Dəmir təbəssüm
Onun adı gələndə hər
kəsin üzünə istər-istəməz təbəssüm
qonur...
Həyatda və siyasətdə zarafatcıl olduğu qədər də ciddi və tədbirlidir...
O, pul qazanmağa hələ orta məktəbdə oxuyarkən başlayıb...
İndi ölkəsinin təkcə birinci yox, həm də ən varlı şəxsi titulunu daşıyır...
Özünü siyasətin İsa Məsihi adlandırır və Avropanın ən güclü lideri olduğunu iddia edir...
Gənc qalmaq üçün dəfələrlə cərrah bıçağı altına düşüb...
Onun qədər barəsində məhkəmə prosesi olan ikinci hökumət başçısı tapmaq çətindir...
İtaliya xalqının daha çox "Kavaler", siyasi ekspertlərin isə "Dəmir təbəssüm" adlandırdığı bu şəxsin rəsmi adı çox sadədir - Silvio Berluskoni...
Pulsuz tamaşalara saxta bilet satan
şagird
Silvio Berluskoni 1936-cı il sentyabrın 29-da İtaliyanın
Onun növbəti və ilk
daimi iş yeri isə 1957-ci ildə düzəldiyi
"Immobiliare costruzioni" adlı tikinti firması oldu. Tikinti biznesində təcrübə toplayan və
1961-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirən
Berluskoni bir vaxtlar atasının yanında
çalışdığı bankir Karlo Razininin dəstəyilə
Milanda yaşayış mənzillərinin inşasına
başladı. Həmin dövrdə
İtaliyada əsl tikinti bumu yaşanırdı. Bu sahədə daha çox pul qazanmaq istəyən
bankir və gələcək baş nazir "Cantieri Riuniti
Milanesi" adlı firma yaradaraq fəaliyyətlərini bir qədər
də genişləndirdilər. 1963-cü
ildə isə Berluskoni özünün "Edilnord"
adlı şəxsi firmasını yaratdı. Bu firmanın həyata keçirdiyi tikinti işləri
Berluskoniyə artıq dəyəri milyonlarla
ölçülən vəsait qazandırmağa
başladı.
Media imperiyasının ilk kərpici
1970-ci illərdə
tikinti biznesini bir qədər də genişləndirən
Silvio Berluskoni yeni sahədə - telekommunikasiya biznesində də
özünü sınamaq niyyətinə düşdü. Bu istiqamətdə
onun atdığı ilk addım "Telemilano 58" adlı
kabel televiziyasının alınması oldu. Bu kanal Berluskoninin media imperiyasının ilk kərpici
sayılır. Az sonra bu kanal əsasında
Berluskoni "Canale 5" adlanan teleşəbəkə
yaratdı. Bu sahədə də ciddi uğurlar
qazanmağa başlayan Berluskoni 1979-cu ildə kinofilmlərdən
ibarət böyük bir arxiv yaratdı. Həmin filmlərin
nümayişinin digər telekanallarda həyata keçirilməsinə
isə Berluskoni bir şərtlə razılıq verirdi: bu
kanallar Berluskoniyə məxsus olan "Publitalia" şirkətinin
hazırladığı reklamları da yaymalı idi. Bütün bunlar sonda televiziya reklamı sahəsində
Berluskoninin ən böyük maqnatlardan birinə çevrilməsilə
nəticələndi. Tezliklə
Berluskoninin ixtiyarında olan "Canale 5" ümummili
televiziya şəbəkəsi səviyyəsinə yüksəldi.
1981-ci ildə
İtaliyanın Konstitusiya Məhkəməsi ölkədə
televiziya şəbəkəsinin yaradılmasına rəsmən
icazə verdikdən sonra Berluskoni özünə əsas rəqib
gördüyü iki telekanalı - "Italia 1" və
"Rete 4"ü də ələ keçirdi. Beləliklə,
Berluskoni özəl teleyayım bazarında mütləq liderə
çevrildi. Bu isə onun dövlət
televiziyası olan RAİ (Radio Televisione Italiana) ilə daha asan
rəqabət aparmasına imkan verirdi. Əslində
bir çox sahələrdə RAİ Berluskoninin ixtiyarında
olan televiziyalardan geri qalırdı. Məsələn,
televiziya reklamları sahəsində Berluskoni dövlət
telekanalından iki dəfə çox pul qazanırdı.
