Abşeronun günəşi həm də elektrik enerjisi verəcək

Bərpaolunan yeni enerji stansiyasının tikintisi ilə bağlı sənədlər artıq imzalanmışdır

Bütün dünyada bərpaolunan enerjidən istifadə getdikcə özünə daha geniş yer alır. Azərbaycanda da bu məsələyə xüsusi diqqət yetirilməsi təsadüfi deyil. Çünki bərpaolunan enerji sahəsinin inkişafı üçün ölkəmizdə əlverişli şərait mövcuddur.

Məlumdur ki, bu növ enerjinin yaradılmasının əsas mənbəyi günəş və küləkdir. Azərbaycan isə dünyada məhz günəşli ölkə kimi tanınır. Coşqun Xəzərin sahilində və dağlar qoynunda yerləşən ərazilərimizdə külək enerjisindən istifadə üçün də geniş imkan var. Bu səbəblərdən Azərbaycanın bir sıra bölgələrində bərpaolunan enerji stansiyalarının tikilməsi gündəmə gəlir.

Bu il aprelin 2-də Prezident İlham Əliyev “Qoyuluş gücü 230 MVt olan günəş elektrik stansiyasının tikintisi ilə bağlı pilot layihənin həyata keçirilməsi tədbirləri haqqında” sərəncam imzalayıb. Bu, Azərbaycanı “yaşıl enerji” məkanına çevirmək istiqamətində atılan növbəti mühüm addımdır. Ona görə ki, “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”də ən ümdə istiqamətlərdən biri kimi enerjidən istifadənin genişləndirilməsi müəyyən edilib.

Prezident İlham Əliyev həmin vaxta qədər elektrik enerjisi istehsalında bərpaolunan enerji mənbələrinin payının 30 faizə çatdırılmasının hədəf kimi götürüldüyünü bildirib.

Dövlət başçısının imzaladığı sərəncamlar nəticəsində Azərbaycanda energetikanın digər sahələrində olduğu kimi, bərpaolunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində də əlverişli investisiya mühiti yaradılıb, özəl sərmayələrin cəlb edilməsi və irimiqyaslı layihələrin icrası istiqamətində ardıcıl işlər görülür. Prezidentin “Bərpaolunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində pilot layihələrin həyata keçirilməsi tədbirləri haqqında” 5 dekabr 2019-cu il tarixli sərəncamı ilə yaradılmış komissiya fəaliyyətini uğurla davam etdirir.

Xatırladaq ki, keçən ilin əvvəlində Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının “ACWA POWER” şirkəti ilə külək və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkəti ilə günəş elektrik stansiyasının tikintisi ilə bağlı icra müqaviləsi imzalanıb. Bunun üçün Prezidentin “Energetika sektorunda islahatların sürətləndirilməsi haqqında” 29 may 2019-cu il tarixli sərəncamına əsasən, qabaqcadan bərpaolunan enerji sahəsinin inkişafı məqsədilə 10-dək beynəlxalq enerji şirkəti, o cümlədən “Masdar”la əməkdaşlıq əlaqələri yaradılaraq onların investisiya layihələri ilə bağlı təklifləri hərtərəfli şəkildə təhlil edilib. Yüksək rəqabət və şəffaflıq mühitində üç mərhələdə seçim prosesi həyata keçirilib. Sözügedən şirkətlərlə ötən il yanvarın 9-da bərpaolunan enerji üzrə pilot layihələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı icra müqavilələri həmin seçim prosesinin nəticəsinə müvafiq olaraq imzalanıb. Layihələrə əsəsən, tikiləcək stansiyalar regionda ən böyük günəş və külək elektrik stansiyaları olacaq. Ötən dövr ərzində tikintiyə başlanması ilə bağlı tərəflər arasında mütəmadi danışıqlar və müzakirələr aparılıb.

