2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsi təsdiq edildi

Noyabrın 25-də Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin növbəti iclası keçirildi. İclası açan Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədov bildirdi ki, "Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsi və büdcə zərfinə daxil olan digər məsələlər bir neçə gün ərzində parlamentdə geniş müzakirə olunmuşdur. Müzakirələr zamanı çıxış edən deputatlar, hökumət üzvləri ölkəmizin son dövrlərdə qazandığı nailiyyətlər haqqında əsaslandırılmış statistik məlumatlar da verdilər. Bəzi makroiqtisadi göstəricilərə bir daha nəzər salan spiker dedi ki, 2003-2008-ci illərdə Azərbaycanda ümumi daxili məhsul 7,2 milyard manatdan 30,4 milyard manata çatmış, artım 4,2 dəfə olmuşdur. Adambaşına düşən ÜDM-in miqdarı isə 2003-cü ildə 888 manatdan 2008-ci ildə 3554 manata çatmışdır. Bu illər ərzində dövlət büdcəsi 10 dəfədən çox artmış, yoxsulluğun səviyyəsi 49 faizdən 16 faizə düşmüş, ölkədə 730 mindən artıq yeni iş yeri açılmışdır. Bütün bunlar Azərbaycan Respubliksının Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi iqtisadi inkişaf strategiyasının bəhrələridir.

İclasda hökumət üzvləri ötən müzakirələrdən sonra 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsinə və büdcə zərfinə daxil olan digər məsələlərə edilən dəyişikliklər barədə məlumat verdilər. Azərbaycan Respublikasının maliyyə naziri Samir Şərifov bildirdi ki, Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət və icmal büdcə layihələrinin Milli Məclisin plenar iclaslarında müzakirəsi zamanı 56 deputat çıxış etmişdir. Deputatlar çıxışlarında qanunvericilik bazasının və büdcə prosesinin təkmilləşdirilməsi, vəsaitlərin istifadəsində dövlət və ictimai nəzarətin, əhalinin maddi rifah halının yüksəlməsi, ölkənin müdafiə, elm, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, idman və aqrar sahələrdə potensialından daha da səmərəli istifadə edilməsi, qeyri-neft sektorunun inkişafının təşviqi və ölkə regionlarının inkişafı kimi mühüm dövlət tədbirlərinin yerinə yetirilməsi istiqamətində təklif və tövsiyələr irəli sürmüşdülər. Müzakirələrin gedişində bəzi diqqəti çəkən məsələlərə münasibət bildirən Samir Şərifov öncə dövlət proqramlarının icrası ilə bağlı səslənən fikirlərə aydınlıq gətirdi. Qeyd olundu ki, büdcə ilə əhatə olunan bütün dövlət proqramları büdcə zərfinə əlavə olunmuşdur. 2007-ci ildən başlarayaq bütün dövlət proqramları funksional, iqtisadi və inzibati təsnifata uyğun olaraq dövlət büdcəsi zərfinə əlavə edilir. O cümlədən 2009-cu ilin büdcə zərfinin üçüncü kitabında bütün dövlət proqramları öz əksini tapmışdır.

Ümumiyyətlə, deputatlar tərəfindən irəli sürülən təklif və tövsiyələrin diqqətlə öyrənildiyini deyən Samir Şərifovun sözlərinə görə, bununla bağlı dövlət başçısına məruzə olunmuşdur. Büdcə imkanları daxilində həmin məsələlərin ən vaciblərinin həlli cənab Prezident tərəfindən hökumətə tapşırılmışdır. Bu məsələlərdən biri mövcud makroiqtisadi şəraitlə bağlı Azərbaycan Milli Bankı tərəfindən həyata keçirilən pul-kredit və məzənnə siyasəti nəticəsində bankın artmış valyuta ehtiyatlarının yenidən qiymətləndirilməsi hesabına Milli Bankda məzənnə zərəri ilə bağlı yarana biləcək kapital çatışmazlığının "Milli Bank haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 14-cü maddəsinə uyğun olaraq tənzimlənməsidir. Bunu nəzərə alaraq 2009-cu ildə Milli Bankın kapital çatışmazlığının tənzimlənməsi məqsədilə onun nizamnamə kapitalına uzunmüddətli dövlət borc öhdəliklərinin yerləşdirilməsi üçün "Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinin 14-cü maddəsində nəzərdə tutulan dövlət daxili borclanma limitinin yuxarı həddinin artırılması təklif olunur.

