur.

Adambaşına maliyyələşmə mexanizminin tətbiqi də təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından vacib yeniliklərdən biri olmuşdur. 2011-ci ildə bir təhsilalana düşən illik xərclər - məktəbəqədər təhsil üzrə 854 manat, ümumi təhsil üzrə 553, ilk peşə-ixtisas təhsili üzrə 1184, orta ixtisas təhsili üzrə 784, ali təhsil üzrə 1618 manat təşkil etmişdir. Ali təhsildə dövlət sifarişi üzrə kadr hazırlığı ilə bağlı bir təhsilalana düşən illik xərclərin məbləği isə orta hesabla 1700 manat olmuşdur.

Bundan başqa, dövlət xaricdə ali təhsilə ayrılan vəsaitləri də ildən-ilə artırır. Dövlət Neft Fondundan bu məqsədlə dövlət proqramının maliyyələşdirilməsinə 2012-ci ildə 20 milyon manat vəsait ayrılmışdır. Bu, ötən ildəki vəsaitlə müqayisədə 5 milyon manat çoxdur. Dövlət proqramı əsasında təhsil alan bir tələbənin yaşayış və təhsil xərcləri dövlətə il ərzində təxminən 25-30 min manata başa gəlir. 2007-ci ildən dövlət proqramı əsasında bugünə qədər xaricdə təhsil alanların sayı 1200-ü ötmüşdür.

Təhsil üçün ayrılan vəsaitlərin illik artımı həm də inkişafyönümlü dövlət proqramları, fərman və sərəncamların icrası zərurəti ilə şərtlənmişdir. Qısa müddətdə 16 belə inkişafyönümlü proqramın icrasına başlanılmışdır. Həyata keçirilən tədbirlər sırasında təhsilin məzmununun yeniləşdirilməsi; yeni proqram, dərslik və dərs vəsaitlərinin hazırlanması; təhsilin idarə olunmasının təkmilləşdirilməsi, təhsil müəssisələrinin maddi-texniki və tədris bazasının möhkəmləndirilməsi; tədrisdə müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından (İKT) istifadə olunması, beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi yolu ilə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi prioritet təşkil edir.

2012-2013-cü tədris ilində Azərbaycanda məktəblərin sayı 4505-ə çatıb. Bir il ərzində şagirdlərin sayı 13 min 662 nəfər artıb. Ümumtəhsil müəssisələrinin birinci sinfinə qəbul olunan şagirdlərin sayı ötən tədris ilinə nisbətən 5046 nəfər və ya 4,02 faiz çoxdur. Yeni tədris ilində 130454 şagirdin I sinfə qəbul olunacağı proqnozlaşdırılır. Bakı şəhərindəki ümumtəhsil məktəblərinin I sinfinə 36102 şagirdin qəbulu gözlənilir.

2011-2012-ci dərs ilinin yekunlarına görə ümumi təhsili xüsusi nailiyyətlərlə başa vuran 118 şagird qızıl, 20 şagird gümüş medalla təltif olunub. Onu da qeyd edək ki, ilk dəfə 2010-2011-ci tədris ilində tam orta təhsil üzrə 53 məzun qızıl və gümüş medala (37 şagird qızıl, 16 şagird gümüş medala) layiq görülüb.

Ölkə rəhbərliyinin təhsil sistemində gerçəkləşdirdiyi islahatlar yeni tədris ilində də şagirdlərin normal təhsilinə yaxşı imkanlar açır. Bu istiqamətdə ən mühüm addımlardan biri məktəb infrastrukturunun müasirləşdirilməsi, yeni tələblərə cavab verən məktəblərin inşasıdır. Dövlət başçısının hələ 11 fevral 2004-cü il tarixdə təsdiq etdiyi "Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı (2004-2008-ci illər) Dövlət Proqramı" ilə Bakıda və regionlarda yeni məktəblərin inşası prosesi genişlənmişdir. Bölgələrin sosial-iqtisadi inkişafı sahəsində tədbirlərin davam etdirilməsini nəzərdə tutan "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə inkişafı Dövlət Proqramı"nda da bir sıra sahələrlə yanaşı, təhsil infrastrukturunun müasirləşdirilməsi məsələsinə xüsusi yer ayrılmışdır. Ötən 8 ildə 550 min şagird yerlik 2200 yeni məktəb binasının tikilməsi çağdaş təhsil sisteminin ən parlaq uğurlarından birinə çevrilmişdir. Bundan başqa, 708 məktəb müasir avadanlıq, 400 məktəb tədris laboratoriyaları ilə təchiz olunmuşdur. Aparılan işlər nəticəsində ikinövbəli məktəblər 73 faizdən 44 faizə, ikinci növbədə təhsil alan şagirdlər 34,5 faizdən 21 faizə enmiş, 1 milyondan çox şagirdin təlim şəraiti yaxşılaşdırılmışdır. Ölkə başçısının tapşırığına əsasən, yaxın illərdə Azərbaycanın bütün orta məktəblərinin birnövbəli və beş günlük tədris sisteminə keçidi təmin olunmalıdır. Bütün bunlarla yanaşı, hazırda respublikanın ucqar kənd məktəblərində tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi ilə bağlı müəyyən işlər görülür.

