Hərbi xidmətə çağırış mexanizminin təkmilləşdirilməsi gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsinə əsaslı təsir göstərir

Azərbaycanda hərbi xidmətə çağırış sahəsində həyata keçirilən islahatlar sayəsində gəncləri və onların ailəsini, bütövlükdə bütün cəmiyyəti narahat edən məsələlərə son qoyulub. Bu gün hərbi xidmətə çağırış mexanizminin müsbət istiqamətə doğru dəyişməsi gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsinə yaxşı təsir edir. Bilirik ki, son zamanlara qədər hərbi xidmətə çağırış sahəsində bir sıra nöqsanlar, gənclərin və onların ailəsinin ürəyincə olmayan hallar çox idi.

Ancaq hazırda hərbi xidmətə çağırış sistemində aparılan köklü islahatlar öz bəhrəsini verir. Hərbi ekspertlər hesab edir ki, ölkəmizin iqtisadi qüdrətinin gündən-günə artması hərbi xidmətə çağırış sisteminə də müsbət təsir edir. Hərbçilər qeyd edir ki, ötən müddətdə ordu quruculuğu prosesinin təkmilləşdirilməsi Azərbaycanda çağırış və səfərbərlik resurslarını tənzimləyən mexanizmin yaradılması ilə də ortaya qoyulub.

Ehtiyatda olan zabit Şahin Fərzəliyev "Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi barədə danışarkən bildirdi ki, ölkə Prezidentinin 13 fevral 2012-ci il tarixli fərmanı ilə müvafiq sahədə idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi, onun müasir tələblərə uyğun qurulması məqsədilə Müdafiə Nazirliyinin tabeliyində olan Azərbaycan Respublikasının Hərbi Komissarlığı, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Hərbi Komissarlığı, rayon, şəhər, şəhər rayonu hərbi komissarlıqları ləğv edilib, onların əsasında Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti yaradılıb. Onun sözlərinə görə, Xidmət yaradılan gündən ötən 2 il müddətində qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olmaq üçün əsaslı işlər görüb və görməkdə də davam edir.

Ekspert dedi ki, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti xidməti fəaliyyətini Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, "Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununu, "Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti haqqında Əsasnamə"ni və Xidmətin fəaliyyətini tənzimləyən digər normativ-hüquqi aktları rəhbər tutmaqla qurub.

Onun sözlərinə görə, səfərbərlik və hərbi xidmətə çağırış işinin təşkilində əsas mərhələ vətəndaşların həqiqi hərbi xidmətə çağırılması prosesidir. Ş.Fərzəliyev bildirdi ki, bu prosesi həyata keçirən qurum bir növ ordu ilə cəmiyyət arasında körpü rolunu oynayır: " Cəmiyyətin ordu haqqında rəyinin formalaşmasına vətəndaşların həqiqi hərbi xidmətə çağırılması prosesi mühüm təsir göstərir. Məhz bu baxımdan Xidmətin qarşısında qoyulan ən mühüm vəzifə həqiqi hərbi xidmətə çağırışın qanunlara müvafiq qaydada təşkil edilməsidir. Azərbaycan Respublikasında vətəndaşların həqiqi hərbi xidmətə çağırış sisteminin təkmilləşdirilməsi məqsədilə Xidmət tərəfindən mütəmadi təhlillər aparılır. Çağırış sistemində çağırışçıların hərbi uçotunun dəqiq və düzgün aparılmasına, yoxlamaların keçirilməsinə nəzarət artırılıb ki, bu da Xidmətin yerli idarə, şöbə, bölmələrinin və aidiyyəti dövlət orqanlarının həmin sahəyə məsuliyyətlə yanaşmasına və çağırış sistemində şəffaflığın təmin olunmasına zəmin yaradır. Bu məqsədlə Azərbaycan Respublikasının Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Əsasnaməsinə uyğun olaraq, Xidmət tərəfindən mərkəzləşdirilmiş uçot sistemlərinin təşkil edilməsi, o cümlədən hərbi qeydiyyat və hərbi uçot sahəsində vahid elektron informasiya sisteminin yaradılması sahəsində işlər aparılır. Vahid elektron informasiya sistemi vasitəsilə çağırışaqədər yaş həddində olan vətəndaşların, çağırışçıların və hərbi vəzifəlilərin qeydiyyatı və uçotu aparılacaq. Bu isə vətəndaşların həqiqi hərbi xidmətə çağırış sisteminin təkmilləşdirilməsində mühüm rol oynayacaq".