Bir sıra xərclərin artırılması ilə bağlı təkliflərə münasibət bildirən maliyyə naziri dedi ki, bəzi tələb edilən artımlar və qarşıya qoyulan vəzifələr həm fiziki iş həcmi, həm maliyyə tutumu, həm də həyata keçiriləcək işlər baxımından o qədər böyükdür ki, onları nəinki bir büdcə ilində, hətta orta müddətli dövrdə həyata keçirmək imkan xaricindədir. Ona görə bəzi məsələlərə baxılmamışdır və onlar növbəti illərdə öz həllini tapacaq. Bununla belə, büdcə zərfi Milli Məclisdə müzakirə olunduğu ərəfədə büdcə ilə əlaqəsi olan bir sıra normativ hüquqi aktlar qəbul edilmiş, ayrı-ayrı məsələlərin maliyyə təminatı ilə bağlı ölkə rəhbərinin müvafiq tapşırıqları olmuşdur ki, onların da 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsi çərçivəsində nəzərə alınması məqbuldur. Samir Şərifov 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsi çərçivəsində bir sıra xərclərlə bağlı edilməsi zəruri olan dəyişiklikləri diqqətə çatdırdı. Nazir ilk olaraq ölkə Prezidentinin müvafiq tapşırıqları, habelə müzakirələr zamanı deputatların səsləndirdiyi təkliflər və Hesablama Palatasının rəyi nəzərə alınmaqla dövlət büdcəsi layihəsində xarici valyutaların məzənnə fərqinə görə yaranmış zərərlə bağlı xərc maddəsində edilən dəyişikliklər barədə məlumat verdi. Samir Şərifov bildirdi ki, bütövlükdə ayrı-ayrı xərclərin tənzimlənməsi üçün ayrılan vəsaitin 3 milyon manatının sosial tədbirlərin əlavə maliyyələşdirilməsinə, o cümlədən elm, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, incəsənət, kütləvi-informasiya vasitələri, bədən tərbiyəsi və gənclər siyasəti ilə bağlı tədbirlərə yönəldilməsi nəzərdə tutulur. Vəsaitin yerdə qalan 3 milyon 805 min manatı isə mənzil-kommunal təsərrüfatı, sənaye və tikinti, qanunvericilik, icra hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanlarının saxlanılması xərclərinə yönəldiləcəkdir.

Milli Məclisin İqtisadi siyasət daimi komissiyasının sədri Ziyad Səmədzadə bildirdi ki, parlamentin İqtisadi siyasət daimi komissiyası müzakirələr zamanı səslənən təklifləri digər daimi komissiyalarla birlikdə araşdırmış və hökumət üzvləri ilə məsləhətləşmələr aparmışdır. 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsi "Büdcə sistemi haqqında" qanunun tələblərinə tam cavab verir və onun qəbulu məqsədəuyğundur. Ziyad Səmədzadənin sözlərinə görə, 2009-cu ilin dövlət büdcəsi layihəsi Azərbaycanın milli maraqlarına, ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə, qarşıda duran sosial və iqitsadi vəzifələrin uğurla həyata keçirilməsinə xidmət edir.
Bununla da Milli Məclis "Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsini təsdiq etdi.

Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun sədri Səlim Müslümov "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun 2009-cu il büdcəsi haqqında" qanun layihəsi ilə bağlı məlumat verdi. Bildirdi ki, qanun layihəsi ilə bağlı Milli Məclisdə aparılan müzakirələrin gedişi bir daha göstərdi ki, əhalinin aztəminatlı təbəqələrinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi məsələsi deputatların daimi diqqət mərkəzindədir. Müzakirələr zamanı bir çox təkliflər və tövsiyələr səsləndirilmiş, onların bəziləri qanun layihəsində nəzərə alınmışdır. Səlim Müslümov bu dəyişikliklər barədə ətraflı məlumat verdi.

Bundan sonra "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun 2009-cu il büdcəsi haqqında" qanun layihəsi təsdiq edildi.

Parlament 2009-cu ilin büdcə zərfinə daxil olan digər məsələləri - "Azərbaycan Respublikasında 2009-cu il üçün yaşayış minimumu haqqında", "Azərbaycan Respublikasında 2009-cu il üçün ehtiyac meyarının həddi haqqında", "Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına müddətli vergi güzəştlərinin verilməsi haqqında" 2001-ci il 27 noyabr tarixli 222-IIQ nömrəli Azərbaycan Respublikası Qanununun qüvvədə olma müddətinin uzadılması barədə" qanun layihələrini, "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2009-cu il üçün xərclər smetası haqqında" və "Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının 2009-cu il üçün xərclər smetası haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərar layihələrini də təsdiq etdi.

Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədov 2009-cu ilin büdcə zərfinə daxil olan məsələlərin müzakirəsində fəal iştirak etdiklərinə görə deputatlara təşəkkür edərək, ölkənin əsas maliyyə sənədi olan "Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinin qəbul olunması münasibətilə onları təbrik etdi.

Azərbaycan .-2008.-26 noyabr.-S.3.