Borçalıda yeni yaranmış Aşıqlar İttifaqının sədri "BakıXəbər"ə hansı sirri açdı?

Xəlil Hüseynov: "Aşıqlar bildirirdi ki, biz uzun illərdir bir araya gələ bilmirik..."

 

Bor­ça­lı Azər­bay­can aşıq sə­nə­ti­nin əsas sü­tun­la­rın­dan bi­ri ki­mi uzun əsr­lər­dir öz möv­qe­yi­ni qo­ru­yur, mis­si­ya­sı­nı ye­ri­nə ye­ti­rir. Bi­li­rik ki, qə­dim dövr­lər­dən bə­ri ulu Bor­ça­lı yur­du aşıq sə­nə­ti­nə nə­həng si­ma­lar bəxş edib və aşıq­la­rın hər bi­ri də öz­lü­yün­də bö­yük mək­təb ya­ra­dıb. Bor­ça­lı aşıq­la­rı­nın ha­zır­da us­tad­la­rın ənə­nə­lə­ri­ni qo­ru­du­ğu mə­lum­dur və ən qə­dim saz ha­va­la­rı on­la­rın re­per­tua­rın­da qo­ru­nur, ye­ni nə­sil­lə­rə ötü­rü­lür.

Son za­man­lar Bor­ça­lı­da aşıq­la­rın par­ça­lan­ma­sı, qrup­laş­ma­sı ilə bağ­lı xo­şa­gəl­məz xə­bər­lər alı­rıq. Tə­əs­süf do­ğu­ran bu mə­qam, əs­lin­də, mü­qəd­dəs aşıq sə­nə­ti­nə, ulu ozan­la­rı­mı­zın ya­rat­dı­ğı ənə­nə­yə zə­də vu­rur. Açı­ğı, Bor­ça­lı aşıq­la­rı­nın qrup­la­ra bö­lün­mə­si əv­vəl­cə ada­ma inan­dı­rı­cı gəl­mir. Sa­zı, aşıq sə­nə­ti­ni ne­cə böl­mək, par­ça­la­maq olar ki?

Bor­ça­lı­da əv­vəl də Aşıq­lar Bir­li­yi fəa­liy­yət gös­tə­rib. Xey­li müd­dət əv­vəl isə ta­nın­mış zi­ya­lı, pe­da­qoq Xə­lil Hü­sey­no­vun rəh­bər­li­yi ilə Bir­ləş­miş Gür­cüs­tan Aşıq­lar Bir­li­yi fəa­liy­yə­tə baş­la­yıb. Bir­lik səd­ri Ba­kı­da olar­kən re­dak­si­ya­mı­zın qo­na­ğı ol­du. Biz də həm baş ve­rən­lər, həm də ye­ni it­ti­fa­qın aşıq sə­nə­ti­nin in­ki­şa­fı üçün gör­dü­yü və gö­rə­cə­yi iş­lər ba­rə­də su­al­la­rı­mı­zı X.Hü­sey­no­va ün­van­la­dıq.

- Xə­lil mü­əl­lim, xoş gör­dük. Bil­di­yi­miz qə­dər, Bor­ça­lı­da si­zin qu­rum­dan əv­vəl Aşıq­lar Bir­li­yi ya­ra­dı­lıb... Bir­ləş­miş Gür­cüs­tan Aşıq­lar İt­ti­fa­qı han­sı zə­ru­rət­dən ya­ran­dı?