Ötən illərdə qəza vəziyyətində olan, yararsız binalarda yerləşən məktəblərin yeniləri ilə əvəzlənməsi də dövlət başçısının xüsusi diqqət mərkəzində olmuş, bu məqsədlə 10-a yaxın sərəncam imzalanmışdır. 2012-ci ilin yanvar-iyul aylarında təhsil sahəsində tikinti-quruculuq işlərinə 277,5 milyon manat, yaxud əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitin 3,9 faizi sərf olunmuşdur. Bu, əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2,6 faiz artım deməkdir.

2012-2013-cü dərs ilində respublika üzrə ümumilikdə 43 min 588 şagird yerlik 162 yeni orta məktəb istifadəyə veriləcək. Bununla yanaşı, artıq 103 məktəb əsaslı təmir edilib, 21 məktəb üçün 5104 şagird yerlik əlavə korpuslar inşa olunub. Təhsil Nazirliyi tərəfindən 16 min 640 şagird yerlik 45 yeni orta məktəb tikilib. Həmçinin üç təhsil müəssisəsi üçün 960 yerlik korpuslar inşa edilib və 15 təhsil ocağında əsaslı təmir işləri aparılıb.

Azərbaycan Prezidentinin 2003-2012-ci illərdə təməli qoyulmuş, yeni tikilmiş, əsaslı təmir olunmuş bir çox məktəblərin açılış mərasimində iştirakı, hər yeni dərs ilinin ilk günündə müəllimlərlə, şagirdlərlə, valideynlərlə görüşü təhsilə yüksək diqqət və qayğının bariz təcəssümüdür. Cənab İlham Əliyev hesab edir ki, Azərbaycanda informasiya biliklərinin əsası məhz orta ümumtəhsil məktəblərində qoyulmalı, şagirdlərin ən müasir biliklərə yiyələnməsi təmin edilməlidir. Dövlət başçısının 2004-cü il 21 avqust tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında ümumtəhsil məktəblərinin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatı (2005-2007-ci illər) Proqramı" ölkədə yeni informasiya texnologiyalarından istifadə olunmaqla, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə xidmət edən, dünya təhsil sisteminə inteqrasiya imkanı verən vahid təhsil informasiya mühitini yaratmaq və əhalini informasiya cəmiyyətinə hazırlamaq məqsədi daşımışdır. Bu sənəddən irəli gələn vəzifələrin uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində təhsildə informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından istifadə yeni səviyyəyə yüksəlmişdir. Proqramın həyata keçirilməsi nəticəsində çoxlu sayda yeni iş yeri açılmış, habelə tədrisdə internet-məktəblərin yaradılması, məsafədən təhsilin təşkili, yeni informasiya mühitinin formalaşması və informasiya cəmiyyətinə keçid məsələləri tədricən reallaşmışdır.

2008-ci il iyunun 10-da təsdiq edilmiş "2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı" Azərbaycan Respublikasında müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının geniş tətbiqi yolu ilə vahid ümummilli təhsil mühitinin yaradılması və əhalinin bütün təbəqələri üçün keyfiyyətli təhsil almaq imkanlarının təmin edilməsi məqsədinə xidmət etmişdir.

