Azərbaycan xalçalarının dünya sərgilənmə prosesi başlayıb…

Özbəkistanda “Odlar yurdunun naxışları” Azərbaycan xalçaları sərgi zalının açılışı olub

Kübra Əliyeva: “Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycan xalçasının təbliğ edilməsi, tanıdılması baxımından olduqca əhəmiyyətli, gözəl işdir”

Nuranə Mehdiyeva: “Mümkün qədər çox Azərbaycan xalçası evləri açılmalıdır ki, bu sahə geniş miqyasda təbliğ olunsun”

Azərbaycan xalqının maddi-mədəni sərvətlərindən biri olan milli xalçalarımız dünyanın hər yerində təbliğ olunmalıdır, özü də Azərbaycan adı ilə. Azərbaycanda xalçaçılıq sənətinin təbliği kifayət qədər güclüdür və bu ulu, ənənəvi dekorativ tətbiqi sənət növü inkişaf pillələrində irəliləyir. Azərbaycan xalçasının dünyaya çıxışı bu gün ən çox müzakirə edilən, arzulanan bir haldır. Əlbəttə, qədim zamanlardan dünya xalça bazarında özünəməxsus yer tutan, xalçaları ilə böyük heyrət doğuran Azərbaycan müasir dövrdə də dünya bazarında əsas xalça ixracatçısı kimi özünü təsdiqləməlidir. Bu arzuediləndir. Buna mərhələ-mərhələ nail olmaq olar.

Ancaq əsas məsələlərdən biri odur ki, dünyanın müxtəlif ölkələrində Azərbaycan xalçası evləri yaradılmalı, daimi xalça satış-sərgi zalları açılmalıdır. Bu ən vacib məsələlərdən biri kimi diqqət mərkəzində olmalıdır.

“Trend.az” xəbər verir ki, Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində “Odlar yurdunun naxışları” Azərbaycan xalçaları sərgi zalının açılışı olub. Bu olduqca əlamətdar hadisədir və Azərbaycan xalçasının tanıdılması istiqamətində atılan addımlardan biridir.

Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasov Azərbaycan xalçaları haqqında çıxış edərək, xalq sənətinin ən geniş yayılmış növü olan xalça sənətinin Azərbaycan xalqının bədii təfəkkürünü, istedadını nümayiş etdirdiyini və qədim Azərbaycan xalçaları barədə bir sıra mənbələrdə antik yunan tarixçilərin yazdıqlarını qeyd edib. O, Azərbaycan dövlətinin milli mədəniyyətimizin qorunub saxlanması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində həyata keçirdiyi işlər barədə məlumat verib. Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunduğunu, zəbt olunmuş ərazilərdə 762 mədəniyyət abidəsi və 1431 mədəniyyət müəssisəsi qaldığını, 22 muzeyin, 4 rəsm qalereyasının tamamilə işğalçılar tərəfindən məhv edildiyini bildirən diplomat, maddi-mədəni irsimizin, islam irsinə aid abidələrin qarət edildiyini, Azərbaycanın qədim xalça məmulatlarının işğalçıların əlinə keçdiyini qeyd edib. Samir Abbasov Heydər Əliyev Fondu tərəfindən həyata keçirilən layihələr və 2010-cu ildə Azərbaycanın ənənəvi xalça sənətinin UNESCO-nun Qeyri-maddi irs siyahısına daxil edildiyini vurğulayıb.

Özbəkistanda Azərbaycan xalçalarının tanıdılması və satışı ilə məşğul olan mütəxəssis-sahibkar Şəmsəddin Museyibzadə Azərbaycan xalçalarının rəngarəngliyi, özünəməxsusluğu, onları dünyaya sevdirən xüsusiyyələri barədə məruzə edib. O təmsil etdiyi təşkilat adından Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin yeni yaradılan “Azərbaycan xalçaları” daimi sərgi zalına Qarabağ xalçasını hədiyyə edib.

Məlumdur ki, Azərbaycanda 7 xalçaçılıq məktəbi var. Onlar Şirvan, Qarabağ, İrəvan, Dərbənd, Quba, Naxçıvan, Qazax-Borçalı, Təbrizdir.

Qeyd edək ki, Azərbaycan xalçası sərgi zalının Daşkənddə açılmasının əhəmiyyətini şərh edən mütəxəssislər bildirirlər ki, bu olduqca müsbət bir hadisədir. Ekspertlərin bildirdiyinə görə, Azərbaycan xalçaçılıq sənəti ənənələr üzərində inkişaf etdiyindən və qədim çeşnilər əsasında toxunduğundan, öz təbii halında təqdim edildiyindən, tamaşaçıların daha çox xoşuna gəlir.