Özəl televiziya sahəsində
nəzarəti tam ələ alması Berluskoniyə artıq
hakimiyyət düşərgəsindən xeyli dost
qazanmasına səbəb olmuşdu. Belə bir
vaxtda Berluskoni olduqca ciddi bir qalmaqalla üzləşdi.
O, "Propoqanda 2" adlanan gizli mason lojasına üzvlükdə
ittiham olunurdu. Bu lojanın adı neofaşistlərin
törətdiyi bir sıra mütəşəkkil cinayətlərdə
hallanırdı. Bir çox biznesmen
üçün belə ittiham faktiki olaraq karyeranın sonu demək
idi. Lakin onun nüfuzlu dostlarının, o
cümlədən İtaliya Sosialist Partiyasının lideri
Bettino Kraksinin işə qarışması sonda Berluskoninin bu
problemdən yaxa qurtarması ilə nəticələndi.
Hakimiyyətdən
olan və digər nüfuzlu şəxslərlə dostluqlar
isə media maqnatının üzləşdiyi sonrakı
problemləri daha asan şəkildə həll etməsinə
imkan verirdi. 1984-cü ildə inhisarçı siyasətə
görə İtaliyanın üç məhkəmə
instansiyası Berluskoniyə məxsus milli səviyyədə
yayım həyata keçirən üç telekanalın
avadanlıqlarının müsadirə olunması barədə
qərar qəbul etdi. Media biznesi ciddi təhlükə
altına düşən Berluskoninin köməyinə bu dəfə
də artıq baş nazir olan Bettino Kraksi gəldi. Belə ki, uzun səylərdən sonra 1985-ci ilin
fevralında Bettino Kraksi parlament vasitəsilə Berluskoninin
televiziya biznesini leqallaşdıra bildi. Həmin
vaxt parlamentin bununla bağlı çıxardığı qərarı
İtaliya mediası daha çox "Berluskoni dekreti" kimi təqdim
edirdi. Beləliklə, əslində
İtaliyanın televiziya bazarında iki əsas qüvvə
yarandı. Onlardan biri Berluskoninin prezidenti
olduğu "Fininvest" holdinqi, digəri isə RAİ
dövlət televiziyası idi. Onların hər
birinin üç ümummilli kanalı var idi və
ayrılıqda hər biri telebazarın 45 faizinə nəzarət
edirdi.
İtaliya Baş nazirinin
etdiyi köməyə Berluskoni həm də özünə
dividend qazandıran olduqca incə bir gedişlə cavab verdi. Belə ki, 1986-cı ildə
o, "
Berluskoni
biznesini təkcə media və futbolla məhdudlaşdırmadı. Belə ki, o "Standa"
adlanan supermarketlər şəbəkəsi yaratdı,
"SME" qida korporasiyası üzərində nəzarəti
ələ aldı, "Olivetti" adlı kompüter şirkəti
formalaşdırdı, xeyli sayda tikinti şirkətini rəhbəri
olduğu "Fininvest" holdinqinə daxil etdi. 1991-ci ildə isə Berluskoni İtaliyanın 30
aparıcı qəzetinin səhmlərinə nəzarət edən
nəhəng "Mondadori" nəşriyyatını da
öz nəzarəti altına aldı.
"Təmiz əllər"lə siyasətə
Artıq o,
italyanların demək olar ki, həyatlarının
bütün sferalarına biznes vasitəsilə təmas edə
bilən ideal bir imperiya yaratmışdı. Lakin bu
imperiyada Berluskoninin rahat şəkildə
hökmdarlığını davam etdirməsinə 1992-ci ildə
son qoyuldu. Belə ki, həmin il polis
tərəfindən başlanan "Təmiz əllər"
adlı antikorrupsiya əməliyyatları İkinci Dünya
müharibəsindən sonra İtaliyada formalaşan siyasi
sistemin çökməsilə nəticələndi. Ölkənin demək olar ki, bütün
aparıcı partiyalarının öndə gedən siyasi
fiqurları, bir neçə keçmiş Prezident və
Baş nazirin korrupsioner olduğu müəyyən
edilmişdi.
