"Narkotiklərə yox deyək" gənclərin mənəvi formalaşma kampaniyasına çevrilir

İki böyük nazirliyin başlatdığı kampaniyanın nəticələrinə yanaşmalar müsbətdir

"Diqqətlə aparılan kampaniya çərçivəsində narkotiklərin qorxusu, törədə biləcəyi fəsadlar barədə şagirdlərə geniş bilgi verilməlidir"

"Sağlam bədəndə sağlam ruh olar" deyilib. Bədənin sağlamlığını qorumaq üçün isə insan bu prosesə gənc yaşlarından start verməlidir. Ölkə əhalisinin sayında gənclərin xüsusi çəkisini nəzərə alsaq fərdi təşəbbüslərin gənclərin ümumi sağlamlığındakı roluna təsirini məqbul saymaq olmaz. Yəni hansısa gəncin fərdi idmanla məşğul olması bəyəniləndir, ancaq bunun daha çox fərd kimi onun özünə xeyiri ola bilər.

Gənclərin fiziki inkişafına nail olmaq bütün dövlətlərin yürütdüyü siyasətdə prioritet faktor olaraq qalır. Fiziki inkişaf sağlamlaşmayla yanaşı, həm də gənclərin mənəvi formalaşmasına xidmət edir. Milli gəncliyimizin həm sağlam böyüməsi, həm də mənəvi inkişafı cəmiyyətin bütün təbəqələrini ciddi düşündürməlidir. Bu sahəyə dövlət qayğısının nə dərəcədə olduğunun araşdırdıqda məlum olur ki, Azərbaycan dövləti gənclərin fiziki inkişafına nail olmaqla onların mənəvi formalaşması ilə bağlı mühüm dövlət tədbirləri həyata keçirir.

Şübhəsiz ki, dövlətin bu siyasəti həyata keçirməsi üçün bütün zərərli vərdişlərdən uzaq olan gənc nəslə ehtiyacı var. Zərərli vərdişlərin sırası çox olduğundan hamısını sadalamaq istəmirik. Gənclər arasında son vaxtlar daha çox yayılan və istər dövləti, istərsə də cəmiyyətin bütün spektrini ciddi düşündürən yeni bir bəla var. Bəli, son vaxtların sağalmaz bəlalar sırasına narkotiklər əlavə olunub. Bəzən bunu "ağ ölüm" də adlandırırlar. Verilən statistik məlumatlara görə, dünyada narkotiklərdən istifadə edənlərin sayı durmadan artır. Bu da narkotik ticarətinin artmasına səbəb olur. Hazırda narkotik ticarəti ən gəlirli kriminal biznes növü sayılır. Narkoticarətlə məşğul olan mafiya, qrupların illik dövriyəsi milyardlarla dollarla ölçülür. Belə gəlirdən əl çəkmək istəməyən işbazlar narkotiklərin geniş yayılmasında çox maraqlıdır. Narkotiklərdən əldə edilən gəlirlərin artırılması üçün onun potensial istifadəçilərinin sayı çox olmalıdır. Bazara çıxarılan "məhsulun" realizə edilməsi üçün bəzən narkoticarətçilər hədəf kimi gəncləri, hətta məktəbli uşaqları da seçir. Təəssüflər olsun ki, verilən statistik məlumatlardan sayı milyonlarla ölçülən gənclərin narkoticarətin tilovuna düşdüyü bəlli olur. Artıq bu bəla dünyanı narahat edən ən böyük və həlli çətin olan problemlərin sırasındadır.

Azərbaycan narkoticarətçilərin tranzit ölkə kimi istifadə etdiyi dövlətlərdəndir. Ölkənin xüsusi xidmət orqanları ildə yüzlərlə böyük narkotik əməliyyatları keçirmək istəyən mütəşəkkil dəstələr zərərsizləşdirsə də bu bəlanın kökünü kəsmək mümkün olmur. Son vaxtların rəsmi statistikasından məlum olur ki, ölkədə narkotik istifadəçilərinin sayında artım dinamikası müşahidə olunur. Əldə etdiyimiz məlumatlarda bildirilir ki, narkotiklərdən istifadə halına görə, cinayət məsuliyyətinə cəlb olunanların arasında gənclərin sayı xeyli artıb. Adıcəkilən cinayət əməli ilə təqsirli bilinərək məsuliyyətə cəlb olunan 2341 nəfərdən 561 nəfərini gənclər təşkil edir.

