Gələn ilin dövlət büdcəsi layihəsinin müzakirəsi başa çatdı

İclas başlayanda söz alan deputat Abel Məhərrəmov Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubiley mərasimində yaxından iştirak etdiklərinə görə həmkarlarına təşəkkür etdi. Bildirdi ki, BDU-nun 90 illik yubileyinin keçirilməsi Prezident İlham Əliyevin dövlətçilik ənənələrinə ehtiramının, verdiyi yüksək qiymətin göstəricisidir.

Abel Məhərrəmov dövlət büdcəsi layihəsinin yüksək düşüncənin və təfəkkürün məhsulu olduğunu dedi. Peşəkarlıqla tərtib edilən layihə ondan xəbər verir ki, növbəti ildə də Azərbaycan iqtisadiyyatı neqativ təsirlərə məruz qalmayacaqdır.

Deputat dövlət büdcəsindən elm və təhsil sahəsinə ayrılan xərclər barədə danışarkən qeyd etdi ki, elmə ayrılan 98,2 milyon vəsait gələn il bu sahədə olan ehtiyacları ödəməyə tam imkan verəcək. Bu vəsait daha çox elmin prioritet istiqamətlərinə yönəldilməlidir.

Büdcədən təhsilə ayrılan xərclərin müdafiə xərclərindən sonra ikinci yer tutması Abel Məhərrəmovun sözlərinə görə, Azərbaycan hakimiyyətinin təhsilin inkişafına göstərdiyi diqqətin bariz təcəssümüdür.

Deputat Ərəstun Cavadovun sözlərinə görə, dövlət büdcəsi layihəsi böhranın dünya iqtisadiyyatına təsirləri nəzərə alınmaqla mükəmməl hazırlanıb. Eyni zamanda, layihədə bir çox yeni məqamlar öz əksini tapıb. Ərəstun Cavadov Ağsu rayonunun dağətəyi kəndlərinin su probleminin həlli ilə bağlı təkliflərini də diqqətə çatdırdı.

Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri Arif Rəhimzadə bildirdi ki, 2010-cu ilin büdcə layihəsi qarşıda duran əsas vəzifələrin həlli, dünya iqtisadiyyatında baş verən proseslər nəzərə alınmaqla hazırlanıb. Dünyada baş verən iqtisadi böhran göstərdi ki, Azərbaycan hakimiyyətinin həyata keçirdiyi iqtisadi siyasət zamanın tələblərinə və xalqın maraqlarına uyğundur. Hazırda ölkəmizdə bütün sahələri əhatə edən dövlət proqramları həyata keçirilməkdədir. Fərəhli haldır ki, gələn ilin büdcə layihəsinin 39,4 faizi bu proqramların maliyyələşdirilməsinə yönəlib.

Arif Rəhimzadə bildirdi ki, bu gün ölkənin hər yerində olduğu kimi, Neftçalada da təhsilin inkişafı ilə bağlı mühüm tədbirlər həyata keçirilsə də, məktəb binalarının tikintisi ilə bağlı problemlər qalır.

Gələn ilin büdcə layihəsinin fundamental hazırlandığını deyən deputat Rüfət Quliyev əsas maliyyə sənədində sosialyönümlülüyün prioritet olaraq saxlanılmasını müsbət qiymətləndirdi. Layihədə sosialyönümlü xərclər 34,4 faiz təşkil edir. Rüfət Quliyevin sözlərinə görə, neftin bir barelinin qiymətinin 45 dollar səviyyəsində götürülməsi də olduqca düzgün qənaətdir.

Deputat Əkrəm Abdullayevin fikrincə, büdcə layihəsi ölkəmizin tələbatına uyğun hazırlanıb. Qeyri-neft sektorunun inkişafından danışan Əkrəm Abdullayev gələn ilin büdcəsində turizmin inkişafına və informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqinə daha çox diqqət yetirilməsinin vacibliyini önə çəkdi. Əkrəm Abdullayev uşaq və gənclər siyasətinin həyata keçirilməsi məqsədilə layihədə nəzərdə tutulan vəsaitlərin artırılmasını da təklif etdi.

