Azərbaycan-Yunanıstan biznes forumu

Xəbər verdiyimiz kimi, fevralın 17-də Afinada "İşgüzar əməkdaşlığın imkanları" mövzusunda Azərbaycan-Yunanıstan biznes forumu keçirilmişdir.

Azərbaycan Prezidentinin beynəlxalq aləmdəki nüfuzundan, Azərbaycan-Yunanıstan əməkdaşlığının inkişafından narahatlıqlarını gizlədə bilməyən Afinadakı bir qrup erməni forumun keçirildiyi binanın qarşısında ucuz şou yaratdılar. Lakin 5-10 erməninin bu hərəkəti, təbii ki, küçədən keçən insanların diqqətini cəlb etmədi.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Yunanıstan Prezidenti Karolos Papulyas, bu ölkənin Baş naziri Kostas Karamanlis biznes forumun açılışında iştirak etmişlər.

Azərbaycanda İnvestisiyaların İxracı və Təşviqi Fondunun və Afina Ticarət və Sənaye Palatasının birgə təşkil etdiyi görüşü palatanın prezidenti Konstantinos Mixalos açaraq dedi ki, biznes forumda Yunanıstanın 100-dək, Azərbaycanın isə 20-yə yaxın şirkəti təmsil olunmuşdur. Əminik ki, forum iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin daha da genişlənməsinə xidmət edəcəkdir.

Forumun açılışında dövlət başçıları, Yunanıstanın Baş naziri çıxış etdilər.

Yunanıstan Prezidenti Karolos Papulyasın çıxışı

- Cənab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti!

Cənab Baş nazir!

Xanımlar və cənablar, nazirlər, hörmətli Afina Sənaye və Ticarət Palatasının prezidenti!

Əziz dostlar!

Bu gün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevi, onun xanımını və Azərbaycan nümayəndə heyətini Yunanıstanda salamlamaqdan olduqca məmnunam. Bu səfər uğurlu olmuşdur və səfər çərçivəsində bir çox sazişlər imzalanmışdır. Hesab edirəm ki, bunlar ölkələrimiz arasında münasibətlərin gələcəkdə daha dinamik inkişafına imkan yaradacaqdır. Bildirirəm ki, bu sazişlər iqtisadi, siyasi və mədəni sahədə əməkdaşlığımızı daha da artıracaqdır. Bu gün Azərbaycandan gəlmiş işgüzar dairələrin burada olmasının xüsusi əhəmiyyəti vardır.

Cənab Prezident!

Xanımlar və cənablar!

Bu gün bizim əməkdaşlığımız xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Çünki hazırda bütün dünyada böhran var və ölkələrimizin iqtisadi əməkdaşlıq perspektivləri olduqca böyükdür.

Mən Sizin Yunanıstana səfəriniz çərçivəsində yunan şirkətlərinə edilmiş dəvətdən çox şad oldum. Hesab edirəm ki, Azərbaycanla enerji sektorundakı apardığımız əməkdaşlıq digər sahələrdə də əlaqələrə zəmin yaradacaqdır. Bunun böyük perspektivləri var. Beləliklə, biz çox istəyirik ki, artıq mövcud olan əməkdaşlıq genişlənsin. Yunanıstan tərəfi texnologiyalarla bölüşə və birgə tədbirlər həyata keçirə bilər. Turizmdə və digər sahələrdə bir çox yeniliklər gətirə bilər. Bizim elmi potensialımız və bu sahədə təcrübəmiz var.

Siz məni səfəriniz çərçivəsində Azərbaycana dəvət etdiniz. Bildirmək istəyirəm ki, mən bu dəvəti qəbul etməkdən çox məmnun oldum.

Təşəkkür edirəm.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevın çıxışı

- Hörmətli cənab Prezident, hörmətli cənab Baş nazir, xanımlar və cənablar!

İlk növbədə, Yunanıstana dövlət səfərim zamanı mənə və nümayəndə heyətimə göstərilmiş səmimi qonaqpərvərliyə görə cənab Prezidentə və cənab Baş nazirə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Səfər çox uğurlu olmuşdur. Bu forum səfərimin rəsmi proqramında nəzərdə tutulmuş sonuncu tədbirdir. Əminəm ki, ölkələrimizin işgüzar dairələri arasında görüş Azərbaycan-Yunanıstan ikitərəfli əlaqələrini gücləndirəcəkdir. İnanıram ki, səfərin nəticələri yaxın vaxtlarda hiss olunacaqdır. İmzaladığımız sazişlər və bir çox məsələlər ətrafında apardığımız danışıqlar ölkələrimiz arasında anlaşmanı daha da möhkəmləndirəcək və hüquqi çərçivəni artıq genişləndirmişdir. Əminəm ki, bütün bunlar gələcəkdə bizə ümumi məqsədlərə doğru irəliləməkdə imkan yaradacaqdır.