Hər bir ölkədə dövlətçiliyin, müstəqilliyin daha da möhkəmləndirilməsi, gələcəyin etibarlı təminatı intellektual səviyyəli potensial kadrların yetişdirilməsindən, gənclərin cəmiyyətin bütün sferalarında iştirakından, onların aparıcı qüvvəyə çevrilməsindən çox asılıdır. Bu gün Azərbaycan gəncləri ictimai-siyasi, sosial-mədəni və digər sahələrdə fəal iştirak edir. Gənclərlə iş sahəsində görülən tədbirlər Azərbaycan gəncliyinin inkişafına təkan verir, onların cəmiyyətdə özlərini təsdiq etməsində böyük rol oynayıb. Artıq respublikamızda fəaliyyət göstərən gənclər təşkilatları, ictimai birliklər ölkəmizdə vətəndaş cəmiyyətinin qurulmasına töhfələrini verir. Ölkəmizdə gənc nəslin mənəvi-ideoloji tərbiyəsinə, onların sağlamlığının qorunmasına xüsusi qayğı ilə yanaşılır. Son vaxtlar Azərbaycan dövləti gənclərə malik olduqları qabiliyyət və intellektual imkanlar müqabilində geniş meydan verməyin tərəfdarı kimi bu təbəqəyə daim böyük diqqət və qayğı göstərir. Ölkəmizin qüdrətli dövlətə çevrilməsi naminə gənclərin imkanlarından daha dolğun istifadə edilməsi, həmçinin, bunun üçün əlverişli şəraitin yaradılması gənclər siyasətinin əsasını təşkil edir. Gənc nəslin fiziki, sosial və mənəvi inkişafını təmin edən fəaliyyət sahələrinin istiqamətləndirilməsi, gənclərin sağlam böyüməsi və digər məsələlər qarşıda duran əsas vəzifələrdəndir.

Gənclərin sağlam yetişməsi istiqamətində dövlətin həyata keçirdiyi ən mühüm tədbirlərdən biri də iki dövlət nazirliyinin həyata keçirdiyi birgə layihədir.

Azərbaycan Səhiyyə və Təhsil nazirliklərinin birgə dəstəyi ilə orta məktəblərdə "Narkotiklərə Yox deyək" kampaniyası keçirilir. Bildiyimiz kimi, hazırda 2007-2012-ci illəri əhatə edən narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə bağlı Dövlət Proqramı icra olunur. Qeyd edək ki, narkomaniya xərçəng kimi ciddi bir problemdir. Narkomaniyanı insanların özləri yaradır. Bu iyrənc biznesi genişləndirmək istəyən işbazlar bəzən gəncləri bilərəkdən bu işə vadar edir. Bu baxımdan da yeniyetmə məktəblilərin belə məsələlərdə ayıq olmaları üçün adıçəkilən kampaniyaya böyük ehtiyac var.

Kampaniyanı təşkil edənlərin dediyindən aydın olur ki, məqsəd şagirdlərə narkotik maddələrin ziyanlı tərəflərini, onun fəsadları barədə məlumat vermək, maarifləndirmə işləri aparmaqdır. Kompaniyanın ilin sonunadək respublikanın bütün rayon məktəblərində keçirilməsi gözlənilir.

Belə bir gözəl kampaniyanın keçirilməsi yalnız alqışlanıla bilər. Çünki insanın formalaşmasında orta məktəbin böyük rolu var. Zərərli vərdişlər barədə orta məktəbdə tam maariflənən gənci gələcəkdə narkomaniyaya cəlb etmək çətin olar. Narkoman gəncdən yaxşı heç nə gözləmək olmaz və onu yalnız nə yolla olursa-olsun narkotik əldə etmək düşündürəcək. Sözsüz ki, belə xəstə insanda nə milli şüur inkişaf edə bilər, nə də vətənpərvərlik hissləri lazımi səviyyədə ola bilər.

Təhsil və Səhiyyə nazirliklərinin orta məktəblərdə "Narkotiklərə Yox deyək" kimi birgə apardığı kampaniyanın gənclərin milli şüurunun inkişafına və vətənpərvərlik hisslərinin artmasına nə kimi təsiri ola bilər?