Ötən tədris ilində elektron təhsil texnologiyalarının tətbiqinin genişləndirilməsi və İKT infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi istiqamətində həyata keçirilmiş tədbirlər çərçivəsində "Elektron məktəb" layihəsinə cəlb olunan təhsil müəssisələrinin sayı 40-a çatıb. "Bir şagird - bir kompyuter" layihəsi çərçivəsində 2 min nəfər şagirdə netbuk verilib. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün Distant Təhsil Mərkəzi yaradılıb və müəllim, şagird və valideynlərin təhsil prosesinə cəlb olunması üçün məsafədənməktəb.edu.az təhsil portalı istifadəyə verilib. Daha 500 təhsil müəssisəsi Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsinə (İntranet və internet) qoşulub. Hazırda həmin şəbəkəyə qoşulmuş məktəblərin sayı 1200-ə çatdırılıb. 1300 nəfər pedaqoji işçi İKT-nin tədrisdə tətbiqi sahəsində təlimlərdən keçib. Bununla da "2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində təlimlərdən keçən pedaqoji işçilərin ümumi sayı 76 min 980 nəfərə çatdırılıb.

Prezident İlham Əliyevin 4 sentyabr 2007-ci il tarixli "Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi və ən yaxşı müəllim mükafatlarının təsis edilməsi haqqında" sərəncamı da təhsil işçilərini gənclərə yüksək təhsil verməyə stimullaşdırmışdır. Belə bir sərəncamın imzalanması gənc nəslə fundamental biliklərin əsaslarını yeni üsullarla aşılayan, Azərbaycan dili, ədəbiyyatı və tarixinin, xarici dillərin tədrisində nailiyyətlər qazanan, informasiya texnologiyalarının mənimsədilməsi, şagirdlərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi işində yüksək nəticələr əldə edən ümumtəhsil məktəblərinin və müəllimlərin fəaliyyətini qiymətləndirmək məqsədi daşımışdır. Dövlət başçısının bu əsasda hər il imzaladığı sərəncamlarla müasir təlim texnologiyaları və üsulları üzrə kompleks tədbirlər (innovativ təhsil proqramlarını) həyata keçirən, keyfiyyət göstəriciləri ilə fərqlənən 50 məktəbə 10 min manat, 100 ən yaxşı müəllimin hər birinə isə 5 min manat məbləğində birdəfəlik mükafat verilir.

2011-2012-ci tədris ilində 10 ali, 16 orta ixtisas, 8 ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisəsi akkreditasiyadan keçirilib. Həmçinin 26 özəl məktəbəqədər, 5 özəl ümumtəhsil, 2 özəl ali təhsil müəssisəsinə (Bakı Ali Neft Məktəbi, Azərbaycan Kooperasiya Universiteti) lisenziya verilib.

Son illər dərslik siyasətində, dərsliklərin hazırlanması və çapı prosesində müvafiq tələb və vəzifələrin nəzərə alınması, eyni zamanda bu sahədə özünü göstərən problemlərin aradan qaldırılması istiqamətində də tədbirlər həyata keçirilir. Ümumtəhsil məktəblərinin dərsliklə təminatı Proqramı (2006-2015-ci illər) bu baxımdan xüsusi əhəmiyyətə malikdir. 2003-2012-ci illərdə Azərbaycan və rus dillərində ümumilikdə 40 milyona yaxın dərslik çap edilərək məktəblilərin istifadəsinə verilmişdir. Ümumtəhsil məktəblərinin bütün şagirdləri dərsliklərlə pulsuz təmin olunurlar və Azərbaycan bu sahədə MDB məkanında yeganə ölkədir. Dərslik siyasəti reallaşdırılarkən bu da nəzərə alınır ki, milli kurikulumla müəyyənləşdirilən əsas məqsəd "yaddaş məktəbi"ndən "təfəkkür, düşüncə məktəbi"nə keçmək, bu əsasda təhsilin müasir modelini yaratmaqdır.

