Əcnəbi qonaqlar Bakının tarixinə və bugünkü növrağına heyran qalıblar

I Avropa Oyunlarına gələnlərin Azərbaycan təəssüratları

Azərbaycanın son illər keçdiyi sürətli inkişaf nəinki ölkənin bütün sahələrində özünün təsdiqini tapıb, eyni zamanda, bır sıra beynəlxalq tədbirlərə evsahibliyi etməsinə də səbəb olub. Belə tədbirlərin sırasına daha biri əlavə edildi ki, o da nəinki adını daşıdığı Avropa qitəsinin, hətta dünyanın marağındadır. “Bakı-2015” I Avropa Oyunlarının təkcə dövlətimizin yerləşdiyi qitədə deyil, dünyada təsdiqi baxımından vacibliyi getdikcə daha çox hiss olunur.

Bu günlər paytaxtın daha çox ziyarətgaha çevrilməsinin səbəblərindən biri də məhz I Avropa Oyunlarına olan maraqdır. Bakının gəzməli, görməli yerləri hazırda barmaqla göstərilmir. Hansı tərəfə üz tutsan orada dinindən, dilindən və irqindən asılı olmayaraq, müxtəlif ölkələrin vətəndaşlarına rast gələrsən. Təbii ki, onların daha çox ziyarət etdiyi ünvan Bakının simvoluna çevrilmiş, tarixi-memarlıq inciləri sayılan muzeylər, milli mətbəximizin ləziz təamlarından dadmaq üçün üz tutduqları restoran-kafelərdir. Çünki o, bu gün dünyanın nəzərində I Avropa Oyunlarının keçirildiyi şəhər, həm də unikallığı ilə seçilən, sivilizasiyaların, mədəniyyətlərin və hətta qitələrin qovuşduğu coğrafi məkandır. Həmsöhbət olduğumuz I Avropa Oyunlarının iştirakçıları və onların azarkeşləri, paytaxtı ziyarət edən turistlər də bunu təsdiqləyirlər. Turistləri bu oyunları canlı izləməyə vadar edən həm də Bakı və Azərbaycan xalqı ilə yaxından tanışlıqdır.

Xalqımızın mətbəxinin zənginliyi və süfrəsindəki təamlarının dadının dünyanın o başından gələn soraqları ilə yanaşı, qonaqpərvərliyi, qəlbinin genişliyi öz əksini tapır.

Qonaqların fikirlərini öyrənmək üçün turistlərin daha çox diqqət ayırdığı və ziyarət etdiyi İçərişəhər, Fəvvarələr meydanı, Nizami küçəsi və Dənizkənarı bulvar - Milli Parkda olduq.

Şirvanşahlar Saray Kompleksinə və Miniatür Kitab Muzeyinə turistlərin axınının şahidinə çevrildik. Rusiyadan olan, Almaniyada təhsil alan Lena Porqanova I Avropa Oyunlarında stolüstü tennis yarışlarında iştirak etmiş nişanlısı Patrik Balla azarkeşlik etmək üçün ölkəmizə gəldiyini və Bakıya vurulduğunu, azərbaycanlıların qonaqpərvərliyinə heyran qaldığını bildirdi. Miniatür Kitab Muzeyinin zənginliyi barədə fikirlərini bölüşən müsahibimiz yaşadığı ölkəyə qayıtdıqdan sonra mətbuatda Azərbaycan haqqında təəssüratlarını yazacağını da dedi.

Azərbaycanın əcnəbilərin diqqətini daha çox çəkməsinin bəzi səbəblərinə toxunan sloveniyalı samboçu, I Avropa Oyunlarının iştirakçısı Tadej Cutkinin fikirləri seçildi: “Oyunlar səviyyəsinə və əhatə dairəsinə görə möhtəşəm idman tədbiridir. Düşünürəm ki, Azərbaycan bütün dünyaya unudulmaz idman bayramı təqdim edir və mən də bu imkanlardan yararlanıram”.

