Bakıda akademik Cəlal
Əliyevin 85 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq konfrans işə
başlamışdır
İyunun
5-də Bakıda Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası (AMEA), AMEA-nın
Botanika İnstitutu və Fotosintez Tədqiqatları üzrə
Beynəlxalq Cəmiyyətin
(İSPR) birgə təşkilatçılığı
ilə dünya şöhrətli alim, ictimai-siyasi xadim, akademik Cəlal Əliyevin 85 illik yubileyinə həsr olunmuş "Cəlal Əliyev. Davamlı inkişaf üçün
fotosintez tədqiqatları-2013" mövzusunda beynəlxalq konfrans işə başlamışdır.
AzərTAc
xəbər verir ki, konfransda dünyanın 37 ölkəsindən
300-dən çox mütəxəssis iştirak edir.
Konfransın
plenar iclasında Azərbaycan Respublikasının rabitə və
informasiya texnologiyaları naziri, akademik Əli Abbasov
bildirmişdir ki, azərbaycanlı alimə həsr olunan bu
cür irimiqyaslı beynəlxalq elmi tədbirin Bakıda ilk dəfə
keçirilməsi Cəlal Əliyevin şəxsiyyətinə
olan böyük hörmət, onun və yaratdığı məktəbin
fotosintezin tədqiqi sahəsində əldə etdiyi misilsiz
nailiyyətlər, qazanılan uğurların dünya elmi
ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilməsi
ilə bağlıdır.
Azərbaycan
paytaxtının artıq bir çox beynəlxalq tədbirlərin
mərkəzinə çevrildiyini qeyd edən nazir bunu ölkəmizin
daim artmaqda olan iqtisadi gücü ilə əlaqələndirmişdir. Diqqətə
çatdırmışdır ki, bu, həm də Azərbaycanın
beynəlxalq və regional problemlərin həllinə verdiyi
töhfələr və ölkəmizdə
biliklərə əsaslanan yeni bir dövrün
başlanması ilə bağlıdır.
Akademik
Ə.Abbasov bildirmişdir ki, bu gün Azərbaycan regionda və dünyada ərzaq,
enerji təhlükəsizliyi kimi böyük problemlərin həllinə
öz töhfələrini verməkdədir. Bu
uğurların qazanılmasında akademik Cəlal Əliyevin
elmi fəaliyyətinin böyük rolu olmuşdur.
Sonra
nazir Əli Abbasov akademik Cəlal Əliyevin "Şərəf"
ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyevin sərəncamını oxumuşdur.
Əli
Abbasov yüksək dövlət mükafatını -
"Şərəf" ordenini yubilyara təqdim etmişdir.
Akademik Cəlal Əliyev
çıxış edərək demişdir ki, Prezident
İlham Əliyev Azərbaycanda elmin, təhsilin
inkişafına, intellektual sahələrə xüsusi diqqət
göstərir. Ölkəmizdə elm adamlarının səmərəli
fəaliyyəti üçün hərtərəfli şərait
yaradılır. Bu da öz bəhrəsini verməkdədir.
Alim vurğulamışdır ki, iqtisadiyyatı, həyat səviyyəsi yüksək olan ölkələrdə
elm də sürətlə
inkişaf edir, dünya elminə inteqrasiya olunur.
Akademik
Cəlal Əliyev göstərilən diqqət və
qayğıya, əməyinə verilən qiymətə,
yüksək mükafata görə dövlət
başçısına minnətdarlığını
bildirmişdir.
Dublin
Universitet Kollecinin professoru Brus Osborn fotosintez prosesinin öyrənilməsinin,
akademik Cəlal Əliyevin fotosintezlə bağlı tədqiqatlarının
əhəmiyyətindən, Azərbaycanın bu sahədə
dünyada tanınan alimi ilə elmi yaradıcılıq əlaqələrindən
danışmışdır.
Akademik
Cəlal Əliyevin fotosintezin öyrənilməsində
böyük nailiyyətlər qazandığını qeyd edən
B.Osborn bildirmişdir ki, bu, görkəmli alimin təşəbbüsü
ilə Bakıda davamlı
inkişaf üçün fotosintez tədqiqatlarına həsr
olunan ikinci konfransdır. Fotosintezlə bağlı uzunmüddətli
tədqiqatlar həyata keçirilsə də, onun fundamental
problemləri hələ də qalır. Əminəm ki,
hazırkı konfrans bu sahədə
mövcud problemlərin həllində mühüm rol
oynayacaqdır.
Konfransın
Rusiya Federasiyasından olan iştirakçısı biologiya
elmləri doktoru, professor Süleyman Allahverdiyev akademik Cəlal
Əliyevin Azərbaycan biologiya elminin inkişafında əvəzsiz
xidmətlərindən, alimin öz məhsuldar əməyi ilə
dünya elminə böyük töhfələr verməsindən
söz açmışdır.
