Avropa İttifaqı Azərbaycanın siyasi və iqtisadi əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirir

Prezident İlham ƏLİYEV: “Bizim sıx siyasi münasibətlərimiz var və biz onları gələcəkdə də inkişaf etdirmək istəyirik”

Azərbaycanın qlobal layihələrin həyata keçirilməsində əsas tərəf kimi beynəlxalq iqtisadi-siyasi proseslərdə aparıcı qüvvəyə çevrilməsi ölkəmizə olan marağı artırmaqdadır. Məhz bu reallıqlar fonunda respublikamızın Avropa üçün geosiyasi və iqtisadi əhəmiyyəti daha da yüksəlmiş, avrostrukturlara inteqrasiya prosesi sürətlənmişdir. Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə 1993-cü ildə əsası qoyulmuş diplomatik münasibətləri son illər qarşılıqlı maraqlar əsasında yüksələn xətlə inkişaf etməkdədir.

Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında “Tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq haqqında” saziş imzalanmış, bu sənəd ikitərəfli münasibətlərin hüquqi bazasının formalaşdırılması baxımından vacib əhəmiyyət daşımışdır. 2006-cı il 14 noyabr tarixdə Avropanın “Yeni qonşuluq siyasəti üzrə fəaliyyət planı” təsdiq edilmiş, ərazi bütövlüyü ilə bağlı prinsiplər dəstəklənmişdir. Ölkəmiz “Yeni qonşuluq siyasəti” proqramı çərçivəsində təşkilatdan onun daxili bazarlarına çıxış kvotası, işçi, əmtəə, xidmət, investisiya-kapital resurslarının sərbəst dövriyyə imkanını əldə edir. Bundan əlavə, yeni proqram çərçivəsində əməkdaşlıq Azərbaycana Avropa ölkələri ilə qarşılıqlı iqtisadi əlaqələrin qurulması, güzəştli ticarət və kredit rejiminin yaradılması, əmək, bazar münasibətləri və miqrasiya, narkobiznes və mütəşəkkil cinayətkarlıqla mübarizə, investisiyaların təşviqi, yeni maliyyə mənbələrinin cəlb edilməsi imkanları yaradır. Avropa İttifaqı Azərbaycanla əlaqələrini TRASEKA və “Tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq sazişi” çərçivəsində, eləcə də Cənubi Qafqazda həyata keçirilən ümumi regional əməkdaşlıq layihəsi, Avrasiya bölgəsində sülhün, sabitliyin və iqtisadi tərəqqinin təmin olunmasına yönəlmiş digər proqramlar çərçivəsində reallaşdırır.

Avropa İttifaqı Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşı və onun önəmli sərmayədarlarından biridir. Ötən ilin sentyabr ayında Bakıda icrasına start verilmiş “Cənub” qaz dəhlizi layihəsi də fəal icra olunur. Azərbaycan bu layihənin təşəbbüskarı olub və layihəni vaxtında icra etmək üçün tərəfdaşlarla, qonşu ölkələrlə və sərmayədarlarla səmərəli şəkildə işləyir. Təsdiqlənmiş qaz ehtiyatlarımız təxminən 2,6 trilyon kubmetrdir. “Cənub” qaz dəhlizi üçün hələlik yeganə resurs bazası olan “Şahdəniz” yatağında 1 trilyon kubmetrdən çox qaz var. Azərbaycanın zəngin qaz ehtiyatları Avropa istehlakçılarını onilliklər boyu təbii qazla təchiz etmək üçün kifayət edir. Cari ilin mart ayında “Cənub” qaz dəhlizi layihəsinin bir hissəsi olan TANAP layihəsinin tikintisinə start verilib və bu, enerji şaxələndirilməsi layihəsidir. Azərbaycan resursları, infrastrukturu, böyük enerji layihələrinin həyata keçirilməsi təcrübəsi ilə öz rolunu oynayır. Ölkəmizin bu sahədəki rolu Avropa İttifaqı tərəfindən qəbul olunan sənədlərdə də öz əksini tapıb. Avropa İttifaqı Azərbaycanın güclü iqtisadi potensiala malik olduğunu, qarşılıqlı ticarət əlaqələrinin inkişafından Avropanın yüksək dividend əldə edəcəyini görür.

Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tuskun bu günlərdə ölkəmizə səfəri də əlaqələrimizin dinamik inkişaf etdiyini bir daha sübuta yetirdi. Prezident İlham Əliyevlə Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tusk arasında keçirilən görüşdə Azərbaycan ilə bu qurum arasında əməkdaşlığın indiki vəziyyəti və perspektivləri barədə geniş fikir mübadiləsi aparıldı. Qeyd olundu ki, Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı arasında indiyə qədər həm Avropa İttifaqı strukturları, həm də Avropa ölkələri ilə geniş və çoxtərəfli əməkdaşlıq həyata keçirilir. Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında iqtisadi, siyasi, ticari, enerji, mədəni, idman və digər sahələrdə əməkdaşlıq məmnunluq doğurur. Bildirildi ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlığın məzmunu və forması daha da dəqiqləşdirilməli və konkretləşdirilməlidir. Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında sənədin tezliklə hazırlanıb imzalanmasının vacibliyi qeyd olundu.