Yunanıstan ilə Azərbaycan arasında olduqca yüksək səviyyəli siyasi münasibətlər var. Mənim ölkənizə səfərim bu əlaqələri birmənalı şəkildə gücləndirəcəkdir. Biz ölkələrimiz arasında daha sıx iqtisadi əlaqələrin olmasına çalışırıq. Qarşılıqlı ticarət dövriyyəsinin artırılması üçün hələ də çox işlər görməliyik və bu ticarətin strukturu üzərində çalışmalıyıq. Bu sahədə enerji komponenti əsas yer tutur. Təbii ki, bu, müsbət haldır. Lakin əminəm ki, iqtisadiyyatlarımızın qeyri-enerji sektorunda biznes qurmaq, birgə layihələrdə iştirak etmək, qarşılıqlı sərmayə imkanlarını araşdırmaq üçün böyük imkanlar vardır. Zənnimcə, Yunanıstan ilə Azərbaycan arasındakı güclü ikitərəfli əlaqələri nəzərə alaraq, işgüzar dairələr bu fürsətdən istifadə edəcək, birbaşa təmaslar quracaqlar.

Ümidvarıq ki, hazırkı biznes forumunun keçirilməsi nəticəsində yeni müqavilələr yaranacaq, yeni təmaslar və əlaqələr qurulacaqdır. Bütün bunlar isə, öz növbəsində, ikitərəfli əlaqələrimizdə yeni istiqamətlərin müəyyən edilməsinə kömək göstərəcəkdir. Bir sözlə, insanlar arasında təmaslar çox vacibdir. Biz yunan tərəfdaşlarımıza maksimum münasib şəraitin yaradılması üçün əlimizdən gələni edəcəyik.

Müstəqil dövlət kimi Azərbaycan nisbətən gəncdir. Müstəqillik tariximiz 17 ildən bir az artıqdır. Biz öz taleyimizi və atacağımız addımları özümüz həll edirik. Həmin müddət ərzində biz böyük tarixi keçid yolunu keçmişik. Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqilliyini qazananda özəl sektorda ÜDM-in həcmi sıfır faiz idi. Hər şey dövlətə məxsus idi. İndi isə ÜDM-in 85 faizi özəl sektorumuz tərəfindən təmin edilir. Biz çox ciddi iqtisadi islahatlar, olduqca liberal iqtisadi siyasət, açıq qapı siyasəti həyata keçiririk. Bu siyasət birbaşa xarici sərmayələrə təkan verir. Fərəh hissi ilə bildirirəm ki, Azərbaycan adambaşına düşən birbaşa xarici sərmayələrin həcminə görə keçmiş SSRİ ölkələri arasında birinci yeri tutur. Dünyanın müxtəlif yerlərindən olduqca geniş tərəfdaşlar şəbəkəsinə malikik. Təbii ki, sərmayələr təkcə enerji sektoruna yatırılmır, halbuki bu, ən əsas cəlbedici sahə idi. Lakin hazırda Azərbaycanda şaxələndirilmiş iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi ilə qeyri-enerji sektorunda da daha çox imkanlar açılır. İqtisadi islahatların aparılması ölkəmizi möhkəmləndirir. Azərbaycan özünü təmin edən ölkədir. Təbii sərvətlər çoxdur. Lakin biz həmin təbii sərvətləri insan kapitalına çeviririk. Səhiyyədə və humanitar sahələrdə, sosial problemlərin həllində bir çox işlər görülmüşdür.

İqtisadi siyasətimiz Dünya Bankının diqqətini cəlb etmişdir və Azərbaycan həmin bankın "Doing Business-2008" hesabatında dünyanın bir nömrəli islahatçı ölkəsi elan olunmuşdur. Bu qiymət bızım siyasətimizi və məqsədlərimizi açıq şəkildə nümayiş etdirir. Son beş ildə iqtisadiyyatımız dünyada ən böyük sürətlə inkişaf etmiş, həmin dövrdə Azərbaycanın ÜDM-i 2,6 dəfə artmışdır. Sənaye istehsalı da, demək olar ki, eyni səviyyədə artmış, büdcə gəlirləri 12 dəfə çoxalmışdır. Bir çox infrastruktur və sosial proqramlar həyata keçirilmək üzrədir. Coğrafi mövqeyimizdən yararlanaraq, biz nəqliyyat infrastrukturuna çox sərmayə yatırmışıq və nəqliyyat qovşağına çevrilmək üçün bir çox işlər görmüşük. Hazırda Azərbaycan vasitəsilə Avropanı Asiya ilə birləşdirəcək dəmir yolu xətti üzərində çalışırıq. Ümid edirik ki, bir neçə ildən sonra bu yol artıq istismara veriləcəkdir.

