Arxeoloji düşərgə layihəsi gəncliyin vətənpərvərlik tərbiyəsində böyük rol oynayır

Gənclər yalnız müasir dövrlə maraqlanmır, onları yalnız günümüzün hadisələri ilgiləndirmir, həm də keçmişlə, tariximizlə maraqlanırlar. Bilirik ki, Azərbaycan qədim yaşayış məskənlərindən biri kimi gənclərin diqqətini özünə çəkir. Odur ki, gənclər babalarımızın daşlara hopan izlərini axtarmaqan qürur duyurlar.

Bəllidir ki, son illər dövlət səviyyəsində Azərbaycanda sistemli gənclər siyasəti həyata keçirilir. Sözügedən siyasətin məzmununda dayanan məqsəd bunun daha çox gəncin həyat və şəraitində özünü göstərməsidir. Məsələ ondadır ki, son dövrlər dövlətin gənclərlə bağlı stimullaşdırıcı xarakterli müxtəlif sektorları əhatə edən layihələri artıb. Gənc arxeoloq Ramin Qasımovun sözlərinə görə, dövlətin gənclərlə bağlı siyasətinin kökündə həm də onların elmə, təhsilə, tariximizə bağlanması durur: "Dövlətin gənclər siyasəti bizi təmin edir. Bunun mühüm istiqamətlərindən biri gənclərə dövlət dəstəyinin gücləndirilməsindən, onlara hərtərəfli diqqət göstərilməsindən ibarətdir. Son illər ölkəmizdə gənclərlə bağlı görülən bir sıra işlər və bu çərçivədə həyata keçirilən layihələr gənclərin hərtərəfli inkişafının təmin olunması üçün sosial-iqtisadi, təşkilati təminatların yaradılmasını sürətləndirib. Bununla yanaşı, onların ictimai həyatda fəallığının artmasına kömək edib. Təsadüfi deyil ki, bu gün ölkəmizdə gənclər siyasəti dövlət siyasətinin mühüm tərkib hissəsinə çevrilib. Azərbaycan gəncliyinin ictimai həyatın bütün sektorlarında aktiv fəaliyyəti bu və ya digər dərəcədə seçilir. Son bir neçə il ərzində bilavasitə gənclərlə bağlı xeyli sayda normativ sənədin qəbul olunması ölkəmizdə gənclərin inkişafına yönəlmiş mükəmməl qanunvericilik bazasının formalaşdırılmasından xəbər verir. Prezident İlham Əliyev tərəfindən ölkədə həyata keçirilən gənclər siyasəti gənclərin bütün təbəqələrinin hərtərəfli inkişafını təmin etməkdədir. Gənclərlə düzgün iş strategiyasının müəyyənləşdirilməsi nəticəsində onlar çoxşaxəli dövlət islahatlarının həyata keçirilməsində yaxından iştirak edir. Ölkə gəncliyi artıq cəmiyyətin inkişafında ciddi rolu olan fəal sosial təbəqəyə çevrilib. Bu ondan irəli gəlir ki, hər keçən gün gənclərin seçim imkanlarının genişləndirilməsinə xidmət edən şəraitin yaradılmasını görürük".

