XXI əsrdə milli dövlətçiliyin inkişafı və ictimai elm

"Bu gün Azərbaycan qüdrətli dövlətdir. Onun iqtisadiyyatı, mədəniyyəti, təhsili dinamik inkişaf edir. Azərbaycanın gələcəyi məsuliyyətli qərarlar qəbul etməyə, milli mənafeləri qorumağa və zamanın çağırışlarına cavab verməyə qadir mütəxəssislərdən asılı olacaqdır. Qloballaşan və sürətlə dəyişən dünyanın reallıqları ən yeni texnologiyaların sirlərini mənimsəməyi, onlardan çevik faydalanmağı olduqca aktual edir".

İlham ƏLİYEV

Azərbaycan öz suveren inkişafında nəinki tamamilə yeni, həm də ümumi gələcəyimiz üçün ən məsuliyyətli mərhələyə qədəm qoymuşdur. Bu mərhələdə qarşıda duran məqsədlərin müəyyənləşdirilməsində, mövcud problemlərin təhlilində, yaxud zamanında adekvat həllini tapmasında ictimai elmin üzərinə son dərəcə məsuliyyətli vəzifələr düşür.

2009-cu il Azərbaycan dövlətinin elm, innovasiya və XXI əsrin mili intellektual potensialını səfərbər etmək baxımından tarixi əhəmiyyətli dövlət qərarlarının qəbul edildiyi il kimi yaddaşlarda qalacaq. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2009-cu ildə elmin inkişafına və bu sahədə problemlərin kompleks həllinə xidmət etməyə yönəlmiş bir sıra mühüm sənədlər imzalamışdır. Bunlardan 4 may 2009-cu il tarixli "2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya"nı və "Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı Dövlət Proqramı"nı, 22 may 2009-cu il tarixli "2009-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemində islahatlar üzrə Dövlət Proqramı"nı, 21 oktyabr 2009-cu il tarixli Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun yaradılması haqqında sərəncamları qeyd etmək olar.

İlin sonuna döğru dövlət siyasətindən irəli gələn və ictimai-humanitar elmlər qarşısında duran məsələlərin dərin konseptual təhlilinin verildiyi və təxirəsalınmaz məsələlərin həlli yollarının müzakirə olunduğu iki hadisə isə hesab edirik ki, Azərbaycanda bu sahənin indiyə qədərki və qarşıdakı, əsrlərə hesablanmış perspektivlər baxımından elm tariximizdə həmişəlik yerini tutacaq, dövlət-elm münasibətlərinin necə qurulmasının modeli və obyektiv həqiqət kimi nəsildən-nəsilə ötürüləcəkdir. Söhbət humanitar elmi ictimaiyyətə ünvanlanan, bu sahədə tarixi dönüş yaradılmasını bəyan edən, bütün cəmiyyətdə geniş əks-səda doğuran iki önəmli tədbirdən gedir. Bunların birincisi - noyabrın 21-də Azərbaycanda humanitar və ictimai elmlər sahəsində yaranmiş vəziyyətə həsr olunmuş toplantı, digəri isə akademik Ramiz Mehdiyevin "Azərbaycan" qəzetində dərc edilmiş "İctimai və humanitar elmlər: zaman kontekstində baxiş" məqaləsidir.

Hər iki hadisəni birləşdirən ümumi aspekt eynidir: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin bu il noyabrın 2-də Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi mərasimindəki çıxışında ölkəmizin iqtisadiyyatında keçid dövrünün artıq başa çatdığının bəyan edilməsi, habelə hər bir Azərbaycan vətəndaşı və bütövlükdə ölkəmiz üçün tarixi əhəmiyyət kəsb edən bu bəyanatda elmi və intellektual elita qarşısında son dərəcə mürəkkəb və strateji əhəmiyyətli məsələlərin qoyulduğunu tam ciddiliyi ilə ünvanına çatdırmaq! Dövlət başçısının ölkədə ictimai elmlərin fəallığının artırılması, məzmununun təkmilləşdirilməsinin zəruriliyi yönündə həyata keçirdiyi siyasəti təfərrüatlı təhlil etmək, konkret fəallıq və təşəbbüslər proqramının hazırlanaraq reallaşdırılması yönündə təcili tədbirlərin görülməsinə dəvət etmək!