Berluskoninin
qoruyucu mələyi sayılan İtaliya siyasətinin
patriarxı Bettino Kraksi də mafiya ilə əlaqədə
ittiham olunduğundan ölkədən qaçdı. Bu isə
artıq hakimiyyətdən müqavimət görmədiyi
üçün polisin Berluskoninin və onun rəhbərlik
etdiyi "Fininvest" holdinqinin işilə də yaxından
maraqlanması ilə nəticələndi. Belə bir vaxtda Berluskoni yenidən öz qərarı
ilə hamını təəccübləndirə bildi.
Öz biznes imperiyasını xilas etmək və
ölkənin siyasi sisteminin çökməsi nəticəsində
yaranan hakimiyyət boşluğunu doldurmaq üçün
siyasətə atılacağını bildirdi. Bu məqsədlə o, siyasi partiya yaratdı. 1994-cü ilin 26 yanvarında yaradılan bu
partiyanı Berluskoni İtaliya futbol azarkeşlərinin ən
sevimli şüarı ilə "Forza Italia" ("İrəli
İtaliya") adlandırdı. Partiyanın önəm
verdiyi əsas dəyərləri Berluskoni belə ifadə
etdi: azadlıq, şəxsiyyət, ailə, sahibkarlıq,
İtaliya və katolik ənənəsi, zəiflərə
şəfqət.
Tabeliyində olan informasiya
resurslarından istifadə edərək Berluskoni
özünü xalqın içindən çıxan adam kimi dəyərləndirir və həyatda
hər şeyə öz zəhməti bahasına
çatdığını, köhnə
korrupsiyalaşmış siyasi rejimlə heç bir əlaqəyə
malik olmadığını bildirirdi. Yaranmasından cəmi
iki ay keçsə də, "Forza Italia"nın
rəhbərlik etdiyi sağmərkəzçi qüvvələr
koalisiyası parlament seçkilərində qalib gəldi. Bu nailiyyətdə həmin vaxt "
Parlament
seçkilərində rəhbəri olduğu partiyanın
qalib gəlməsi son nəticədə Berluskoninin
İtaliyanın yeni Baş naziri seçilməsilə nəticələndi. Ancaq onun
yaratdığı koalisiya hökumətinin ömrü
qısa oldu. Yeni Baş nazirin rəqibləri
onu vergidən yayınmaqda, korrupsiyada ittiham edirdi. Bu ittihamları rədd edən Berluskoni 1995-ci ildə
dəfələrlə məhkəmədə
özünü müdafiə etməli oldu. Hətta gəlirini gizlətdiyinə, vergi müfəttişlərinə
rüşvət verdiyinə, dostu Bettino Kraksinin seçkiqabağı
kampaniyasını qanunsuz maliyyələşdirdiynə
görə, üç dəfə barəsində həbs cəzası
çıxarıldı. Ancaq hər dəfə
apellyasiya şikayəti verən Berluskoninin vəkilləri
media maqnatının həbsə düşməsinə imkan
vermədi. Bütün bunlara görə
Baş nazir postunu təhvil verən Berluskoni siyasi arenadan getməyəcəyini
və partiyasından Avropa Parlamentinə deputat seçilmək
niyyətində olduğunu bildirdi.
Xalqla müqavilə
1996-cı ildə
keçirilən seçkilərdə Berluskoni özü
parlamentə seçilsə də, onunla birgə olan siyasi
qüvvələr Romano Prodinin rəhbərlik etdiyi sol mərkəzçi
qüvvələrə məğlub oldular. Romano Prodinin Baş nazir
olmasından sonra Berluskoni partiyasında yeni təşkilati
işlərə start verdi. Aparıcı
siyasi təşkilatlardan biri olan "Şimal
liqa"sının lideri Umberto Bossi ilə əlaqələrini
yenidən bərpa edərək birgə ittifaq yaratdı.
Sağ mərkəzçilərin
"Azadlıq Evi" adlanan yeni blokuna sonradan "Milli
Alyansı", Xristian Demokratlar İttifaqını da cəlb
etmək mümkün oldu.
