Yaxşı Prezident

İstənilən liderin idarəçilik dövrünün xarakteristikasını verərkən onun əvvəlki zamanla, hakimiyyətdə olan qüvvə ilə müqayisəsinin aparılması, parametrlərin tutuşdurulması mühüm şərtlərdən biridir, çünki analogiyasız qərarlar vermək, nəticələrə gəlmək çox çətindir. Bu kontekstdə ümummilli lider Heydər Əliyevdən sonra Azərbaycanın dövlət başçısı statusunu daşıyacaq şəxsin üzərinə daha böyük məsuliyyət düşmüş olur və böyük məharət, səriştə, bacarıq tələb edirdi.

Yəni, Heydər Əliyevdən sonra hansı ad prezidentlik üzərinə gəlmiş olsa idi, dərhal ulu öndərin şəxsiyyət tutumu, onun miqyası, idarərçilik dövrünün xarakteristikası, prinsipləri ilə ondan sonrakı zaman arasında müxtəlif müqayisələr aparılacaqdı və hər bir halda bəri başdan birincinin xeyrinə çox böyük üstünlüklər olacağı da şübhə doğurmurdu. Çünki Heydər Əliyev sovet dönəmində də Azərbaycanın həyatına bağlı bir lider olmuşdu və istər o illərdə, istərsə də müstəqillik dövründə böyük tutumlu işlər görmüşdü ki, özündən sonra gələn siyasi varislər üçün bu göstəricilər olmadığından onlar bəri başdan uduzmuş kimi görünə bilərdi.

Lakin burada bir məsələ oxşarlıq təşkil edirdi. 1993-cü ildən sonra Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyası nə qədər önəmli idisə, 2003-cü ildən sonrakı dövrdə də belə bir gərəklilik ortada idi. Lakin hadisələrin sonrakı inkişafı göstərdi ki, Heydər Əliyevdən sonrakı dövr üzərində ən müxtəlif qeyri-müəyyənliklər ətrafında fikir yürüdənlər, proqnoz verənlər və buna yönəlik strategiyalar hazırlayanların ssenarisi tamamilə iflasa uğradı. Cənab İlham Əliyev xalqın istəyi ilə prezident seçildikdən sonra ümummilli liderin əsasını qoyduğu inkişaf strategiyasını layiqincə davam etdirmək, onu zamanın tələblərinə uyğun olaraq daha da zənginləşdirmək, Azərbaycanın sürətli tərəqqi yolunda irəliləməsini təmin etmək iqtidarında olduğunu sübuta yetirdi. Bu mənada cənab İlham Əliyevin missiyası ulu öndərin həyata keçirdiyi işlərin miqyası qədər vacib xarakter daşımış və onun lider keyfiyyətlərini təsdiqləmişdir. 2003-cü ildən sonrakı dövrdə də ölkənin toparlanması, vahid bir siyasi xətt üzrə irəliyə aparılması, milli həmrəyliyin qorunub saxlanması, çevik manevrlər, regionda həyata keçirilən xarici siyasətə yönəlik adekvat reaksiyalar və bu qəbildən olan digər amillər bir daha sübuta yetirdi ki, cənab İlham Əliyevin malik olduğu keyfiyyətlər onun böyük lider olmaq imkanlarını özündə daşıyır.

Məlumdur ki, siyasi liderin portretində mühüm keyfiyyətlərdən biri onun iradəliliyidir. Xüsusən də geostrateji cəhətdən əlverişli mövqedə yerləşən, zəngin enerji ehtiyatlarına malik Azərbaycan kimi ölkələrdə liderin bu keyfiyyəti dövlətin müstəqil mövcudiyyətinin davamı baxımından çox zəruridir. Coğrafiya və əhali sayı baxımından kiçik miqyaslı hesab olunan dövlətlərin taleyinin müəyyən ağırlıqları var və regionda istənilən küləklər onlara güclü təsir edir. Belə ölkədə lider ilk növbədə özünün böyük siyasi iradəsini, immunitetini göstərməlidir ki, ölkə xarici təsirlər qarşısında tab gətirə bilsin. Azərbaycanın dünyada və regionda etibarlı tərəfdaş statusu məhz bunun hesabına qazanılıb.

Azərbaycanın dövlət başçısının liderlik keyfiyyətləri sırasında yer alan vacib məqamlardan biri də qarşıya konkret hədəflər qoyması və xalqı bu hədəflərə çatdımaq bacarığıdır. Bu mənada cənab Prezidentin siyasi idarəçiliyi həm də proqramlı xarakter daşımışdır.

Regional və beynəlxalq miqyasda gedən proseslərin düzgün qiymətləndirilməsi Azərbaycanın uğurunu təmin etdi. Reallıqdır ki, regional və beynəlxalq layihələr uğrunda savaş hələ də sona çatmayıb, neft və qaz, yanacaq marşrutları uğrunda qızğın rəqabət günümüzdə də amansız və antoqonist xarakterdə getməkdədir.