Məqalədə qaldırılan məsələlər mahiyyət, miqyas və əhəmiyyətinə görə son dərəcə geniş olduğundan, sözün əsl mənasında, XXI əsr üçün nəinki ictimai elmin, bütövlükdə milli dövlətçiliyin uğurlarını təmin etmək baxımından qarşıda duran həlledici məsələlər kompleks hədəfə alındığından onların tam sadalanması bir məqalə çərçivəsində qeyri-mümkündür. Məqalədə qeyd edilir ki, "Hazırda ölkədə çoxşaxəli islahatlar qlobal inkişafın müasir meyilləri nəzərə alınmaqla həyata keçirilir. Bu, eyni zamanda, ictimai və humanitar elmlər sahəsindəki islahatlara da aiddir. Etiraf etməliyik ki, adıçəkilən sahələrdə mövcud vəziyyət dövlətimizin yüksək irəliləyiş tempinə uyğun gəlmir. Dünya elminə inteqrasiya mərhələsində olduğumuz indiki vaxtda ictimai və humanitar elmlər sahəsində islahatların başlıca spesifikası müəyyənləşdirilməlidir. Dövlətin elm siyasəti milli ideologiya və dövlətçilik tarixi, mədəniyyət və fəlsəfə, politologiya və sosiologiya, mədəniyyətşünaslıq və hüquq sahələrinin verdiyi təklif, konsepsiya və proqramlarla sıx bağlıdır. İctimai və humanitar elm sahələri irəliləyərək bizdə bu əlaqələrin dərin surətdə təmin olunmasına gətirib çıxarmalıdır".

Qaldırılan məsələlər, ilk növbədə, strateji mahiyyətli yeni vəzifələri: humanitar ictimai elmin və təhsilin ənənəvi rolu və statusunun keyfiyyət baxımından ən yüksək səviyyəyə qaldırılmasını, Azərbaycanda ictimai elmin tədqiqi və tədrisinin struktur, funksiya və mahiyyət aspektlərinin dinamik yeniləşməsini, ən vacibi isə bunları maksimüm qısa müddətdə həyata keçirməyi tələb edir.

İlk əvvəl bir əsas məqamı vurğulamaq istərdik. Azərbaycan islahatlar mərhələsinə artıq ikinci onillikdir ki, qədəm qoyub. İslahatların müəyyən mərhələsində ictimai elm təmsilçiləri, elm və təhsilin inkişafının Qərb modelinin tətbiqi, Bolonya prosesinə qoşulmaq və sairə ilə əlaqədar "təşviş və sıxıntı" keçirdiklərini bildirdilər. Əslində, bu əhval-rühiyyə, əvvəla, humanitariyanın Qərb modeli ilə yaxşı tanışlığın olmamasından, ikincisi, ümumiyyətlə, Azərbaycan dövlətinin milli inkişafın istənilən sahəsində həyata keçirilən fundamental amillərdən çıxış etməməyin nəticəsi idi. Lakin akademik Ramiz Mehdiyevin konseptual xarakterli məqaləsi bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan siyasi rəhbərliyi milli strategiyanın bütün sahələrində olduğu kimi, intellektual elm və təhsil siyasətində də aşağıdakı əsas fundamental amillərə əsaslanır:

1. Dövlətçilik siyasətində həmişə milli maraqlara uyğun müstəqil qərarlar qəbul edilməsi;

2. Dünya məkanına inteqrasiya prosesində, qabaqcıl dünya təcrübəsindən bəhrələnərkən onun yaradıcı və tənqidi şəkildə tətbiq edilməsi;

3. Bütün sahələrdə yeniliklərin təqlid kimi deyil, milli spesifikaya uyğun olaraq mənimsənilməsi;

Əslində, qarşıya qoyulan miqyaslı məsələlərin həllində, ilk növbədə, bu amillərdən çıxış edilməsi ən düzgün mövqe kimi uğurların rəhnidir. Dünya təcrübəsinə də, Bolonya prosesinin mahiyyətinə də bələd olanlar bu məqamı aydın dərk edirlər. Başqa sözlə deyilsə, biz ictimai elmlərin tədrisi sahəsində əsas məsələlərdən biri, fənlərin bu və ya digərini seçməklə onlara "qənaət etmək" prinsipinə deyil, tarixən özünü doğrultmuş "bütün ictimai elmlərin tədrisinə kompleks yanaşma" metodunun saxlanılması, lakin onun məzmun baxımından tamamilə zənginləşdirilməsi mövqeyinin şahidi oluruq.

