Yeni nəqliyyat layihələri iqtisadi inkişaf üçün geniş imkanlar yaradır

Məlum olduğu kimi, yanvarın 21-də Azərbaycan və Türkmənistan arasında Xəzər dənizində “Dostluq” yatağının karbohidrogen resurslarının birgə kəşfiyyatı, işlənməsi və mənimsənilməsi barədə Anlaşma Memorandumu imzalanıb.

Bu yatağın birgə işlənməsinin hər iki ölkəyə fayda gətirəcəyi, həmçinin ölkələrimiz arasındakı dostluq və iqtisadi əməkdaşlığa yeni töhfələr verəcəyi şübhəsizdir.

Memorandumun imzalanması mərasimində videokonfrans formatında iştirak edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov yeni yatağın istismarı barədə imzalanmış sənədi yüksək qiymətləndirmiş, iki ölkə arasında yaranacaq nəqliyyat əlaqələrinin tərəflər üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığını vurğulamışlar. Qeyd etmişlər ki, bu nəqliyyat dəhlizi təkcə iki ölkəyə deyil, bütün regiona böyük fayda gətirəcək.

Prezident İlham Əliyev nəqliyyat sektorunda həyata keçirilən layihələrin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirərək demişdir: “Türkmənistan və Azərbaycan nəqliyyat infrastrukturunun, məhz sıx qarşılıqlı əlaqəli şəkildə işləyən və bizim ərazilərimizdən keçməklə yüklərin tranzitini təmin edən, habelə Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında əmtəə dövriyyəsi imkanlarını artıran müasir beynəlxalq dəniz limanları yaradılması layihələrini bir növ sinxronlaşdırıblar. Əminəm ki, ölkələrimiz arasında nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlıq bizim regionda yaranmış yeni şərait və yeni nəqliyyat yollarının açılması imkanları nəzərə alınmaqla daha yüksək səviyyəyə çatacaq. Düşünürəm ki, bu, bizim bütün tərəfdaşlarımız və qonşularımız üçün əlavə imkanlar yaradacaq”.

Dövlət başçısı həmçinin qeyd etmişdir ki, Türkmənistanla nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlıq təkcə iki ölkəyə deyil, regiona, hətta regiondan uzaqda - Avrasiya məkanında yerləşən bütün ölkələrə yeni imkanlar açır. Prezident İlham Əliyev eyni zamanda Türkmənistanın nəqliyyat-logistika sahəsində həyata keçirdiyi investisiya siyasətini yüksək qiymətləndirmişdir. Bildirmişdir ki, Lapis-Lazuli Türkmənistanın yatırdığı investisiya sayəsində reallaşıb. Bunun nəticəsində Əfqanıstandan yüklərin Türkmənistana, Azərbaycana və digər ölkələrə çatdırılmasına imkan verən dəmir yolu layihəsinin reallaşması Türkmənistanın ayırdığı investisiya ilə həyata keçirilib. Bununla yanaşı, ölkələrimizin təşəbbüsü ilə regionda bir sıra üçtərəfli tranzit layihələri reallaşdırılır. Hazırda Azərbaycan, Türkmənistan və Türkiyə, həmçinin Azərbaycan, Əfqanıstan və Türkmənistan arasında üçtərəfli əməkdaşlıq formatı mövcuddur. Bu növ əməkdaşlıq region ölkələri arasında yük dövriyyəsinin ildən-ilə artmasını şərtləndirir.

Öz növbəsində Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov iki ölkə arasında olan nəqliyyat əlaqələrini yüksək qiymətləndirmişdir: “Nəqliyyat sferası da bizim tərəfdaşlığımızın mühüm sahəsidir.

Türkmənistan və Azərbaycan bu gün əfqanıstanlı, gürcüstanlı və türkiyəli tərəfdaşları ilə birlikdə Asiya ilə Avropa arasında ən mühüm kontinental magistrala çevrilməli olan Lapis-Lazuli nəqliyyat dəhlizinin səmərəli fəaliyyəti üzərində fəal iş aparıb. Türkmənistan və Azərbaycan həm də Xəzər dənizi-Qara dəniz nəqliyyat yolu sisteminin yaradılmasının təşəbbüskarlarından biridir”.

Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, Azərbaycanda region və dünya üçün bir çox mühüm layihələr icra olunur. Bunlardan biri də “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi”dir. Bu, Asiyanı Azərbaycan və Rusiya vasitəsilə Avropaya birləşdirən mühüm marşrutdur. Layihənin icrası Asiyanın bir çox ölkələrinin Avropa ilə ticarətini həm sürətləndirəcək, həm də genişləndirəcək. Vurğulayaq ki, bu layihənin təşəbbüskarı, eləcə də qəbul edilən qərarların əsas icraçısı Azərbaycandır.

Prezident İlham Əliyev Asiya İnkişaf Bankının rəhbərləri ilə keçirilən videokonfransda onların diqqətini “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi”nin əhəmiyyətinə cəlb edərək demişdir: “Azərbaycan artıq bu dəhlizə böyük həcmdə sərmayə yatırmışdır. Onun çox böyük potensialı var. Biz artıq şimaldan - Rusiyadan daxil olan, Azərbaycan ərazisindən qərb və cənub istiqamətində yükləri qəbul edirik. Lakin İranla sərhəddən başlayaraq Rusiya ilə sərhədə qədər dəmir yolumuzun keyfiyyəti yaxşı deyil. Buna görə də biz qatarların sürətini artırmaq üçün indi artıq bəzi vəsaiti sərmayə olaraq yatırmışıq və biz bunu etməyi planlaşdırırıq... Bu gün artıq bizim Rusiya ilə sərhədimizdə tıxaclar var. Çünki Azərbaycandan, həm də İrandan artan ixrac malların artıq yük maşınları ilə gətirilməsini mümkünsüz edir. Buna görə də bizə “Şimal-Cənub dəhlizi”nin bir hissəsi olaraq müasir dəmir yolu sistemi lazımdır. Mən sizdən bu layihəni də nəzərdən keçirməyi xahiş etmək istərdim. Gələcək kommunikasiya prosesində ola bilsin sizə hansı işlərin görüldüyü və bizim planlarımız ilə bağlı daha ətraflı məlumat veriləcəkdir”.

Bugünədək Asiya İnkişaf Bankı (AİB) ilə ölkəmiz arasında mövcud olan əməkdaşlıq deməyə əsas verir ki, “Şimal-Cənub dəhlizin”in maliyyələşməsində də AİB yaxından iştirak edəcək. Çünki həmin bankın ölkəmizə olan marağı və etimadı böyükdür.

Bir daha vurğulayaq ki, ölkəmizdə icra edilən bu kimi nəhəng infrastruktur layihələri beynəlxalq qurumlar tərəfindən də yüksək qiymətləndirilir. Həmin qurumlar dəfələrlə Azərbaycanda görülən işlərin təkcə ölkəmiz deyil, dünya üçün də böyük əhəmiyyət daşıdığını bildiriblər. Azərbaycanda icra edilən layihələr sayəsində ölkəmiz dünyada mühüm nəqliyyat dəhlizləri - Şərq-Qərb, Şimal-Cənub marşrutları üzrə önəmli qovşağa çevrilib. İndi bu istiqamətlərdə gedən bütün yollar Azərbaycanda birləşir.

“Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi”nin yaradılması istiqamətində dövlətimiz tərəfindən vaxtında atılan addımlar öz bəhrəsini verir. Belə ki, ötən il həmin nəqliyyat dəhlizi üzərindən yük daşınması artıb. Çünki Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun istismara verilməsi bu dəhlizə geniş imkanlar yaradır. Ən başlıcası isə Azərbaycandan keçən həmin dəhliz üzərindən təkcə şərq istiqamətindən deyil, eyni zamanda Rusiya tərəfindən yüklərin Türkiyəyə və Avropaya daşınması da müşahidə edilir. Bir sözlə, “Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi” ilə yanaşı, “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi”nin də işlək əmsalı ildən-ilə yüksəlir. Türkmənistan, Əfqanıstan və digər ölkələrin də Azərbaycandan keçən nəqliyyat dəhlizindən istifadə etməsi həm yük daşınmasının həcmini, həm də bu marşrutun iqtisadi və siyasi əhəmiyyətini artıracaq. Bu da ölkəmizin iqtisadi inkişafına və beynəlxalq aləmdə nüfuzunun artmasına yeni imkanlar açacaq.

Rüstəm KAMAL,

Azərbaycan. - 2021.- 29 yanvar.- S.1; 5.