Bildirmişdir
ki, bu gün akademik Cəlal Əliyevin yetirmələri
dünyanın qabaqcıl elm mərkəzlərində fəaliyyət
göstərir, öz müəllimlərindən öyrəndiklərini
təcrübədə uğurla tətbiq edirlər.
S.Allahverdiyev
akademik Cəlal Əliyevin tələbəsi olduğu
üçün qürur hissi keçirdiyini bildirmiş,
müəllimini yubileyi münasibətilə təbrik
etmişdir. O, müəyyən səbəblərə görə
konfransda iştirak etməyən
Fotosintez Tədqiqatları üzrə Beynəlxalq Cəmiyyətin
keçmiş prezidenti Ceyms Barber (Böyük Britaniya) və
amerikalı alim Necat Vəziroğlunun da təbriklərini
akademik Cəlal Əliyevə çatdırmışdır.
Kimya
üzrə Nobel mükafatı laureatı, Kembric Universitetinin professoru
Jon Uolker Azərbaycanın dünya şöhrətli
akademikinin yubileyinə həsr olunmuş tədbirdə
çıxış etməsindən şərəf
duyduğunu bildirmiş, alimi yubiley münasibətilə təbrik
etmişdir.
Akademik
Cəlal Əliyevin elmdə qazandığı nailiyyətləri
qeyd edən J.Uolker onun fotosintezin öyrənilməsi sahəsində
əvəzsiz lider olduğunu vurğulamışdır.
Azərbaycanın
böyük turizm potensialına sahib olduğunu vurğulayan
Nobel mükafatçısı xarici mütəxəssislərin
ölkədə keçirilən bu cür vacib tədbirlərdə
iştirakına və ölkənin zəngin mədəniyyəti
ilə tanışlığa yaradılan şəraitə görə Azərbaycan rəhbərliyinə
minnətdarlığını bildirmişdir.
ABŞ-ın
Pensilvaniya Universitetinin professoru Lesli Daton konfransın əhəmiyyətini,
akademik Cəlal Əliyevin Azərbaycan elminə
böyük töhfələr
verdiyini qeyd etmişdir. Fotosintez tədqiqatlarına həsr
olunmuş konfransın bu sahənin mütəxəssislərini
bir araya gətirdiyini vurğulayan amerikalı alim bu tədbirin iki ildən bir
keçirilməsini, Azərbaycanın dünyanın diqqətini
daha çox cəlb edən ölkələrdən biri olmasını
arzulamışdır.
Azərbaycana
artıq üçüncü dəfə gəldiyini qeyd edən
yaponiyalı alim Morio Murata akademik Cəlal Əliyev ilə 20 il əvvəl tanış
olduğunu, onun fotosintezin öyrənilməsi sahəsində
böyük uğurlara imza atdığını
vurğulamışdır. Akademik Cəlal Əliyevin tədqiqatlarının
dünya alimləri tərəfindən yüksək qiymətləndirildiyini diqqətə çatdıran
M.Murata demişdir ki, alimin çoxlu sayda yetirmələri
hazırda dünyanın nüfuzlu elm mərkəzlərində
çalışırlar və onlar akademik Cəlal Əliyevin
tələbəsi olduqlarını
böyük fəxrlə söyləyirlər.
Macarıstanın
Əkinçilik Fiziologiyası İnstitutunun professoru
Qyözö Qarab akademik Cəlal Əliyevin Azərbaycanda
böyük elmi laboratoriyası olduğunu, alimin dünyaya
istedadlı tələbələr bəxş etdiyini
vurğulamış, dünya şöhrətli alimi təbrik
etmək üçün imkan əldə
etdiyinə görə tədbirin
təşkilatçılarına minnətdarlığını
bildirmişdir. Konfransın əhəmiyyətindən
danışan macarıstanlı alim demişdir ki, bu tədbir
həm də bizə Azərbaycanın zəngin mədəniyyəti
ilə tanış olmağa fürsət yaradır.
AMEA-nın
prezidenti, akademik Akif Əlizadə, AMEA-nın Biologiya və
Tibb Elmləri Bölməsinin akademik-katibi, akademik Əhliman Əmiraslanov
ölkəmizdə dövlət tərəfindən elm
adamlarına, eləcə də elmi-tədqiqat işlərinin
aparılmasına xüsusi diqqət yetirildiyini bildirmişlər.
