Dünya musiqiçiləri Bakıya toplaşdı

Heydər Əliyev Fondu, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, eləcə də Rostropoviç fondunun birgə təşkilatçılığı ilə dekabrın 8-dən 14-dək Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində III Beynəlxalq Mstislav Rostropoviç Festivalı keçirildi. Dünya şöhrətli musiqiçinin Vətəni Bakıda Avropanın tanınmış, məşhur incəsənət ustaları bir araya gəlib möhtəşəm konsert proqramı ilə musiqisevərlərə yeni orijinal əsərlər bəxş etdilər. Doğrudur, elə musiqi əsərləri var ki, onlar dəfələrlə ifa edilmişdir. Amma Bakı konfransında ifaçılar məhz bu "köhnə" əsərləri yeni üslubda tamaşaçılara təqdim etdilər.

Festivalın təntənəli açılışı Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında oldu. Tamaşaçılara ilkin təqdim edilən əsəri Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri çatdırdı. Orkestrin bədii rəhbəri və baş dirijoru xalq artisti, professor Rauf Abdullayev idi. Solistlər Elçin Əzizov, Samir Cəfərov və Elməddin İbrahimov oldular. Onu da bildirək ki, Elçin Əzizov və Samir Cəfərov istər Azərbaycanda, istərsə də xarici ölkələrdə yaxşı tanınırlar. Elçin Əzizov həm də 2009-cu ildən Rusiyanın Dövlət Akademik "Bolşoy Teatr"ının solistidir. Samir Cəfərov da beynəlxalq müsabiqələr laureatıdır. Ən maraqlı solist isə Elməddin İbrahimovdur. O, hazırda Heydər Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksinin V sinif şagirdidir. "Muğam-2007" televiziya müsabiqəsinin qalibidir. Bir çox yaşıdları kimi xarici ölkə tamaşaçıları qarşısında da maraqla çıxış edən bu balaca solist Prezident təqaüdçüsüdür. Onun festivaldakı çıxışları da maraqla qarşılanmışdır.

Təntənəli açılışda Firəngiz Əlizadənin, Oqtay Zülfüqarovun, Qara Qarayevin, Cövdət Hacıyevin, S.Raxmaninovun, Fikrət Əmirovun, Üzeyir Hacıbəylinin, C.Ruççinin əsərləri ifa edildi. O cümlədən Rostropoviç haqqında çəkilmiş sənədli filmin nümayişi də oldu.

Dekabrın 9-da isə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında "Yeni Rusiya" Dövlət Simfonik Orkestrinin konserti oldu. Konsertə dünyanın görkəmli musiqiçilərindən sayılan, bir sıra beynəlxalq mükafatlar laureatı, Avropada, Amerikada ustad dərsləri aparmış, hazırda İtaliya, Fransa akademiyalarında dərs deyən Rusiya Dövlət Simfonik Orkestrinin baş dirijoru Yuri Başmet rəhbərlik edirdi. Solist violonçel David Gerinqas idi. P.Çaykovskinin, D.Şestokoviçin əsərləri səsləndi. "Yeni Rusiya" Dövlət Simfonik Orkestri dünyanın demək olar ki, bir çox möhtəşəm konsert salonlarında məşhur bəstəkarların əsərlərini ifa etmişdir. Son yeddi il ərzində yalnız Rusiyada deyil, xarici ölkələrdə 300-dən çox konserti müşayiət edən bu simfonik orkestrin üzvləri dəfələrlə Fransa, İtaliya, Almaniya, İngiltərə, Avstriya, Yunanıstan, Bolqarıstan, Türkiyə, Hindistan və Finlandiyada qastrol səfərlərində olmuşdur. Repertuarını daim yeniləşdirən "Yeni Rusiya" orkestri həm klassik, həm də müasir musiqi ifaları ilə tamaşaçıları cəlb etməkdədir. Belə bir orkestrin paytaxtımızda qonaq olması həqiqətən maraqlı idi.

