“Made in Azerbaijan” -
keyfiyyət yüksəlir,
kəmiyyət artır
Azərbaycan qeyri-neft
məhsullarının fəal
ixracatçısına çevrilir
Ölkəmizdə uğurla reallaşdırılan
iqtisadi islahatların prioritetlərindən biri də ixracın genişləndirilməsi, "Made in Azerbaijan”
brendi adı altında qeyri-neft məhsullarının istehsalının
və ixracının
təşviqidir.
Artıq demək olar ki, Azərbaycan brendi dünyada şöhrət qazanır
və ixrac coğrafiyası hər keçən gün daha da genişlənir.
Xarici ölkələrə təşkil
edilən ixrac missiyalarının uğurlu
fəaliyyəti sayəsində
həm tərəfdaşların
sayı, həm də ixrac edilən
məhsulların həcmi,
ceşidi də çoxalır. Azərbaycanın xaricdəki ticarət
evlərinin sayı getdikcə artır.
Əlaqələr genişlənir,
ixracın coğrafiyası
böyüyür
Ötən 9 ay müddətində bu istiqamətdə həyata
keçrilən proseslər
və əldə edilən uğurlar da bu fikirləri
söyləməyə əsas
verir. Beləliklə,
bu ilin 9 ayı ərzində -
* 170-dən çox
ölkə ilə xarici ticarət əlaqələri qurulub;
* 14,3 milyard dollarlıq məhsul ixrac edilib;
* dünyanın
22 ölkəsinə peyk
xidmətindən 16,7 milyon
dollar gəlir gəlib;
* "Azexport.az” portalına
43 milyon dollarlıq ixrac sifarişləri gəlib;
nsahibkarlara 3,7 milyon
manat məbləğində
ixrac təşviqi ödənilib;
* 12 ölkəyə
17 ixrac missiyası təşkil olunub;
* Ukrayna, Latviya və Çində "Azərbaycan
Ticarət Evi” fəaliyyətə başlayıb;
* Çində iki "Azərbaycan Şərab Evi” açılıb.
Aydın şəkildə görünür
ki, ixracın təşviqi, qeyri-neft sənayesinin inkişafı
və "Made in Azerbaijan” brendi
ilə dünya bazarına çıxarılan
məhsulların ixrac
coğrafiyasının genişləndirilməsi
istiqamətində atılan
addımlar, verilən
qərarlar ölkəyə
böyük dividendlər
qazandırmaqdadır.
Qeyri-neft məhsulları ixracının
təşviqi istiqamətində
həyata keçirilən
tədbirlər sahibkarların
öz məhsullarını
ixrac etməyə marağını artırıb. İxracın
genişləndirilməsi, rəqabətqabiliyyətli
məhsulların ənənəvi
və yeni bazarlara çıxışının
artırılması ilə
bağlı imzalanmış
sənədlər iş
adamlarına geniş imkanlar yaradıb.
Qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 1 milyard 207 milyon dollardır
İqtisadi İslahatların Təhlili
və Kommunikasiya Mərkəzinin "İxrac
İcmalı”nın bu
ilin oktyabr sayında da əldə edilən uğurlar bir daha təsdiq olunur.
İcmalın bu sayında 9 ay ərzində
14,3 milyard dollar təşkil edən ixracın təsnifatı əksini tapıb. Bu müddətdə Azərbaycanda qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 1 milyard 207 milyon dollar olub. 2017-ci ilin müvafiq
dövrü ilə müqayisədə 2018-ci ilin
9 ayı ərzində
qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 138 milyon dollar və ya 13 faiz artıb.
Məhsullarımızı ən
çox alan
yenə Rusiyadır
İqtisadi əlaqələrini daim genişləndirən Azərbaycanın
ixrac imkanları getdikcə artır. Xarici iqtisadi
əlaqələrin mühüm
tərkib hissəsi olan ticarət fəaliyyətini tənzimləyən
qanunvericilik daha da təkmilləşdirilir.
Bunun səbəbidir ki, ölkəmizlə ticarət
tərəfdaşlığı quran dövlətlərin sayı da artır.
Məhsullarımızın ən çox ixrac olunduğu ölkələr arasında
Rusiya yenə də liderdir. Belə
ki, 9 ay ərzində Rusiyaya 402,2 milyon
dollar dəyərində qeyri-neft
sektoruna aid mal ixrac olunub. İkinci yerdə isə
Türkiyədir. Qardaş
ölkə bu müddət ərzində
Azərbaycandan 275,6 milyon dollarlıq mal alıb. Üçüncü
yeri isə bu dəfə 105,2 milyon dollarla
İsveçrə tutub.