Lakin biz ictimaiyyətşünaslar üçün bu qədər imkanlar və üstünlük verən bu siyasəti gerçəkləşdirmək, elm və təhsilin inkişafında lider ölkələr sırasına çatmaq üçün üzərimizə düşən məsuliyyəti dərk edirikmi? Gələcəyin strateji ponaramını müəyyənləşdirmək üçün hansı təşəbbüsləri irəli sürürük.

İctimai və humanitar elm qarşısında duran vəzifələrin prioritetlərinin dəqiq müəyyənləşdirilməsi fəaliyyət imkanlarını artıracaq. Başlıca prioritetləri aşağıdakı kimi müəyyən etmək olar:

Azərbaycanda müstəqillik dövründə qət edilən böyük yolun mərhələləri, tarixi keçmişimizin və gələcəyimizin tam mənzərəsini canlandıra bilən tədqiqatlar hələ də mövcud deyil;

Yaşanılan yeni mərhələdə humanitariyanın dövlətçiliyə xidməti, dəstəyi, missiyası və konkret vəzifələrinin nədən ibarət olmasına dair təsəvvürlər aydın deyil;

Azərbaycan dövlətinin yeni yüzillikdə qurduğu cəmiyyət, onun ideal modeli və elmi əsaslarına dair konsepsiya və nəzəriyyələrin hələ də təqdim edilməməsinin səbəbi nədir;

Dünya elmində geniş təhlil predmeti olan və müasir sivilizasiyanın nəzəri səciyyəsini verməyə çalışan informasiya cəmiyyəti, biliyə əsaslanan cəmiyyət, postmodern və sair konseptual modellər, onların fərqləri və əsas xüsusiyyətlərinə milli ictimaiyyətşünaslığın mövqeyi və münasibəti hələlik aydın deyil;

Qlobal elm məkanına inteqrasiya prosesində dövlətin həyata keçirdiyi insan kapitalının inkişafı və reallaşdırılması yönündə humanitar elmlər öz üzərinə düşən zəruri vəzifələri lazım olduğu dərəcədə dərk etmir;

Cəmiyyət həyatına daha sıx bağlı olmaq üçün tədqiq olunan mövzu və problemlərin prioritetlər üzrə müəyyənləşməsi həyata keçirilmir;

Bir-biri ilə sıx bağlı olan ictimai fənlərin təhsil-tədris, elm, mədəniyyət və mənəviyyat məsələlərinin koordinasiyası sahəsində alim və tədqiqatçılarımızın hansı proqram və konsepsiyalar üzərində işlədiyi aydın deyil;

Qlobal əhatədə baş verən dəyişikliklərin yaratdığı qeyri-müəyyən vəziyyətdə milli oriyentirlərin müəyyən edilməsi üçün bu sahə nə kimi fəaliyyət proqramına malikdir; onları önləyə bilən hər hansı nəzəri və təcrübi elmi konsepsiyalar hazırlanmamışdır;

Ölkəmizdə həyata keçirilən miqyaslı islahatların əsasında hansı prinsiplər, dəyərlər və təfəkkür tərzi durmalıdır; yaxud bütün bunların ahəngini təşkil edə biləcək yeni strukturun mürəkkəb sintezini necə təsəvvür edirik;

İctimaiyyətşünaslıq dünya reallığı və Qərb standartları barədə həqiqi vəziyyətlə nə dərəcədə yaxından tanışdır, islahatların bu sahədə adekvat və uğurlu şəkildə aparılması üçün hansı təcrübədən bəhrələnməlidir;

İstənilən ölkənin milli inkişafı, ilk növbədə, arzu edilən, nail olunmasına səy göstərilən cəmiyyət modelinin, konsepsiyasının ideoloji əsaslarının müəyyənləşdirilməsindən, onun geniş ictimaiyyətə, şüurlara çatdırılması istiqamətində aparılan miqyaslı vəzifələrdən başlayır.

XXI yüzilliyin insanı yeni bir çağırışın təzahürləri ilə üz-üzədir: bu gün yeniləşə bilməyən insan da, cəmiyyət də həyatın sınağından çıxa bilmir, iflasa məhkum olur. Buna görə də ictimai elm, ilk növbədə, toplumun gələcəyinə cavab verən, uzaq perspektivləri aydın sezməyi bacaran yeni cəmiyyət idealını, obrazını yaratmalı, təqdim etməlidir.

