«Azərbaycan resursla zəngin müsəlman ölkələrinə nümunədir»

2013-cü il 26-27 mart tarixlərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin (SAM) nümayəndə heyəti İslam Konfransı Təşkilatının beyin mərkəzlərinin 4-cü forumunda iştirak və çıxış etmək məqsədilə Misirin paytaxtı Qahirə şəhərinə səfər edib. Səfər barədə SAM-ın şöbə müdiri Vüsal Qasımlının təəssüratlarını bölüşürük.

- İslam Konfransı Təşkilatının beyin mərkəzlərinin Qahirə forumu Azərbaycan üçün nə ilə yadda qaldı?

- Azərbaycan nümayəndə heyətinə məndən başqa SAM-ın eksperti Kamal Qasımov və Sosial və İqtisadi İnkişaf Mərkəzinin sədri Vüqar Bayramov da daxil idi. İslam İnkişaf Bankını həmyerlimiz Mehman Abbas təmsil edirdi. Azərbaycan nümayəndələri çıxışlarında ölkəmizin neft-qaz sərvətlərindən necə səmərəli istifadə etməsini əyani şəkildə göstərməyi bacardılar. Mənim çıxışımın mövzusu "Resursla zəngin müsəlman ölkələri: iqtisadi yüksəliş" adlanırdı. Azərbaycan Malayziyadan sonra ikinci resursla zəngin müsəlman ölkəsidir ki, qeyri-resurs sektorunun hesabına iqtisadi inkişaf tempini saxlayır. Azərbayacanda diversifikasiya qeyri-neft sektorunun inkişafı, regionların yüksəlişi, ixracın şaxələndirilməsi, büdcənin neft gəlirlərindən asılılığının azaldılması və investisiyaların rasional bölgüsü şəklində həyata keçirilir. Azərbaycanın inkişaf modeli digər resursla zəngin müsəlman ölkələri üçün də cəlbedici görünürdü. Çünki bir sıra müsəlman dövlətləri zəngin təbii resurslarını iqtisadi yüksəlişə və sosial rifaha çevirə bilmirlər. Panellərdə bununla bağlı maraqlı müzakirələr baş tutdu. Hətta tədbirdə yekun nitqi edən Misir Nazirlər Kabineti yanında beyin mərkəzinin rəhbəri Əli Yasar da Azərbaycanın iqtisadi inkişaf və diversifikasiya təcrübəsinin müsəlman ölkələri üçün örnək ola biləcəyini qeyd etdi.

Bu konfrans Azərbaycanın 57 müsəlman ölkəsində daha yaxşı tanıdılması, ölkəmizə xarici biznes dairələrinin marağının artırılması və xarici investisiya axınlarının təşviq edilməsi baxımından önəmli idi.

- Forumun əsas nəticələri nədən ibarət idi?

- Misir Ərəb Respublikasının Baş nazirinin himayəsi altında keçirilən forum "İslam Konfransı Təşkilatı ölkələrinin iqtisadi inteqrasiyası: perspektivlər və çağırışlar" mövzusuna həsr olunmuşdu. İlk növbədə, forum iştirakçıları müsəlman ölkələrinin ticari əlaqələrinin genişlənməsini və investisiya axınlarının böyüməsini tövsiyə etdilər. Hətta bəziləri bir qədər qabağa gedərək islam ölkələrinin vahid gömrük məkanı və ya valyutasının yaradılmasını təklif edirdi. İslam bankçılığının inkişaf etdirilməsi xüsusi bir müzakirə obyekti oldu. SAM-ın eksperti Kamal Qasımov "Azərbaycanda islam bankçılığı: tarix və perspektivlər" mövzusunda çıxış edərək ölkəmizin təcrübəsindən danışdı.

Əlbəttə, Azərbaycan islam dünyasının bir parçası olaraq bu platformada əməkdaşlığın daha da dərinləşdirilməsi və qarşılıqlı maraq doğuran sahələrin inkişafında maraqlıdır. İslam Konfransı Təşkilatı ilə assosiasiya edən İslam İnkişaf Bankı, beyin mərkəzləri forumu, təhsil, elm və mədəniyyət qurumu (İSESCO) və s. altqurumlar fəaliyyət göstərirlər. Ölkəmiz islam dünyasındakı çoxşaxəli əməkdaşlığa öz töhfəsini verir.

Prezident yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzində (SAM) "İslam Əməkdaslıq Təskilatı (İKT) ölkələrində dəyisikliklər və transformasiyalar, İKT üzv ölkələrin beyin mərkəzlərinin 3-cü Forumu" adlı kitab ingilis dilində işıq üzü görmüşdür. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin müraciəti ilə başlayan kitabda Bakıda keçirilmiş İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin beyin mərkəzlərinin III Forumunda edilən məruzələr, 40-dan çox ölkəni təmsil edən dövlət xadimləri, alimlər, deputatlar, beyin mərkəzlərinin rəhbərləri, tanınmış yerli və beynəlxalq ekspertlər, diplomatik nümayəndələrin çıxışları əksini tapmışdır.

Kitabı Qahirə forumunda təqdim etdik. Bu, İslam Konfransı Təşkilatının beyin mərkəzlərinin 4-cü forumunda Azərbaycanın daha bir dəyərli təqdimatı oldu. Forum iştirakçıları Prezident yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinə belə bir nəcib işi gördüyünə görə təşəkkür etdilər. Forumda ab-hava beləydi ki, Azərbaycan indiyə qədər keçirilən forumlardan ən yaxşısını təşkil edib.

- İslam Konfransı Təşkilatının beyin mərkəzlərinin forumu gələcəkdə harada baş tutacaq?

- Qərara gəlindi ki, növbəti forum 2014-cü ildə İraqda və 2015-ci ildə Pakistanda keçirilsin. Bununla islam dünyasındakı beyin mərkəzləri İraqda sabitliyə və əmin-amanlığa öz töhfələrini vermək istədiklərini nümayiş etdirdilər.

Rəşad BaxşƏliyev.

Azərbaycan.- 2013.- 7 aprel.- S. 4.