Azərbaycan Milli Məclisinin
nümayəndə heyəti Tehranda İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatına üzv Dövlətlərin Parlament
İttifaqı Konfransının 9-cu sessiyasında iştirak
etmişdir
"Azərbaycanın təhlükəsizliyi bizim təhl ükəsizliyimizdir".
Həsən
Ruhani,
İran
İslam Respublikasının Prezidenti
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikası Milli
Məclisinin Sədri Oqtay Əsədovun
başçılığı ilə nümayəndə heyəti
fevralın 18-19-da Tehranda keçirilən İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatına üzv Dövlətlərin Parlament
İttifaqı (İƏT Pİ) Konfransının 9-cu
sessiyasında iştirak etmişdir.
Nümayəndə
heyətinin tərkibinə Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin
sədri Eldar İbrahimov, deputatlardan Xanhüseyn
Kazımlı, Cavanşir Paşazadə, Mirkazım
Kazımov, Milli Məclis Aparatının rəhbəri Səfa
Mirzəyev və digər rəsmi şəxslər daxil idilər.
Fevralın 18-də sessiyanı İƏT-ə üzv
Dövlətlərin Parlament İttifaqı Konfransının
8-ci sessiyasının prezidenti, Sudan Milli Assambleyasının sədri
Alfatih İzzedin Almansour açmışdır. O,
çıxışında sessiyanın işinə
uğurlar arzulamış, müzakirə olunan məsələlərdə
nümayəndə heyətlərinin fəal
iştirakını vacib hesab etmişdir. Sonra
quruma sədrlik İran tərəfinə təhvil
verilmişdir.
İƏT
Pİ Konfransının 9-cu sessiyasının sədrliyini qəbul
edən İran İslam Şurası Məclisinin sədri
Əli Laricani çıxışında belə tədbirlərin
islam dünyasında oynadığı
roldan və islam həmrəylinin daha da möhkəmlənməsində
əhəmiyyətindən danışmışdır.
Təşkilatın baş katibi Erol Kılıc isə
bu qurumun illik hesabatını təqdim edərək ötən
müddətdə görülən işlər barədə
məlumat vermişdir.
Sonra tədbir
iştirakçılarını İran islam
Respublikasının Prezidenti Həsən Ruhani
salamlamışdır. O, islam
dünyasının bu günü və sabahı ilə
bağlı fikirlərini bildirmiş, regional münaqişələrə
toxunmuşdur. Həsən Ruhani qeyd etmişdir ki, islam qardaşlıq, dostluq və əxlaq
dinidir.
İslam dünyasının təhlükəsizliyi
üçün həmrəyliyin vacib olduğunu bildirən
İran Prezidenti gündəlikdəki məsələlərin
müzakirəsində sessiya iştirakçılarına
uğurlar arzulamışdır.
Sessiyada bir sıra təşkilati məsələlərə
baxıldıqdan sonra üzv dövlətlərin parlament sədrləri
çıxış etmişlər.
Milli Məclisin
Sədri Oqtay Əsədov toplantının keçirilməsinə
yaratdığı şəraitə görə İran
parlamentinin rəhbərliyinə, xüsusən Əli Laricaniyə
minnətdarlıq etmişdir. Oqtay Əsədov ümidvar
olduğunu bildirmişdir ki, sessiyada aparılacaq fikir
mübadiləsi və qəbul olunacaq qərarlar təşkilatın
məqsədlərinin reallaşmasına kömək edəcəkdir.
