Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində yeni mərhələ başlayır

Salome Zurabişvilinin Gürcüstan Prezidenti kimi ilk rəsmi səfərini Azərbaycana etməsi məlum həqiqətlərə yenidən aydınlıq gətirdi. Belə ki, bu səfər ilk növbədə onu göstərdi ki, Gürcüstan Prezidenti Azərbaycanın Cənubi Qafqazın aparıcı dövləti kimi bölgədəki mövqeyini yüksək dəyərləndirir. Eyni zamanda, Salome Zurabişvilinin ilk səfərini məhz Azərbaycana etməsi ikitərəfli əlaqələrin həqiqətən, strateji xarakter daşımasının, siyasi əlaqələrin yüksək səviyyədə olmasının təsdiqi kimi yadda qaldı.

Davam edən ənənə və alternativi olmayan münasibətlər

Gürcüstanın əvvəlki prezidentləri həmişə Azərbaycana dost münasibəti göstərib, dövlətlərarası əlaqələrin inkişafında maraqlı olublar. Məhz bunun nəticəsində ötən əsrin 90-cı illərinin ortalarından etibarən iki dövlətin birgə siyasi iradəsi ilə mühüm iqtisadi layihələr reallaşdırılıb. Salome Zurabişvili isə yeni seçildiyindən onun Azərbaycan-Gürcüstan əlaqələrinin gələcək perspektivləri ilə bağlı mövqeyinin necə olacağı maraq doğururdu. Lakin onun Bakıda səfər proqramına uyğun olaraq nəzərdə tutulan Prezident İlham Əliyevlə təkbətək ilk görüşdə xanım Salome Zurabişvilinin "Şadam ki, regiona ilk səfərimi bizim dostumuz olan qardaş ölkəyə edirəm. Mən Azərbaycana dost ölkənin Prezidenti kimi səfərə gəlmişəm. Gürcüstanın bütün prezidentləri Azərbaycanın dostu olub və mən də bu ənənəni davam etdirirəm. Bizim münasibətlərimizin alternativi yoxdur və perspektivli əlaqələrimiz var” deməsi onun bu səfərinin yalnız pozitiv siyasi dialoq şəraitində keçəcəyini göstərmədi. Bu fikirlər bütövlükdə Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərinin perspektivdə daha da inkişaf edib dərinləşəcəyindən xəbər verdi.

Xatırladaq ki, bu, Salome Zurabişvilinin Azərbaycana ilk səfəri deyil. Hələ 2004-cü ilin may ayında o, Gürcüstanın xarici işlər naziri kimi də Azərbaycana səfər edib.

O zaman da Prezident İlham Əliyevlə görüşdə söylədiyi fikirlər göstərir ki, Salome Zurabişvili Azərbaycanın Cənubi Qafqazdakı rolunu və xüsusən Gürcüstanla münasibətlərə verdiyi böyük önəmi yüksək qiymətləndirir. Bu gün isə Salome Zurabişvili Gürcüstan Prezidenti kimi yenidən 15 il əvvəl göstərdiyi mövqeni nümayiş etdirir.

Bakı dostları heç vaxt darda qoymur

Azərbaycan və Gürcüstan 20-ci əsr boyu eyni taleni yaşayıblar. Bir vaxtlar Rusiya imperiyasının tərkibində olan Azərbaycan və gürcü xalqları 1918-ci ildə eyni vaxtda müstəqil dövlətlərini qurub, iki il sonra isə bu müstəqilliyi itirməyə məcbur olublar. 1991-ci ildə hər iki xalq yenidən öz dövlət müstəqilliyini bərpa edib. Elə müstəqilliyə aparan yolda hər iki xalq bir çox dolanbaclardan keçməli olub. Müstəqilliyin ilk illərində istər Azərbaycan, istərsə də Gürcüstan sosial və iqtisadi göstəricilərin tənəzzülə uğraması ilə nəticələnən vətəndaş qarşıdurması və münaqişələrə, ərazi bütövlüyünün pozulmasına məruz qalıb. Bütün bunlar sonrakı dövrdə Azərbaycanda Heydər Əliyevin, Gürcüstanda isə Eduard Şevardnadzenin hakimiyyətə gəlməsindən sonra əlaqələrin tamamilə yenidən inkişafında mühüm rol oynayıb.

Son 15 ildə əlaqələrin inkişafında yeni keyfiyyət dəyişiklikləri baş verib. Bu illərdə xüsusən Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərlərinin, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin, "Cənub qaz dəhlizi”nin inşası əlaqələrin strateji səviyyədə yüksəlməsini təmin edib. Azərbaycanın bu qlobal təşəbbüsləri həm də Gürcüstanı regionun tranzit dövlətinə çevirib, onun maliyyə imkanlarının yüksəlməsinə, əhalisinin sosial rifahının yaxşılaşmasına xidmət edib. Azərbaycan eyni zamanda Gürcüstana sərmayə yatıran əsas ölkədir. SOCAR-ın xətti ilə Gürcüstanda görülən işlər bu ölkənin iqtisadiyyatının inkişafına, dövlət büdcəsinin formalaşmasına böyük töhfələr verir.

