Dövlətin əsas məqsədi insanların sağlamlığının təminidir

Koronavirus pandemiyasının qarşısının alınmasında məsuliyyət, nizam-intizam, milli birlik və həmrəylik də yüksək səviyyədə nümayiş etdirilməlidir

Ötən ilin dekabr ayından başlayaraq COVID-19 pandemiyasına qarşı mübarizə ümumdünya hərəkatına çevrilib. Buna görə də ölkələr öz vətəndaşlarına yeni təhlükələrin öhdəsindən gəlməkdə kömək etmək məqsədilə təsirlərin azaldılması üçün uyğunlaşdırma tədbirləri planlaşdırır. Bu il ÜST gözəgörünməz bir bəlanın - koronavirus pandemiyası təhlükəsinin qarşısının alınması ilə məşğuldur.

Tarix boyu virus, yaxud bakterial pandemiyalar olub. İndi də var, sabah, yəni gələcəkdə olmayacağına da heç kim təminat vermir. Sadəcə mikroorqanizm sayılan koronavirusla insan arasındakı vəhdət pozulduğundan, o, özünü bəşəriyyətə qarşı aqressiv aparmağa başlayıb.

Müharibəni dövlətlər aparır. Xalq da dövlətinin və liderinin ətrafında monolit birləşərək, bu müharibəni, yaxud mübarizəni (bu, müharibədir, insan itkisi müharibəyə xasdır) başa çatdırmaqda böyük səy göstərir.

Azərbaycan Prezidenti istər Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında, istərsə də Türk Şurasının videokonfransında koronavirusla bağlı vəziyyətə aydınlıq gətirərkən bir daha vurğuladı ki, əsas məqsədimiz insanların sağlamlığını təmin etməkdir.

Hazırda respublikada əhalinin infeksiyaya yoluxmaması və sağlamlığının təmin edilməsi üçün ciddi tədbirlər görülür.

Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində gündə yüzlərlə insan dünyasını dəyişir. Heç bir ölkənin səhiyyə sistemi sayı artmaqda olan xəstələrin müalicəsini tam təşkil edə bilmir. Respublikamızda isə əhali koronavirus infeksiyası ilə əlaqədar testdən keçirilir. Azərbaycan dünyada aparıcı ölkələrdəndir ki, on minlərlə insan qısa müddət ərzində müayinə edilir. Həmçinin tibbi maska istehsalına başlanması da xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Əlbəttə, tibbi maska istehsalı həm koronavirusla mübarizəyə mühüm töhfə, həm də Azərbaycanın bu sahədə asılılığını aradan qaldıran amildir.

Bundan başqa, ölkəmizdə qısa müddət ərzində dezinfeksiya vasitələrinin istehsalı da təşkil edilib. Dövlət başçısı xüsusi vurğuladı ki, əsas məsələlərdən biri apteklərdə və digər ticarət yerlərində süni qiymət artımına yol verməməkdir: "Yaradılmış infrastruktur imkan verir ki, lazım olan istehsalat sahələri qısa müddət ərzində təşkil olunsun. Bunun üçün bütün zəruri tədbirlər görülür. Məhz bu qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi nəticəsində ölkəmizdə koronavirus xəstəliyinin geniş yayılmasının qarşısı alınır.

Aprelin əvvəllərindən qüvvəyə minmiş yeni karantin qaydalarının bir məqsədi var: bu xəstəlik Azərbaycanda geniş yayılmasın. Buna görə də insanlar məsuliyyətli olmalı, özlərini, yaxınlarını, ailə üzvlərini qorumalıdırlar. Bu, ilk növbədə, hər bir vətəndaşdan asılıdır. Karantin rejimi insanların sağlamlığı, təhlükəsizliyi, rahatlığı üçündür”.

Xalqımız ən çətin günlərində milli birlik, həmrəylik və məsuliyyət nümayiş etdirib. Bu gün də bunlar tələb olunur. Hazırda ölkəmizin müəyyən edilmiş xəstəxanalarında koronavirus xəstələri müalicə alır. Cəmi bir ay ərzində mindən çox çarpayılıq, ən müasir standartlara uyğun tibbi müəssisələr istifadəyə verilib ki, orada da koronavirus xəstələri müalicə edilirlər.

Azərbaycan Prezidenti müraciətində onu da bildirdi ki, yaxın zamanlarda Bakıda və bir neçə bölgədə müasir modul tipli xəstəxanaların yaradılması nəzərdə tutulur. Çox yaxşı haldır ki, yeni texnologiyalar əsasında inşa ediləcək xəstəxanalar bütün lazımi avadanlıqlarla da təchiz ediləcək.

Yeri gəlmişkən, vaxt amili, həkimlərin peşəkarlığı, mövcud imkanların vəhdəti Azərbaycanın az itkilərlə bu vəziyyətdən çıxmasına imkan yaradır. Bu gün karantində olan insanların əksəriyyəti yaradılan şəraitdən çox razıdırlar, buna görə də dövlətə və həkimlərə minnətdarlıqlarını bildirirlər.