Sədr
qeyd etmişdir ki, Azərbaycan dövləti İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatı və onun Parlament İttifaqı ilə
münasibətlərin inkişaf etdirilməsinə
böyük əhəmiyyət verir və xarici siyasətinin
prioritet istiqamətlərindən biri kimi baxır. Biz bu qurumun
islam dünyasında həmrəyliyin
dərinləşməsinə, ümumi problemlərimizin həlli
yollarının tapılmasına göstərdiyi
köməyi yüksək qiymətləndiririk. Son illərdə Azərbaycan ilə İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatının münasibətləri yeni mərhələyə
qədəm qoymuşdur. Azərbaycan təşkilatın
nazirlər səviyyəsində bir neçə konfransına
ev sahibliyi etmişdir. İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatı Parlament İttifaqının İcraiyyə
Komitəsinin 30-cu iclası ötən il
Azərbaycanda keçirilmişdir. 2009-cu ildə Azərbaycanın
paytaxtı Bakı şəhəri "İslam mədəniyyətinin
paytaxtı" elan edilmişdir. Bütün bunlar İslam
Əməkdaşlıq Təşkilatının Azərbaycana verdiyi əhəmiyyəti
və təşkilatın fəaliyyətində ölkəmizin
yaxından iştirak etdiyini göstərir. Biz hesab edirik ki,
xalqlarımızın bölüşdüyü ortaq islam dəyərləri bizi birləşdirən
ən böyük mənəvi sərvətdir.
Sədr
qeyd etmişdir ki, bəşər tarixinin
inkişafının müasir mərhələsində
dünya dövlətləri böyük problemlər
qarşısında dayanmışdır. Qlobal
xarakter daşıyan bu problemləri yalnız dövlətlərin
birgə səyləri ilə aradan qaldırmaq
mümkündür. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı
çərçivəsində həyata keçirilən
işbirliyi təşkilatın üzvləri arasında münasibətlərin
daha da möhkəmlənməsinə,
onların qarşılaşdığı problemlərin həllinə
kömək göstərir. Ötən illərdə Azərbaycanın
səsinin islam ölkələrinə və
dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı
mühüm rol oynamışdır. Təşkilat
Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü
və işğalçılıq siyasəti ilə
bağlı yekdil və birmənalı mövqe nümayiş
etdirmişdir. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının
iclaslarında dəfələrlə Azərbaycanın
haqlı mövqeyini dəstəkləyən,
torpaqlarımızın işğalını pisləyən
sənədlər qəbul edilmişdir. 2008-ci ilin mart
ayında BMT Baş Məclisinin 62-ci sessiyasında "Azərbaycanın
işğal altında olan ərazilərində vəziyyət"
adlı qətnamənin qəbul edilməsində təşkilatın
üzvü olan dövlətlərin mövqeyi həlledici rol
oynamışdır.
Oqtay
Əsədov demişdir ki, Azərbaycan İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatında islam dünyasının başlıca
problemləri ilə bağlı müzakirələrdə, qərar
və qətnamələrin qəbul edilməsində, eləcə
də Fələstin probleminə dair həmişə
konstruktiv mövqedən çıxış etmişdir. Təşkilat
açıq müzakirələr üçün faydalı
və əhəmiyyətli forum rolunu oynayır, sülh,
sabitlik və sosial-iqtisadi rifah kimi ümumi
maraqlarımızın təşviq və təmin edilməsinə
xidmət göstərir.
Parlament İttifaqı Azərbaycan həqiqətlərinin
təbliğinə də sanballı töhfələr verir.
Milli Məclisin
Sədri demişdir: "Bizim xalqımızın tarixində ən
faciəli hadisələrdən olan Xocalı
soyqırımının tanıdılması işində təşkilatın əvəzolunmaz
rolu vardır. Parlament İttifaqının indiyədək
qəbul etdiyi bir çox bəyannamələrdə Azərbaycanın
işğal olunmuş torpaqlarından erməni silahlı
qüvvələrinin qeyd-şərtsiz və dərhal
çıxarılması, dövlətimizin ərazi
bütövlüyünə və suverenliyinə hörmət
bəslənməsi, qaçqın və məcburi
köçkünlərin öz yurdlarına
qaytarılması tələb edilmişdir. Bununla
yanaşı, Parlament İttifaqı 1992-ci il
fevralın 26-da Azərbaycan Respublikasının Xocalı
şəhərində dinc azərbaycanlılara qarşı
erməni silahlı qüvvələri tərəfindən
törədilmiş kütləvi qırğını
insanlığa qarşı cinayət kimi qiymətləndirmişdir.