Berluskoninin rəhbərliyi
ilə güclənən sağmərkəzçi qüvvələr
növbəti parlament seçkilərinə ciddi
hazırlıq görməyə başladılar. Berluskoninin
tabeliyində olan media vasitələri isə mütəmadi
olaraq onu təbliğ edir, italiyalı seçicilərin
şüuruna sabiq baş nazirin portretini daha möhkəm həkk
edirdilər. Bu ərəfədə bir vaxtlar Çili
diktatoru Pinoçet üzərində məhkəmə
keçirməyə çalışan məşhur
ispaniyalı hakim Baltasar Qarson Avropa Parlamentinə müraciət
edərək İspaniya qanunvericiliyini pozmaqda və korrupsiyada
ittiham etdiyi Berluskonini deputat mandatından məhrum etməyə
çağırır, onun həbsinə nail olmaq istədiyini
açıq bəyan edirdi. Bunun
üçün isə hakimin əlində güclü
arqumentləri var idi. Belə ki, Berluskoni
formal olan bir şirkət vasitəsilə İspaniyanın
"Telecinco" adlı telekanalının 80 faiz səhminə
nəzarət edirdi. Halbuki İspaniya qanunvericiliyinə
görə, xarici vətəndaşlar yerli telekanallarda 25 faizdən
artıq səhmə malik ola bilməzdilər.
Avropa Parlamentində isə
ispaniyalı hakimin istəyinin yerinə yetirilməsinə tərəfdar
olan deputatların sayı az deyildi.
Bioqraflar bildirir ki, Baltasar Qarsonun ittihamlarından yaxa qurtarmaq
üçün Berluskoni yalnız dövlət və
hökumət başçılarına verilən
toxunulmazlıq immunitetini qazanmağa can atırdı. Ancaq, əlbəttə ki, siyasətdə də yenidən
özünü təsdiqləmək Berluskoninin əsas məqsədini
təşkil edirdi. Bu mənada İtaliyada
keçiriləcək növbəti parlament seçkilərində
qalib gəlmək Berluskoni üçün vacib əhəmiyyət
kəsb edirdi. 2001-ci ildə keçirilən
yeni parlament seçkiləri ərəfəsində
Berluskoninin ixtiyarında olan İtaliya televiziya kanalları və
digər media orqanları gün ərzində onu reklam edir,
seçkiqabağı kampaniyasının əsas vasitəsinə
çevrilirdi. Seçki təşviqatına 20 milyon
dollar vəsait xərcləyən Berluskoni 12 milyon nüsxədən
ibarət "İtaliya tarixi" adlı tərcümeyi
halını dərc etdirdi, onların hamısı pulsuz olaraq
italiyalı seçicilərə paylandı. Berluskoni
bildirirdi ki, o, İtaliyanın üzləşdiyi problemləri
həll edə biləcək yeganə şəxsdir.
Özünü Avropanın və dünyanın ən
yaxşı lideri kimi görən Berluskoni qeyd edirdi: "Həyatımdan,
professional vərdişlərimdən və biznesdəki nailiyyətlərimdən
çıxış edərək mənə bərabər
şəxsin olmadığını deyə bilərəm".
Vergiləri və
bürokratik aparatı ixtisar edəcəyini, səhiyyə, təhsil,
məhkəmə sistemində islahatlar aparacağını
bildirən Berluskoni seçicilərinə "müqavilə"
bağlamağı təklif edirdi. Belə ki həmin
"müqaviləyə" görə vədlərini yerinə
yetirməyəcəyi təqdirdə könüllü şəkildə
istefaya getməli idi. Bütün bunlar
parlament seçkilərində rəhbərlik etdiyi
koalisiyanın qalib gəlməsi və Berluskoninin yenidən
İtaliyanın Baş naziri postunu tutması ilə nəticələndi.
Baş nazir
seçildikdən sonra o, verdiyi vədlərin böyük əksəriyyətini
həqiqətən də yerinə yetirdi. Dövlət quruluşunda
da islahatlar aparan Berluskoni parlamentdə biznes dairələrinin
maraqlarına cavab verən bir sıra qanun layihələrinin qəbuluna
nail oldu. Bu qanunlara əsasən vergidən
yayınmağa görə verilən cəzanın müddəti
azaldılır, məhkəmənin müttəhimin xaricdəki
bank hesabları barədə məlumat almasına qadağa
qoyulur, müttəhimin istədyi təqdirdə işinin
başqa məhkəməyə göndərilməsini tələb
etməsinə və digər bu qəbildən olan məsələlərə
imkan verilirdi. Ancaq səhiyyə, təhsil,
məşğuliyyət, məhkəmə sahəsində
Berluskoninin apardığı islahatlar ciddi uğurlarla
müşayiət olunmadı. Bu da öz
növbəsində 2002-ci və 2003-cü illərdə
İtaliyada ümummilli tətillərin keçirilməsilə
nəticələndi. Bu tətilləri Berluskoni siyasi rəqiblərinin
fəaliyyətilə əlaqələndirirdi: "Çoxlu
tətillər siyasi xarakter daşıyır və solçu
həmkarlar ittifaqları tərəfindən təşkil
edilib". O da maraqlı faktdır ki, ölkəni iqtisadi
çətinliyə görə tətillər
bürüdüyü bir vaxtda, Berluskoni 2002-ci ildən etibarən
İtaliyanın ən varlı şəxsi titulunu
daşıyır. Hətta "Forbes"
jurnalı onun varidatının artıq 12 milyard dolları
keçdiyini bildirirdi.