Konkret olaraq 2012-2013-cü tədris ilinə ümumtəhsil məktəblərinin I-III və V-XI sinifləri üçün 194 adda, 4018990 nüsxə dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitin nəşri və çapı nəzərdə tutulmuşdur. Bunun üçün hələ 2011-ci ildən müvafiq tədbirlərin görülməsinə başlanılmışdır. Ötən illərdə milli kurikulum əsasında hazırlanmış II-III siniflər və mövcud fənn proqramları əsasında hazırlanmış VI-XI siniflər üzrə 114 adda dərslik orta məktəb müəllimlərindən ibarət işçi qrupları tərəfindən baxılaraq təkmilləşdirilmişdir. Həmin dərsliklər tələbata uyğun olaraq mövcud şagird kontingentinin 30 faizi həcmində 1936250 nüsxə tirajla çap edilmiş, 2012-ci ilin iyun-iyul aylarında yerlərə çatdırılmışdır. Bu ildən V siniflərdə kurikulumların tətbiqinə başlanacaq. Ona görə də həm təhsilin məzmunu, həm müəllimlərin hazırlanması, həm də dərsliklərin keyfiyyəti baxımından il ərzində çoxlu iş görülüb.

Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasət nəticəsində son illər cəmiyyət həyatının müxtəlif sferalarında əsaslı irəliləyişlər əldə edilir. Ölkədə özəl sektor inkişaf edir, milli iqtisadiyyatın yaxın gələcəkdə qeyri-neft sektoru üzərində qurulması üçün böyük proqramlar hazırlanır, respublikanın müxtəlif bölgələrində yeni profilli istehsal-emal müəssisələri yaradılır. Maşınqayırma, metallurgiya, yüngül sənaye, turizm və sənayenin digər sahələrinin inkişafı istiqamətində ardıcıl addımlar atılır. Bütün bunlar həm də böyük kadr potensialı tələb edir və bu kadr potensialının əsas hissəsi qeyd edilən profillər üzrə ixtisaslı gənc mütəxəssislər hazırlayan texniki-peşə məktəblərində yetişdirilməlidir.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev gənclərin peşə təhsilinə marağının gücləndirilməsi məqsədi ilə 2007-ci il 3 iyul tarixli sərəncamı ilə "Azərbaycan Respublikasında texniki peşə təhsilinin inkişafı üzrə (2007-2012-ci illər) Dövlət Proqramı"nı təsdiq etmişdir. Burada göstərilir ki, hər bir dövlətin yüksək səviyyəli, inkişaf etmiş sənaye ölkəsinə çevrilməsində gənc mütəxəssislərin hazırlanması istiqamətində atılan addımlar mühüm rol oynayır. Bu baxımdan sənayeləşmə, elmi-texniki inkişaf yüksək səviyyəli kadrların formalaşması prosesi ilə həmahəngdir.

Hazırda Azərbaycanda 107 ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Həmin müəssisələrdə 28 min 587 şagird oxuyur, 4 min 62 nəfər rəhbər və mühəndis-pedaqoji işçi, 1453 istehsalat təlimi ustası fəaliyyət göstərir.

"Texniki peşə təhsilinin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı (2007-2012-ci illər)" və "Bakı şəhər kənd və qəsəbələrinin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində ümumilikdə 12 ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisəsi əsaslı təmir edilib, 2 yeni təhsil müəssisəsi tikilib istifadəyə verilib. Son üç ildə 30 nəfər mühəndis-pedaqoji işçi Türkiyədə təcrübə keçib. Avropa Komissiyası ilə birlikdə Almaniya hökumətinin əsas tərəfdaş ölkə kimi seçildiyi "Kənd təsərrüfatı sahəsində ilkin peşə təhsilinin inkişafı" layihəsinə başlanılıb. Qeyd edək ki, ikiillik layihənin büdcəsi 1,2 milyon avro təşkil edir.

Təhsil Nazirliyinin tabeliyində olan idman məktəblərinin yetirmələri 2011-2012-ci dərs ilində respublika çempionatlarında 315 qızıl, 235 gümüş, 1121 bürünc olmaqla ümumilikdə 1671 medal qazanıb. İdman məktəblərinin yetirmələri milli yığma komandalarının tərkibində Avropa, dünya birinciliklərində və beynəlxalq turnirlərdə 62 qızıl, 47 gümüş, 92 bürünc medal əldə ediblər. Onu da qeyd edək ki, ölkə üzrə fəaliyyət göstərən 375 məktəbdənkənar təhsil müəssisəsində maraq və qabiliyyətlərinə uyğun olaraq 226 min 537 şagird müxtəlif dərnəklərə cəlb olunub.