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Nizami Cəfərov dedi ki, mədəniyyət və incəsənət elə sahələrdir ki, onlara nə qədər vəsait ayırsan belə, yenə də azdır. Onun sözlərinə görə, incəsənətin kütləvi maliyyələşdirilməsi maliyyə itkisinə səbəb ola bilər. Ona görə ilk növbədə istedadlar və onların cəmləşdiyi qruplar maliyyələşdirilməlidir.

Büdcə layihəsində beynəlxalq məsələlər üçün nəzərdə tutulmuş vəsait bu istiqamətin yüksək səviyyədə maliyyə təminatına imkan verəcək - deyən Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri Səməd Seyidov layihənin reallığı əks etdirdiyini vurğuladı. Səməd Seyidov əlavə etdi ki, növbəti ildə xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərimizin sırasına daha 5 səfirlik daxil olacaq. Dövlətimiz xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərimizin maliyyələşdirilməsi işinin öhdəsindən uğurla gəlir.

Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri Şəmsəddin Hacıyev bildirdi ki, dünyada cərəyan edən maliyyə böhranı Azərbaycan iqtisadiyyatının davamlı inkişaf yolunda olduğunu və istənilən neqativ təsirlərə qarşı duruş gətirmək qabiliyyətini göstərdi. Aparılan düzgün iqtisadi siyasətin nəticəsi olaraq qlobal böhranın ağır təsirlərinə məruz qalmamaq ölkəmizi dünya birliyinə yeni statusda təqdim etdi. Bu status ölkəmizə böyük uğurlar vəd edir.

Şəmsəddin Hacıyev büdcə layihəsi ilə bağlı təkliflərini yazılı şəkildə təqdim edəcəyini bildirdi.

Deputat Bəxtiyar Sadıqov bildirdi ki, dövlət büdcəsinin layihəsi növbəti ildə xalqımızın necə yaşayacağını, Azərbaycan iqtidarının hansı sahələrə və məsələlərə üstünlük verdiyini dolğun əks etdirir. Bütövlükdə, büdcə layihəsi Azərbaycan dövlətinin və xalqının maraqlarına uyğun hazırlanıb.

Bəxtiyar Sadıqov bildirdi ki, hüquqi-demokratik dövlətin əsas prinsiplərindən biri mətbuat və söz azadlığının təmin olunmasıdır. Bu istiqamətdə ölkəmizdə ardıcıl və məqsədyönlü işlər görülüb və görülməkdərir. Bununla belə mətbuatın bir sıra problemləri də var. Bunlar peşəkarlığın yetərincə olmaması, reklam bazarının yoxluğu, "reket jurnalistikanın" mövcudluğu və başqa məsələlərdir. Ötən il təsdiq olunan "Kütləvi-İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Konsepsiyası" bu kimi problemlərin yoluna qoyulması istiqamətində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu mükəmməl sənəd dövlətin maraqları ilə müstəqil mətbuatın maraqlarını uzlaşdırdı, müstəqil mətbuatın işinə qarışmadan ona dövlət tərəfindən göstərilən yardımın qanuni əsaslarını müəyyənləşdirdi. Cari ildə bu sahədə xeyli iş görüldü, ayrı-ayrı qəzetlərə birdəfəlik yardımlar olundu, müsabiqəli qrantlar elan edildi.

Deputat bildirdi ki, növbəti ildə də bu sahədə işlər davam etdiriləcək. Gələn ilin büdcəsində bu məqsədlə 2 milyon manat vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulur. Amma bu məbləğin 700 min manatı büdcədən maliyyələşən ədəbi-bədii qəzet və jurnallar üçündür. Bəxtiyar Sadıqov növbəti ildə Azərbaycan mətbuatının 135 illik yubileyinin qeyd olunacağını və KİV-ə Dövlət Dəstəyi Konsepsiyasında mətbuata kreditlərin verilməsinin nəzərdə tutulduğunu xatırladaraq həmin vəsaitə daha 1 milyon manatın əlavə olunmasını təklif etdi. Qeyd etdi ki, bundan bütövlükdə müstəqil mətbuat, azad söz qazanmış olar.

Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədr müavini Eldar Quliyev büdcə layihəsinin böhrana davamlı hazırlandığını və reallığı əks etdirdiyini bildirdi. Aqrar sahədəki yüksəlişdən söz açan Eldar Quliyev builki uğurların növbəti ildə də qazanılacağına əminliyini ifadə etdi. Gələn il üçün kənd təsərrüfatı layihələrinin maliyyələşdirilməsinə ayrılan xərclərin artırılmasını yüksək qiymətləndirən Eldar Quliyev bəzi təkliflərini də diqqətə çatdırdı. İstifadə olunmayan əkin sahələrinin monitorinqinin aparılmasının vacibliyini qeyd edən deputat bununla bağlı büdcədən ayrıca vəsaitin ayrılmasını təklif etdi.

Eldar Quliyev Bilgəh, Zabrat və Nardaranda mədəniyyət obyektlərinin mədəni tədbirlərin keçirilməsinə imkan vermədiyini, onların əsaslı təmirə ehtiyacı olduğunu diqqətə çatdırdı.

Deputat Tahir Rzayev büdcə layihəsinin əsaslandırılmış və mükəmməl olduğunu bildirdi. Onun sözlərinə görə, gələn ildə də müdafiə xərclərinin yüksək səviyyədə saxlanılması müsbət haldır. Neftin bir barelinin qiymətinin büdcədə 45 dollar müəyyənləşdirilməsinin düzgün olduğunu deyən Tahir Rzayev bəzi təkliflərini də verdi. Qeyd etdi ki, bəzi bələdiyyələrin maddi-texniki təchizatının zəif olması narahatlıq doğurur. Tahir Rzayev büdcədən kütləvi-informasiya vasitələrinə və qeyri-hökumət təşkilatlarına ayrılan vəsaitlərin istiqamətləri ilə bağlı fikirlərini də söylədi.

Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədr müavini Elton Məmmədov dedi ki, ölkəmizdə dünya maliyyə-iqtisadi böhranın təsirlərinin minimuma endirilməsi hakimiyyətin həyata keçirdiyi iqtisadi siyasətin düzgünlüyündən xəbər verir. Növbəti ilin makroiqtisadi proqnoz göstəricilərindən söz açan Elton Məmmədov dedi ki, bütün bunlar iqtisadi uğurların növbəti ildə də davam edəcəyini göstərir. Gələn ilin büdcə layihəsinin reallığa söykənərək hazırlandığını deyən deputat ekologiya ilə bağlı təkliflərini diqqətə çatdırdı.

Deputat Nizami Xudiyev gələn ilin büdcə layihəsinin peşəkarlıqla hazırlanmasını və vaxtında Milli Məclisin müzakirəsinə təqdim olunmasını yüksək qiymətləndirdi. Eyni zamanda, onu da bildirdi ki, təhsil, səhiyyə, sosial müdafiə xərclərinin yüksək səviyyədə nəzərdə tutulması büdcə layihəsinin xalqın maraqlarına uyğun şəkildə tərtib olunduğunu göstərir.

Milli Məclisin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədri Əli Hüseynov çıxışında, əsasən, büdcə layihəsi ilə bağlı səslənən tənqidi fikirlərə toxundu və müxalifətçi deputatlara layihəni dərindən oxumağı tövsiyə etdi. Komitə sədrinin fikrincə, 2010-cu ilin büdcə layihəsinin müzakirəsi əvvəlki illərdən fərqlənir. Çünki hazırda dünyada iqtisadi böhran davam edir və gələn ilin büdcəsi hazırlanarkən bütün bunlar nəzərə alınıb.

Əli Hüseynov elm və təhsillə bağlı təkliflərini də bildirdi. Onun sözlərinə görə, səhiyyə və təhsil sahələrində də peşəkarlığı artırmaq üçün attestasiya və test keçirilməlidir.

