Azərbaycanda uğurla
aparılan iqtisadi inkişaf strategiyası nəticəsində
son beş il yarımda ümumi daxili məhsul artmış,
ölkə iqtisadiyyatının beynəlxalq iqtisadi sistemə
fəal transformasiyası təmin edilmiş, qlobal enerji layihələri
uğurla həyata keçirilmişdir. Dünyanın əksər ölkələrində
ciddi iqtisadi və maliyyə problemləri yaşanmasına
baxmayaraq, Azərbaycan iqtisadiyyatı uğurlu
inkişafında davam edir. Qeyri-neft sektorunda artım
dinamikasının müşahidə edilməsi
reallaşdırılan iqtisadi siyasət xəttinin
düzgünlüyünü bir daha təsdiq edir.
Xəzər dənizinin
zəngin karbohidrogen ehtiyatlarının dünya bazarına
çıxışını təmin etmək məqsədilə
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz boru kəmərlərinin
çəkilməsi ölkəmizdə yeni neft
strategiyasının uğurla həyata keçirildiyini
sübuta yetirdi. Neft gəlirlərindən
düzgün istifadə olunması və qeyri-neft sektorunun
inkişafı məqsədilə həyata keçirilən irimiqyaslı
layihələr Azərbaycanın iqtisadi qüdrətini
artırmışdır. Azərbaycan bu il də ümumi
daxili məhsulun artım tempinə görə dünyada
birinciliyini qoruyub saxlayıb. Qlobal maliyyə
böhranının ölkəmizə ciddi təsir etməməsi
hakimiyyətin həyata keçirdiyi qabaqlayıcı tədbirlər
və uğurlu iqtisadi siyasət xəttinin nəticəsində
mümkün olmuşdur.
Prezident İlham Əliyev
tərəfindən təsdiq edilən "Azərbaycan
Respublikasında sosial-iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi
tədbirləri haqqında" fərman, eləcə də
Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi
inkişafına dair Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)
əhalinin sosial rifah halının yüksəlməsinə,
bölgələrin tarazlı inkişafına, yeni
infrastrukturların yaradılmasına, sahibkarlıq
mühitinin genişləndirilməsinə böyük imkan
açmışdır. Son beş ildə ölkə üzrə yeni yaradılan
müəssisələrin 40 faizi, iş yerlərinin isə 80
faizi regionların payına düşmüşdür.
Dövlət Proqramında qarşıya qoyulan vəzifələrin
layiqincə yerinə yetirilməsi və son beş il
yarımda bütün sahələrdə əldə olunmuş
yüksək nailiyyətlər 2009-2013-cü illəri əhatə
edən yeni Dövlət Proqramının
hazırlanmasını zəruri etmişdir. İkinci Dövlət
Proqramının təsdiq edilməsi növbəti beş ildə
ölkəmizdə dinamik inkişafın davam etdirilməsinə,
investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılmasına,
qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətləndirilməsinə,
əhalinin sosial rifahının daha da artmasına geniş
imkanlar yaradacaqdır. Regionların sosial-iqtisadi
inkişafına dair birinci Dövlət Proqramının
uğurlu icrası nəticəsində Azərbaycanda təxminən
800 min yeni iş yeri açılmış, yoxsulluğun səviyyəsi
49 faizdən 13 faizə düşmüşdür.
Prezident İlham Əliyev
bugünlərdə Bakıda keçirilən Azərbaycan-Latviya
biznes-forumunda bildirmişdi: "Ölkəmizdə özəl
sektor ÜDM-in 85 faizini təşkil edir. Biz geniş özəlləşdirmə
proqramını həyata keçirmişik və ümumi
iqtisadi vəziyyət, Azərbaycandakı iqtisadi islahatlar, həmçinin
Dünya Bankının qiymətləndirilməsində də
əks olunubdur. Bu qurum ötən ilin "Douing Business"
hesabatında Azərbaycanı ən islahatçı ölkə
kimi tanımışdır və hesab edirik ki, bu illərdə,
xüsusuən də bu böhran dövründə biz əgər
iqtisadi göstəricilərimizə baxsaq görərik ki,
cari ilin altı ayında iqtisadiyyatımız 3,6 faiz, sənaye
istehsalı isə 4,1 faiz artmışdır. Biz infrastruktura,
qeyri-enerji sektoruna böyük sərmayələr
yatırmışıq. Dövlətimizin birbaşa
qoyduğu sərmayələrin həcmi artmışdır və
biz, eyni zamanda, yerli sahibkarlara da yardım etmişik. Biz onlara -
yerli şirkətlərə güzəştli, yəni
aşağı faizlə kreditlər ayırırıq ki,
iqtisadiyyatımız daha şaxələnmiş olsun. Bu il biz
öz ölkəmizi kənd təsərrüfatı
malları ilə demək olar ki, yüz faiz təmin edəcəyik.