2012-ci ilin yanvarından hər şəhər və rayonda bir ümumtəhsil məktəbində şahmat fənninin tədrisinə başlanılıb. 2012-2013-cü dərs ilində 379 məktəbin ikinci sinfində, 75 məktəbin üçüncü sinfində şahmat fənni tədris ediləcək. Bununla əlaqədar müvafiq proqram, dərs vəsaiti, o cümlədən elektron tədris resursları hazırlanıb məktəblərə çatdırılıb.

Ümumilikdə respublikada insan kapitalının inkişafı həm də ümumi daxili məhsul istehsalının artımına məhz informasiya texnologiyaları, elmtutumlu istehsal sahələri, nanotexnologiyalar hesabına nail olmaqla ölkəmizi inkişaf etmiş dövlətlər səviyyəsinə çatdırmağa xidmət edir. Ölkə başçısının "Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış" İnkişaf Konsepsiyasının hazırlanması barədə" 29 noyabr 2011-ci il tarixli Sərəncamında da bu məqsəd dolğun ifadəsini tapmışdır. Sərəncamdan göründüyü kimi, Azərbaycanın gələcək inkişafının məhz innovasiyayönümlü iqtisadiyyat hesabına təmini nəzərdə tutulur. Bu baxımdan təhsil, elm və texnologiyalar sferasında modernləşmə prosesinin genişləndirilməsi də qarşıda ciddi vəzifə kimi dayanır. Təhsilin inkişafı, onun yeniləşməsi və daha aydın hədəflərinin müəyyənləşməsi, bu hədəflərə çatmaq istiqamətində səylərin gücləndirilməsi bütövlükdə Azərbaycanın inkişafının fundamental əsaslarını təşkil edir. 2020-ci ilədək orta ümumtəhsil məktəblərinin hər bir sinfində 1 noutbuk və 1 proyektorun quraşdırılması, hər şagirdə 1 netbuk və ya planşet verilməsi, "Elektron məktəb" layihəsinə qoşulan təhsil ocaqlarının sayının 1000-ə çatdırılması nəzərdə tutulmuşdur. Bundan başqa, ölkə rəhbərliyi 12 illik təhsil sisteminə keçidlə bağlı "Təhsil haqqında" qanuna təklif olunan dəyişiklikləri nəzərdən keçirir. Hazırda dünya ölkələrinin əksəriyyətində məhz 12 illik təhsil tətbiq olunur. Bu sistemdə təhsilin ilk 10 ili icbari xarakter daşıyacaq. Qalan 2 illik təhsildə isə şagirdlər, əsasən, ali məktəblərə gedərkən verəcəkləri qəbul imtahanları üzrə hazırlaşacaqlar. Bununla da hazırda Azərbaycan cəmiyyətində çox ciddi problem olan repetitorluğun qarşısına müəyyən bir sədd çəkiləcəkdir. Bundan başqa, perspektivdə ali məktəbə qəbul olunmayanlar üçün də xüsusi proqramın həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Bu, İnkişaf Konsepsiyasının da önə çəkdiyi əsas hədəflərdən biri olacaqdır.

Məktəb bilik, müasirlik, savad, gələcəyə açılmış qapılar deməkdir. Sosial-iqtisadi inkişafın keyfiyyətcə yeni mərhələsində Azərbaycan xalqının intellektual gələcəyini təmin etməyin yeganə yolu məhz məktəblərin ən müasir tələblər səviyyəsinə çatdırılmasıdır. Bir tərəfdən respublikamızın iqtisadi inkişaf tempi, digər tərəfdən isə yüksək təhsil, bilik almaqla yaxşı mütəxəssis kimi yetişməyin vacibliyi fikrinin ictimai şüurda daha möhkəm əsasda intişar tapması milli təhsil sisteminin gələcəyi ilə bağlı kifayət qədər ürəkaçan mənzərə yaradır. Bütün bunlar deməyə əsas verir ki, yaxın illərdə Azərbaycanda təhsil sahəsində özünü göstərən qlobal problemlər əsaslı surətdə aradan qalxacaq, milli təhsilin keyfiyyəti daha da yüksələcəkdir.

İradə ƏLİYEVA

Azərbaycan.-2012.- 14 sentyabr.- S.6.