4-5-ci yerlərdə 97,4
milyonla Gürcüstan,
34,3 milyon dollarla Qazaxıstan qərarlaşır.
2018-ci ilin
sentyabr ayında isə qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 114 milyon dollar təşkil edib və ən çox mal ixrac edilən ölkələrin
siyahısına Rusiya
(27 milyon) başçılıq
edib. Daha sonra siyahıda Türkiyə
(25,7 milyon), İsveçrə (13 milyon),
Gürcüstan (8,9 milyon)
və Qazaxıstan
(3,8 milyon) qərarlaşıb.
Pomidor liderliyini
qoruyur - 145 milyon dollarlıq gəlir
Bu ilin 9 ayı ərzində ixrac edilən qeyri-neft sektoruna aid malların siyahısında
pomidor liderliyini qoruyaraq 145 milyon dollar həcmində olub. Bu siyahıda
qızıl (93 milyon)
ikinci, xüsusi kütləsi 0,94-dən az olan ilkin
formalı polietilen (68
milyon) üçüncü
olub.
Ümumiyyətlə, 2018-ci ilin
yanvar- sentyabr ayları ərzində meyvə-tərəvəz ixracı
342,5 milyon, plastmas və onlardan hazırlanan məmulatların ixracı
95,7 milyon, alüminium
və ondan hazırlanan məmulatların
ixracı 97,2 milyon, elektrik enerjisinin ixracı 60 milyon, qara metallar və
onlardan hazırlanan məmulatların ixracı
64,3 milyon, pambıq lifi ixracı 62,7 milyon, kimya sənayesi
məhsullarının ixracı
56,9 milyon, pambıq ipliyi ixracı 17 milyon dollar təşkil edib.
"Azərkosmos” bir ayda 1,4 milyon
dollarlıq xidmət ixrac edib
"İxrac
İcmalı” xidmət
ixracına da yer ayırıb. Göstərilir ki, ötən müddətdə "Azərkosmos”
tərəfindən dünyanın
22 ölkəsinə xidmət
(peyk telekommunikasiya xidmətləri və optik peyk xidmətləri)
ixrac edilib. 9 ayda "Azərkosmos” peyk və telekommunikasiya
xidmətlərinin ixracından
16,7 milyon dollar məbləğində gəlir
əldə edib.
Sentyabr ayında
isə "Azərkosmos”un
xidmət ixracının
dəyəri 1,4 milyon dollar olub. Qurumun 9 ay ərzində xidmət ixracı həyata keçirdiyi əsas ölkələr Fransa, Malayziya, BƏƏ, Almaniya,
Gürcüstan və
digərləridir.
21 ay ərzində 106 ölkədən
885 milyon dollarlıq sifariş
Bu müddət
ərzində "Azexport.az” portalına daxil olan ixrac sifarişləri
2017-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə dəyər
baxımından 15 faiz
artıb. Quruma 43 milyon dollar məbləğində
ixrac sifarişləri
daxil olub. Ümumilikdə isə 2018-ci ilin
ötən 9 ayı ərzində portala daxil olan ixrac
sifarişlərinin dəyəri
410 milyon dollar təşkil
edib.
Məlumat üçün
qeyd edək ki, 2017-ci ilin yanvar ayından 2018-ci ilin 30 sentyabr tarixinə kimi (21 ay ərzində) portala dünyanın 106 ölkəsindən
daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 885 milyon
dollar olub.
İxracın təşviqi
- 180 tədbir, 9 anlaşma
memorandumu
Ölkəmizdə qeyri-neft sektorunun inkişafı istiqamətində
həyata keçirilən
islahatlar, rəqabətədavamlı
qeyri-neft istehsalının
stimullaşdırılması, ixracatçılara yaradılmış
əlverişli imkanlar,
"Made in Azerbaijan” brendinin xarici ölkələrdə
tanıdılması və
xarici investisiyaların
təşviqi istiqamətində
görülən işlər
göz önündədir. Ötən müddət
ərzində 170-dən çox
ölkə ilə yaradılan xarici ticarət əlaqələri
daha da genişləndirilməkdədir.
Prezident İlham Əliyevin ixracın stimullaşdırılması
və təşviqi istiqamətində imzaladığı
fərman və sərəncamlara əsasən
bu istiqamətdə genişmiqyaslı işlər
görülməkdədir. Belə
ki, ixrac və investisiya imkanlarının təşviqi,
yerli şirkətlərin
biznes əlaqələrinin
daha da genişləndirilməsi
və ölkə iqtisadiyyatına investisiya qoyuluşunun təbliği
məqsədilə 9 ay ərzində
Azərbaycanda və xarici ölkələrdə
180 tədbir (biznesforumları,
ikitərəfli görüşlər
və s.) təşkil
olunub. Bu ilin
əvvəlindən 8 ölkənin
müxtəlif təşkilatları
ilə əməkdaşlığa
dair 9 anlaşma memorandumu imzalanıb.