Bu il Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi baxımından vacib bir ildir. Biz müxtəlif kənd
təsərrüfatı mallarının həm
ixracçısı, həm də keçmişdə
idxalçısı olmuşduq. Bu il, demək olar ki, biz
bütün daxili tələbatlarımızı təmin edəcəyik.
Bu isə öz növbəsində, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə
imkan yaradır".
Dünya Bankının
2009-cu il üzrə "Qlobal iqtisadi perspektivlər"
adlı hesabatında ümumi daxili məhsulun artımına
görə ölkəmiz yenə də birinciliyini qoruyub
saxlamışdır. Hesabatda
beynəlxalq maliyyə böhranının təsirlərinin
bu il də davam edəcəyi bildirilir və bunun dünya
dövlətlərində ümumi daxili məhsulun artım
tempinə təsirsiz ötüşməyəcəyi
vurğulanır. Bankın proqnozlarına görə, 2009-cu
ildə dünya iqtisadiyyatının artımı 0,9 faizə
çatacaq, gələn il isə bu rəqəm 3 faiz artacaq.
Bank ekspertləri onu da bildirirlər ki, bu il Avropa və Mərkəzi
Asiya ölkələrində iqtisadi artım 2,7 faiz, gələn
il isə 5 faiz proqnozlaşdırılır. Belə şəraitdə
isə Azərbaycan yenə də böyük iqtisadi artım
göstəricilərinə malik ölkələr
sırasında yer alacaq.
Avropa Yenidənqurma və
İnkişaf Bankı (AYİB) 2009-cu ildə Azərbaycanda
ÜDM-in 15 faizlik artımını proqnozlaşdırır. Ötən ilin noyabrında
açıqlanan bu proqnoz, bankın hesabatına daxil
edilmiş qalan 27 ölkə üçün göstərilən
digər nəticələrlə müqayisədə daha
yüksəkdir. Həmin dövlətlərdə orta iqtisadi
artım cəmi 4,5 faiz səviyyəsində qeyd edilir. Beynəlxalq
Maliyyə Korporasiyası isə ötən ilin oktyabrında
açıqladığı proqnozlarda Azərbaycanın yenə
də ümumi daxili məhsulun artımında liderliyini qoruyub
saxlayacağını bildirdi və cari il ərzində
ölkəmizdə iqtisadi artımın azı 16,4 faiz təşkil
edəcəyini açıqladı. Beynəlxalq təşkilatların
açıqlamalarından aydın görünür ki, Azərbaycanda
iqtisadi artım göstəriciləri yenə də
dünyanın aparıcı dövlətlərindən
yüksək olacaq.
Bu yaxınlarda
ABŞ-ın nüfuzlu "Gallup" təşkilatının
elan etdiyi yeni sorğunun nəticələrindən də məlum
olur ki, Azərbaycanda əhalinin 77 faizi ölkə rəhbərliyinin
işindən razıdır. Son beş il yarımda əhalinin sosial durumunun daha da
yaxşılaşması, bütün sahələr üzrə
dinamik inkişaf ölkə rəhbərliyinə olan inam və
etimadı daha da artırmışdır.
Azərbaycanın
iqtisadi inkişaf göstəricilərinin yüksək
olması və dünyanı bürüyən maliyyə
böhranına baxmayaraq, iqtisadiyyatda artım tempinin qorunub
saxlanması böyük uzaqgörənliklə həyata
keçirilən iqtisadi islahatların məntiqi nəticəsidir.
Dünyanın nüfuzlu maliyyə qurumlarının ölkə
iqtisadiyyatının növbəti illərdə də
davamlı inkişafı barədə nikbin proqnozları daha
böyük iqtisadi nailiyyətlər əldə ediləcəyindən
xəbər verir.
E.HACIALIYEV
Azərbaycan.- 2009.- 18 avqust.- S. 1.