İqtisadi cəhətdən güclü olan Azərbaycan dövləti koronavirusdan zərər çəkən sahələrdə çalışan insanların problemlərini də nəzərə aldı. Koronavirusla müharibənin ön cəbhəsində təbii ki, "ağxalatlılar” - sağlamlıq keşikçiləri, daha dəqiq desək, səhiyyə işçiləri dayanıb. Əməkdaşı olduğum Azərbaycan Tibb Universiteti Tədris-Terapiya Klinikasının kollektivi də, başda Azərbaycan Tibb Universitetinin rektoru, professor Gəray Gəraybəyli, eləcə də klinikanın direktoru, professor Surxay Musayev olmaqla, gecə-gündüz çalışmaqdadır. Azərbaycan dövləti, onun səhiyyə strukturları (Səhiyyə Nazirliyi, TƏBİB və s.) dünyada tək-tək səslənən populist şüarlarla deyil, dövlət başçısının müraciət və tövsiyələrinə əsaslanaraq xalqın sağlamlığı ilə əlaqədar ciddi tədbirlər görməkdədir. Azərbaycan dövlətini və onun başçısını düşündürən ilk növbədə xalqın sağlamlığı qayğısına qalmaqdır. Dövlət büdcəsindən ayırmalar, həmçinin yaradılan Koronavirusla Mübarizəyə Dəstək Fonduna qısa müddət ərzində özəl sektor, eləcə də fərdi vətəndaşlar tərəfindən toplanan ianələrin səmərəli sərfi də bunu təsdiqləməkdədir. Xalqdan isə yalnız bir şey tələb olunur: bu istiqamətdə ölkə rəhbərliyinin, eləcə də ÜST-ün tövsiyələrinə heç bir əsas, hansısa bəhanə gətirmədən əməl etmək.

Bu mübarizə yalnız fərdin yox, ilk növbədə, xalqın sağlamlığı məsələsidir. Fərdin və xalqın (toplumun) sağlamlığına zərər vuranlara, qanuna tabe olmayanlara ilk dəfə hüquq mühafizə əməkdaşları tərəfindən xəbərdarlıq edilir. Qanuna təkrar məhəl qoymayanlar haqlı olaraq inzibati, hüquqi şəkildə cəzalandırılırlar.

Əlbəttə, bu pandemiya da tarixin arxivinə gedəcək. Amma onun ibrətamiz dərsləri qalacaq: bəşəriyyət, düşünən, ağıllı, təfəkkürlü insanlar üçün. Koronavirus bütpərəst çinliyə də, müsəlman iranlıya da, xristian italyana da, iudist yəhudiyə də eyni şəkildə yanaşdı. Tanrının yaratdığı varlıq kimi - dininə, dilinə fərq qoymadan, məzhəbinə baxmadan.

Bu gün bədbin olmağa, pessimizmə yer yoxdur. 30 illik həkimlik təcrübəmə əsaslanıb deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqı genotip cəhətdən sağlam olanlardandır. Bu, əsasən insanların milli-dini sağlamlığından, saflığından keçir.

Bir sıra patologiyaların mövcud olduğu vətəndaşlarımız xüsusi risk qrupu təşkil edir ki, onlara sadəcə ayrıca diqqət və qayğı olmalıdır. Bu qrupa xüsusilə şəkərli-diabet, bronxit-ağciyər xəstəlikləri, ürək çatışmazlığı ilə müşayiət olunan hallar, onkoloji patologiyalar və s. aiddir.

Maraqlı bir faktı da yadda saxlamaq lazımdır: virus infeksiyaları payız və yaz fəslində daha çox təsadüf edir. Hətta cərrahiyyə əməliyyatları zamanı istifadə olunan alətlər ultrabənövşəyi şüalarla dezinfeksiya edilir. Atmosferin son vaxtlar təmizliyini də bura əlavə edək. Daha dəqiqi yaz aylarının sonuna doğru Günəş də öz köməkliyini bizdən - xalqımızdan əsirgəməyəcək. Səxavətli Azərbaycan torpağı öz məhsulları ilə virusu yerində oturtmaq üçün immunitetimizə layiqli töhfəsini verəcək.

Koronavirusa münasibətdə yaş anlayışı yoxdur. Sadəcə orqanizmin immun-bioloji müqavimət məsələsi var. Təbii ki, yaşın rolu həmişə olub. Amma bu o demək deyil ki, infeksiyaya barmaqarası baxılmalıdır. Əsla yox! Qorunmaq və özgələrini də qorumaq hər birimizin məsuliyyətinə daxildir.

Nağdəli ZAMANOV,

Azərbaycan Tibb Universitetinin dosenti

Azərbaycan.-2020.- 23 aprel.- S.5.