Xidmətin son illər həyata keçirdiyi işlərin ailələr tərəfindən müsbət qarşılandığını deyən həmsöhbətim bildirdi ki, bu müddətdə Xidmət tərəfindən səfərbərlik hazırlığı və səfərbərlik işinin təkmilləşdirilməsi məqsədilə bir sıra tədbirlər görülüb: "Belə ki, səfərbərliyin idarə olunması, hərbi vəzifəlilərin xəbərdar edilərək toplanmasının yoxlanılması məqsədilə Xidmətin yerli şöbə və bölmələrində praktiki məşğələlər keçirilib və plana əsasən cari ildə də bu sahədə işlər davam etdiriləcək. Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin və qanunvericiliyə uyğun olaraq yaradılmış başqa silahlı birləşmələrin hərbi vəzifəlilərlə komplektləşdirilməsi qaydaları, Müdafiə Nazirliyinin, Dövlət Sərhəd Xidmətinin, Daxili Qoşunların sifarişlərinə əsasən ehtiyatda olan zabitlərin səfərbərlik zamanı çağırılmasına dair naryadlar işlənib, ehtiyatda olan zabitlərin mövcudluğu, sərfi və qalığı haqqında məlumatlar toplanıb. 2013-cü il üçün mülki müdafiə tədbirləri tədbirləri planı hazırlanıb və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Mülki Müdafiə Qoşunları Komandanlığı ilə razılaşdırılıb. Eyni zamanda, Xidmətin yerli idarə, şöbə və bölmələrinin mülki müdafiə tədbirləri planı Mülki Müdafiə Qoşunlarının regional və rayon Fövqəladə Hallar Mülki Müdafiə şöbələri ilə razılaşdırılıb. Bununla yanaşı, Müdafiə Nazirliyindən alınmış sifarişlərə əsasən Silahlı Qüvvələrin Təlim və Tədris Mərkəzində təşkil edilmiş gizir hazırlığı və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuların hazırlığı kursunun dəyişən heyətlə komplektləşdirilməsi məqsədilə namizədlərin göndərilməsi təmin olunub. Ötən müddət ərzində mövcud qanunvericiliyə əsasən, Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq hüquqi şəxs statusunda olan müəssisə, idarə, təşkilat, təhsil müəssisələrində hərbi vəzifəlilərin uçotunun aparılması işinin yoxlanılması nəzarətdə saxlanıb, bu sahədə mövcud olan qanunvericilik təkmilləşdirilib. Son illər Azərbaycanda korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı daha da ciddi mübarizə aparılması və bu istiqamətdə dövlət siyasəti Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti qarşısında da təxirəsalınmaz tədbirlər görülməsi zərurətini ortaya qoyub".

