Azərbaycan daha işıqlı və güclü olacaq

Prezident İlham Əliyev: "Bu gün tam əminliklə deyə bilərəm ki, ölkəmizin elektroenergetika sahəsi öz sürətli inkişaf dövrünü yaşayır”

Axşam düşür. Hava yavaş-yavaş qaralır. Həyət-bacadakılar, yol-irizdəkilər iti addımlarla evə dönürlər. Hətta günün başqa saatları küçədən yığışmayan uşaqları da çağırmağa ehtiyac qalmır.

Gözlər saatdadır. Uşaqlar televizorun qarşısında yerlərini rahatlayır, evin xanımı gündüz həyətdəki ocaqda bişirdiyi yeməyi qızdırmaq üçün hələ közərməyən elektrik plitəsinin üstünə qoyur, kişi isə oduna qənaət etməkdən ötrü sobanı söndürüb "əldəqayırma” elektrik qızdırıcını hazırlayır.

Və nəhayət, gözlənilən an yetişir... işıqlar yanır. Uşaqlar sevincdən əl çalır, anaları tələm-tələsik süfrə açır, ataları isə evin istiliyini qorumaq üçün qapı-pəncərəni bərk-bərk bağlayır və sonra da ailə süfrə arxasına keçir. Hamısı da bilir ki, işığın verildiyi 2-3 saatdan maksimum istifadə etmək lazımdır. Çünki 2-3 saatdan sonra onları yenidən 20-22 saatlıq qaranlıq həyat gözləyir.

Bu mənzərə hansısa bədii təxəyyülün məhsulu yox, ən yaxın keçmişimizin reallıqlarıdır. Bəlkə də cavanlar bu reallıqlara inanmasınlar. Çünki onlar özlərini, ətrafda baş verənləri dərk edəndən Azərbaycan o Azərbaycan deyil. Bir vaxtlar işıqsız, qazsız, susuz, yolsuz, işsiz olmuş Azərbaycan indi xaricə elektrik enerjisi, təbii qaz ixrac edir, yollarımız dünyanın ən qabaqcıl, oturuşmuş ölkələrinin yolları ilə müqayisə olunur, kəskin su və iş yeri problemimiz də yoxdur.

Amma indiki mürəkkəb zamanda bunlar kifayət etmir. Xüsusən enerji təhlükəsizliyinin təminatı qlobal dünyanı ən çox rahatsız edən və bu üzdən ən çox diqqət yetirilən məsələ sayılır.

Azərbaycanı bu sarıdan bəxtli ölkə hesab etmək olar. Həm təbiətin bəxş etdiyi neft-qaz ehtiyatları, həm də bu ehtiyatlardan səmərəli istifadə etmək üçün həyata keçirilən dövlət siyasəti ölkəmizin enerji təhlükəsizliyinə təminat vermişdir. Həmin çərçivədə həyata keçirilən qlobal layihələr sayəsində ölkəmizin enerji təchizatı xeyli yaxşılaşmışdır. Bu sırada bir neçə misal çəkmək istərdik. Elektrik stansiyalarının da tikintisinin nəzərdə tutulduğu ilk regional inkişaf Dövlət Proqramının qəbul olunduğu 2004-cü ildən indiyədək Azərbaycanda 30-dan çox enerji obyektləri inşa edilmişdir. Onların arasında 525 meqavat gücündə olan "Sumqayıt”, 800 meqavatlıq "Cənub”, 400 meqavatlıq "Şimal-2”, 300 meqavatlıq "Səngəçal” kimi iri elektrik stansiyaları var. Üstəlik, Cənubi Qafqazın ən böyük stansiyası olan "Mingəçevir” İES də bu gün tam gücü ilə işləyir. 600 meqavat generasiya gücü bərpa edildikdən sonra İES 2400 meqavatlıq güclə yenidən Azərbaycanın əsas və etibarlı enerji mənbəyidir.

Lakin elektroenergetika bir yerdə dayanmamalıdır, xüsusən də iqtisadiyyatı dinamik inkişaf edən və əhalisi stabil artan ölkələrdə. Bu səbəbdən dövlət başçısı tərəfindən "Azərenerji” ASC-nin qarşısında sənayeləşmə prosesi və ölkənin demoqrafik vəziyyəti nəzərə alınmaqla gələcəkdə generasiya güclərinə tələbatın müəyyən edilməsi və onun vaxtında qarşılanması kimi konkret vəzifə qoyulmuşdur. "Qobu” Elektrik Stansiyasının generasiya mənbəyi olaraq yaradılması da həmin vəzifələrin komponentlərindəndir.

Xəbər verildiyi kimi, Prezident İlham Əliyev avqustun 21-də 1000 meqavat yükgötürmə gücünə malik "Qobu” yarımstansiyasının tikintisi ilə tanış olmuşdur. Dövlət başçısına məlumat verilmişdir ki, 330/220/110 kilovoltluq yarımstansiyanın inşası qrafik üzrə davam edir. Bildirilmişdir ki, hasil olunan elektrik enerjisinin enerjisistemə ötürülməsi, Bakının və Abşeron yarımadasının enerji təchizatında "Abşeron” yarımstansiyasından asılılığın aradan qaldırılması, istehlakçıların fasiləsiz və dayanıqlı enerji təchizatının təmin edilməsi, ölkə ərazisində 330 kilovoltluq dairəvi elektrik təchizat sxeminin yaradılması üçün "Qobu” yarımstansiyası müstəsna rola malikdir.