- Tə­şək­kür edi­rəm. Əs­lin­də, bu təş­ki­la­tın ya­ran­ma­sı­na çox­dan eh­ti­yac var­dı. İt­ti­fa­qın ya­ran­ma ide­ya­sı Bor­ça­lı­nın müa­sir us­tad aşıq­la­rı­na məx­sus­dur. Bir qrup aşıq "Zə­ka" qə­ze­ti­nin baş re­dak­to­ru Sü­ley­man Ço­ba­no­va mü­ra­ci­ət edə­rək de­yib­lər ki, Bor­ça­lı aşıq­la­rı baş­sız­dır, aşıq­la­rı bir­ləş­di­rən bir təş­ki­la­ta eh­ti­yac var. Aşıq­lar bil­di­rir­di ki, biz uzun il­lər­dir bir ara­ya gə­lə bil­mi­rik, da­yaq nöq­tə­miz yox­dur. O bi­ri Aşıq­lar Bir­li­yi­nin isə an­caq adı var və aşıq­lar üçün heç bir iş gör­mür. Aşıq­la­rın qə­naə­ti be­lə­dir. Özü də, bi­zim qu­rum­dan fərq­li ola­raq, o təş­ki­la­tın heç bir rəs­mi qey­diy­ya­tı yox­dur. Ke­çən ilin de­kabr ayı­nın son­la­rın­da 20-dən ar­tıq Bor­ça­lı aşı­ğı, elə­cə də ta­nın­mış şa­ir­lər, zi­ya­lı­lar bir ara­ya gəl­di və bö­yük kon­frans ke­çi­ril­di. Ora­da da əsas mü­za­ki­rə möv­zu­su aşıq­lar­la bağ­lı qu­ru­mun ya­ra­dıl­ma­sı mə­sə­lə­si ol­du. Bir­ləş­miş Gür­cüs­tan Aşıq­lar İt­ti­fa­qı tə­sis edil­di və sədr və­zi­fə­si­nə mə­nim na­mi­zəd­li­yim irə­li sü­rül­dü. De­yim ki, mə­nə al­ter­na­tiv na­mi­zəd ol­ma­dı və sədr se­çil­dim. Mən kon­frans iş­ti­rak­çı­la­rın­dan bö­yük dəs­tək al­dım.

- Bəs müa­vin­lə­ri­niz kim­lər­dir? İda­rə he­yə­tin­də kim­lər təm­sil olu­nur?

- 13 nə­fər­dən iba­rət ida­rə he­yə­ti se­çil­di. Us­tad aşıq Zi­yəd­din Ke­şə­li, aşıq El­şad, aşıq Nov­ruz və Səd­rəd­din Ta­lı­bov sədr müa­vi­ni se­çil­di. Müa­vin­lə­rim­dən üçü aşıq, Səd­rəd­din Ta­lı­bov isə Mar­neu­li bə­lə­diy­yə­si­nin de­pu­ta­tı­dır.

- Ne­çə üz­vü­nüz var?

- Ha­zır­da 30-a ya­xın aşıq İt­ti­faq­da təm­sil olu­nur. Am­ma hə­lə on­la­rın ço­xu­na və­si­qə ver­mə­mi­şik. Təx­mi­nən on nə­fər üzv­lük və­si­qə alıb. Son­ra­kı mər­hə­lə­də də qey­diy­yat­da olan di­gər üzv­lə­ri­mi­zə ve­ri­lə­cək. Üzv­lə­ri­miz Bor­ça­lı­da ad-san qa­za­nan, ca­maa­tın də­yər ver­di­yi sə­nət­kar­lar­dır. Bu aşıq­la­rın hər bi­ri­nin öz ye­ri var. Aşıq Ka­man­dar Əfən­di­ye­vin oğ­lu Əf­la­tun mü­əl­lim də bi­zə cid­di dəs­tək ve­rir. Us­tad aşıq Sa­dax­lı Mə­sim də bu İt­ti­fa­qın işi­nə xe­yir-dua ve­rib. Gənc aşıq­lar da İt­ti­fa­qın üzv­lə­ri sı­ra­sın­da yer alır, on­la­rın da bö­yük gə­lə­cə­yi var. Bi­lir­si­niz ki, aşıq­la­rın ən çox na­ra­zı qal­dı­ğı mə­sə­lə­lər­dən bi­ri on­la­rın yu­bi­ley­lə­ri­nin ke­çi­ril­mə­mə­si­dir. Mən on­la­ra de­mi­şəm ki, im­kan da­xi­lin­də ha­mı­nı­zın yu­bi­ley­lə­ri­ni ke­çi­rə­cə­yəm. Aşıq­lar­la bağ­lı gö­rə­cə­yi­miz iş­lər çox­dur. On­la­rı müx­tə­lif təd­bir­lə­rə, Azər­bay­ca­nın sər­həd ra­yon­la­rı­na, elə­cə də Tür­ki­yə və İra­na qas­trol sə­fər­lə­ri­nə gön­dər­mək fik­rim var. İs­tə­yi­rəm ki, Bor­ça­lı aşıq­la­rı da­ha da ta­nın­sın. Çün­ki o aşıq­lar bu sə­nə­ti la­yi­qin­cə təm­sil et­mə­yə qa­dir­dir. Onu da bil­di­rim ki, yer­li bə­lə­diy­yə və rəs­mi qu­rum­lar da bi­zim təş­ki­la­ta dəs­tək ve­rir, bi­zi ta­nı­yır­lar. Ha­zır­da təş­ki­la­tın ma­liy­yə da­yaq­la­rı zə­if­dir. He­sab edi­rəm ki, Gür­cüs­tan döv­lə­ti­nin ai­diy­yə­ti qu­rum­la­rın­da növ­bə­ti dəs­tə­yi­mi­zi qa­za­na­ca­ğıq.