İndiyədək sahibkarlara
6,9 milyon manat ixrac təşviqi
ödənilib
Ötən dövrdə İxracatçılar
Klubunun keçirdiyi
17 iclasdan 14-ü Bakıda,
3-ü isə regionlarda
təşkil olunub. Ümumilikdə
indiyədək sahibkarlara
6,9 mliyon manat, bu ilin
yanvar-sentyabr aylarında
isə 3,7 milyon manat məbləğində
ixrac təşviqi ödənilib.
Qeyri-neft məhsullarının ixracı
üçün mövcud
və yeni bazarlara çıxış
imkanlarının genişləndirilməsi
məqsədilə tətbiq
olunan mexanizmlərdən
biri də bazar araşdırmalarının
aparılmasıdır. İndiyədək ixracla məşğul olan sahibkarlıq subyektlərinin müraciətləri
əsasında ümumilikdə
12 bazar araşdırması
aparılıb.
4 ölkəyə
ixrac missiyası təşkil olunub
Yerli məhsulların xarici ölkələrdə təşviqi
məqsədilə İqtisadiyyat
Nazirliyinin dəstəyi,
AZPROMO-nun təşkilatçılığı
ilə Rusiya, İsveçrə, Çin
və Qazaxıstana ixrac missiyası həyata keçirilib.
Ümumilikdə isə indiyədək 12 ölkəyə
17 ixrac missiyası təşkil olunub və Azərbaycan şirkətləri 6 olkədə
keçirilən 14 beynəlxalq
sərgidə "Made in Azerbaijan” vahid ölkə stendində öz məhsullarını nümayiş
etdiriblər.
Bu ilin 9 ayı ərzində Ukrayna, Latviya və Çində "Azərbaycan Ticarət Evi” fəaliyyətə başlayıb. Ümumilikdə isə, hazırda 4 xarici ölkədə "Azərbaycan Ticarət Evi” fəaliyyət göstərir. Bu ilin sentyabrında Çində ilk "Azərbaycan Şərab Evi” açılıb.
Bu il 3 ölkədə "Ticarət
Evi”, 2 ölkədə "Şərab Evi” açılacaq
Onu da vurğulayaq ki, yerli məhsulların xarici bazarlarda tanıdılması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir. Belə ki, bu ay Çinin Şanxay şəhərində "Şərab Evi”, ilin sonunadək Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Polşa və Qazaxıstanda "Azərbaycan Ticarət Evi”, Rusiyada isə "Şərab Evi”nin açılması nəzərdə tutulur. Bununla yanaşı, hazırda Azərbaycanın xarici ölkələrdə 4 ticarət nümayəndəliyi fəaliyyət göstərir: Rusiya, Çin, Şərqi Avropa və BƏƏ.
Ölkəmizin ixrac və investisiya imkanlarının təşviqi, Azərbaycan məhsullarının xarici bazarlarda tanıldıması tədbirlərinin davamı olaraq ilin sonunadək Çin, Bolqarıstan, BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanına ixrac missiyaları təşkil ediləcək.
Yeni mərhələnin əsas hədəfləri
Bu gün qarşıda duran əsas vəzifə ixracın həm çeşidi, həm də coğrafiyası baxımından şaxələndirilməsidir. Bu məqsədlə ixracın təşviqi, "Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqi, yerli şirkətlərin ixracla bağlı xarici ölkələrdə sertifikat və patentlərin alınması istiqamətində işlər davam etdirilir.
İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsi, özünütəminat səviyyəsinin yüksəldilməsi, məşğulluğun təmin olunması, qeyri-neft məhsullarının ixracının artırılması, idxaldan asılılığın azaldılması və digər strateji vəzifələrin həllində özəl sektor həlledici rola malikdir.
Yeni mərhələnin əsas hədəfi milli iqtisadiyyatın rəqabətqabiliyyətliliyinin yüksəldilməsinə və dünya təsərrüfat sisteminə səmərəli inteqrasiyasına nail olmaqla uzunmüddətli perspektivdə ölkədə sosial-iqtisadi inkişafın davamlılığını təmin etməkdən ibarətdir.
Rəşad BAXŞƏLİYEV
Azərbaycan.-
2018.- 11 noyabr. - S.1.