Mussoliniyə açıq rəğbət
Baş nazir
olmasına baxmayaraq, bu dövrdə Berluskoni yenidən məhkəmələrdə
ifadə vermək məcburiyyətində qalırdı. 2003-cü ildə
bir neçə dəfə məhkəməyə dəvət
olunan Baş nazir əvvəlki ittihamlarla, əsasən də
1980-ci illərdə rüşvət verməyə görə
mühakimə olunurdu. Lakin hər dəfə
məhkəmə çəkişmələrindən vəkilləri
sayəsində Berluskoni qalib ayrılırdı. Barəsində
gedən məhkəmə çəkişmələri və
ölkədə yaranan çətin sosial iqtisadi duruma rəğmən,
Berluskoni ən azı 15 il hakimiyyətdə
qalmaq niyyətində olduğunu bildirirdi. Lakin
onun hakimiyyətdə dediyi müddətdə qalmasını əngəlləyən
əsas maneə İtaliyada 2004-2005-ci illərdə iqtisadi
problemlərin daha da dərinləşməsi oldu. Elə bu da Berluskoninin sədrlik etdiyi partiyanın
aparıcı rol oynadığı "Azadlıq Evi"
koalisiyasının regional seçkilərdə ciddi məğlubiyyətlə
üzləşməsinə səbəb oldu. Məğlubiyyətin əsas səbəblərindən
biri iqtisadi problemlər idisə, digər amil İtaliyanın
İraq məsələsində ABŞ-ı dəstəkləməsinə
və buraya sülhməramlı kontingent göndərməsinə
sadə vətəndaşların etiraz etməsi oldu.
2006-cı ilin
aprelində parlament seçkiləri kampaniyasında ölkədəki
iqtisadi problemlərə görə Romano Prodinin rəhbərlik
etdiyi solmərkəzçilər Berluskonini və tərəfdarlarını
daha sərt tənqid atəşinə tutmağa
başladılar. Ümumiyyətlə, parlament seçkilərində
əsas rəqabət daha çox Berluskoni və Prodinin rəhbərlik
etdiyi qüvvələr arasında özünü göstərirdi.
Apardığı təbliğat
kampaniyasında rəqibini üstələməsinə rəğmən,
Berluskoni və tərəfdarları cüzi fərqlə məğlub
oldular. Prodinin rəhbərlik etdiyi qüvvələr 0,1 faiz səs çoxluğu ilə (təxminən
25 min səs) qalib gəldilər.
Tədqiqatçılara
görə Berluskoninin məğlubiyyətində rol oynayan əsas
faktorlardan biri də seçki ərəfəsində məşhur
diktator Benito Mussoliniyə dərin ehtiram bəslədiyini
açıqlaması oldu. Əslində buna qədər
də o, dəfələrlə Mussolinini böyük dövlət
xadimi hesab etdiyini bildirmişdi. Hətta
qeyd edirdi ki, Mussolini rejimi bir nəfəri olsun belə qətlə
yetirməyib, sadəcə, müxalifətçiləri
"istirahətə" göndərib. Seçkilərə
bir neçə gün qalmış isə vətəndaşlara
müraciətində qalib gələcəyi təqdirdə
İtaliya diktatorunun nəvəsi Alessandra Mussolinini Baş
nazirin müavini təyin edəcəyini açıqlaması
onun nüfuzuna müəyyən xələl gətirdi.
İtalyanların bir çoxu Alessandra Mussolinini faşist
saydığından müavin seçiminə görə
Berluskoniyə səs verməkdən imtina edənlərin
sayı az olmadı və beləliklə də
o, məğlubiyyətə uğradı.