Qeyd edək ki, Səfərbərlik və hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin rəhbəri general-leytenant Arzu Rəhimovun "Respublika" qəzetində bununla bağlı fikirləri dərc edilib: "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, bu xoşagəlməz halların aradan qaldırılması üçün güclü siyasi iradə var, amma korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə ümumxalq işi olmalı, ictimaiyyət də bu işlərə fəal qoşulmalıdır. Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən il ərzində korrupsiyaya qarşı mübarizə və şəffaflığın artırılması istiqamətində müvafiq tədbirlər görülmüş, daxil olmuş məlumatlar əsasında müvafiq araşdırmalar aparılmış, qanunvericiliyin tələblərini pozmuş vəzifəli şəxslər barəsində toplanmış materiallar əməllərinə hüquqi qiymət verilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Hərbi Prokurorluğuna göndərilmişdir. Bu işlər Azərbaycan Respublikasında vətəndaşların ilkin hərbi qeydiyyata alınması, hərbi xidmətə hazırlanması və müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılmasının təşkili, habelə korrupsiyaya qarşı mübarizə ilə bağlı hüquqi təbliğatın gücləndirilməsi məqsədilə Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Respublika Hərbi Prokurorluğu ilə birgə tədbirlər planına əsasən həyata keçirilmişdir. Eyni zamanda, ölkə başçısının "Açıq Hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"na və "Korrupsiyaya qarşı mübarizəyə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"na dair müvafiq Sərəncamının icrasını təmin etmək məqsədilə Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən 2013-cü ildə yerinə yetiriləcək tədbirlərin planı, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin inkişafına dair 2013-2018-ci illər üçün Tədbirlər Planı hazırlanaraq təsdiq olunmuş, icrası təmin edilmişdir". Xidmət rəhbəri deyib ki, keçən il ilk olaraq çağırışçılara müddətli həqiqi hərbi xidmətlərini hansı hərbi hissədə keçmələri barədə məlumatların internet və ya qısa mesaj (SMS) vasitəsilə verilməsi xidməti istifadəyə verilib. Daha sonra 4 elektron xidmət istifadəçilərə təqdim edilib: "Hazırda SHXÇDX tərəfindən göstərilən elektron xidmətlərin sayı 5-ə çatmışdır. Xidmətin internet saytı üzərindən hərbi xidmətkeçmə haqqında arayışın verilməsi üçün müraciətin və sənədlərin qəbulu, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinə həqiqi hərbi xidmətə (işə) qəbulla əlaqədar müraciətin və sənədlərin qəbulu, arxiv arayışlarının verilməsi üçün müraciətin və sənədlərin qəbulu, itirilmiş hərbi biletlərin (ilkin hərbi qeydiyyata alınma haqqında vəsiqələrin) əvəzinə yenisinin verilməsi üçün müraciətin və sənədlərin qəbulu elektron qaydada aparılır. Qısa müddətdə müraciətlərin çoxluğu vətəndaşlar tərəfindən elektron xidmətlərin maraqla qarşılandığını göstərir. Eyni zamanda, elektron xidmətlər bəzi neqativ halların qarşısının alınmasında, fəaliyyətimizdə şəffaflığın təmin olunmasında mühüm rol oynayır".

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyul 2012-ci il tarixli Fərmanı ilə Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin tabeliyində "Hərbi Vətənpərvərlik və Mütəxəssis Hazırlığı Mərkəzi" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti yaradılıb. Ekspertlər A.Rəhimova istinadən deyirlər ki, respublikada hərbi vətənpərvərlik işi vətənpərvərlik tərbiyəsinin əsas tərkib hissəsi olaraq Azərbaycan xalqının və dövlətinin hərb tarixi ilə bağlı olan milli dəyərlərə əsaslanır və həyata keçirilir. Hərbi ekspertlər deyir ki, ən əsas məsələ ondan ibarətdir ki, gənclər Vətənə sonsuz sədaqət, xalqa məhəbbət, milli adət və ənənələrə hörmət, Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinə sevgi və məhəbbət, düşmənə nifrət, hər an Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəyə hazır olmaq ruhunda tərbiyə olunur. Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin yerli idarə, şöbə və bölmələri yerli dövlət orqanları ilə birgə hərbi-vətənpərvərlik tərbiyəsi istiqamətində məqsədyönlü iş aparır, gələcək döyüşçülərə Vətənin taleyi üçün yüksək cavabdehlik məsuliyyəti aşılayır. Gənclərə Vətənin müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü əldə silahla müdafiə etmək hissləri təlqin edilir, Silahlı Qüvvələrin qəhrəmanlıq salnaməsi öyrədilir, onların müharibə, əmək veteranları və Milli Qəhrəmanlarla, yüksək döyüş hazırlığı olan əsgər və zabitlərlə görüşləri, habelə çağırışçıların Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri sıralarına təntənəli şəraitdə yola salınması mərasimləri təşkil olunur.

Bütün bunların gənclərin hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsinin inkişafına töhfə verdiyi şübhəsizdir.

İradə SARIYEVA

Baki xəbər.-2014.-19 fevral.-S.15.