Sonrakı gündə də "Yeni Rusiya" Dövlət Simfonik Orkestri öz çıxışlarını davam etdirdi. Bu dəfə səslənən konsertdə dirijor Kristian Badea, solist isə Prezident mükafatçısı, Bakı Musiqi Akademiyasının Fortepiano kafedrasının dosenti Murad Adıgözəlzadə oldu. Dünya şöhrətli bir orkestrin müşayiəti ilə azərbaycanlı sənətçinin çıxışı ifa təsirliliyi və orijinal dəst-xətti ilə seçilirdi. Murad Adıgözəlzadənin məharətlə fortepianoda səsləndirdiyi musiqi əsərləri çox möhtəşəm alındı. Mütəxəssislər fikir mübadiləsində bildirirdilər ki, azərbaycanlı fortepianoçu Qlinkanın, Şestokoviçin, Prokofyevin əsərlərini son dərəcə məharətlə, qeyri-adi bir şövqlə ifa edirdi.

Festivalın dördüncü günü yenə də Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında musiqisevərlərin sevincinə səbəb oldu. Burada Böyük Britaniyanın məşhur İngilis Kamera Orkestrinin dirijoru Pol Uotkinsin rəhbərliyi ilə keçirilən konsertdə dünyanın tanınmış skripkaçısı Pinkas Sukerman, violençel Amanda Forsayt çıxış etdilər. Amanda Forsayt Cənubi Afrikada anadan olmuşdur. Dörd yaşından violonçelə maraq göstərən Amanda sonradan Londonda ali təhsil almışdır. Onun musiqi sahəsində böyük uğurları var. Haqqında maraqlı filmlər çəkilib. Dünyanın müxtəlif ölkələrində qastrol səfərlərində olan Amanda Forsayt qeyri-adi violonçel çalan hesab edilir. Skripkaçı Pinkas Sukerman da klassik əsərlərin ən yaxşı ifaçısı sayılır. İncəsənət sahəsində müxtəlif mükafatlara layiq görülmüş bu məşhur skripkaçının çalğısına məftun olmayan tamaşaçı yoxdur.

Dekabrın 12-də isə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında Mstislav Rostropoviç adına III Beynəlxalq musiqi festivalı çərçivəsində ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş "Heydər Əliyevə ithaf" adlı xüsusi konsert təşkil edildi. Konsert Böyük Britaniya Kamera Orkestrinin ifasında R.Vaqnerin "Zinqfridin idilliyası" əsərinin səslənməsi ilə başladı. Gecədə məşhur bəstəkarlardan V.Mosartın, L.Bethovenin əsərləri səsləndi. Bu şərəfli və təntənəli gecənin bədii rəhbəri və dirijoru Pol Uortkins, solisti isə Filipp Kopaçevski olmuşdur. Bu gecə səslənən musiqilərdə qəribə bir həzinlik, insan qəlbinə təsir edən düşündürücü məqamlar var idi. Sanki bir ömrün sonsuzluğu musiqinin müxtəlif pərdələri arasında yenidən insanlara çatdırılırdı. Əslində, bu gecə bəşərilikdən, əbədiyaşarlıqdan bir musiqi nağılı danışırdı.

Dekabrın 13-də günorta filarmoniyada Dövlət Uşaq Gənclər Simfonik Orkestrinin konserti oldu. "Uşaq ili" ilə əlaqədar belə bir konsertin də proqrama salınması çox vacib idi. Teymur Göyçayevin dirijorluğu və rəhbərliyi ilə həyata keçirilən bu konsert yerinə düşdü. Axşam saatlarında isə Heydər Əliyev Sarayında "Toska" operasından hazırlanmış konsert proqramı tamaşaçılara çatdırıldı.

Dekabrın 14-də isə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında festivalın bağlanışı oldu. Həmin gün Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri Bethovenin əsərlərini tamaşaçılara çatdırdı. Solistlər dünyanın tanınmış skripkaçısı Rey Çen, violonçel çalan Ksavye Fillips, Filipp Kopaçevski (fortepiano) oldular.