Prezident İlham Əliyev bu il aprelin 2-də imzaladığı sərəncamla qərara alıb ki, Nazirlər Kabineti qoyuluş gücü 230 MVt olan günəş elektrik stansiyasının tikintisi ilə əlaqədar “İnvestisiya müqaviləsi”nin, “Enerji alqı-satqı müqaviləsi”nin, “Ötürücü şəbəkəyə qoşulma müqaviləsi”nin, “Torpaq icarə müqaviləsi”nin, “Birbaşa razılaşma”ların və “Müstəqil mühəndis müqaviləsi”nin imzalanması ilə bağlı zəruri tədbirlər görsün.

Aprelin 6-da isə Energetika Nazirliyi və “Azərenerji” ASC ilə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkəti arasında sözügedən layihə üzrə “İnvestisiya müqaviləsi”, “Enerji alqı-satqı müqaviləsi” və “Ötürücü şəbəkəyə qoşulma müqaviləsi” imzalanıb.

Xarici investisiya əsaslı bu layihə qlobal çağırışlara, ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlı və şaxələndirilmiş inkişafı, eləcə də energetika sektorunda aparılan islahatların məqsədlərinə cavab verməsi aspektində qiymətləndirilir. Energetika naziri Pərviz Şahbazov bildirib ki, təxminən 200 milyon ABŞ dolları dəyərində günəş elektrik stansiyası üzrə bu müqavilələri imzalamaqla bərpaolunan enerji və karbon emissiyaları ilə bağlı hədəflərimizə daha bir addım yaxınlaşırıq. Bakı şəhəri və Abşeron rayonunda tikiləcək günəş elektrik stansiyası ildə təxminən 500 milyon kilovat/saat elektrik enerjisinin istehsalına, 110 milyon kubmetr təbii qaza qənaət edilməsinə, 200 min ton karbon emissiyasının azaldılmasına, yeni iş yerlərinin yaradılmasına, eyni zamanda, digər investorların yeni layihələrə cəlbinə yol açacaq.

BƏƏ-nin sənaye və yüksək texnologiyalar naziri, “Masdar” şirkətinin İdarə Heyətinin sədri Sultan Ahmed Al Jaber müqavilələr imzalanarkən videomüraciətlə deyib: “Azərbaycanda bərpaolunan enerji sahəsində ilk layihəmizə başlamaqdan qürur duyuruq. 230 MVt gücündə sənaye miqyaslı günəş enerjisi layihəsi ilə tərəfdaşlığımız yalnız təmiz enerji hədəfinə nail olmayacaq, həmçinin bilik, bacarıq və iş yerləri yaratmağa kömək edəcək”.

BBƏ-nin enerji və infrastruktur naziri Süheyl Məhəmməd əl-Məzrui isə ölkəmizin bərpaolunan enerjinin inkişafı və istixana effekti yaradan qaz emissiyalarının 35 faiz azaldılması ilə bağlı strategiyasının icrasında iştiraklarına yaradılan imkanlara görə ölkəsi və “Masdar” şirkəti adından Prezident İlham Əliyevə təşəkkürünü çatdırıb.

Tikiləcək stansiyanın şəbəkəyə qoşulması və orada istehsal olunacaq elektrik enerjisinin satın alınması “Azərenerji” ASC tərəfindən həyata keçiriləcək. Stansiya “Cənub” yarımstansiyasına qoşulmaqla enerji sisteminə inteqrasiya olunacaq. Bunu isə “Azərenerji” ASC-nin prezidenti Baba Rzayev bildirib.

“Masdar” şirkətinin baş icraçı direktoru Mohamed Jameel Al Ramahi Azərbaycanın bərpaolunan enerji sahəsində qəti addımlarla irəlilədiyini və belə layihələrlə dünyada iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizəyə töhfə verdiyini vurğulayıb.

Bu mühüm sənədlərin imzalanması gələcəkdə Azərbaycanın “Masdar”la əməkdaşlığının davamlı olacağından, birlikdə daha çox layihələrin icra ediləcəyindən xəbər verir. Heç şübhəsiz ki, bu layihələr hər iki tərəf üçün faydalı olacaq .

Flora SADIQLI,

Azərbaycan. - 2021.- 16 aprel.- S.1; 5.