Elm adamlarının maaşları arasında olan fərqlərin aradan qaldırılmasını təklif edən deputat Asəf Hacıyev ümidvar oldğunu bildirdi ki, 2010-cu ildə elmin istiqamətlər üzrə maliyyələşməsi bu narahatlığı aradan qaldıracaq. Asəf Hacıyev elmin kreditlər üzrə maliyyələşməsi ilə bağlı fikirlərini açıqladı.

Deputat Mübariz Qurbanlı bildirdi ki, gələn ilin dövlət büdcəsi layihəsi gerçəkliyə söykənməklə, "Büdcə sistemi haqqında" qanunun müddəalarına uyğun olmaqla hazırlanıb. Müxalifətçi deputatların büdcə layihəsi ilə bağlı fikirlərinə münasibət bildirən Mübariz Qurbanlının sözlərinə görə, onlar sənədlə bağlı qeyri-obyektiv yanaşma nümayiş etdirirlər. Deputat onu da əlavə etdi ki, hökumətin fəaliyyətinə şübhə ilə yanaşmaq düzgün deyil. Büdcə layihəsində əsas prioritet olan sosialyönümlülük və investisiyatutumluluq təxirə salınmamışdır və inkişafın bütün istiqamətləri nəzərə alınmışdır. Ölkəmizdə həyata keçirilən əsaslandırılmış iqitsadi siyasətin nəticəsidir ki, beynəlxalq maliyyə qurumları ölkəmizlə yaxından əməkdaşlıq edirlər.

Parlamentin Mədəniyyət komitəsinin sədr müavini Rafael Hüseynovun sözlərinə görə, büdcə layihəsinə inkarçı və qərəzli mövqedən yanaşmaq düzgün deyil. Layihə real inkişafın templəri ilə uyğunlaşdırılaraq, vətəndaşların sosial rifahı nəzərə alınaraq hazırlanıb.

Milli Məclis Sədrinin müavini, parlamentin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədri Valeh Ələsgərov qlobal böhranla bağlı ölkəmizdə həyata keçirilən qabaqlayıcı tədbirləri təqdir etdi. O, hökumətin böhrana qarşı həyata keçirdiyi tədbirlərlə bağlı səslənən tənqidi fikirləri əsaslandırılmış şəkildə cavablandırdı. Valeh Ələsgərov büdcə layihəsinin yüksək səviyyədə və peşəkarlıqla hazırladığına görə hökumətə təşəkkürünü bildirdi.

Diqqəti büdcə layihəsinin prioritet istiqamətlərindən olan sosialyönümlülüyə çəkən deputat Həvva Məmmədova qaçqın və məcburi köçkünlərə növbəti ildə sosial müavinətlər üçün lazımi səviyyədə vəsaitin nəzərdə tutulmasını təqdir etdi. Həvva Məmmədova məcburi köçkünlərin tibbi müayinəsi ilə bağlı təkliflərini verdi.

Deputatlardan Baba Tağıyev, Əhməd Vəliyev, Hikmət Atayev, Fərrux Zeynalov, Miri Qənbərov, Yevda Abramov, İlham Məmmədov, Nizami İsgəndərov, Rauf Əliyev, Dünyamin Xəlilov, Eyvaz Qurbanov 2010-cu ilin büdcə layihəsi ilə bağlı fikirlərini bildirdilər, təkliflərlə çıxış etdilər.

İclasda iştirak edən Baş nazirin müavini, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Əli Həsənov, vergilər naziri Fazil Məmmədov, Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Aydın Əliyev, maliyyə naziri Samir Şərifov müzakirələr zamanı səslənmiş fikirlərə münasibətlərini bildirdilər.

Bununla da "Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinin müzakirəsi yekunlaşdı. Milli Məclisin Sədri Oqtay Əsədov müzakirilərdə fəal iştirak etdiklərinə görə deputatlara və hökumət üzvlərinə təşəkkürünü bildirdi. Büdcə layihəsinin müzakirəsi zamanı səslənən təkliflərin araşdırılması üçün Nazirlər Kabinetinə vaxt ayrıldı.

Azərbaycan.- 2009.- 13 noyabr.- S. 3.