"Azərenerji” ASC-nin prezidenti Baba Rzayevin sözlərinə görə, "Qobu”nun xüsusi özəlliyi ondan ibarətdir ki, o, Bakıda tikilən ilk 330 kilovoltluq yarımstansiya olan və ən əsası, Azərbaycanın strateji yarımstansiyası hesab edilən 500 kilovoltluq "Abşeron”un əvəzedici funksiyasını daşıyacaq. B.Rzayev dövlət başçısına onu da məlumat vermişdir ki, "Qobu” yarımstansiyasının enerjisistemə inteqrasiyasının iki mərhələdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Yarımstansiya ilə tanışlıqdan sonra 385 meqavatlıq "Qobu” Elektrik Stansiyasının təməlini qoyan Prezident

İlham Əliyev bildirmişdir ki, bu stansiyanın inşası yaxın illər Azərbaycanda fəaliyyətə başlayacaq bir sıra qeyri-neft sənayesi obyektlərinin, o cümlədən Ələt qəsəbəsinin yaxınlığında yaradılacaq "Azad İqtisadi Zona”nın etibarlı elektrik enerjisi ilə təchizatında mühüm rol oynayacaq.

Yeri gəlmişkən onu da bildirək ki, "Qobu” layihəsinə dünyanın məşhur şirkətləri yüksək rəy verməklə yanaşı, onun tikintisində də fəal iştirak edirlər. Bu və ümumiyyətlə, xarici investorların Azərbaycanın elektrik enerjisi sektoruna maraq göstərmələri barədə İlham Əliyev tədbirdəki çıxışında belə demişdir: "Sevindirici hal ondan ibarətdir ki, bu gün dünyanın ən böyük enerji şirkətləri Azərbaycanda bərpaolunan enerji növlərinin istehsalına maraq göstərir və artıq bu maraq reallaşır”. Sözügedən istiqamətdə ilin əvvəlində iki böyük beynəlxalq şirkətlə 440 meqavatlıq Günəş və külək elektrik stansiyalarının tikintisi ilə əlaqədar müvafiq sənədlərin imzalandığını deyən dövlət başçısı ilin sonunacan qalan bütün sənədlərin imzalanacağına və stansiyaların inşasına start veriləcəyinə ümid etdiyini bildirmişdir.

Bu barədə danışan Prezidentin sözlərindən bir vacib və maraqlı məqam da məlum olmuşdur: "Azərbaycanda 440 meqavat gücündə bərpaolunan enerji növlərinin yaradılması, özü də Azərbaycan dövləti tərəfindən bir manat vəsait qoyulmadan reallaşdırılması bizə olan inamın təzahürüdür, həmçinin Azərbaycanın sabit gələcəyinə, inkişafına olan inamın təzahürüdür”.

Amma Prezident bununla da kifayətlənmir - yerli və xarici investorları Azərbaycanın enerji sektoruna daha çox sərmayə qoymağa dəvət edir: "Yerli və xarici şirkətlərə bildirmək istərdim ki, biz ənənəvi enerji növlərinin istehsalı ilə əlaqədar işlərimizi davam etdirmək əzmindəyik. Biz xarici və yerli investorları istilik elektrik stansiyalarının tikintisinə dəvət edirik. O cümlədən onları su elektrik stansiyalarının və bərpaolunan enerji stansiyalarının tikintisinə cəlb etmək istəyirik”.

Ardınca dövlət başçısı bu dəvətin sərmayəçilər üçün sərfəli və etibarlı olduğunu bildirir, dediklərini konkret faktlarla əsaslandırır: "Bu gün Azərbaycanda investisiya qoyuluşu sahəsində çox böyük işlər görülür, Azərbaycanda biznes mühiti yaxşılaşır. "Doing Business” proqramında biz tarixi nailiyyətlərə çata bilmişik. Dünya Bankı tərəfindən hazırlanan bu reytinq cədvəlində Azərbaycan artıq qabaqcıl yerlərdədir”. Ölkəmizin həmçinin dayanıqlı inkişaf baxımından çox böyük irəliləyişə nail olduğunu deyən Prezident BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf İndeksinə görə də Azərbaycanın ildən-ilə mövqeyini yaxşılaşdırdığını xatırlatmış və bütün bunların nəticəsinə diqqət çəkmişdir: "Ona görə Azərbaycan bu gün sərmayələr üçün çox cəlbedici ölkə olaraq qalır və bu sahə - elektroenergetika sahəsi, hesab edirəm ki, çox böyük maraq doğurur və artıq həyat bunu təsdiqləyir”.

Raqif MƏMMƏDLİ

Azərbaycan.- 2020.- 23 avqust.- S.1; 3.