Ekspertlərin bildirdiyinə görə, Azərbaycan xalçasının təbliği istiqamətində daha böyük işlərin görülməsinə ehtiyac var. Onlar bildirirlər ki, Orta Asiyanın digər şəhər və respublikalarında da Azərbaycan xalçası evləri, daimi sərgi zalları açmaq olar. Bu məsələdə xaricdəki diaspor qurumları, səfirliklər və iş adamları xüsusilə fəaliyyət göstərə bilər.

Özbəkistanda “Odlar yurdunun naxışları” Azərbaycan xalçaları sərgi zalının açılışının mahiyyətini şərh edən görkəmli xalçaşünas, professor Kübra Əliyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunu olduqca yüksək qiymətləndirdiyini bildirdi: “Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycan xalçasının təbliğ edilməsi, tanıdılması baxımından olduqca əhəmiyyətli, gözəl işdir. Mən bu zalın açılmasını yüksək dəyərləndirirəm. Bu müsbət işin davamı olmalıdır. Bu gün dünyanın bir çox ölkələrində Azərbaycan xalçasının təbliği, tanıdılması məqsədilə Azərbaycan xalçası evləri, sərgi zalları açılmalıdır. Bu iş Avropa ölkələrində, Amerikada daha kütləvi şəkildə həyata keçirilməlidir. Sirr deyil ki, bu ölkələrdə hələ də Azərbaycan xalçalarını “Qafqaz xalçaları” adı ilə təqdim edirlər. Halbuki, o xalçalar Azərbaycan xalçalarıdır və azərbaycanlı sənətkarlar tərəfindən toxunulub. Yeni xalça evləri yaradılsın və burada qoyulan xalçaların aşağı hissəsinə “Azərbaycan” sözü yazılsın. Buna ehtiyac var. Azərbaycan dövləti xalçaçılığı çox yüksək səviyyədə təbliğ edir. Burada mən ölkəmizin Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın fəaliyyətini qeyd etməliyəm. O, bu sahədə çox böyük işlər görüb. Hansı ölkəyə gedirsə, harada tədbir keçirirsə, mütləq ora Azərbaycan xalçası sərgisi də aparır. Bu çox əlamətdar bir işdir. Azərbaycan xalçası beynəlxalq aləmdə daha çox tanıdılmalıdır”.

Gənc xalçaçı-rəssam Nuranə Mehdiyeva bizimlə söhbətində xaricdə açılmaqda olan xalça evlərinin və xalça sərgi zallarının daha çox olmasını arzu etdiyini dedi. Onun sözlərinə görə, qədim zamanlardan xalça Azərbaycan mədəniyyətinin vacib elementi kimi diqqəti cəlb edib. O bildirdi ki, son illər Azərbaycan xalçasının dünyaya çıxışı baxımından çoxlu işlər görülür və bu iş gənc xalçaçı rəssamlara böyük stimul verir. O qeyd etdi ki, xeyli müddət əvvəl Belarusda “Azərbaycan Ticarət Evi” açılıb və burada bir sıra Azərbaycan məhsulu təqdim edilir, onların arasında milli xalçalarımız da var. Özbəkistanda xalça sərgi zalının açılmasının Azərbaycan xalçasının Orta Asiyada tanıdılmasına şərait yaratdığını deyən ekspert bildirdi ki, xalçalarımız Özbəkistana gələn turistlərin də diqqətindən yayınmayacaq. “Bu olduqca əlamətdar hadisədir. Düşünürəm ki, Azərbaycan xalça evi Moskvada da, Sankt-Peterburqda da, Parisdə də açılmalıdır. Çünki düşmənlərimiz oralarda daha geniş fəaliyyət göstərir. Azərbaycan xalçasının geniş səviyyədə təbliği bizə çox şey qazandırar. Mümkün qədər çox Azərbaycan xalçası evləri açılmalıdır ki, bu sahə geniş miqyasda təbliğ olunsun. Onsuz da xalça sənəti Heydər Əliyev Fondunun, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin xətti ilə təbliğ olunur. Amma müvəqqəti sərgi belədir ki, uzaqbaşı bir ay davam edir və sonra bağlanır. Amma daimi sərgi zallarının açılması xalçalarımızın həmişə göz önündə olacağını şərtləndirir. Bu baxımdan, dünyanın müxtəlif ölkələrində Azərbaycan xalçası evləri, daimi sərgi zalları fəaliyyətə başlamalıdır. Bu məsələyə xaricdəki iş adamları da qoşula bilər. Xaricdə Azərbaycan xalçasının satışı da həyata keçirilə bilər. Bilirsiniz ki, ermənilər xalçalarımıza qarşı da təcavüzkar mövqe tuturlar. Amma nə qədər çox təbliğ etsək, erməni təbliğatı alt-üst olar” - deyə mütəxəssis bildirdi.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2017.- 25 oktyabr.- S.14.