Mən bu işə sı­fır­dan baş­la­mı­şam, heç bir ma­liy­yə da­ya­ğı­mız yox­dur, hər şe­yi öz şəx­si he­sa­bı­ma edi­rəm. Hət­ta İt­ti­fa­qın ofi­si­nin ay­lıq ki­ra­yə­si­ni də şəx­si və­sai­tim he­sa­bı­na ödə­yi­rəm.

- Xə­bər­lər ya­yı­lıb ki, Bor­ça­lı aşıq­la­rı par­ça­la­nıb? Bu nə də­rə­cə­də hə­qi­qət­dir?

- Tə­əs­süf­lər ol­sun ki, bu­na bən­zər hal ol­du. Bu da sə­bəb­siz de­yil. Biz in­sa­nıq, tə­bii ola­raq hər bi­ri­miz­də qib­tə his­si var. Mə­nim sədr se­çil­mə­yi­mi qıs­qanc­lıq­la qar­şı­la­yan­lar ol­du. Ət­ra­fı­mız­da olan bə­zi adam­lar­la fi­kir ay­rı­lı­ğı­mız ol­du. Əs­lin­də, bu­na xır­da umu-kü­sü­lər yol aç­dı.

Bu il ənə­nə­vi ola­raq us­tad aşıq Hü­seyn Sa­rac­lı­nın xa­ti­rə gü­nü ke­çi­ril­di. İt­ti­faq rəh­bə­ri ola­raq im­ka­nım də­rə­cə­sin­də xa­ti­rə gü­nü­nün ke­çi­ril­mə­si­nə yar­dım et­dim.

Bir mə­sə­lə­ni də de­yim ki, mən bu işin qul­pun­dan sırf tə­mən­na­sız ola­raq, heç bir mad­di gə­lir um­ma­dan, bu sə­nə­tə da­yaq ol­maq məq­sə­di­lə ya­pış­mı­şam. Aşıq­la­rın öz­lə­ri­nə də de­mi­şəm ki, bu iş­də heç bir mad­di ma­ra­ğım yox­dur, ola da bil­məz. Bu­ra­dan qa­zanc güd­mü­rəm.

- Yə­qin ki, gö­rə­cə­yi­niz iş­lər çox­dur?

- Bə­li, mə­nim öz proq­ra­mım var. Al­lah qoy­sa, ma­liy­yə da­yaq­la­rı­mız möh­kəm­lə­nən­dən son­ra müx­tə­lif təd­bir­lər, fes­ti­val­lar ke­çir­mə­yi dü­şü­nü­rəm. İn­di Mar­neu­li Mə­də­niy­yət Evin­dən bi­zə iki otaq ver­mə­li­dir­lər. Bu­nun üçün Gür­cüs­ta­nın Mə­də­niy­yət Na­zir­li­yi­nə mü­ra­ci­ət et­mə­li­yik. Təş­ki­la­tı­mız döv­lət re­yes­trin­də qey­diy­ya­ta alı­nıb, in­di də Mə­də­niy­yət Na­zir­li­yin­də qey­diy­ya­ta düş­mə­li­yik. Mü­ra­ci­ət edə­cə­yik. He­sab edi­rəm ki, bi­zim qey­diy­yat­dan keç­mə­yi­mi­zə par­la­men­tin azər­bay­can­lı de­pu­tat­la­rı yar­dım edə­cək.

Mən mü­ra­ci­ət et­səy­dim, Bor­ça­lı­nın im­kan­lı şəxs­lə­ri İt­ti­fa­qa ma­liy­yə dəs­tə­yi gös­tə­rər­di­lər. Am­ma heç kə­sə bir kəl­mə də söz de­mi­rəm. Mən in­san­la­ra əl tut­ma­ğa öy­rən­mi­şəm, əl aç­ma­ğa yox. Mən işə baş­la­mı­şam, dəs­tək ol­maq is­tə­yən­lər ol­sun.

- Si­zin ba­ba­nız Bor­ça­lı­nın adı bəl­li ki­şi­lə­rin­dən bi­ri olub. Cöy­rü oğ­lu Qa­ra­nın adı bor­ça­lı­la­rın fəxr ye­ri­dir...