Bu barədə fikirlərini bizimlə bölüşən tanınmış sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu hesab edir ki, bu doğrudan da çox pis bəladır və mümkün vasitələrlə xəstəliyin gənclər arasında yayılmaması istiqamətində mübarizə aparmaq lazımdır: "Belə kampaniyanın təşkil olunması gözəldir, ancaq gərək bu formal xarakter daşımasın. Bəzən görürsən ki, hansısa böyük adla keçirilən bir kampaniya yalnız formallığa xidmət edir. Hesab edirəm ki, belə kampaniyanın keçirilməsindən əvvəl bir sıra zəruri addımlar atılmalıdır və hazırlıq işləri görülməlidir. İlk əvvəl, bu təbliğatın mahiyyəti psixoloqlar, sosioloqlar, pedaqoqlar tərəfindən təhlil olunmalıdır və bunun əsasında bir fəaliyyət proqramı hazırlanmalıdır. Bir sözlə, belə işlər mütləq elmi əsaslara söykənməlidir. İşin yalnız televiziyada, qəzetdə reklam olunması yetərli deyil. Yəni, kampaniya daha çox reklama yox, məktəbdə olan şagirdlərə yönəlsə böyük əhəmiyyəti olar. Yalnız belə olacağı halda bunun gənclərin milli şüuruna və vətənpərvərlik hisslərinə müsbət təsiri ola bilər. Mən bu gözəl kampaniyanın adını gedən reklamlardan eşitmişəm. Bu istiqamətdə işlərin necə aparıldığını bilmirəm".

Ümumilikdə narkomanlığın bir bəla olduğunu vurğulayan Əhməd Qəşəmoğlu qeyd etdi ki, hazırda ailə münasibətləri gərginləşdiyindən bəzən valideynlər uşaqlarına istədikləri kimi nəzarət edə bilmir: "Hazırda Azərbaycan ailələrində ciddi gərginliklər yaşanır. İndiki ailə 30 il bundan qabaqkı ailə kimi deyil. Belə olan situasiyalarda çox vaxt uşaqlar nəzarətdən çıxır. Uşaqların ailədən sonra ikinci ən çox vaxt keçirdiyi yer məktəbdir. Bu baxımdan da bir başa məktəbə yönələn belə kampaniyanı yalnız alqışlamaq olar. Bir daha xatırlatmaq istəyirəm ki, belə məsələlər ciddi olduğundan məsələnin elmi tərəfinə üstünlük vermək lazımdır. Yoxsa biz qaş düzəltdiyimiz yerdə vurub gözü tökərik. Sovetlər vaxtında Qorbaçov alkoqolizmlə mübarizə barədə göstəriş vermişdi. O vaxt Moskvadan gəlib bu istiqamətdə təbliğat işi aparırdılar. Həmin vaxt mən komsomolda rəhbər işdə çalışdığımdan bu təbliğatın qarşısını ala bildim. Gördüm ki, aparılan təbliğat daha çox alkoqolizmlə mübarizəyə yox, onun təbliğinə xidmət edir. Bəzi uşaqlar var ki, onların narkotik barədə ümumiyyətlə anlayışı yoxdur. Düzgün aparılmayan təbliğat əksinə onları narkotiklərə həvəsləndirə bilər. Diqqətlə aparılan kampaniya çərçivəsində narkotiklərin qorxusu, törədə biləcəyi fəsadlar barədə şagirdələrə geniş bilgi verilməlidir. Elə etmək lazımdır ki, hər bir şagird başqalarının bu yola düşməsinə mane ola bilsin. Kampaniya aparılarkən yalnız uşaqlarla işləmək lazım deyil, müəllimlər və valideynlərlə də işləmək gərəkdir.

Yalnız sağlam kənclikdən bəzi hissləri tələb etmək olar. Bu baxımdan da narkoman gənc xəstə olacaq. Xəstəliyin əlamətlərinə görə, belə şəxslərdə etinatsızlıq, özünəqapılma, passivlik yaranır ki, belə adamlardan vətəpərvərlik, milli şüura bağlılıq gözləmək mümkün deyil. Ancaq xəstəliyin fəsadları tez aradan qaldırılırsa onda heç bir problem yoxdur həmin gənc gözəl vətəndaş da ola bilər, milli hisslərə bağlı bir vətənpərvərdə. Bu istiqamətdə dövlətin görmək istədiyi iş bir başa bizim gələcəyimizə yönəlib. Milli genefondumuzun əsas seqmentini təşkil edən gənclərin sağlamlığı bizim dövlətin etibarlı əldə olması deməkdir. Yekun olaraq demək istəyirəm ki, düşünülmüş şəkildə aparılan bu cür kampaniyaların gənclərimizin milli şüuruna və vətənpərvərlik hisslərinə çox müsbət təsiri ola bilər".

Məhəmmədəli QƏRİBLİ

Bakı xəbər.- 2012.- 16 aprel.- S.12.