Azərbaycanı haqlı mövqeyindən kimsə çəkindirə bilməyəcək

Ermənistanı öz tərəfinə çəkmək üçün "yarışan" Qərb dövlətlərini yalnız məkrli, çirkin maraqları düşündürür

Dostunu və düşmənini qəti şəkildə hələ də müəyyənləşdirə bilməyib ortalıqda qalmış Ermənistanı öz çirkin maraqları naminə tərəflərinə çəkmək üçün Qərbin bəzi dövlətləri sanki bir-biri ilə yarışa giriblər. Baş verən hadisələrin ardıcıllığına nəzər salsaq, bunu aydın görərik.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Rusiyaya münasibətdə davamlı və müşahidə olunan demarşları bu ölkə ilə münasibətləri daha da kəskinləşdirib. Ən başlıcası da, Rusiya Prezidentinə cinayət işinin başlamasını nəzərdə tutan Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Statutunu ratifikasiya etməsi Cənubi Qafqazda gözü olan bəzi Avropa dövlətlərinin fəallaşmasına səbəb olub. Xüsusilə Nikol Paşinyanın MDB-nin Bişkekdə keçirilən son sammitində iştirak etməməsi, bundan bir neçə gün sonra Avropa Parlamentində çıxış etmək üçün Fransaya getməsi və AP-də çıxış edərək müttəfiq kimi Rusiyanı Ermənistana kömək göstərməməkdə ittiham etməsi deməyə əsas verir ki, Paşinyan konkret olaraq hakimiyyətə gəlmək üçün ona dəstək olan və buna görə qarşısında öhdəlik götürdüyü Qərb dövlətlərinin sifarişlərini yerinə yetirməkdədir. Qərbin marağı başa çatmaqda olan Qarabağ münaqişəsindən istifadə edib Ermənistanı qorumaq adı ilə hərbi bazalarını Ermənistana yerləşdirməkdir.

Azərbaycan müxtəlif maraqlı dövlətlərin yaratdıqları, Ermənistan vasitəsi ilə həyata keçirdikləri çoxillik Qarabağ problemini özü əbədi olaraq həll etdi. Başqa sözlə desək, öz çirkin niyyətlərini həyata keçirə bilməyən dövlətlərin Cənubi Qafqaz planlarını pozdu. Həll olunmamış yeganə məsələ Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin hələlik imzalanmamasıdır. Amma bunun da üzərində ciddi iş gedir, danışıqlar aparılır. Bu prosesin də yaxın zamanlarda başa çatacağı gözlənilir. Elə məsələnin kökündə duran, indiyə kimi Qarabağın yerini xəritədə düzgün göstərə bilməyən Qərb dövlətlərini də "hərəkətə" keçməyə məcbur edən budur. Onlar bu müqavilənin kimin vasitəsi ilə və hansı şərtlərlə imzalanması marağındadırlar. Bişkekdə keçirilən MDB-nin son sammitində Rusiya Prezidenti Vladimir Putin tərəflər arasında sülh müqaviləsinin bağlanması üçün vasitəçiliyə hazır olduqlarını xüsusi vurğulayaraq demişdir: "Gündəlikdə bu uzun sürən münaqişəyə son nöqtəni qoymaq üçün sülh müqaviləsinin hazırlanması məsələsi var. Rusiya tərəfi, şübhəsiz ki, bunda tərəfdaşlarımıza mümkün olan hər bir yardımı göstərməyə hazırdır. Xüsusən ehtiyac olsa, Moskvada, istənilən formatda görüşün - əvvəlcə xarici işlər nazirlərinin, ekspertlərin görüşünün təşkilinə razıyıq. Rusiya bu danışıqların həmin ölkələrin liderləri tərəfindən imzalanacaq sülh sazişi ilə yekunlaşmasına şərait yaradacaq. Əlbəttə, seçim həmişə müvafiq ölkənindir, Rusiya yalnız bunun üçün müvafiq şəraiti yaratmağa hazırdır".

Xatırladaq ki, Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin təşəbbüsü ilə Brüsseldə də üçlük formatında görüş planlaşdırılır. Tərəflərin bu çağırışa reaksiyaları pozitivdir. Hələlik cavabsız qalan əsas imzalanma yerini kimin haranı seçməsi məsələsidir - Brüsseli, Vaşinqtonu, Moskvanı, yoxsa Tbilisini?

Məlumdur ki, 2020-ci ildə müharibəni dayandırmaq üçün çoxsaylı təkliflər içərisində tərəflər Rusiyanın vasitəçiliyini seçdilər. Təbii ki, Azərbaycan üçün isə vacib olanı sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası, Zəngəzur dəhlizinın açılması və davamlı sülhün bərqərar olmasıdır.

Amma Qərbin sülh müqaviləsinin kimin vasitəçiliyi ilə imzalanmasında marağı bir qədər fərqlidir. Əgər sülh müqaviləsi Rusiyanın vasitəçiliyi ilə imzalanarsa, bu, Qərbin, xüsusilə bütün vasitələrdən istifadə edərək Cənubi Qafqaz siyasətində varlığını sübut etmək istəyən Fransanın Qafqaz siyasətinin süqutu, Rusiyanın isə nüfuzunun regionda möhkəmlənməsi deməkdir. Elə bu məqsədlə də adı rüşvətdə, korrupsiyada və digər qalmaqallı məsələlərdə hallanan Avropa Parlamenti və eyni zamanda maraqlarını bu qurumun vasitəsi ilə başqalarına qəbul etdirməyə çalışan bəzi dövlətlər ölkəmizə qarşı "hücuma", səlib yürüşünə çıxıblar. Aydın məsələdir ki, "hücuma" moderatorluq edən Fransanın məqsədi Ermənistanın vasitəçiliyi ilə Rusiyaya zərbə vurmaq, onun nüfuz dairəsinin siyasi coğrafiyasını daha da məhdudlaşdırmaqdır.

