İlham Əliyevin nəhəng enerji layihələri geniş sahələri əhatə edir

Azərbaycanın 1994-cü ildən bəri gerçəkləşdirdiyi qlobal neft-qaz və ixrac layihələrinin hər biri tarixi nailiyyətdir. Bunlardan biri də Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə verən “Cənub qaz dəhlizi”dir. Təsadüfi deyil ki, bu il iyulun 18-də geniş tərkibdə görüşdən sonra Prezident İlham Əliyevin və Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin birgə mətbuat konfransındakı bəyanatında dövlətimizin başçısı bu layihənin tamamlanmasını xüsusi qeyd etdi.

Xatırladaq ki, ötən ilin sonuncu günündə “Cənub qaz dəhlizi”nin sonuncu - dördüncü seqmenti olan TAP (Trans-Adriatik Qaz Boru Kəməri) istismara verildi. Cari il yanvarın 1-dən indiyədək ölkəmizdən Avropa İttifaqına üzv dövlətlərə, xüsusilə İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstana 3 milyard kubmetrdən çox təbii qaz ixrac olunub. Avropa bazarına ixrac olunan mavi yanacağın həcmi getdikcə artacaq. Çünki qaz təchizatçısı kimi bizim potensialımız böyükdür. Bu da ixracatçı olaraq Azərbaycan üçün, eləcə də tranzit ölkələr üçün və istehlakçılar üçün daha çox imkanlar yaradacaq. Azərbaycan qazı təkcə yeni marşrutdan olan qaz deyil, yeni mənbədən olan qazdır və bu, layihəni, həqiqətən də, enerji təhlükəsizliyi layihəsinə çevirir.

Prezident İlham Əliyev bu nəhəng layihəni belə xarakterizə etmişdir: “Cənub qaz dəhlizi” enerji təhlükəsizliyi layihəsidir. Biz Avropa İttifaqı ilə birlikdə uzun illərdir “Cənub qaz dəhlizi” Məşvərət Şurasına sədrlik edirik. Avropa İttifaqı və Azərbaycanın rəhbərliyi altında Məşvərət Şurası həmçinin bu layihənin uğurla həyata keçirilməsinin mühüm amili olub. 3500 kilometr uzunluğunda inteqrə olunmuş kəmər sistemi və nəhəng “Şahdəniz-2” qaz yataqlarının işlənməsi ölkələr, şirkətlər və beynəlxalq maliyyə institutları arasında əməkdaşlığın nadir təcrübəsidir.”

“Cənub qaz dəhlizi” layihəsinə yatırılmış ümumi investisiyaların həcmi 33 milyard ABŞ dollarından çoxdur. Həm də bu, Avropanın enerji təhlükəsizliyinə dəstək verən yeganə layihəmiz deyil. Azərbaycan 15 ildən çoxdur ki, Avropa istehlakçılarının etibarlı xam neft təchizatçısıdır.

Heydər Əliyev adına Bakı-Tbilisi-Ceyhan ( BTC) əsas ixrac neft kəmərinin tam sistem kimi istifadəyə verilməsinin 15 ili bu il iyulun 13-də artıq tamam oldu. Məlum olduğu kimi, BTC Xəzərin Azərbaycan sektorundakı “Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlarından çıxarılan nefti 1768 kilometr məsafə qət edərək Bakı yaxınlığındakı Səngəçal terminalından Türkiyənin Ceyhan limanınadək daşıyır. Oradan isə Azərbaycan neftinin dünya bazarlarına yolu başlanır.

Prezident İlham Əliyev bu il iyulun 22-də Daşkəsən rayonuna səfəri çərçivəsində “AzerGold” QSC-nin “Çovdar” İnteqrəolunmuş Regional Emal Sahəsinin fəaliyyəti ilə tanış olandan sonra Azərbaycan Televiziyasına verdiyi müsahibədə də enerji layihələrinin əhəmiyyətindən, o cümlədən onların Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıqda önəm daşıdıqlarından bəhs etmişdir. Bu layihələrin əməkdaşlıq üçün möhkəm zəmin yaratdığını vurğulamışdır: “İllər keçdikcə əməkdaşlığın həcmi də, əhatə olunan sahələr də artır. Əgər ilkin mərhələdə daha çox enerji məsələləri gündəlikdə idisə, bu gün biz bunları həll etmişik. “Cənub qaz dəhlizi”ni həll etmişik, Azərbaycanın təşəbbüsü ilə inşa etmişik. Avropa İttifaqı da burada öz müsbət rolunu oynamışdır. Çünki “Cənub qaz dəhlizi”nin Məşvərət Şurasının sədri Azərbaycan və Avropa İttifaqıdır. Onu da bildirməliyəm ki, Məşvərət Şurasının keçirilməsi təşəbbüsünü də mən irəli sürmüşdüm. Avropa İttifaqına təklif etmişdim, onlar da müsbət qarşıladılar. Hər il Məşvərət Şurası böyük səmərə ilə keçirilir.”

“Cənub qaz dəhlizi” layihəsinin təşəbbüskarının və aparıcı qüvvəsinin Azərbaycan olduğunu bütün dünya bilir və etiraf edir. Layihəni daim irəliyə aparan dövlət başçısının inamı, yaratdığı əməkdaşlıq platforması, hədəfləri düzgün müəyyən etməsi, strategiyanı dəqiq seçməsi olub. Əlbəttə, burada heç bir şərhə ehtiyac yoxdur. Bununla belə, xatırlatmaq yerinə düşər ki, 2015-2020-ci illərdə hər il bir dəfə olmaqla keçirilən “Cənub qaz dəhlizi” Məşvərət Şurasının 6 toplantısının hamısına Azərbaycan evsahibliyi edib. Yalnız sonuncu, 7-ci iclas pandemiya səbəbindən videokonfrans şəklində keçirilib. Bunun özü də layihədə Azərbaycanın liderliyini təsdiqləyən faktdır.

Məşvərət Şurası bu layihənin inkişaf etdirilməsində mühüm rol oynayıb. Layihə artıq tamamlandığından şuranın fevralın 11-də keçirilən builki iclası xüsusilə əhəmiyyətli idi.

Prezidentin qeyd etdiyi kimi, enerji məsələlərindən başlanan fəal əməkdaşlıq indi daha geniş sahələri əhatə edir.

Azərbaycan.-2021.- 27 iyul.- S.1.