Akademiklər
əminliklə vurğulamışlar ki, fotosintez tədqiqatları ilə bağlı Bakıda
artıq ikinci dəfə keçirilən konfrans Azərbaycan
elminin təbliğində və onun dünya elminə
inteqrasiyasında mühüm rol oynayacaq, respublikamızda elmin
digər sahələrinin dinamik inkişafına güclü təkan
verəcəkdir.
Rusiya
Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının
vitse-prezidenti, akademik İvan Sobçenko demişdir ki, bu gün Azərbaycan
elminin bayramıdır. Çünki bu gün Azərbaycan
elminə böyük töhfələr vermiş bir alimin
yubileyi qeyd olunur. Akademik Cəlal Əliyev məhsuldarlığı
aşağı olan torpaqlarda hər hektardan 7-8 ton məhsul
almağa kömək edən buğda sortu
yetişdirmişdir. Bu cür nailiyyətə sahib olan insan əsl
qəhrəmandır.
Rusiya
və Azərbaycan alimlərinin birgə fəaliyyətindən
söz açan rusiyalı akademik bu əməkdaşlığın
davamlı olmasını arzulamışdır.
Akademik
Cəlal Əliyevin Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmləri
Akademiyasının fəxri akademiki seçildiyini
vurğulayan İ.Sobçenko
akademiyanın prezidenti, akademik Yevgeni Romanenkonun səmimi
təbrikini və xoş arzularını azərbaycanlı həmkarına
çatdırmışdır.
Rusiya
Federasiyası Tatarıstan Milli Elmlər Akademiyasının
müxbir üzvü Robert İlyazov biologiya elminin
ağsaqqalı, akademik Cəlal Əliyevi salamlamaqdan şərəf
duyduğunu vurğulayaraq bildirmişdir ki, o, bütün
dünyada fotosintez məktəbinin yaradıcısıdır.
Akademik Cəlal Əliyevin elmi əsərlərindən,
monoqrafiyalarından həmişə bəhrələnmişik.
Azərbaycan elminin bugünkü yüksək səviyyədə
inkişafında akademik Cəlal
Əliyevin böyük xidmətləri vardır.
Tokio
Universitetinin professoru Hiroşi Nişihara akademik Cəlal Əliyev
ilə əməkdaşlıqdan, onun yubileyinə həsr
olunmuş konfransda çıxış etməsindən
qürur duyduğunu vurğulamışdır. Yaponiyalı
alim öz elmi fəaliyyətinə
fotokimya sahəsində tədqiqatlarla başladığını,
lakin sonradan onda fotosintez sahəsinə marağın
yarandığını bildirmişdir. Qonaq dünya
şöhrətli azərbaycanlı alimin bu sahədəki tədqiqatları ilə
tanış olduğunu, onun elmi
yaradıcılığından bəhrələndiyini
bildirmişdir.
Böyük
Britaniyanın Tibbi Tədqiqatlar Şurasının Molekulyar
Biologiya Laboratoriyasının
qrup rəhbəri, akademik Cəlal Əliyevin yetirməsi
Qərib Mürşüdov müəllimini yubiley münasibətilə
təbrik etmiş, gənclərə göstərdiyi
böyük qayğıya görə ona dərin minnətdarlığını
bildirmişdir. Akademik Cəlal Əliyevin Azərbaycan elminin
dünyada tanınmasında rolunu
qeyd edən Q.Mürşüdov akademikin həm də
yeni alimlər nəslinin yetişməsində böyük
xidmətlərindən danışmışdır. O, belə
tanınmış alimin tələbəsi olmasından və
Azərbaycan elmini dünyada təmsil etməsindən şərəf
duyduğunu bildirmişdir.
Konfransda
50-dən artıq məruzənin dinləniləcəyini və
onların fotosintez tədqiqatları
üçün faydalı olacağına əminliyini bildirən
Q.Mürşüdov demişdir
ki, konfransın materialları beynəlxalq elmi jurnallarda dərc
olunacaqdır.
Akademik
Cəlal Əliyevin elmi fəaliyyətinə həsr
edilmiş qısametrajlı sənədli film nümayiş
olunmuşdur.
Sonra
konfrans işini bölmə iclasında davam etdirmişdir.
İclasda
C.Uolker, Q.Mürşüdov, L.Daton, H.Nişiharanın
mövzuya dair məruzələri dinlənilmişdir.
Fotosintez
prosesinin bütün istiqamətləri, onun praktiki təsiri,
kənd təsərrüfatında tətbiqi, həmçinin
hidrogenin alınması və süni fotosintez kimi problemlər
barədə geniş müzakirələr
aparılmış, suallar
cavablandırılmışdır.
Konfrans
işini iyunun 6-da bölmə iclaslarında davam etdirəcəkdir.
Azərbaycan.-2013.- 6 iyun.- S.2.