Görüşdən sonra Prezident İlham Əliyev və Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tusk mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər. Prezident İlham Əliyev əməkdaşlığımızın uğurla inkişaf etdiyini bildirib: “Bu gün biz ikitərəfli münasibətləri və regional məsələləri ətraflı şəkildə müzakirə etdik. Azərbaycan-Avropa İttifaqı əlaqələrində müsbət inkişafı görürük. Cənab prezident, Sizin səfəriniz bu əlaqələrin əhəmiyyətinin yaxşı göstəricisidir. Bizim sıx siyasi münasibətlərimiz var və biz onları gələcəkdə də inkişaf etdirmək istəyirik.

Biz bu gün regional təhlükəsizlik məsələsini, xüsusilə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini və bu münaqişənin necə həll olunması yollarını müzakirə etdik. Mən danışıqlar masası arxasında olan indiki vəziyyət və münaqişənin tarixi barədə cənab prezidentə məlumat verdim. Münaqişə iki onillikdən çoxdur ki, davam edir. Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınan hissəsi - Dağlıq Qarabağ və 7 digər rayonumuz 20 ildən artıqdır ki, Ermənistanın işğalı altındadır. BMT Təhlükəsizlik Şurası Ermənistan qoşunlarının işğal olunmuş ərazilərimizdən dərhal və qeyd-şərtsiz çıxmasını tələb edən 4 qətnamə qəbul edib. Lakin onlar icra olunmur. Ermənistan Dağlıq Qarabağı və 7 ətraf rayonu işğal edib, bir milyon azərbaycanlı bu təcavüzün qurbanına çevrilib və onlar məcburi köçkün və qaçqın vəziyyətinə düşüblər. İnsanlarımız Ermənistan tərəfindən etnik təmizləmə siyasətinə məruz qalıblar. Beynəlxalq hüquq normaları və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələri əsasında münaqişənin tezliklə həll edilməsi Cənubi Qafqaz regionunun bütün xalqları üçün faydalı olardı. Biz ümid edirik ki, beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycan torpaqlarından çıxması üçün təcavüzkara daha çox təzyiq göstərəcək və işğal olunmuş ərazilər azad edilən kimi Azərbaycan ilə Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşdırılması prosesinə başlanıla bilər. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü istənilən digər ölkənin ərazi bütövlüyü kimi eyni dəyərə malikdir və münaqişə də bu zəmin üzərində öz həllini tapmalıdır”.

Azərbaycan tərəfi apardığı danışıqlar prosesində ədalətli, prinsipial və beynəlxalq hüquqa əsaslanan mövqe nümayiş etdirir. BMT ilə yanaşı, ATƏT-in, AŞ PA-nın, Avropa Parlamentinin, İƏT-in sənədlərində Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi faktı birmənalı qeyd olunub. Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tusk səfəri zamanı təmsil etdiyi qurumun münaqişə ilə bağlı tutduğu mövqeyi bir daha bəyan etdi: “Avropa İttifaqı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü, müstəqilliyini və suverenliyini dəstəkləyir. Avropa İttifaqı və ona üzv olan ölkələr “Dağlıq Qarabağ respublikası”nı tanımır. Status-kvo qəbulolunmazdır və Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə nizamlanması Avropa İttifaqı üçün prioritet olaraq qalır. Biz ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin vasitəçilik səylərini dəstəkləməyə davam edirik”.

Azərbaycan Avropa İttifaqının “Şərq tərəfdaşlığı” təşəbbüsünü dəstəkləyərək bu proqramda da yaxından iştirak edir. “Şərq tərəfdaşlığı” Proqramı çərçivəsində yaradılan Parlament Assambleyası ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi arasında əməkdaşlıq əlaqələri də uğurla inkişaf etməkdədir. Vilnüsdə keçirilən Avropa İttifaqının III “Şərq tərəfdaşlığı” sammiti də mühüm nəticələrlə yadda qaldı. Azərbaycan da daxil olmaqla altı ölkəni əhatə edən “Şərq tərəfdaşlığı” Polşa və İsveçin Avropa İttifaqının qonşuluq siyasəti çərçivəsində MDB dövlətləri ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş təşəbbüsüdür. Sammit çərçivəsində ən yaddaqalan hadisələrdən biri isə Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan Respublikası arasında viza rejiminin sadələşdirilməsi haqqında sazişin imzalanması olmuşdu. Ötən ilin payızında viza sadələşdirilməsi və readmissiya müqaviləsinin qüvvəyə minməsi nəticəsində Şengen ərazisinə Azərbaycandan 70 min nəfər səfər edib. Azərbaycan vətəndaşlarının, xüsusilə çox səyahət edənlərin qısamüddətli viza əldə etmələrinin daha asan və ucuz başa gəlməsi çox mühüm addım olmuşdur.

Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü praqmatik, çevik, milli maraqların prioritetliyinə əsaslanan diplomatiya Azərbaycanı həm də bütövlükdə Avratlantika məkanında strateji, önəmi birmənalı etiraf olunan dövlətə çevirmişdir. Bütövlükdə Azərbaycanın artan qüdrəti ölkəmizə olan marağı artırmaqla yanaşı, beynəlxalq və regional əməkdaşlıq sahəsində bundan sonra da ölkəmizin aparıcı rola malik olacağını deməyə əsas verir.

Elnur HACALIYEV,

Azərbaycan.- 2015.- 25 iyul.- S. 4.