Prezident İlham Əliyev islam ölkələri elm və təhsil nazirlərinin IV Bakı konfransı iştirakçıları ilə görüşündə demişdir: "Azərbaycanın gələcəyi necə olmalıdır? Biz gələcəyimizi aydın görməliyik. Bu gün dünya dəyişir. Qloballaşma, inteqrasiya prosesləri gedir. Gələcəyini qurmayan ölkə heç bir uğur qazana bilməz. Bizim böyük maddi resurslarımız ola bilər. Lakin bilikli və bacarıqlı insanlar və ən yüksək standartlara cavab verən gələcək nəsil olmasa, biz uzunmüddətli uğur qazana bilmərik".

Ötən yüzilliyin əsas yekunlarından biri kimi səciyyələndirilən düşüncə, ideya böhranı, məntiqi olaraq humanitar zəkanın yeni düşüncə və dünyagörüş paradiqmalarının formalaşdırmasına zərurət və sosial sifariş yaratmışdır. Bu gün "gələcəyin böhranı" adlandırılan fenomen dünyanın ümumi gələcəyinə dair baxışların ziddiyyətli dövrü yaşanılır. Belə vəziyyətdə müasir cəmiyyəti səciyyələndirmək üçün tətbiq edilən "post" sözünün, ictimai inkişafda istər müəyyən mərhələnin artıq sona çatması, istər yeni mərhələyə keçid mənasında, istərsə də nəzəriyyə və həyat arasında parçalanma, hətta "tarixin sonu" kimi də çalarları əhatə etməsi məsələnin son dərəcə mürəkkəb olmasından xəbər verir.

Ən vacibi odur ki, Azərbaycan dövləti belə qlobal tranzit dövründə, çoxsaylı regional və qlobal təhdidlər əhatəsində öz müstəqilliyini ilbəil möhkəmləndirməyə, inkişafını təmin etməyə nail olur. Bütün bu proseslərdə dövlətimizə ən yaxın dəstək vermək, qarşıda duran miqyaslı vəzifələrin elmi-nəzəri və praktiki həlli yollarını təhlil etmək ictimai elmlərin qarşısında duran ən mühüm məsələlərdəndir.

Dünya təcrübəsinə nəzər saldıqda, dövlət əhəmiyyətli ictimai-siyasi qərarların qəbul edilməsi prosesində humanitar elmlərin təqdim etdiyi nəzəriyyə və konsepsiyaların əsas tutulmasının inkişaf etmiş ölkələrdə artıq bir ənənəyə çevrildiyinin şahidiyik. Bu baxımdan Azərbaycanın suverenlik tarixində siyasi liderlərin öz strateji fəhminə, perspektivlik duyumuna və siyasi müdrikliyinə əsaslanaraq həyata keçirdiyi qalibiyyətli kursu, ölkəmizi dünyada inkişafın lideri səviyyəsinə yüksəldən qərarların qəbulu cəmiyyətimizdə yalnız böyük qürur hissi deyil, həm də təbii olaraq heyrət hissini doğurur. Digər tərəfdən isə qazanılan nailiyyətlərin, keçilən mərhələlərin, ən yaxın gələcəyin obrazının ictimai elm tərəfindən hələ də lazımi səviyyədə tədqiq olunmaması haqlı təəssüf hissini doğurur.

Dünya elmində müasir sivilizasiyanın nəzəri səciyyəsini verməyə çalışan informasiya cəmiyyəti, biliyə əsaslanan cəmiyyət, postmodern və sairə konseptual modellər çox geniş yayılmışdır. Bu modellərin fərqləri və əsas xüsusiyyətlərinə milli ictimaiyyətşünaslığın mövqeyi və münasibəti hələ formalaşmamışdır. Bəzən "informasiya cəmiyyəti" anlayışının mahiyyətinə, müsbət və mənfi sosial-mənəvi nəticələrinin fərqinə varmadan istənilən variantda tətbiqinə, onun bilik cəmiyyətinin sinonimi və yaxud da hazırda ən mükəmməl cəmiyyət modeli kimi təqdim olunmasına rast gəlirik. Təbii ki, bütün bunlar təəssüf doğuran hallardır. Əslində, "biliyə əsaslanan cəmiyyət"in hələlik ən optimal model kimi hesab edildiyi sanki kölgədə qalmışdır.