İlk əvvəl
məğlubiyyətlə barışmayan Berluskoni
bütün seçki bülletenlərinin yenidən
yoxlanması və sayılmasını tələb etdi. Lakin
Konstitusiya Məhkəməsinin seçkilərin nəticələrini
təsdiqləməsi sonda Berluskoninin istefa ərizəsini
İtaliya Prezidenti Karlo Çampiyə təqdim etməsilə
nəticələndi. Baş nazir postunu təhvil verərkən
isə o qeyd edirdi: "Bizi İtaliyada daim ən yaxşı
hökumət kimi xatırlayacaqlar".
"İrəli İtaliya"dan "Xalq
Azadlığı"na keçid
Baş nazir
postunu tərk etdikdən sonra Berluskoni barəsində məhkəmə
təqibləri daha da gücləndi. 2006-cı ildə
ölkə prokurorluğu Berluskoninin vergidən
yayınması barədə məhkəməyə əlavə
sübutlar təqdim etdi. Ancaq bu dəfə
də vəkilləri Berluskonini həbsxana həyatından
xilas edə bildi. Bundan sonra Berluskoni yenidən
əsas diqqətini siyasətə yönəltdi və rəhbərliyi
altında sağmərkəzçi qüvvələrin yenidən
hakimiyyəti idarə etməyə hazır olduğunu bildirdi.
Bununla yanaşı o, Prodi hökumətini
vəzifəsinin öhdəsindən gələ bilməməkdə,
əhalinin durumunu daha da ağırlaşdırmaqda ittiham
edirdi. Bu dövrlərdə Prodinin rəhbərlik
etdiyi koalisiya üzvləri arasında ziddiyyət, nəhayət,
2008-ci ilin əvvəllərində hökumətin
parçalanmasına gətirib çıxardı ki, bu da
növbədənkənar seçkiləri qaçılmaz
edirdi.
Növbədənkənar
parlament seçkilərinə ciddi hazırlaşan Berluskoni bu
dəfə də hamını heyrətə salan bir addım
atdı. Belə ki, seçkilərə qədər yeni
partiya yaradacağını və bu partiya ilə öz bəxtini
sınayacağını bildirdi. Əslində
Berluskoni hələ 2007-ci ilin noyabrından sağmərkəzçi
qüvvələri özündə birləşdirən bir
partiyanın yaradılması niyyətinə
düşmüşdü. Növbədənkənar
parlament seçkiləri isə bunun üçün
münbit şərait yaradırdı. İlk
əvvəl "İrəli İtaliya" Partiyasının
sağmərkəzçi müttəfiqləri, xüsusən
də "Milli Alyans"ın lideri Canfranko Fini Berluskoninin bu
ideyasını sərt tənqid atəşinə tutmağa
başladı. Lakin seçki ərəfəsində
Berluskoni Finini özünün siyasi varisi kimi
gördüyünü açıqlamasından sonra o, tənqidlərə
son qoydu.
2008-ci ilin
fevralında hər iki lider "Xalq Azadlığı"
adlı yeni partiyadan vahid siyahı ilə seçkilərə
qatılmaq barədə razılıq əldə etdilər. Sol mərkəzçi
qüvvələrə isə bu dəfə Prodi
yox, Demokrat Partiyasının lideri Valter Veltroni rəhbərlik
edirdi. Ötən ilin aprelində keçirilən
seçkilərdə Berluskoninin rəhbərlik etdiyi koalisiya
qüvvələri parlamentin hər iki palatasında yerlərin
əksəriyyətini tuta bildilər. Bu,
yenidən Berluskonini Baş nazir kürsüsünə
qaytardı. 2008-ci ilin iyununda isə
İtaliya parlamenti Berluskoninin toxunulmazlığına təminat
verən qərar qəbul etdi. Bu,
Berluskoninin məhkəmələrdən xilas olmasında
mühüm rol oynadı.
Ailəcanlı kavaler
İtaliyalıların
daha çox "Kavaler" deyə
çağırmağı xoşladıqları Berluskoni bu
gün ölkəsində həqiqətən də xalq
içindən çıxmış şəxs
sayılır.
Qeyri-adi şəxs kimi də qəbul edilən
Berluskoni xarici görkəminə çox ciddi fikir verir.
Daim ciddi pəhriz saxlayan Baş nazir gənc
qalmaq üçün keçirdiyi plastik əməliyyatların
sayına görə pop musiqisinin kralı sayılan Maykl
Ceksondan geri qalmır. Biznes və siyasətdə
bəxti gətirən Berluskoni bəstəkar kimi də
özünü sınayıb. Hələ
2003-cü ildə sırf onun bəstələrindən ibarət
disk buraxılıb.