Təbii ki, ölkəmizin apardığı enerji siyasəti diqqət mərkəzində olmuşdur, çünki hazırda enerji məsələlərinin əhəmiyyəti, - xüsusən də, Avropa üçün, - get-gedə artır. Biz planlaşdırdığımız məqsədlərə nail olmuşuq. 1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini əldə edəndə keçmiş SSRİ-də ən ağır iqtisadi vəziyyət bizdə idi. Sənaye istehsalı, o cümlədən neft və qaz hasilatı sürətlə azalırdı. Azərbaycan təbii qaz idxal edən ölkəyə çevrilmişdi. Biz hər şeyi sıfırdan başlamalı idik. Sovet İttifaqının çox aqressiv enerji siyasəti nəticəsində ətraf mühitə çox böyük ziyan dəymişdi. Son illər ərzində ölkədə neft hasilatını 5 dəfədən çox artıra bildik. Hazırda hasilatın gündəlik həcmi təxminən 1 milyon bareldir və bu səviyyə ölkə iqtisadiyyatı və daxildə sərmayə yatırımları üçün kifayətdir. Son iki il ərzində biz qaz ixrac edən ölkəyə çevrildik. 2007-ci ilə qədər biz təbii qazı idxal edirdik. Bu nailiyyət nəinki bizim üçün, o cümlədən tərəfdaşlarımız üçün mühümdür.

Bu gün, ixrac əməliyyatlarımız bir neçə ölkəni əhatə edir. Azərbaycan qazı artıq Avropa İttifaqının bazarına daxil olur. Dünən və bu gün apardığımız müzakirələrin mövzularından biri də bu əməkdaşlığın ikitərəfli və çoxtərəfli səviyyədə genişləndirilməsi ilə bağlı idi. Yaxşı imkanlar var. Ümumi əsaslar və maraqlar mövcuddur.

Biz nəqletmə imkanlarımızı mümkün qədər geniş şəkildə şaxələndirməliyik. İndi bizim karbohidrogen ehtiyatlarımızı müxtəlif istiqamətlərdə nəql edən yeddi neft və qaz boru kəmərimiz var. Biz yalnız bir nəql marşrutundan asılı deyilik. Bunun özü böyük nailiyyətdir. İstərdik ki, bizim istehlakçılarımız arasında daha çox ölkə olsun. Bu sahədə Azərbaycan Yunanıstanla artıq yaxşı əməkdaşlıq edir. Əminəm ki, səfərdən sonra görüləcək işlər uzunmüddətli, qarşılıqlı surətdə faydalı və hər iki tərəfin maraqlarına cavab verəcək razılaşmanın əldə olunması ilə nəticələnəcəkdir. Enerji təhlükəsizliyi xarici təchizatdan asılı olan istehlakçılar üçün vacibdir. Enerjidaşıyıcıların nəqli yollarının şaxələndirilməsi isə hasilatçılar və istehlakçılar üçün əhəmiyyətlidir.

İstehlakçılar bir mənbədən asılı olmaq istəmirlər, hasilatçılar isə bir marşrutdan asılı olmaq arzusunda deyillər. Belə olmasa, mövqelərimiz zəifləyə bilər. Burada maraqlar üst-üstə düşür. Biz yalnız ümumi maraqlar əsasında irəliyə doğru gedə bilərik.

Bir daha demək istəyirəm ki, ölkələrimiz arasında çox yüksək səviyyəli münasibətlər vardır. Həmin əlaqələrə müxtəlif komponentlərin əlavə edilməsi məqsədi ilə biz mümkün olan bütün işləri görməliyik. Enerji siyasəti və bu sahədə əməkdaşlıq həmin işlərdən biridir. Mən son iki gün ərzində apardığım müzakirələrdən çox razıyam. Bundan əlavə, biz qeyri-neft sahəsində mümkün olan işləri həyata keçirmək üzərində düşünməliyik. Azərbaycandakı biznes imkanları öyrənilməlidir: hansı baxımdan biz cəlbedici ola bilərik? Qaydalar hansılardır? Vergilər və sərmayə mühiti necədir? Əməkdaşlığın gələcək sahələri hansılardır? Əminəm bütün bunlar biznes forumunda müzakirə olunacaq və Yunanıstan-Azərbaycan birgə iqtisadi komissiyasının ümumi səyləri, aparıcı rolu və əlaqələndirməsi ilə biz bu sahədə yaxşı nəticələr əldə edə bilərik.