Bunu son dövr və gələcək perspektiv üçün YUNESKO-nun ən böyük qlobal layihəsi - "Bilik cəmiyyətinə doğru" (2005-ci ildə qəbul edilmişdir) adlı qlobal məruzədən aydın görmək olar. Məruzə XXI əsr üçün bütün dövlətlərin öz təhsil siyasətində nəzərə aldığı və elmi ictimaiyyətimizin geniş müzakirəsinə ehtiyacı olan mühüm sənədlərdəndir. Sənəddə təhsil bəşəriyyətin gələcəyinin strateji oriyentiri və konsepsiyası kimi müəyyən edilmiş, arzu etdiyimiz ən yaxın gələcəyin cəmiyyət modeli verilmişdir. Qlobal məruzə, əksəriyyəti filosoflar (Manuel Kastels, Jak Derrida, Pyer Riker, Alen Turen, Yuliya Kristeva və s.) olmaqla dünyanın ən məşhur intellektuallarının, fikir adamlarının birgə iştirakı ilə hazırlanmışdır. Burada qırmızı xətt kimi keçən əsas fikir müasir dünyada mənəvi dəyərlər, etik problemlər və insaniyyət məsələlərinin elm və tədrisdə ən prioritet məsələ hesab edilməsidir.

YUNESKO-nun məruzəsində bilik cəmiyyətinin qurulması, informasiya cəmiyyətindən bilik cəmiyyətinə keçid alınması müasir dövrün qlobal çağırışlarına qarşı əsas cavab kimi dəyərləndirilir. Onun reallaşdırılması yönündə ən prioritet məsələ isə hər bir dövlətin insan kapitalını başlıca dəyər kimi qəbul etməsi göstərilmişdir. Bu isə öz növbəsində həm mövcud cəmiyyətin, həm də təhsilin tamamilə yeni, fərqli bir modelini yaratmağı tələb edir. YUNESKO-nun bu mötəbər sənədində birinci fəsil "Qlobal informasiya cəmiyyətindən bilik cəmiyyətinə keçid zərurəti" adlanır. Onların ən mühüm fərqi bilik cəmiyyətinin əsasən insana yönümlü, etik-mənəvi prinsiplərə üzərində bərqərar olması kimi göstərilir.

Məruzədə dünya birliyinin gündəliyinə bu məsələ qoyulmuşdur: "İnformasiya cəmiyyəti azadlıq və mədəniyyətin, məsuliyyətin sintezini təmin etməklə bilik cəmiyyətinə doğru çox mühüm pillə də ola bilər və ya əksinə, ifrat azadlıq anlamı ilə onun gerçəkləşməsinə ən ciddi maneə də sayılır. Buna görə də qarşıda biliklərdən birlikdə, hamının rifahı üçün istifadə olunmasının, əməkdaşlıq və inteqrasiyanın yeni etikasının formalaşdırılması kimi vəzifə durur. Qloballaşmanın bütün istiqamətlərinin, xüsusilə də təhsil və elmin humanistləşdirilməsi həyati vacib məsələdir. Bilik cəmiyyəti informasiya və mənəviyyatın, azadlıq və dəyərlərə hörmətin, məsuliyyət və etikanın ən sıx bağlı olduğu cəmiyyətdir. Etika və informasiya azadlığının qarşılıqlı asılılığı strateji məsələdir. Bu, daha çox məsuliyyətin, deontoloji prinsiplərin (deontologiya - əxlaqi borc, norma və prinsiplər haqda elm) dərk edilməsi və əməl edilməsidir.

Yeni qlobal informasiya mədəniyyətinin formalaşması bilik cəmiyyətinin təməl şərtidir".

