Ermənilər sülhə köklənmək istəyirlər, Avropa qoymur

Erməni diplomatiyasının nə demək olduğunu anlamaq üçün təsəvvür edin: keşişi ulağa tərsinə mindirib sürürsünüz samanlığın qalın yerinə. Qalan şeylər sizlik deyil, saman da, uzunqulaq da və hətta keşiş də bu samanlıqda qeyb olası deyillər. Əksinə, qarşınıza yeni və bənzərsiz erməni lətifəsi kimi çıxacaqlar. Amma yaddaşınıza bircə onu həkk edin ki, samanlıqda uzunqulaqla keşiş arasında yaranası doğmalıq poeziyaya çevrilməyəcək.

Əslində yeni heç nə yoxdur. Yüz ildir ki, erməni diplomatıyası bu minvalla Qərblə Qafqaz arasında vurnuxur. Məqsədi də babat tərəfdaş tapmaq deyil. Ermənilər yaxşı bilir ki, belə birisini tapa bilməyəcəklər. Amma iş o yerə çatıb ki, onlar da artıq Qərbin "çırtma çalmasından" diksiniblər. Əgər belə olmasaydı, Ermənistanın xüsusi tapşırıqlar üzrə səfiri Edmon Marukyan öz vəzifəsindən istefa verməzdi, özü də belə kəlmələrlə: "Bizim Paşinyanla baxışlarımızdakı fərqlər və fundamental xarıcı məsələlərə baxışlarımızdakı fərqlər mənim bu sahədəki fəaliyyətimi sıfıra endirir".

Vəssalam! Göründüyü kimi, Ermənistanın daxili və xarıcı siyasətində atılan bütün addımlar həm daxildə və həm də xarici əlaqələrdə hamı ilə kəllələşməkdən ibarətdir. Amma ermənilər böyük güclərin hamısı ilə razılaşıb quyruq bulamaqdan da zövq alırlar. Yəni onlar bir gün qərb, ertəsi gün isə şimal havasına oynayırlar. Ya Ermənistanın xarici siyasətndə məntiq axtar, ya da samanlıqda yonca - fərqi yoxdur, tapmayacaqsan.

Rusiyada yaşayan ermənilərin "çastuşkasayağı" öz havaları olur. Bunun arxasınca fransız erməniləri də "parissayağı lambada" gedirlər. Nəhayət ki, Amerika erməniləri də dingildəməsələr olmaz. Bunların hamısını bir qazanda qaynadıb ortaya nə çıxarsanız, sayın ki, ermənilərin xarıcı siyasətinin açarını əlinizə keçirdiniz.

Rusiya elitasına çoxdan sarmaşan ermənilər artıq neçə yüz ildir ki, özlərini bu dövlətin maraqlarının "qoruyucusu" kimi təqdim edirlər. Amma hamı bir nəfər kimi "böyük Ermənstan" yaratmağa can atır. Ona görə də ruslar ermənilərə böyük dost kimi yox, böyük alət kimi daha yararlıdırlar. Qarabağ məsələsini qabardan ermənlər bütün Rusiyanı eninə-uzununa dəfələrlə öz maraqlarına qurban veriblər. Onlar hələ də rusların beynini piyləyirlər ki, qardaşdırlar. Amma gəl ki, Rusiyaya hamıdan çox nifrət edən də ermənilərdir. Buna baxmayaraq, ermənilər Rusiya mətbuatının azından yarıdan çoxunu ələ keçiriblər, ictimai şüura istədikləri kimi təsir edirlər. Ümumiyyətlə, onlar rol oynamaqda, cildə girməkdə mahirdirlər və tərkibində yaşadıqları istənilən ölkənin maraqlarını qoruduqlarına yalan andlar verməyi bacarırlar. Lakin məqsədləri ayrıdır.

Tarixçilər ibrətamiz nümunələr gətirirlər: Bizans imperiyasında hakimiyyətə gələn səlcuqları imperatora satan da, türklərə yol açan da ermənilər olub. Amma bunun ardınca Osmanlı imperiyası zəifləyəndə onları satıb rusların tərəfinə keçən də ermənilər idi.

O ki qaldı fransa ermənilərinə, onlar Parislə elə cütləşiblər ki, Makrondan tutmuş İdolqaya qədər hamısı "əzabkeş xalqın" zurnasının havasında dingildəməyi şərəf sayır. Fransa erməniləri bu mənada tam "xoşbəxt"dirlər. Belə ki, bu dövlət ermənilərə görə Azərbaycanla bütün münasıbətlərinin üzərinə kölgə salmaqda davam edir.

ABŞ-dəki erməni lobbisinə gəldikdə isə o, güclü və mobildir. ABŞ ermənilərinin iki nəhəng lobbi strukturu mövcuddur və bu səbəbdən də mövqeləri daim nəzərə alınır.

Ona görə də nəzərə alınmalıdır ki, Ermənistanın xarıcı siyasətinin prioritet istiqamətlərinin təyin edilməsində özündən başqa səxsi maraqları və ambisiyaları olan 4 dövlət də iştirak edir. Bunun nə demək olduğunu anlamaq üçün iki xəbəri müqayisə edək. Birinci xəbərdə Ermənistandan parlaçemtinin deputatı Vladimir Vardanyan Azərbaycanla sülh danışıqlarını dəstəkləyir: "Bu, sonrakı proseslərin inkişafında həddən ziyadə mühüm rol oynayır". Bundan başqa, hakim partiyanın parlament fraksiyasının katibi Artur Ovannisyan da bəyan edib ki, Ermənistan tərəfi prinsiplərin əks edildiyi bütün platformalara hörmət qoyulacağını və onlara əməl ediləcəyni bildirib. O da öz növbəsində Azərbaycanla danışıqların bərpa edilməsini vacib sayır.

İndi isə gəlin Avropadan bu məsələyə fərqli bir baxışı nəzərdən keçirək. "Freedom House" belə bir xəbər yayıb ki, Azərbaycan rəhbərliyi Ermənistan Respublikasına tam hücuma keçə bilər! "Sülhü qorumaq missiyası"nı daşıyan bir təşkilatın olmayan yerdən qaşıyıb qan çıxarması, Azərbaycanı hələ baş verməyən müharibədə ittiham etməsi nə deməkdir? Məgər bu qurum bilmirmi ki, hər iki dövlət sülhə doğru konkret addımlar atırsa və bu istiqamətdə müəyyən nəticələrə nail olursa, "Freedom House" nədən yanaqlarını köpdürüb müharibə zurnasını var gücü ilə püləyir?

Öz uydurduğu yalana haqq qazandırmaq üçün "Freedom House" arsızcasına Qafqazda "araşdırma da aparıb" müharibənin real olmasını təsdiq edən "təhlil" təqdim edir. Çox maraqlıdır, bir tərəfdən İrəvanda ermənilər sülhə köklənmək istəyirlər, digər tərəfdən isə, Avropadan "Freedom House" kimi "mötəbər qurum" müharibə ritorikasında bəyanatlar yayır.

İndi gəlin, əyri oturub düz danışaq: əgər ermənilər sülh danışıqlarına can atırsa, niyə Avropadakı bəzi təşkilatlardan müharibə proqnozları gəlir? Faktiki olaraq, əslində, bu sual bir qədər ritorik səslənsə də, cavab almaq məqsədi güdmür. Amma kimin kim olduğunu üzə çıxarmağa imkan verir.

Bahadur İMANQULİYEV,

Azərbaycan.-2024.- 3 mart, № 49.- S.6.