Qarabağ münaqişəsini daha da qloballaşdırıb qitələrarası münaqişəyə çevirmək Ermənistanın çoxdankı arzusu idi. Amma artıq iş işdən keçib. Azərbaycan problemi həll edib. Qarabağda yaşayan erməni icmasının nümayəndələri könüllü olaraq Azərbaycan tərəfdən heç bir təzyiq və təhdid olmadan ərazini tərk ediblər. Gedərkən də, getdikdən sonra da mətbuata açıqlama verən erməni icmasının nümayəndələri konkret şəkildə bəyan ediblər ki, yerli separatçıların təklifi və təzyiqi, Nikol Paşinyanın çağırışı ilə ərazini könüllü tərk ediblər. Köçən ermənilərə Azərbaycan tərəfdən təzyiqin olmamasını Nikol Paşinyan özü də təsdiqləyib.

Məsələ burasındadır ki, "mədəni" Qərbdə islamofobiya o qədər güclüdür və siyasi maraqlar bəzi Qərb dövlətlərinin başçılarını o qədər kor edib ki, əsl həqiqəti görməzdən gəlib, Qarabağdan könüllü gedən ermənilərin fikirlərini tamamilə təhrif edərək bundan öz çirkin məqsədləri üçün istifadə etməyə, ölkəmizə qarşı siyasi təzyiq göstərməyə çalışırlar. Təəccüb doğuran budur ki, nə qədər paradoksal olsa da, bu kampaniyaya qoşulanların sırasında separatizmdən əziyyət çəkən İspaniya da var. Hətta Cənubi Qafqazla heç bir coğrafi yaxınlığı, sərhədi belə olmayan Niderland Krallığı da müsəlman Azərbaycanına qarşı səlib yürüşünə çıxan Fransanın təsirinə düşərək ölkəmizə qarşı hücuma keçənlər sırasında yer alıb. Anlaşılan budur ki, xristian təəssübkeşliyi həqiqətə, ədalətə, beynəlxalq hüquqa arxa çevirə bilirmiş.

30 ilə yaxın Azərbaycan torpaqlarının Ermənistanın işğalı altında qalmasına, 1 milyondan artıq soydaşımızın Ermənistanın etnik təmizləmə siyasəti ilə üzləşərək öz doğma torpaqlarından didərgin salınmasına, şəhərlərimizin, kəndlərimizin dağıdılmasına, tarixi, mədəni və dini abidələrimizin yerlə yeksan edilməsinə bu illər ərzində bir dəfə də olsun münasibət bildirməyən İspaniya Senatı, deyəsən, indi qəflət yuxusundan ayılaraq ölkəmizin əleyhinə həqiqətdən uzaq iddialarla, absurd "ittihamlar"la dolu bəyanat qəbul edib. Erməni lobbisinin dezinformasiyası əsasında hazırlanan bəyanat bu ölkənin regiondan xəbərsiz olmasından məlumat verir. Beynəlxalq hüququ heçə sayan, ərazi bütövlüyü və suverenlik kimi beynəlxalq prinsiplərə hörmətsizlik nümayiş etdirən, aqressiv separatizmə tam şəkildə dəstək göstərməklə, regionda uzunmüddətli sülh və sabitliyin bərqərar olması istiqamətində göstərilən səylərə mane olan belə bir bəyanatın qəbul edilməsi təəccüblü olduğu qədər də təəssüf doğurur.

Azərbaycan birgünlük lokal xarakterli antiterror tədbirləri keçirməklə, məhz regional sülh, təhlükəsizlik və sabitlik qarşısında dayanan ən böyük maneəni - aqressiv separatizmi aradan qaldırdı. Hazırda Azərbaycan hökuməti Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərin Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyası, Qarabağ bölgəsində sosial, humanitar, iqtisadi və infrastruktur məsələlərinin həlli istiqamətində tədbirləri uğurla davam etdirir. Bölgəyə səfər etmiş BMT-nin ixtisaslaşmış qurumlarının nümayəndələrinin hesabat və bəyanatları da bunu təsdiqləyir.

İspaniya Senatının, Niderland Krallığının siyasiləri coğrafiyadan xəbərsiz ola bilərlər. Amma sözügedən sənədləri qəbul etməzdən əvvəl öyrənməliydilər ki, regionda mövcud olmuş münaqişənin kökündə kim dayanır. Bu, əlbəttə ki, Ermənistandır. Ərazi iddiaları edən də, 30 il torpaqlarımızı işğal altında saxlayıb azərbaycanlıları etnik təmizləməyə məruz qoyan da, yurd yerlərini viranəyə çevirib soydaşlarımızın izini o torpaqlardan silmək istəyən də, tarixi-mədəni irsimizi məhv edən də Ermənistandır.

Azərbaycan illərdir Qarabağda alovlandırılan bir münaqişə ocağını sondürüb. Bir sıra maraqlı dövlətlərin silah anbarına, separtizmin yuvasına çevirdiyi Qarabağda sabitlik yaradıb. Öz çirkin maraqlarını həyata keçirə bilməyib bundan qəzəblənənlər bilməlidirlər ki, iki qonşu xalqı düşmən edib fayda görmək istəyənlərin adı həmişə lənətlə xatırlanacaq.

Elşən QƏNİYEV,

Azərbaycan.-2023.- 20 oktyabr, № 229.- S.10.