2012-ci ilin yanvar ayında isə Parlament İttifaqının
7-ci Konfransında qəbul edilmiş qətnaməyə
Xocalı soyqırımının tanınmasına və bu
cinayəti törədənlərin cəzalandırılmasına
dair bənd əlavə edilmişdir. Bütün bunlara
görə Azərbaycan rəhbərliyi adından mən bir daha təşkilatın
bütün üzvlərinə və rəhbərliyinə
minnətdarlığımı bildirirəm.
Eyni
zamanda, biz İslam Konfransı Gənclər Forumunun təşəbbüsü
ilə həyata keçirilən "Xocalıya ədalət"
kampaniyasına göstərilən dəstəyi də yüksək qiymətləndiririk.
Xocalı soyqırımının tanınması məsələsinin
dost ölkələrin parlamentlərinin gündəliyinə
çıxarılacağına və bu qətliama ədalətli
hüquqi və siyasi qiymət veriləcəyinə öz
inamımı ifadə etmək istərdim".
Sədr
qeyd etmişdir ki, təşkilatın üzvü olan bir
sıra ölkələrlə yanaşı, Meksika, Kolumbiya,
Çex Respublikası, Peru, Bosniya və Herseqovina və digər
dövlətlərin parlamentləri də Xocalı
soyqırımına dair müvafiq sənədlər qəbul
etmişlər. Şübhə yoxdur ki, dost dövlətlərimizin
və parlamentlərimizin birgə səyləri bölgədə
mövcud olan bütün problemlərin, o cümlədən
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həllini yaxınlaşdıra bilər.
Biz əminik ki, beynəlxalq sülh və təhlükəsizlik
üçün ciddi qorxu törədən bu münaqişə
hamılıqla qəbul edilmiş beynəlxalq hüquq
normaları və prinsipləri, xüsusən onların
arasında başlıca prinsip - dövlətlərin sərhədlərinin
toxunulmazlığı və ərazi bütövlüyü
prinsipi əsasında nizama salınmalıdır.
Oqtay Əsədov çıxışının sonunda
bir dahasessiyanın işinə uğurlar
arzulamışdır.
Sessiya çərçivəsində Milli Məclis Sədrinin
bir sıra əhəmiyyətli görüşləri də
olmuşdur.
İran
İslam Respublikasının Prezidenti Həsən Ruhani ilə
görüşdə ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın,
o cümlədən parlamentlərarası əlaqələrin
daha da inkişaf etdirilməsi perspektivləri barədə
fikir mübadiləsi aparılmışdır.
Oqtay Əsədov inauqurasiya mərasimində iştirak
etmək üçün İrana səfəri çərçivəsində
Prezident Həsən Ruhani ilə ilk görüşünü
xatırlatmışdır. O qeyd etmişdir ki, Azərbaycan və
İran iki dost və mehriban qonşu ölkədir. Xalqlarımız arasında mövcud tarixi və mədəni
bağlılıq münasibətlərimizin
qarşılıqlı anlaşma üzərində
qurulmasına şərait yaradır. Bu
gün ölkələrimiz arasında əməkdaşlıq
müxtəlif istiqamətlər üzrə inkişaf edir.
Əlaqələrimizin inkişafında yüksək
səviyyəli səfərlər və görüşlər
önəmli rol oynayır.
Bildirilmişdir
ki, ölkələrimiz zəngin mədəni əlaqələrə
malikdir. Biz bu sahəyə daim diqqət yetirilməsinin
tərəfdarıyıq. Mədəni əlaqələrin
daim inkişaf etdirilməsi dost xalqlarımızın mənafeyinə
xidmət edir. Bunun üçün mədəniyyət
günlərinin mütəmadi olaraq keçirilməsi məqsədəuyğundur.
Qeyd
edilmişdir ki, ikitərəfli əməkdaşlığımızın
genişlənməsində parlamentlərin özünəməxsus
rolu vardır. Son zamanlar qanunverici orqanlarımız
arasındakı əməkdaşlıqda dinamika hiss olunur. Bunu qarşılıqlı səfərlərin və
keçirilən görüşlərin sayına nəzər
saldıqda görmək olar.