Festival haqqında Heydər Əliyev Fondu tərəfindən xüsusi proqram dərgi də çap edilərək iştirakçılara çatdırılmışdır. Həmin dərginin devizi Rostropoviçin sözləri ilə başlayıb: "Mən bakılıyam. Burada doğulmuşam. Dostlarım burada yaşayır. Bakı mənim vətənim, mənim evimdir". Məşhur dirijorun qızı Olqa Rostropoviçin festival iştirakçılarına ünvanladığı məktubda deyilir: "Mən fəxr edirəm ki, Mstislav Rostropoviçə həsr olunmuş ən birinci festival məhz burada - atamın çox sevdiyi və onun üçün əziz olan Üzeyir Hacıbəyli, Qara Qarayev, Cövdət Hacıyev, Asəf Zeynallı, Tofiq Quliyev və Sabir Əliyev kimi musiqiçilərin adı ilə bağlı şəhərdə keçirilmişdir. Mstislav Rostropoviçi Heydər Əliyevlə xüsusi dostluq münasibətləri birləşdirirdi. Bu haqda atam bir dəfə demişdi: "O, məni Azərbaycana, Azərbaycanı isə mənim ürəyimə vətənim kimi qaytardı". Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevə, həmçinin Heydər Əliyev Fonduna rəhbərlik edən Mehriban xanım Əliyevaya atamın arzusunun həyata keçirilməsində göstərdikləri böyük dəstək və köməyə görə xüsusi minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm..."

Xatırladaq ki, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə bu ilin yazından başlayaraq ölkəmizdə üç beynəlxalq musiqi festivalı həyata keçirilib. Martda həyata vəsiqə alan Beynəlxalq Muğam Festivalında dünyanın 12 ölkəsindən Azərbaycana musiqiçilər gəlmişdi. Önəmli cəhətlərdən biri bu idi ki, xarici qonaqlar təkcə bizim musiqimizlə, mədəniyyətimizlə tanış olmurdular, onlar həm də bizə olan məhəbbətlərini ifa edirdilər. Həmin gün səslənən mahnıların arasında xarici ifaçıların ən çox oxuduğu "Qarabağ şikəstəsi" xalq mahnısı idi. Bəzən siyasətin döyə bilmədiyi qapını həqiqətən mədəniyyət müqavimətsiz, rahat aça bilir. Bu mənada həmin festivalın böyük əhəmiyyəti oldu. Heydər Əliyev Fondunun Azərbaycan muğamlarının, YUNESKO-nun qeyri-maddi irs siyahısına salınmasında və onun təbliğində, öyrənilməsində, sevilməsində gördüyü işlərin misli-bərabəri yoxdur.

Yayda Qəbələ şəhərində keçirilən beynəlxalq musiqi festivalında isə dünyanın 15-dən artıq ölkəsindən gəlmiş musiqiçilər iştirak edirdi. Çox maraqlı və yaddaqalan hadisədir ki, Bakıda yanan musiqi işığının nuru artıq bölgələrə üz tutub. Bu mənada Qəbələ xarici musiqiçilərin marağına səbəb oldu. Onlar Azərbaycanın bu dilbər guşəsinə və burada yaşayan insanların musiqisevərliyinə, qonaqpərvərliyinə ürəkdən heyran oldular. Nəhayət, ilin sonundakı III Beynəlxalq musiqi festivalı. Bu cür tədbirlərin bir-biri ilə vəhdətdə və yüksək səviyyədə təşkil olunmasında, həyata keçirilməsində həm Heydər Əliyev Fondunun, həm də Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin xüsusi xidmətləri var. Belə tədbirlər təkcə mədəni deyil, həm də siyasi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan bineyi-qədimdən mədəniyyətin, musiqinin, tolerantlığın mərkəzi olub. Sivilizasiyaların qovuşduğu Bakıda heç bir vaxt dini, irqi ayrı-seçkilik olmayıb. İnsanları birləşdirən, onları bir məcraya yönəldən musiqinin, mədəniyyətin, incəsənətin həmişə bir dili olub. Bu mənada, Bakı dünyaya örnək ola biləcək ən gözəl şəhərlərdən və mədəniyyət mərkəzlərindən biridir!

Flora XƏLİLZADƏ

Azərbaycan.- 2009.- 18 dekabr.- S. 7.