Yaponiyada keçirilən sambo üzrə dünya çempionatında yeddinci nəticə göstərmiş sloveniyalı idmançı I Avropa Oyunlarının onun üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğuladı. Mükəmməl təşkilatçılığa görə Azərbaycana minnətdarlığını bildirən Tadej Cutkin fantastik açılış mərasiminin şahidi olduğunu da qeyd etdi. Ölkəmizin medal sayına görə, hələlik, ikinci yerdə olduğunu deyən idmançı onu da bildirdi ki, bu yarışlar istənilən digər qitə oyunlarından daha çox insanın diqqətini cəlb edir: “Müşahidələrimə görə standartlardan da üstün Oyunlar təşkil edilib. Atletlər kəndində idmançılar üçün çox gözəl şərait yaradılıb. Təşkilatçılıq bir daha göstərir ki, Azərbaycan bundan da gözəl yarışlara yüksək səviyyədə evsahibliyi etməyə qadirdir. Xəzər dənizi, İçərişəhər, Qız qalası... məndə unudulmaz təəssürat oyatdı. Bu yerlərdən zövq aldım. Bakıda Şərq və Qərb elementlərini özündə birləşdirən memarlıq nümunələrinə heyran qaldım. Binalar, tikililər, həm qədim, həm də müasir arxitektura valehedicidir”.

Yeri gəlmişkən, hələ ötən əsrdə ölkəmizə səfər edən ingilis səyyahı Elton Cenkinson yazırdı ki, Şamaxıda qonaq olarkən süfrəyə 150 çeşiddə xörək gətirildi. Sonrakı günlərdə daha 40 təam da əlavə edildi. 200-dən artıq çeşidi olan təamlar - kabab, dolma, plov, aş, xaş, bozbaş və s. kimi ət və xəmir xörəklərinin yanında ətirli Azərbaycan çayının isə özgə bir ləzzəti olur. Adamın canından yorğunluğu çıxarır.

Yəhyabəy Azəroğlu Türkiyənin İğdır vilayətindən gəlib. Yalnız I Avropa Oyunlarını izləmək üçün yox, həm də Bakını, özü demişkən, canı-qanı qədər sevdiyi Azərbaycanı ziyarət etmək arzusunu gerçəkləşdirməyə Tanrıdan izn istəyib: “Fikrimə türk dünyasının qəbul etdiyi, Azərbaycan xalqının ulu öndəri Heydər Əliyevin bir müdrik və tarixi kəlamı ilə başlamaq istərdim: “Türkiyə-Azərbaycan - bir millət, iki dövlət”dir. Biz bu qızıl kəlama sığınıb millətimizi və dövlətlərimizi birlikdə sevir və sevincini, növrağını paylaşırıq. Azərbaycan xalqı xoşbəxtdir ki, onun belə güclü, qüdrətli dövləti var. Bu dövləti, təntənəni xalqına Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bəxş edib. Onun siyasəti isə ümummilli lider Heydər Əliyevin dəyişməz yolu və ideyalarıdır. Azərbaycan türkdilli dövlətlər sırsında ön sırada dayanır. Türk xalqları bundan qürur duyur. Bu gün Avropa bizim təntənəmizi, inkişafımızı görür. Buna nail olan Azərbaycan var olsun! Qürur duymamaq mümkünmü? Bakının hər addımı bizim üçün ziyarətgahdır. “Atəşgah” kimi müqəddəs məkan dünyanın harasında var? İçərişəhərin dalan və küçələrindəki sakitlikdə tarixin səsini duymaq, qədim izlərini görmək mümkündür”.