- Bə­li, mən Cöy­rü oğ­lu Qa­ra­nın bö­yük nə­və­si­yəm. Ba­bam haq­qın­da si­zin də mə­lu­ma­tı­nız var. Onun er­mə­ni­lə­rə qar­şı mü­ba­ri­zə­si dil­lər­də das­tan­dır... Bol­nis Kə­pə­nək­çi­sin­də Yel da­ğı de­yi­lən əra­zi­də ba­bam və si­lah­daş­la­rı er­mə­ni­lə­ri qır­mış­dı. On­lar er­mə­ni­lə­rin qar­şı­sı­nı kə­sir­di­lər ki, er­mə­ni­lər Gən­cə­yə doğ­ru hə­rə­kət edib ora­da qır­ğın tö­rət­mə­sin. Son­ra ba­ba­mı er­mə­ni­lə­ri qır­dı­ğı­na gö­rə həbs edib­lər, o da qa­za­mat­dan qa­çıb Qar­sa ge­dib. Biz iki də­fə  sür­gün­də ol­mu­şuq. Bir də­fə Qa­za­xıs­ta­na, bir də­fə də Si­bi­rə sür­gün edil­mi­şik. Mən ora­da do­ğul­mu­şam. Ba­ba­ma gö­rə bö­yük məh­ru­miy­yət­lər ya­şa­mı­şıq. Ba­ba­mı­zın adı­nı ya­şa­dı­rıq.  

Cöy­rü oğ­lu Qa­ra bor­ça­lı­la­rı ağ­zı­bir gör­mək is­tə­yir­di, mən də bu gün aşıq­la­rı­mı­zı bir­gə gör­mək is­tə­yi­rəm. Bi­zim ai­lə ca­maa­ta an­caq xe­yir ve­rib və bu gün də o yol­da­dır. Mən zi­ya­lı­yam, pe­da­qo­qam, təş­ki­lat­çı ki­mi uzun il­lər fəa­liy­yə­tim olub. Bor­ça­lı aşıq­la­rı­nı bir yer­də gör­mək is­tə­yi­rəm.

- Bi­lir­si­niz ki, aşıq sə­nə­ti­nin in­ki­şa­fın­da xid­mə­ti olan Bor­ça­lı aşıq­la­rı var. On­la­ra fəx­ri ad­la­rın ve­ril­mə­si mə­sə­lə­si­ni də ak­tu­al­laş­dır­maq fik­ri­niz var­mı?

- Bir­mə­na­lı ola­raq bə­li. Mə­də­niy­yət Na­zir­li­yin­də qey­diy­yat­dan keç­dik­dən son­ra bu mə­sə­lə­ni na­zir­lik qar­şı­sın­da qal­dı­ra­ca­ğıq. Çün­ki aşıq­la­rı­mı­zın bir qis­mi Gür­cüs­tan hö­ku­mə­ti tə­rə­fin­dən ay­rı-ay­rı vaxt­lar­da təl­tif eti­lib. Na­zir­lik­dən qey­diy­yat­dan keç­dik­dən son­ra döv­lət bi­zə ma­liy­yə dəs­tə­yi gös­tə­rə­cək. De­pu­tat­lar da bu işə da­yaq ola­caq. Bi­zim us­tad aşıq­la­rı­mız var ki, hə­lə haq­qı­nı al­ma­yıb. Sağ­lıq ol­sun, ona da na­il ola­ca­ğıq.

Hü­seyn Sa­rac­lı­nın mən­zil mu­ze­yi­nin ya­ra­dıl­ma­sı­na dəs­tək ve­rə­cə­yik. Fik­rim var ki, Bor­ça­lı­nın us­tad aşı­ğı Xın­dı Məm­mə­din xa­ti­rə gü­nü­nü ke­çi­rək. Çox nə­həng aşıq olub. Di­gər us­tad aşıq­la­rın da yu­bi­le­yi və xa­ti­rə gün­lə­ri ke­çi­ri­lə­cək. Bun­lar gö­rə­cə­yi­miz iş­lər sı­ra­sı­na da­xil­dir.

Mə­nim ar­zum odur ki, umu-kü­sü ol­ma­sın, bir­lik ol­sun. Aşıq­la­rı bir ara­da gör­mək is­tə­yi­rəm. Əmi­nəm ki, be­lə də ola­caq. Biz də on­la­rın qay­ğı­sı­na qa­la­ca­ğıq.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2017.- 26 aprel.- S.14