"Torpaq onu sevəni sevindirir"

Son dövrlər ölkədə aqrar sahə üzrə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin uğurla həyata keçirilməsi bu sahənin inkişafında mühüm rol oynayır. Dövlət qayğısı sayəsində Qəbələ rayonu da kənd təsərrüfatı sahəsində müəyyən irəliləyişlərə nail olur. RİH başçısının aqrar məsələlər üzrə müavini Rahib Əhmədovla bu barədə söhbət etdik.

- Prezidentin "Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqında" 23 yanvar 2007-ci il tarixli sərəncamından irəli gələn vəzifələrin icrası ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Sərəncam kəndli sahibkarlar tərəfindən böyük ruh yüksəkliyi və minnətdarlıqla qarşılanmışdır. Rayon komissiyası tərəfindən sərəncamın icrası ilə əlaqədar 2008-ci ilin sonunda torpaq mülkiyyətçilərinə dövlət büdcəsi hesabına 842823 manat yardım hesablanmış və həmin vəsait bu ilin I rübündə plastik kartlar vasitəsilə sahiblərinə çatdırılmışdır.

Taxılçılıqda son illər xeyli irəliləyiş nəzərə çarpır. Bunu əkin sahələrinin ilbəil çoxalması sübut edir. Əgər 2005-ci ildə 18100 hektarda taxıl əkilmişdirsə, 2009-cu ilin məhsulu üçün 26206 hektar sahədə səpin aparılmışdır. Bu artım indiyədək əsasən əkin dövriyyəsindən kənarda qalmış torpaqların dövriyyəyə cəlb edilməsi hesabına olmuşdur. Bundan əlavə, cari ilin məhsulu üçün 190 hektarda kartof, 24 hektarda tərəvəz, 50 hektarda birillik və çoxillik otlar əkilmişdir. Yazlıq bitkilərin əkini davam edir.

- Qəbələnin təbii potensialını şərtləndirən amillərdən biri də meşə təsərrüfatıdır. Meşə əkinləri və bərpası işlərinin gedişi nə yerdədir?

- Təkcə bu ilin 3 ayı ərzində Qəbələ Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsi tərəfindən Dövlət Meşə Fondu torpaqlarında 80 hektar meşə əkini aparılmışdır ki, bunun da 24 hektarını palıd, 56 hektarını qiymətli meşə cinsləri olan qoz, şabalıd, göyrüş, ağcaqayın və s. təşkil edir. Eyni zamanda meşələrin mühafizəsi işlərinə də ciddi fikir verilir. Çünki hələ də qanunsuz meşə qırılması halları mövcuddur və bu sahədə işlərin gücləndirilməsinə ciddi ehtiyac var.

Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, Qəbələ Rayon Dayaq Məntəqəsi 50 hektar ərazini əhatə edir. Onun 39 hektarını bağ, 11 hektarını əkin sahələri təşkil edir. Bundan əlavə, məntəqədə 6 kənd təsərrüfatı texnikası mövcuddur. Tinglik təsərrüfatı kimi fəaliyyət göstərməli olan məntəqənin fəaliyyəti zəifdir. Dövlətin tingçilik təsərrüfatları üçün əlavə güzəştlər verdiyi şəraitdə belə məntəqə bu güzəştlərdən istifadə etmir. Müəssisədə işlərin canlandırılması üçün zəruri tədbirlərə ehtiyac var.

- Məhsul istehsalçılarının mineral gübrələrlə və texnika ilə təchizatı necədir?

- Qənaətbəxşdir. Bu sahədə "Aqrolizinq" ASC-nin Qəbələ rayon filialı mühüm rol oynayır. Hazırda filialın anbarında 283 ton fosfor və 300 ton azot gübrəsi var. Onlar güzəştli qiymətlərlə məhsul istehsalçılarına satılacaq. Filialda, həmçinin, 28 adda 57 kənd təsərrüfatı texnikası saxlanılır. Ümumiyyətlə, texnika ilə təminatda problem yoxdur. Hazırda rayon üzrə kənd təsərrüfatı işlərini tam təmin edəcək səviyyədə texnika var.

- Yəqin ki, heyvandarlığın inkişafı da diqqətdən kənarda qalmır...

- Doğrudur. Rayonumuzda heyvandarlıq sahəsində əhəmiyyətli dirçəliş hiss edilir. Hazırda rayon üzrə qaramalın sayı artaraq 51674, davarın 216110, quşların sayı isə 314830 başa çatmışdır. Keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə heyvandarlıq məhsulları istehsalı da xeyli artmışdır. Belə ki, ət istehsalı 992, süd istehsalı 5020 ton olmuşdur. Digər heyvandarlıq məhsulları istehsalı da çoxalmışdır. Onu da deyim ki, hazırda rayonda heyvandarlıq üzrə 3 özəl damazlıq təsərrüfatı fəaliyyət göstərir. Həmin təsərrüfatlar rayonda mal-qaranın cins tərkibinin yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Mal-qaranın damazlıq keyfiyyətlərinin yaxşılaşdırılması üçün isə rayonda 6 süni mayalama məntəqəsi fəaliyyətdədir və əlavə 3 məntəqənin yaradılması nəzərdə tutulur.

- Kəndli-fermer təsərrüfatlarının toxumla təminatı nə yerdədir?

- Dövlət Toxum Müfəttişliyi və 4 toxumçuluq təsərrüfatı kəndli-fermer təsərrüfatlarını toxumla təmin edir. Məsələn, il ərzində ayrı-ayrı torpaq mülkiyyətçilərinə "Həsrət" kəndli-fermer təsərrüfatı 480, "Səbuhi" kəndli-fermer təsərrüfatı isə 120 ton ikinci reproduksiyalı toxum satmışdır. İl ərzində "Həsrət" kəndli-fermer təsərrüfatı 2 yeni toxumsəpən aqreqat almışdır. Söz düşmüşkən, Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 25 iyun tarixli qərarının icrası ilə əlaqədar dövlət büdcəsi hesabına "Həsrət" toxumçuluq təsərrüfatına 33600, "Səbuhi" toxumçuluq təsərrüfatına isə 7936 manat subsidiya ödənilmişdir.

Bir sözlə, dövlət tərəfindən hər cür şərait yaradılır. Sadəcə, çalışmaq lazımdır.

Unutmamalıyıq ki, torpaq onu sevəni sevindirir.

Telman NƏZƏRLİ

Azərbaycan.- 2009.- 23 may.- S. 5.