Bir sözlə, səfərimin nəticələrini yekunlaşdıraraq, bir daha bildirmək istəyirəm ki, mən bu nəticələrdən çox razıyam. İki gün ərzində mənə göstərilmiş qonaqpərvərliyə görə çox minnətdaram. Hüquqi bazamızı genişləndirdik, ölkələrimiz arasında münasibətlər daha sıx olur. Regional vəziyyət və bizi narahat edən məsələlərlə bağlı fikirlərimizi açıq şəkildə bildirdik. Region ölkələri səylər göstərir. Lakin planlaşdırdığımız bütün işlərə nail olmaq üçün Cənubi Qafqaz regionunda sabitlik olmalıdır. Sabitlik və təhlükəsizlik hər bir inkişaf üçün ən vacib ilkin şərtdir. Ölkədə sabitlik olmayanda nə sərmayələr, nə irəliləyiş, nə də ki, etimad olur. Eyni sözləri regiona da aid etmək olar. Əgər regional təhlükəsizlik yüz faiz təmin olunmursa, onda daha çox risklər və potensial təhlükələr yaranır.

Əfsuslar olsun ki, Azərbaycan mövcud və potensial təhlükələrin olduğu regionda yerləşir. Onlardan biri yaxşı məlum olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsidir. Bildiyiniz kimi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi təxminən 20 ildir davam edir. Bu iyirmi il ərzində torpaqlarımız işğal altındadır. Ermənistanın silahlı qüvvələri ərazimizin iyirmi faizini zəbt edib və azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasəti aparılıbdır. Bunun nəticəsində 1 milyon soydaşımız öz doğma torpaqlarından qovularaq, qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşübdür. Ermənilər Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində hər şeyi dağıdıblar. 2005-ci ildə ATƏT-in faktaraşdırıcı missiyası Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarında yoxlama aparmış, öz hesabatında aydın şəkildə bildirmişdir ki, hər şey - bütün binalar, məktəblər, səhiyyə ocaqları, zavodlar, məscidlər, qəbiristanlıqlar yerlə-yeksan edilibdir. Bunlar Ermənistanın Azərbaycana qarşı etdiyi təcavüzün nəticələridir. Eyni zamanda, bu, beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə pozulmasıdır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının erməni işğalçı qüvvələrinin torpaqlarımızdan dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edən dörd qətnaməsi var. Lakin onlar yerinə yetirilməyibdir. ATƏT, digər beynəlxalq təşkilatlar da işğala son qoymağa çağıran qərarlar qəbul etmişdir. Biz torpaqlarımızın azad olunmasını tələb edirik. Heç bir başqa, qeyri-adi tələbimiz yoxdur. Yəni, beynəlxalq hüququn normaları və prinsiplərinə əməl olunmalı, erməni işğalçı qüvvələri torpaqlarımızdan çıxarılmalı, qaçqın və məcburi köçkünlərimiz öz yurdlarına qayıtmaq imkanına malik olmalıdırlar. Bu, hər bir şəxsin fundamental hüququdur. Ermənistan tərəfindən torpaqlarımızın işğalı nəticəsində etnik təmizləmə siyasətinin aparılması bir milyon azərbaycanlının ən adi insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulması deməkdir. Bunları ona görə deyirəm ki, həmin münaqişə regional təhlükəsizliyə daim təhlükə mənbəyidir. Bu təhlükə bütün planlarımıza mənfi təsir göstərə bilər. Mürəkkəb regional vəziyyətə baxmayaraq, indiyə qədər biz enerji layihələrimizin hamısını həyata keçirə bildik. Lakin gələcəkdə Azərbaycandan və ya digər ölkələrdən başlayan və bizim ərazimizdən keçən uzunmüddətli sabit enerji dəhlizinə nail olmaq üçün bütün regional münaqişələr həll olunmalıdır. Buna aparan yeganə yol beynəlxalq hüquq normalarına hörmətlə yanaşmadır.

Görürəm ki, ölkələrimizin biznes icmaları bir-biri ilə işləməyə hazırdırlar. Burada çoxlu sayda Azərbaycan və yunan şirkətlərinin təmsil olunması bu məramın bariz nümunəsidir. Yunanıstan Prezidenti və Baş nazirinin bir tərəfdən, Azərbaycan Prezidentinin digər tərəfdən bu tədbirdə iştirakı işlərin nə dərəcədə əhəmiyyətli olmasını nümayiş etdirir. Biz enerji, təhlükəsizlik, müxtəlif ikitərəfli məsələlər sahəsində, hətta biznes dairələri arasında təmas olmasa belə, uğurla əməkdaşlıq edə bilərik. Lakin onların təmaslarının olması iqtisadiyyatlarımız və ölkələrimizin gələcəyi üçün vacibdir.

Mən çox səmimi qonaqpərvərliyə görə bizi qəbul edən tərəfə bir daha təşəkkürümü bildirir, Yunanıstana və yunan xalqına uğurlar və rifah arzulayıram.

Çox sağ olun.

Azərbaycan.-2009.-20 fevral.-S.2.