Qlobal maliyyə
böhranının başlanmasından sonra isə Berluskoni
ölkəsinin bundan bir avro belə ziyana düşməyəcəyini
açıqlayıb. Ancaq təkcə onun özü böhran nəticəsində
1,5 milyard dollardan artıq vəsait itirib. Berluskoninin şəxsi həyatı da özü qədər
zəngin sayıla bilər. Onun ilk rəsmi
nikahı 1965-ci ildə Karla Elvira Dellolo ilə baş tutub.
Bu evlilikdən cütlüyün üç
övladı - qızları Mariya, Elvira və oğulları
Pyersilvio dünyaya gəlib. 1980-ci ildə
isə Berluskoninin aktrisa Veronika Lario ilə eşq məcaraları
başlanıb. Nəhayət, 1985-ci ildə
ilk həyat yoldaşı ilə ayrılan Berluskoni Veronika ilə
rəsmi nikah əlaqəsinə girib. Bu
evlilikdən cütlüyün iki qızı - Barbara və
Elyenora, oğulları Luici dünyaya gəlib.
Lakin bu evlilik də
problemlərsiz ötüşmür. 1994-cü ildən
Berluskoni və Veronika bir yerdə yaşamır. Mediaya
müsahibələrində Veronika dəfələrlə
etiraf edib ki, ərini nadir hallarda görür: "Bundan
başqa səhər, günorta, axşam yeməklərində
o, həmişə telefonla danışır. Hətta
Yeni ildə və doğum günlərində də işi
ancaq telefon zənglərinə cavab verməkdən ibarətdir".
Hazırda Berluskoninin birinci həyat yoldaşından
olan övladları ailə biznesinin idarə edilməsində
atalarının ən yaxın köməkçiləridir.
Hazırcavab qalmaqal ustası
Hərəkətləri
və yumor hissi də Berluskonini italiyalıların sevimli qəhrəmanına
çevirib. Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin
xarici işlər nazirlərinin görüşündə rəsmi
şəkil çəkilişi zamanı onun ispaniyalı
nazir Xosep Pikin arxasında dayanaraq əllərini buynuz şəklində
tutması hələ də yaddaşlardan silinməyib. Nazirlər bundan narazılıq ifadə etsələr
də, Berluskoni olduqca rəsmi əhval-ruhiyyəni
dağıtmaq üçün belə etdyini bildirmişdi.
Özü haqqında da
Berluskoninin çox maraqlı fikirləri var. Məsələn,
qeyd edir ki, siyasətin İsa Məsihidir: "Siyasətdə
mən Məsihəm. Həm də dinc qurbanam,
başqaları üçün hər şey edirəm, sonda
özümü onlara qurban verirəm".
Vergilərlə bağlı
isə Berluskoninin işlətdiyi bir ifadə hələ də
dillər əzbəridir: "İtaliyalılar vergiləri
ödəməməkdə düz edirlər, çünki
onlar həddən artıq çoxdur". İctimai
görüşlərdə və çıxışlarda da
Berluskoni daim özünü qətiyyətli aparması və
özünəəminliyi ilə yaxşı tanınır.
Əgər xaricdən olan qonaqlarla görüşdə hər
hansı ölkə və ya şəhərin adını səhv
dediyi məlum olursa, bir an fikirləşmədən
belə, bunun günahını tərcüməçinin
üzərinə yıxır.
Sol düşərgənin təmsilçiləri
onu tənqid edəndə özü barəsində belə
bir lətifə danışmağı xoşlayır:
"Bir dəfə Prodi qayıqla göldə
üzürdü. Qəfildən əsən
külək onun papağını suya atdı. Qayıqda olan Berluskoni isə fikirləşmədən
suya baş vuraraq dalğaların qoynundan Prodinin
papağını götürüb sahibinə qaytardı.
Ertəsi gün sol düşərgənin qəzetlərinin
manşet yazısının başlığı belə
oldu: "Berluskoni üzməyi də bacarmır".