Gənc arxeoloq bildirdi ki, ölkədə gedən inkişaf prosesində gənclərin imkanlarından daha səmərəli istifadə edilməsi üçün mexanizmlər tapılmalı və dövrün tələbinə uyğun olaraq təkmilləşdirilməlidir: "Ölkəmizdə gənclərin təhsil səviyyəsinin, bilik və bacarıqlarının yüksəldilməsi məsələsinə daim diqqət yetirilir. Məsələn, sosial dəstək layihələri çərçivəsində gənclərin ipoteka kreditlərinə çıxış imkanları get-gedə sadələşdirilir. İş ondadır ki, dövlət gənclərin daha çox mənzilə ehtiyac duyduğunu nəzərə alaraq, güzəştli ipoteka krediti alanlar siyahısına onları da daxil edib. Gənc ailələrin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması onların maddi probleminin həll olunmasına dəstək göstərməklə yanaşı, ailə zəminində yaranan münaqişələrin və bundan doğan boşanmaların da sayını azaldır. Nəzərə almaq lazımdır ki, müasir zəmanəmizdə gənc ailələri təhdid edən problemlərdən biri də boşanmalardır. Sosial problemlərin həlli bu sahədə risqləri əhəmiyyətli şəkildə azaldır. Digər tərəfdən, Gənclər Fondunun yaradılması haqqında sərəncam imzalanıb və Fondun fəaliyyəti üçün vəsait ayrılıb. Onu da qeyd edək ki, Gənclər Fondunun yaradılmasında söhbət yalnız təşkilatlanmış gənclərdən getmir. Bu fərdi şəkildə gənclər üçün önəmli bir məsələdir. Bununla belə, bölgələrdə Gənclər Mərkəzi yaradılır. Onu da qeyd edək ki, ölkə Prezidenti bir sıra rayonlara səfəri zamanı artıq belə mərkəzlərin açılışını edib. Ümumiyyətlə, regionların inkişafı proqramı çərçivəsində də bu işlər gedir. Görünən odur ki, sözügedən işlər çərçivəsində gənclərimiz bölgələrdə çox fəaldır. Onlar üçün idman mərkəzləri, mədəniyyət obyektləri tikilib istifadəyə verilir. Ümumilikdə bütün rayonlarda gənclər evi və gənclər mərkəzlərinin yaradılması qarşıya məqsəd qoyulub. Məqsəd gənclərin bir araya gəlməsi, müəyyən müzakirələr aparması üçün ünvan yaratmaqdır. Bu mərkəzlərdə həm kompyuter mərkəzi, həm konfrans zalı, həm də digər imkanlar yaradılır ki, gənclərimiz bundan maksimum şəkildə səmərəli istifadə etsin. Bütün bunlar gənclərin cəmiyyətdə fəal bir təbəqə kimi inkişafına və mənəvi cəhətdən formalaşmasına təkan verir. Azərbaycan gənci XXI əsrin tələblərinə uyğun olaraq beynəlxalq səviyyədə ölkəmizi layiqincə təmsil edir". Gənclərin təbliğat işinə cəlb edildiyini deyən R.Qasımovun fikrincə, xalqımızın zəngin tarixi və mədəniyyəti, milli adət-ənənələri, eləcə də müasir dövrdə Azərbaycanın inkişafı ilə bağlı məlumatlar daha çox yayılmalıdır: "Dövlət strukturları səviyyəsində gənclərlə bağlı həyata keçirilən layihələr böyük marağa səbəb olur ki, bu da, öz növbəsində, gənclərin həyatında yeni səhifənin açılmasına təkan verir. Dövlət, ənənəsinə sadiq qalaraq, bir neçə gün əvvəl növbəti mühüm əhəmiyyət daşıyacaq layihəyə start verib. Belə ki, Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən bu ildən etibarən ali təhsil müəssisələri tələbələrinin iştirakı ilə respublikanın müxtəlif regionlarında arxeoloji düşərgələr təşkil edilir. Düşərgənin təşkil edilməsində əsas məqsəd gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə edilməsi, onlara Azərbaycan tarixi haqqında əyani olaraq geniş məlumatların verilməsidir. Bununla əlaqədar olaraq nazirlik Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu və Azərbaycan Tələbə Gənclər Təşkilatları İttifaqı ilə birgə 2012-ci ilin iyun tarixindən başlayaraq ali təhsil müəssisələrinin tələbələrini Qəbələ rayonunda arxeoloji düşərgələrə apardı. Yenə də o işlər davam etdiriləcək".

Qeyd edək ki, düşərgədə çalışan tələbələr gənclər və idman nazirinin müavini İntiqam Babayevin və Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru Maisə Rəhimovanın iştirakı ilə görüşdə də iştirak ediblər. Onu da deyək ki, düşərgədə 15-ə yaxın ali təhsil müəssisəsindən 80 nəfər gəncin iştirak etdiyi məlumdur. Düşərgənin sonunda iştirakçılara Gənclər və İdman Nazirliyinin sertifikatları verilib.

Qeyd edək ki, bu tədbir Prezident İlham Əliyevin 7 iyul 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci illərdə" Dövlət Proqramının 6.7 bəndinə uyğun olaraq həyata keçirilir.

Aydın məsələdir ki, ölkə tarixi haqqında gənclərə əyani olaraq hansısa məlumatların verilməsi daha təsirli vasitədir, nəinki hansısa quru nəzəri məlumatlar. O baxımdan, sözügedən layihənin effektiv təsirə malik olacağı güman edilir.