Cənab İlham Əliyev dövlət başçısı kimi götürdüyü estafeti sadəcə yerində saxlamayaraq, onu daha da irəliyə aparmış, siyasi dünyanın çağırışlarına hazır olmuşdur. Yeni dövrün vacib reallıqlarından biri klassik müharibə modellərinin dəyişməsi və öz yerini daha çox iqtisadi, siyasi, diplomatik, mədəni müharibələrə verməsidir. İlham Əliyev ölkənin maraq və mənafelərinin etibarlı müdafiəsini təmin etmək üçün beynəlxalq əlaqələrin miqyasını genişləndirmiş, Azərbaycanın tərəfdaşlarının sayını artıraraq onun daha çox müttəfiq qazanmasına nail olmuşdur. Bütün bu proseslərə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi kontekstində yanaşıldıqda, ölkəmizin diplomatik sferada işğalçı dövlət üzərində nə qədər böyük üstünlüklərə malik olduğunu görməyə imkan verir.

Qurduğu beynəlxalq əməkdaşlıq, həyata keçirdiyi balanslı və qarşılıqlı maraqlara əsaslanan siyasət Azərbaycanın nüfuzunun daha da yüksəlməsinə səbəb olmaqla yanaşı, onu nümunəvi müsəlman dövlətinə çevirmişdir.

Müxtəlif beynəlxalq sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak etməklə Azərbaycan sadəcə bir qapalı Şərq ölkəsi olmadığını və dünyaya açıq dövlət kimi çıxış etdiyini göstərmişdir. Ölkəmizdə daxili sabitliyin və başqa uğurların əldə edilməsinin əsas səbəblərindən biri də məhz xarici siyasətin düzgün qurulmasından irəli gəlir. Çünki ölkəmiz xarici təsirlərə çox həssasdır. Azərbaycan ABŞ-ın, Avropanın, eləcə də regiona yaxın digər ölkələrin sabitliyin bərqərar olmasını istədikləri bir məkana çevrilmişdir. Azərbaycanın bütün daxili həyat parametrləri üzrə vəziyyətini təhlil etdikdə onun bir Avropa ölkəsi olduğunu görmək mümkündür və geosiyasətdə də öz rolu var.

Azərbaycanın malik olduğu bu üstünlükləri təmin edən faktorlardan biri də onun iqtisadi uğurlara imza atmasıdır. Dünya təcrübəsi göstərir ki, iqtisadi cəhətdən yüksəlmədən demokratik nailiyyətlər əldə etmək mümkün deyil. Adambaşına düşən gəlir 3500 manat və ya təxminən 5000 dollardan aşağı olan ölkələrdə böyük demokratik uğurlar əldə etmək asan deyil. İqtisadi sahədə qazanılan uğurlarda və ölkənin malik olduğu zəngin təbii ehtiyatların ümumi inkişafın təmin edilməsi istiqamətində fokuslanması məsələsində isə önəmli rol oynayan amillərdən biri yenə də lider faktorudur. Bu gün dünyada zəngin təbii sərvətlərə, böyük neft ehtiyatlarına malik elə dövlətlər var ki, onların əhalisi olduqca yoxsul səviyyədə yaşayır. Bu mənada hər bir ölkənin liderinin, hakimiyyətinin uğuru ondan ibarətdir ki, ölkənin malik olduğu təbii sərvətləri real mənasında iqtisadi güc faktoruna çevirsin, sonra onu təhlükəsizlik amili kimi ortaya qoysun, ən nəhayət, beynəlxalq proseslərdə ondan ölkəsinin maraqları üçün istifadə edə bilsin. Cənab İlham Əliyev bunu bacarıb.

Azərbaycan dövlətinin müstəqillik meydanının geniş olması, heç şübhəsiz, təkcə daxili milli dəyər kimi çıxış etmir, eyni zamanda xarici aləmdə mühüm bir faktor kimi dəyərləndirilir. Söhbət azadlığını qazanmış ölkələrin müxtəlif iqtisadi-siyasi mərkəzlərdən idarə olunmasından gedir. Politoloji ədəbiyyatlarda satellit, vassal, forpost və sair kimi məfhumlarla ifadə olunan bu hal postsovet məkanı ölkələrinin bir çoxunun real həyatına çevrilmiş, müstəqilliyə formal bir mahiyyət vermişdir. Ötən dövr ərzində regionda yaşanan ən ağir proseslər fonunda Azərbaycan hər hansı bloklara qoşularaq özgürlüyünü onlara tapşırmadı, taleyini keçmiş Kremlə bənzər paytaxtlara etibar etmədi. Hətta müəyyən daxili problemlər məhz bu fonda özünün kəsərliliyini itirir. Çünki min illik arzuların təcəssümü olan müstəqil dövlətin qorunub saxlanması faktı ortadadır. Əlbəttə ki, idarə olunan rəhbər tipi öz ölkəsini beynəlxalq aləmə müstəqil siyasi vahid kimi çıxara bilməzdi. Yalnız idarə edən şəxsiyyətlər fenomeni - Heydər Əliyev-İlham Əliyev rəhbərliyi təmsil etdiyi xalqın gücünü nümayiş etdirməklə geosiyasi proseslərdə hesablaşılan tərəf kimi respublikamızı etiraf etdirdilər. Nəzərə alsaq ki, bütün bunlar Şərq kimi dövlət qurmaq təcrübəsinin minimallığı şəraitində baş verir, deməli, çəkilən zəhmətin, sərf olunan enerjinin miqyasının böyüklüyünü təsəvvür etmək problem olmur. Cənab İlham Əliyev öz ölkəsini yeniləşdirməyə nail oldu. Şübhəsiz ki, ötən əsrin sonlarına doğru qurulmuş iqtisadi infrastrukturu müasir texnoloji sistemləriylə əvəzləmək başlıca vəzifə idi. Əks halda ölkənin dünya rəqabətinə tab gətirməsi sadəcə mümkünsüz idi. Lakin bu həm də təfəkkür və ideologiyalarda da böyük inqilabi transformasiyalara yol açdı. Dəyərlərin - yeni siyasi baxışların nəticəsidir ki, vətəndaş-milli yaşantılar tamam dəyişmişdir və yeni həyat standartlarını meydana çıxarmışdır.