Onun siyasi
atmacaları bəzən ciddi qalmaqallara gətirib
çıxarır. Məsələn, 2003-cü ilin iyulunda
İtaliya Avropa İttifaqının Nazirlər
Şurasının rəhbərliyini qəbul edəndə
Avropa Parlamentinin Almaniyadan olan üzvü Martin Şults
Berluskoni hökumətinin daxili siyasətini kəskin tənqid
etməyə başladı. Berluskoninin ona cavabı isə
iştirakçıları şoka saldı: "Cənab
Şults, mən İtaliyadan olan bir kinoprodüsserlə
tanışam, o, nasist düşərgələri barəsində
film çəkir. Mən ona təklif edəcəyəm ki,
düşərgədə nəzarətçi rolunu sizə
versin. Siz bu rola ideal şəkildə
yaraşırsınız".
Ötən il
Berluskoni Barak Obamanın ABŞ Prezidenti seçilməsini məmnunluqla
qarşılayaraq özünəməxsus şəkildə
zarafat edib. İtaliyanın Baş naziri
ABŞ-ın yeni seçilmiş Prezidentinin dərisinin rəngini
gülüş hədəfinə çevirməyə
çalışıb. Berluskoni Rusiya Prezidenti Dmitri
Medvedevlə görüşü zamanı Rusiya və ABŞ
arasında normal münasibətləri bərpa etməyə
çalışacağına söz verib: "Hər iki
ölkədə hakimiyyətə yeni nəsil gəlib. Mən Medvedevin Obama ilə yaxşı münasibətlər
qurmasında problem görmürəm. Obama
da gözəl, cavandır və gün altında yaxşı
qaralıb". Lakin onun bu zarafatı
İtaliya müxalifətinin etirazına səbəb olub.
Demokrat Partiyasının lideri Valter Veltroni
Baş naziri Obamadan təcili şəkildə üzr istəməyə
çağırıb. Obamanın
Avropadakı həmfikri sayılan Veltroninin fikrincə,
Berluskoninin "axmaq" zarafatı İtaliyanın beynəlxalq
arenada imicinə ciddi zərbə vurub. Ancaq
bu zarafatı hazırcavablıq kimi dəyərləndirən
Berluskoni Obamadan üzr istəməkdən imtina edib.
Azərbaycanın ən böyük ticarət partnyoru
İtaliyanı
Azərbaycana bağlayan əsas məqam isə bu ölkənin
xarici ticarətdə ən böyük partnyorumuz
olmasıdır. Ancaq iki ölkə arasında digər
sferalarda da rəsmi əlaqələr sürətlə
inkişaf edir. Hələ 2005-ci ilin 24-26
fevral tarixlərində İtaliyaya rəsmi səfəri
zamanı Prezident İlham Əliyev Silvio Berluskoni ilə
görüşüb. Görüşdə
ikitərəfli münasibətlərin inkişafı
müzakirə edilib, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi ətrafında yaranan vəziyyətə
toxunulub. Bu səfər çərçivəsində
İtaliya-Azərbaycan Birgə Bəyannaməsi qəbul
edilib, 8 sənəd imzalanıb.
Ötən il
noyabrın 25-də Prezident İlham Əliyev İtaliyaya rəsmi
səfəri zamanı da bu ölkənin Nazirlər
Şurasının Sədri Silvio Berluskoni ilə
görüşüb. Görüşdə iki
ölkə arasında əlaqələrin yüksələn
xətlə inkişaf etdiyi bildirilib. Silvio
Berluskoni Prezident İlham Əliyevi yenidən dövlət
başçısı seçilməsi münasibətilə
təbrik edib, onun İtaliyaya rəsmi səfərinin əhəmiyyətini
xüsusi vurğulayıb. Söhbət
zamanı qeyd olunub ki, iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi,
humanitar və digər sahələrdə əlaqələr
genişlənəcək, qarşılıqlı münasibətlər
daha da möhkəmlənəcək. Görüşdə
ikitərəfli, regional və beynəlxalq məsələlər
barədə geniş fikir mübadiləsi aparılıb.
Artıq 73
yaşı olmasına baxmayaraq, Berluskoni siyasətdə
özünü hələ çox cavan sayır. Elə bu səbəbdən
hələ uzun müddət hökumət
başçısı olaraq qalmaq niyyətində olduğunu
bəyan edir. Elə İtaliya xalqı da
daim şən əhval-ruhiyyədə olan kavalerindən
ayrılmaq istəmir.
Rasim Bayramov
Azərbaycan.-2009.-15
mart.-S.4-7.