Tanınmış sosioloq Əhməd Qəşəmoğlunun fikrincə, bu kimi proyektlər həm gənclərin formalaşmasında, həm də onların ölkə tarixi ilə bağlı daha dolğun məlumatlar əldə etməsində mühüm rol oynamaq imkanındadır. O, qəzetimizin əməkdaşı ilə söhbətində bildirib ki, bunun üçün birinci növbədə çalışmaq lazımdır. Onun fikrincə, bu imkanlardan səmərəli şəkildə istifadə olunmalıdır: "Məsələ ondadır ki, hansısa tarixi fakta söykənən əyani vəsait daha təsirli vasitədir. Bütün bu deyilənlərin fonunda hesab edirəm sözügedən məzmunda olan layihələrin həyata keçirilməsi və xüsusən də gənclərin bu işə cəlb olunması çox yaxşı haldır. Çalışmaq lazımdır ki, daha çox təhsilli gənc buna cəlb olunsun. Sözügedən məsələdə bir məqam da var ki, bunu xüsusi olaraq nəzərə almaq və ona uyğun olaraq işi qurmaq məqsədəuyğundur. Məsələ ondadır ki, vaxtilə bu kimi layihələr Rusiya və Türkiyədə də həyata keçirilib. Özüm də adıçəkilən ölkənin hər ikisində yaşamışam və həmçinin, oxşar layihələrin bəzilərində şəxsən iştirak etmişəm. Deməyim odur ki, işin nə cür təşkil olunmasından çox şey asılıdır. İş ondadır ki, sadəcə layihə xatirinə gedib orda qalacaqlarsa və əyləncəyə üstünlük verəcəklərsə, o zaman arxeoloji düşərgələrin təşkil olunmasından nəsə ummağa dəyməz. Necə deyərlər, görülən işin effekti çox az olacaq. Layihəni o şərtlə təqdir edirəm ki, tələbələrin orada işləməsi üçün kifayət qədər məzmunlu proqramlar işlənsin. Yəni yaxşı olardı ki, arxeoloji düşərgələrdə tələbələrin gördüyü tarixi gerçəkliklər ətrafında tez-tez diskussiyalar, müzakirələr keçirilsin. Sözügedən iş səyyar elmi seminar kimi olsa, daha yaxşı olar. Şəxsən mən arxeoloji düşərgələri praktiki olaraq bu cür görmək istəyirəm. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki, biz oxuduğumuz dövrdə belə işlərdən tez-tez istifadə edirdik".

Ə.Qəşəmoğlunun dediyindən belə məlum oldu ki, bu işdə ən mükəmməl proqramların hazırlanaraq tətbiq olunması çox vacibdir və bu, işin irəli aparılmasının xeyrinədir: "Xüsusi metodoloji proqramlar hazırlanmalıdır ki, hətta əyani vasitələrdən daha effektli şəkildə yadda qalsın. Məsələn, ekskursiya zamanı hər hansı qəbirüstü, arxeoloji abidə görə bilərik və bir müddət sonra bu yadımızdan çıxa bilər. Ancaq bir də var ki, həmin arxeoloji abidə ətrafında söhbət, diskussiya, hər hansı videoçarxlar olsun. Bu kimi metodologiya abidəni yadda saxlamağa, dərinləşdirməyə və ondan faydalanmağa imkan yaradır. Xarici dövlətlərin təcrübəsi göstərir ki, dolğun metodoloji proqramlara söykənən bu kimi layihələr praktikada gənclərə daha çox fayda verir. İstərdim, Gənclər və İdman Nazirliyinin təşkil etdiyi layihə də belə olsun. Onu da qeyd edim ki, Azərbaycanda bu metod birinci dəfədir tətbiq olunur. Ola bilsin, bu il sözügedən layihə birinci dəfə tətbiq olunduğundan, bir qədər az effekt versin. Ancaq düşünürəm ki, gələcəkdə bu sahədə daha genişmiqyaslı layihələr həyata keçiriləcək və bunun səmərəsi miqyas etibarilə böyük olacaq. Bütün hallarda dövlət səviyyəsində belə layihələrin həyata keçirilməsi, dəstəklənməsi təqdirəlayiq haldır. İnşallah, bunun gənclərin formalaşmasında, vətənpərvərlik hisslərinin güclənməsində effekti yaxşı olacaq".

Düşünürük ki, tariximizi, yaddaşımızı öyrənmək üçün belə layihələr davamlı olacaq. Mədəniyyətimizin təbliğində gənclərin rolunu daha da artırmaq lazımdır ki, onlar tariximizi, arxeoloji mədəniyyətimizi dərindən öyrənib təbliğ etsinlər.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.-2014.-12 mart.-S.10.