Antalyadan Azərbaycanı ziyarətə gəlmiş Fəridə Kaya I Avropa Oyunlarının açılışı ərəfəsində çox həyəcanlı anlar yaşadıqlarını gizlətmədi: “Belə bir beynəlxalq tədbirin keçirilməsi çox da asan deyil, məsuliyyəti böyükdür. Azərbaycan müstəqillik baxımından gənc bir ölkədir. Amma Oyunların açılış mərasimi göstərdi ki, Azərbaycan güvənc yeridir. Müstəqil dövlətiniz qısa müddətdə Avropanı heyran edəcək qədər bir yol keçib. Avropa ailəsinə daxil olmamışdan da onun bütün sahələrdəki inkişafı dünyada nümunədir. Qoy Azərbaycan daim ilklərin müəllifi və nümunəsi kimi çıxış etsin”.

Ayşegül Dinçbaş Türkiyənin Girnə şəhərindəndir və radio kanalında çalışır. Azərbaycanla bağlı verilişləri xalq mahnılarımızla açıb-bağladığını söylədi. Onu da əlavə etdi ki: “ I Avropa Oyunlarının başlanmasından sonra qazanılan uğurlar bir daha Azərbaycanın əsl idman ölkəsi olduğunu təsdiqləyir. Bunun səbəbləri çoxdur. Amma əsas səbəbi xalqla hakimiyyətin bir məqsəd uğrunda apardığı mübarizədir. Bu birlik digər dövlətlərə də nümunədir. Azərbaycan dövlətinin başçısı cənab İlham Əliyevin yarışlarda iştirakı, mükafatları qaliblərə özünün təqdim etməsi, eləcə də ölkənizin birinci xanımı,

I Avropa Oyunları Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyevanın da bu möhtəşəmlikdə payının çox olması qürur doğurur. Bakıya vurulmamaq olmur. Biz eyni mədəniyyətin daşıyıcılarıyıq. Azərbaycanın bugünkü inkişafı hamımızı sevindirir”.

Savaş Ünal (Antalya, “Sahilkitab” Yayım Evinin rəhbəri): “Türkiyədən I Avropa Oyunlarına qatılan 192 nəfərin arasından seçilənlər az olmadı. Oyunlara yüksək əhval-ruhiyyə ilə başlayan idmançılarımızdan Enes Erkanın karate döyüşlərində qızıl medala layiq görülməsi bizi sevindirməyə bilərdimi? Azərbaycan və Türkiyə idmançılarının uğurlarını gördükcə sevincimiz birə-min artır. Ancaq hər iki qardaş xalqın idmançıları meydanda üz-üzə gələndə çox həyəcanlanıram. İstəmirəm ki, kimsə uduzsun, amma bu, bir yarışmadır. Qardaşların belə Oyunlarda iştirakını ancaq alqışlamaq olar. Biz istərdik ki, Avropa Oyunları növbəti dəfə, yəni, Azərbaycandan sonra Türkiyədə keçirilsin. Bunun rəmzi mənası var: biz Avropa ailəsinin üzvü olduğumuzu təsdiqləmiş oluruq. Azərbaycan və Türkiyə idmançılarına qələbə yaraşır. Uğurlar diləyir və səbirsizliklə gözləyirik”.

Selma Koroğlu: “Türkiyənin Antalya şəhərindənəm. Gözəl Bakı şəhəri bu günlər dünyanın nəinki idman, daha geniş ictimaiyyətinin diqqət mərkəzindədir. Açılış mərasimi başlamamışdan öncə Oyunların məşəlinin əldən-ələ keçirilməsi, ölkənizin bölgələrini ziyarət etməsi qeyri-adiliyi ilə yaddaşlara yazıldı. Dövlət başçısı İlham Əliyevin ailəsinin də məşəl estafetinə qoşulması, nəhayət, Olimpiya stadionundakı möhtəşəm açılış tədbiri... Bütün bunlar şahidi olmayanlara nağıl və röya kimi gələ bilər. Möhtəşəm bir açılışa imza atıldı. Hələ Azərbaycan və Türkiyə idmançılarının meydana çıxan zaman stadionda yaşanan coşqunu da bura əlavə etsək, deyərdik ki, tarixdə belə möhtəşəmliyin şahidi olduğumuz üçün xoşbəxt nəsilik. Sanki məni də onlar aralarına, sıralarına almışdılar: sevincdən göz yaşlarıma hakim ola bilmirdim. Bir-birini tamamlayan özəlliklərdən göz doymadı. Oyunlar başladıqdan sonra qazanılan uğurların sevincini yaşamaq xoşbəxtliyi də Azərbaycan xalqına və dövlət başçısına nəsib oldu. Medalların qaliblərə təqdim olunmasını izləyən hər kəs ölkə başçısının və ailəsinin sevinclərini duymaya bilməzdi”.