Rəsmi ziyafətdə bu barədə danışan Pezident İlham Əliyev enerji əməkdaşlığının digər sahələrdəki əlaqələrdə də çox mühüm rol oynadığını bildirib: "Azərbaycan Gürcüstanın əsas ticarət tərəfdaşlarından və Gürcüstanda əsas investorlardan biridir. Azərbaycan şirkətləri Gürcüstan büdcəsinə ən çox vergi ödəyən şirkətlər sırasındadır. Birgə həyata keçirdiyimiz irimiqyaslı enerji layihələri - Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Supsa neft kəmərləri, Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri enerji resurslarımızın nəqlinin şaxələndirilməsi və bunun üçün müasir infrastrukturun yaradılması baxımından çox əhəmiyyətli hadisələrdir. Bu gün icra etdiyimiz irimiqyaslı transmilli "Cənub qaz dəhlizi” layihəsi ölkələrimiz üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Hazırda uğurla icra edilən bu layihənin dörd elementindən üçü - "Şahdəniz-2”, Cənubi Qafqaz Kəməri və TANAP layihələri başa çatdırılmışdır. Əlbəttə ki, enerji əməkdaşlığı layihələri digər sahələrdəki əlaqələrimizdə də çox mühüm rol oynayır”.

Azərbaycan həm də dost və strateji tərəfdaş ölkələri heç vaxt darda qoymur. Bunu Gürcüstanın timsalında xüsusilə görmək mümkündür. Belə ki, vaxtilə bu ölkədə soyuq və şaxtalı havalarda istiliklə bağlı problem baş verəndə köməyə Azərbaycan çatmış, əhalini təbii qazla təmin etmişdi. 2008-ci ilin böhranlı avqust günlərində də Azərbaycan gürcü xalqına yardımını əsirgəməmişdi.

Yeni prezident bütün sahələrdə əlaqələrin daha da inkişafında maraqlıdır

Azərbaycanla Gürcüstan arasında mükəmməl əməkdaşlıq formatı yaradılıb. İstər energetika, istər nəqliyyat sahəsində yüksək səviyyədə əməkdaşlıq formalaşıb. Bütün bunlar iki dövlətin inkişafına xidmət etməklə yanaşı, regionda, xüsusən Avropa ilə Asiya arasında iqtisadi münasibətlərin dərinləşməsinə töhfə verir. Bunlar, eyni zamanda regiondakı problemlər Bakıda Azərbaycan və Gürcüstan prezidentlərinin görüşlərində əsas müzakirə mövzusu oldu. Görünən odur ki, hər iki ölkənin rəhbəri əlaqələrin daha da inkişafına və yeni layihələrin həyata keçirilməsinə tərəfdardır.

"İndi qarşımızda duran əsas məqsəd daha böyükmiqyaslı layihələri gündəmə gətirməkdir” - deyən Salome Zurabişvili xüsusən nəqliyyat dəhlizinin inkişafının əhəmiyyətini qeyd etdi. Nəqliyyat dəhlizinin genişlənməsi ilə bağlı gördüyü işlərə toxunan Gürcüstan Prezidenti ölkəsinin Qara dənizdəki imkanlardan istifadə edərək nəqliyyat dəhlizinin inkişafına çalışdığını dedi, Azərbaycanla birlikdə bu imkanlardan sona qədər istifadə edilməsinin vacibliyini bildirdi.

Gürcüstan prezidenti mədəniyyət, təhsil, turizm sahələrində əlaqələrin inkişafının vacibliyindən də söz açdı. Ümumiyyətlə, Salome Zurabişvilinin toxunduğu məsələlər göstərdi ki, Gürcüstan Azərbaycanla bütün sahələrdə əlaqələrin daha da inkişafında maraqlıdır. Eyni zamanda Salome Zurabişvilinin Prezident İlham Əliyevi Batumi konfransına dəvət etməsi, Azərbaycan mədəniyyət günlərinin Gürcüstanda keçirilməsi təklifi ölkəmizlə əlaqələrə və Azərbaycanın regiondakı roluna olduqca böyük önəm verməsinin göstəricisidir. Bütövlükdə isə bütün bunlar təsdiq edir ki, Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində yeni mərhələ başlayır.

Rəşad CƏFƏRLİ,

Azərbaycan.- 2019.- 1 mart.- S.1; 5.