Burada sadalanan anlayışların mənası, onların bilavasitə ictimai elmin predmetinə aid olması çox məsələlərə aydınlıq gətirir. Düşündürən məsələlərdən ən mühümü humanitar düşüncənin gerçək reallığın dəyişən ritminə daim hazır olması problemidir. Bu gün sivilizasiyanın inkişafında müşahidə olunan prosesləri təhlil etdikdə paradoksal izahlar ortaya çıxır: dünyanın inkişafı üçün ən çox təhlükə yaradan nədir: informasiyanın çoxluğu, yoxsa ondan istifadə mədəniyyətinin qıtlığı? Bilik cəmiyyətinin formalaşması və insan kapitalının reallaşması üçün informasiya bolluğundan necə istifadə olunmalıdır? Bütün bunları həll edə biləcək potensial isə yenə də icimaiyyətşünaslığa məxsusdur. Ali təhsil üzrə Parisdə keçirilən sonuncu ümumdünya konfransında qeyd edilmişdir: "Bu gün cəmiyyət artıq biliklər üzərində qərarlaşmışdır. Buna görə də ali təhsil, elmi kadrların hazırlanması və tədqiqatların təşkili müasir insanın, dövlətin və bəşəriyyətin davamlı, sosial-mədəni, iqtisadi inkişafının başlıca amilinə çevrilmişdir. Bununla belə dünyada etalon hesab edilən Avropa və ABŞ universitet modelləri bu gün də fasiləsiz yeniləşmək istiqamətində reallığın tələblərinə uyğun olaraq islahatlar aparırlar.

"Dünya hansı cəmiyyət idealına doğru gedir" - sualının cavabı çox aktualdır. Buna görə də Azərbaycanda informasiya cəmiyyətindən biliyə əsaslanan cəmiyyətə döğru inkişafın konsepsiyasının müəyyənləşdirilməsi ictimaiyyətşünaslığımız qarşısında duran birinci dərəcəli məsələdir.

Təhsil sisteminin milli zəmin üzərində ümumbəşəri dəyərlərə əsaslanaraq yenidən qurulmasına dair ümummilli lider Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi dövlət siyasətinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən ardıcıl həyata keçirilməsi, ölkəmizdə "Bilik" gününün təsis edilməsi haqqında Prezidentin imzaladığı fərman yalnız təhsilimizin dünya standartlarına uyğunlaşdırılması baxımından deyil, bütün sahələrdə müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Suveren Azərbaycanın geosiyasi, beynəlxalq sahələrdə əldə etdiyi uğurlar, davamlı yüksəliş dövrünə qədəm qoyması əldə olunan iqtisadi potensiala əsaslanaraq intellektual elmi potensialın inkişaf etdiriməsinə böyük zəmin yaratmışdır. Məhz bu məqsədlə Azərbaycanın dövlət büdcəsinin xərclərində təhsilin inkişafına hər il daha böyük vəsait xərclənir. Ordu quruculuğuna ayrılan xərclərdən sonra təhsil ikinci yerdə qərarlaşır. Bu isə onu göstərir ki, cənab Prezident məsələyə olduqca konseptual yanaşaraq təhsili, o cümlədən savadlı gənc mütəxəssislərin hazırlanması məsələsini ölkənin strateji təhlükəsizliyi baxımından daim diqqət mərkəzində saxlayır. Ölkə başçısının qarşıdakı mərhələ üçün bəyan etdiyi dünya elminə, təhsil sisteminə inteqrasiya, modernləşmə və innovasiya kursunu həyata keçirmək üçün yeni yüksək ixtisaslı, peşəkar kadrlar korpusunun, XXI əsrin gənc elita nəslinin formalaşmasına böyük zərurət mövcuddur. Azərbaycanını milli varlığını, perspektivlərini yeni yüzillikdə məhz indiki tələbə gənclərin potensialı müəyyən edəcəkdir. Buna görə də yeni mərhələdə cəmiyyətin bütün sahələrində təhsilin innovasiyalı inkişaf mühitini və modelini yaratmaq taleyüklü məsələdir.

Biz ictimaiyyətşünaslar bunu istinad nöqtəsi kimi götürərək XXI əsrdə dövlətçilik təfəkkürünə malik milli humanitar kadrların hazırlanmasına, Azərbaycanın bugünkü sosial-mədəni, intellektual inkişaf problemlərinin həllində dövlətə konkret nəticələrlə xidmət edəcək yeni intellektual-mədəni elitanın, beynəlxalq elmin standartlarına uyğun yaradıcı intellekt, dinamik təfəkkür vərdişlərinin formalaşmasına, Azərbaycanda gedən miqyaslı transformasiya proseslərinə təhsil və elmin dəstəyini təmin etmək zərurətindən çıxış etməliyik.

(ardı var)

Rəbiyyət Aslanova

Azərbaycan.- 2009.- 16 dekabr.- S. 3.