Azərbaycan parlamentinin nümayəndə heyətini səmimiyyətlə
salamlayan İran Prezidenti Həsən Ruhani İƏT-ə
üzv Dövlətlərin Parlament İttifaqı
Konfransının 9-cu sessiyasını və bu sessiyada
müzakirəyə çıxarılan məsələləri,
eləcə də Azərbaycan deputatlarının tədbirdə
iştirakını yüksək qiymətləndirmişdir. İran-Azərbaycan
əlaqələrindən danışan Prezident bu əlaqələrin
qədim tarixi köklərlə
bağlılığından bəhs etmiş, münasibətlərimizin
hərtərəfli inkişafının vacib olduğunu
söyləmişdir.
Davos İqtisadi Forumunda Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyev ilə görüşünü məmnunluqla
xatırladan İran Prezidenti Həsən Ruhani həmin
görüşü yüksək qiymətləndirmişdir. Görüşdə
ikitərəfli münasibətlərin müzakirə
olunduğu qeyd edilmişdir. İran
Prezidenti vurğulamışdır ki, biz əlaqələrimizin
inkişafında və daha da möhkəmləndirilməsində,
demək olar ki, yeni səhifə açmışıq.
İranın Azərbaycan ilə əlaqələrə
xüsusi önəm verdiyini deyən Həsən Ruhani
vurğulamışdır ki, Azərbaycanın təhlükəsizliyi
bizim təhlükəsizliyimizdir.
Görüşdə qarşılıqlı maraq
doğuran bir sıra məsələlər ətrafında
fikir mübadiləsi aparılmışdır.
Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədovun sessiya çərçivəsində
digər görüşü Türkiyə Böyük Millət
Məclisinin sədri Cəmil Çiçək ilə
olmuşdur.
Görüşdə qeyd olunmuşdur ki, Türkiyə Azərbaycan
üçün ən yaxın dost, qardaş, müttəfiq
ölkədir. Bu müttəfiqlik getdikcə
möhkəmlənir və inkişaf edir. Ölkələrimizi
birləşdirən ən böyük amil kökümüz,
xalqlarımızın ortaq tarixi və mədəniyyətidir.
Görüşdə
siyasi, iqtisadi, ticari, humanitar və digər sahələrdə
əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsi, eləcə
də qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər
müzakirə olunmuşdur.
Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədovun daha bir
görüşü İran İslam Şurası Məclisinin
sədri Əli Laricani ilə olmuşdur.
Tədbirin yüksək səviyyədə təşkil
olunmasına görə İran tərəfinə təşəkkürünü
bildirən Oqtay Əsədov bir neçə gün əvvəl
İran İslam Respublikasında qeyd edilmiş milli bayram -
İnqilab günü münasibətilə qardaş İran
xalqına təbriklərini çatdırmışdır. İkitərəfli
münasibətlərimizin inkişafında dövlətlərimizin
başçılarının qarşılıqlı səfərləri
və müxtəlif beynəlxalq tədbirlər çərçivəsində
keçirdikləri görüşlər xüsusi qeyd
olunmuşdur. Bildirilmişdir ki, xalqlarımızın
yaxınlaşmasında mədəni sahədə əməkdaşlığın
rolu danılmazdır. Bu baxımdan, hər iki
ölkədə birgə mədəni tədbirlərin təşkil
edilməsi mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Artıq 20 ildən çoxdur ki, dövlətlərimiz
arasında müştərək komissiya fəaliyyət
göstərir. Bu komissiya istər siyasi-iqtisadi,
istərsə də mədəni sahədə əməkdaşlığın
inkişafına dəyərli töhfə verir.
Görüşdə
parlamentlərarası münasibətlərin daha da inkişaf
etdirilməsi, dostluq qrupları arasında əlaqələrin
intensivləşdirilməsi və digər məsələlər
barədə fikir mübadiləsi aparılmışdır.
Bununla da İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına
üzv Dövlətlərin Parlament İttifaqı
Konfransının 9-cu sessiyasında fəal iştirak edən
Azərbaycan Milli Məclisi nümayəndə heyətinin
İrana səfəri başa çatmışdır.
Akif TƏVƏKKÜLOĞLU,
Milli Məclisin mətbuat katibi
Azərbaycan.-2014.- 20 fevral.- S.3.