Cənab İlham Əliyevin siyasi xarakterinin ən mühüm tərəflərindən biri onun səmimiliyi və sadəliyidir. Heç bir seçki-siyasi texnologiya ilə bunu qazanmaq olmazdı. Uzun onilliklər boyu formalaşmış bu keyfiyyət ona imkan verib ki xalqla daha yaxından ünsiyyət qura bilsin, vətəndaş konsensusu əldə etsin və yürütdüyü siyasi kursa böyük ictimai dəstək qazandırsın. Millətilə arasında hər hansı bir məsafənin olmaması cənab İlham Əliyevi təkcə məmurlar ordusunun, yaxud partiyasının deyil, bütövlükdə xalqın liderinə çevirmişdir. Yüksək insani xüsusiyyətlərin daşıyıcısı olmaq Ona bəyan etdiyi "Yaxşı prezident olacağam" tarixi kəlamını gerçəkləşdirməyə imkan verdi. Bu, istənilən böhran situasiyalarından çıxış və ya inkişaf modellərinə təsir göstərən başlıca şərtdir. YAXŞI PREZİDENT OLMAQ QAZANILIR və İlham Əliyev millətinin qəlbində bu adı əldə edə bilmişdir. O, qazanılmış iqtisadi uğurları demokratiya quruculuğunun başlıca qarantiyası sayır. O, öz ölkəsini geosiyasətin obyekti olmaqdan çıxarıb onu bərabər hüquqlu subyektə çevirib. "Bölgədə status-kvo bizsiz dəyişə bilməz" deyilərkən məhz bu nəzərdə tutulur. Deməli, milli mənafelər anlayışı məhz bu halda formalaşa bilir. Cəmi bir müqayisə yetər ki, Azərbaycanın beynəlxalq əhəmiyyəti daha qabarıq görünsün. Sovet rejimi dağılarkən hər kəs maraqlı idi ki, Azərbaycan böyük hərbi əməliyyatlar içərisində olsun. İndi tam əksinə, bu regionun sabitllik məkanı olması istənilir. Deməli, Cənubi Qafqazın taleyi Azərbaycanda həll olunur. Regionda qüvvələr nisbəti Qafqazın gələcək iqtisadi-siyasi xəritəsi, o cümlədən Qarabağın istənilən statusu halında təhlükəsizliyi də bilavasitə Azərbaycanla bağlıdır. Bu zəruriyyətlər dövlətimizin siyasəti ilə formalaşmışdır.

Dövlətin siyasi kursunun reallaşmasında Birinci xanım fenomeninin də rolunu xüsusi vurğulamaq vacibdir. Siyasətin humanistləşməsində, təhsil və səhiyyə sferasında böyük humanitar aksiyaların keçirilməsində, iki fərqli mühüm beynəlxalq mərkəzlərin səfiri statusunun qazanılması və bütövlükdə götürdükdə Azərbaycanın dünya üçün mühüm bir dialoq məkanına çevrilməsində Mehriban xanım Əliyevanın misilsiz xidmətləri vardır. Bəlli səbəblərdən Azərbaycanın keçmiş dönəmində simvollaşmamış birinci ledi statusu indi dövlət idarəçiliyinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. O, bu obrazı ilə Şərq qadınını yeni səviyyəyə qaldırmış oldu və daxili-xarici məkanda böyük etibara sahib etdi.

Azərbaycan Prezidenti bütün gücü ilə millət üçün çalışmaqdadır. O, Qarabağla bütövlüyü təmin olunmuş Azərbaycanın Prezidenti olmağa layiqdir və ümidvarıq ki, belə də olacaqdır.

Zahid ORUC,

Milli Məclisin deputatı

Azərbaycan.- 2009.- 25 dekabr.- S. 10.