Makron-Senat qarşıdurması böyüyür

Fransa prezidenti ölkəsinin problemlərinin həllinə çalışmaq əvəzinə başqa dövlətlərin işinə müdaxilə edir

Fransa Senatı keçmiş baş nazirlərə və prezidentlərə verilən imtiyazların ləğvi üçün 2025-ci il büdcəsinə düzəliş etməyə səs verib. Milli Assambleyanın birgə komitəsi tərəfindən təsdiqlənməli olan təşəbbüsün sayəsində büdcəyə ildə 2,8 milyon avro qənaət edəcəyi proqnozlaşdırılır.

Bu məsələ ölkə siyasətçiləri arasında birmənalı qarşılanmayıb. Normandiyadan olan mərkəzçi senator Natali Qulet deyib ki, keçmiş prezidentlər və baş nazirlər üçün imtiyazların ləğvi qəbul edilib və biz pula belə qənaət edirik!

Fransanın baş nazirləri təqaüdə çıxdıqdan sonra xidməti avtomobil, şəxsi sürücü və şəxsi katib hüququna malikdirlər. Lakin bu imtiyazlar 2019-cu ildən yaşa görə məhdudlaşdırılıb: onlar yalnız keçmiş məmurun 67 yaşına çatana qədər etibarlıdır.

Göründüyü kimi, Fransa hökuməti Senatla bir çox qərarların qəbulunda və müzakirəsində fikir ayrılığı yaşayır. Bütün bunlar ölkədə siyasi gərginliyə səbəb olur, daxili xaos daha da dərinləşir. Fransa prezidenti Emmanuel Makron regionda başqa dövlətlərin işlərinə qarışmaqdansa, özlərinin daxili problemlərinə, habelə ölkədə hökm sürən ksenofobiya, islamofobiya, irqi və milli nifrət mühitinə, iyrənc müstəmləkə keçmişinin hələ də mövcud olan qalıqlarına fokuslanmalıdırlar.

Hər kəsə məlumdur ki, Fransada etnik azlıq və onların haqlarının müdafiəsi anlayışı qəbul edilmir, bu ölkə işğal etdiyi Korsika adasında yerli xalqın dilini tanımır, dənizaşırı ərazilərdə hələ də müstəmləkəçilik siyasəti yürüdür və həmin xalqların hüquq və azadlıqlarına hörmət etmir. Bu azmış kimi, "insan haqlarının müdafiəçisi" roluna girib, guya digər regionlarda yaşayan hansısa azlıqlar üçün xüsusi hüquqlar tələb edir.

Bu arada üç fransız senator hazırladıqları hesabatda Prezident Emmanuel Makronun Afrikadakı xarici siyasətinin uğursuzluqları ilə yanaşı, onun Fransanın imicinə və qitə ölkələri ilə münasibətlərə mənfi təsirini vurğulayıblar. Fransada Senat tərəfindən açıqlanan hesabatda fransız qoşunlarının ardıcıl şəkildə Mali, Burkina Faso, Niger və ən son Çaddan çıxarılmasının, son illərdə qitədə Fransanın imicinin, onun müəyyən ölkələr və onların əhalisi ilə münasibətlərinin ümumi şəkildə pisləşməsinin prezident Emmanuel Makronun xarici siyasətinin böyük uğursuzluğunun nəticəsi olduğu bildirilib.

Senatorlar bu uğursuzluğu E.Makronun istifadə etdiyi metodlar, eləcə də əvvəllər Fransanın tərəfdaşı olmuş bir çox rejimin devrilməsinə gətirib çıxaran vəziyyətin dərindən təhlil edilməməsi ilə əlaqələndiriblər.

Fransanın verdiyi bir sıra rəsmi qərarlar və bəyanatların təkəbbürlü, Afrika liderlərinə və ya xalqlarına qarşı aşağılayıcı xarakter daşıdığı diqqətə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, Çaddan sonra Seneqal da Fransa hərbi bazalarının 2025-ci ilin sonunadək ölkədən çıxarılmasını tələb edib. Kot-d'İvuar Prezidenti Alassan Uattara isə Fransa hərbi bazasının artıq ölkənin nəzarəti altında olacağını bildirib.

Eyni zamanda Fransanın Qərbi və Mərkəzi Afrikadakı mövcudluğunun "yenidən qurulması" planına uyğun olaraq, Parisin Qabondakı hərbi mövcudluğu Mali, Burkina Faso və Nigerdən qoşunların çıxarılması ilə əlaqədar azaldılır. Son illərdə bu üç ölkədə bir sıra dövlət çevrilişləri suveren yerli liderlərin yüksəlişi ilə yanaşı, Fransanın Afrikadakı keçmiş müstəmləkələri arasında münasibətlərdə əsaslı dəyişikliyə gətirib çıxarır.

Elçin CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2025.- 6 fevral (№ 22).- S.7.