I Avropa Oyunları xalqımızın sülhpərvər, tolerant, qədim mədəniyyətə və zəngin mənəviyyata malik olduğunu da göstərən möhtəşəm bir idman layihəsini təsdiqləməkdədir. Paytaxtın gəzməli və görməli məkanlarını ziyarət edən turistlərin fikirləri bir daha bunu sübut edir.

Portuqaliyalı turist Rikardo Bento: “Bakı çox gözəl şəhərdir. Şəhərinizi çox bəyəndim, xüsusi ilə arxitekturasını. Paytaxtınız müasirdir, həm də yeni binalarla köhnələrin sintezi çox xoşuma gəldi. Mətbəxiniz haqqında nələri demək olmaz ki?! Şərqlə Qərb mətbəxinin burada eyni dərəcədə sevildiyinin şahidinə çevrildik. Azərbaycan mətbəxinin yeməklərindən ağzımız dada gəlib”.

Şəhər gəzintisinə çıxmış rusiyalı idmançılar da Bakını heyranlıqla seyr etdiklərini və çox bəyəndikərini gizlətmədilər. Fyodor Vlasov qrupun adından bunları söylədi: “Azərbaycan xalqı təbiiliyi sevirmiş. Xörəklərinizdə də bunu hiss etdirirsiniz. Kabablardan doymaq mümkünmü, ya da şah plovu və üstündə də aş qarasından?! Gedirik “Manqal” restoranına. Bakıya gələsən, burada kabab yeməyib qayıdasan?! Bu, mümkün deyil! Ölkəniz haqqında təəssüratı Oyunlara möhtəşəm hazırlığınızla yanaşı, şəhərinizin unikallığı, mətbəxinizin zənginliyi, xörəklərinizin dadlı olması ilə də yaradırsınız”.

Norveçdən olan Makine Streeqle, Hindistandan gəlmiş Vidi Kumar, eləcə də latviyalı, malayziyalı, isveçrəli, avstriyalı turistlərin və idmançıların fikirlərində Bakının tarixlərin və mədəniyyətlərin qovuşduğu bir şəhər olması öz təsdiqini tapır: şəhər çox gözəldir, Xəzər dənizi, Qız qalası, İçərişəhər adamı heyran edir. Hətta paytaxtın küçələrinin genişliyinə və rahatlığına baxmayaraq, avtomobillə dolu olduğu da diqqət çəkir, insanlar şən əhval-ruhiyyədədir. Bakı həm də gənclik şəhəri və Avropa Oyunlarının paytaxtı kimi də qəbul edilir.

Oyunların ölkəmizi bürüyən şənlik növrağı dünyaya səs salıb. Avropa Oyunlarının məşəli nəinki ölkəmizi, dünyanı nura qərq etdi. Qısa zaman içərisində belə inkişaf və təntənəyə layiq olduğumuzu sübut etmək fürsəti qazandıq.

Oyunların istər iştirakçıları, istər azarkeşləri, istərsə də ölkəmizi turist kimi ziyarət edən xaricilərin fikirləri forma müxtəlifliyi daşısa da, məzmunca eynidir: Bakı baş ziyarətgaha çevrilib, I Avropa Oyunlarının iştirakçıları və paytaxtın əcnəbi qonaqları onun tairixi ilə buğunkü növrağına heyran qalıblar.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

Azərbaycan.-2015.-25 iyun.- S.6.