Azərbaycan muzeylərində birgünlük açıq qapı ziyarəti…

Muzeylər tarixin qorunduğu məkandır. Bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da muzeylər seyrçilərin diqqət mərkəzindədir. İlin bütün günlərində muzeylərə giriş ödənişli olsa da, yalnız 18 may tarixində muzeylərdə keçirilən “Açıq qapı” günləri çərçivəsində tamaşaçıların muzeylərə daxil olması pulsuzdur.

Qeyd edək ki, artıq bir neçə ildir Azərbaycanda da qeyd edilən 18 may - Beynəlxalq Muzeylər Günündə muzeylərdə “Açıq qapı” elan edir.

Məlumat üçün bildirək ki, hər il mayın 18-ni dünya mədəni ictimaiyyəti Beynəlxalq Muzey Günü kimi qeyd edir. Bu gün 1977-ci ildə Beynəlxalq Muzeylər Şurasının 11-ci konfransında Sovet nümayəndə heyətinin təklifi ilə təsis olunub. 1978-ci ildən etibarən bu bayram hər il 150-dən çox ölkədə qeyd olunur. Həmin gün bu bayramın qeyd edildiyi ölkələrin bütün muzeylərində “Açıq qapı” elan olunur və arzu edənlər pulsuz olaraq sərgi və ekspozisiyalara tamaşa edirlər.

Məlumatlara görə, Azərbaycanda muzey işinin tarixi çox da qədim deyil. XX əsrin əvvəllərində Bakı ticarət məktəbi nəzdində Sənaye, Xalq məktəblərinin Bakı-Dağıstan müdiriyyəti nəzdində Pedaqoji, Rus Texniki Cəmiyyəti Bakı şöbəsi nəzdində Texniki muzeylər fəaliyyət göstərib. İlk milli muzeyin yaradılması isə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti dövrü ilə bağlıdır. 1919-cu il dekabrın 7-də “İstiqlal” muzeyi fəaliyyətə başlayıb. Sovet hakimiyyəti illərində respublikada muzey şəbəkəsi daha da genişləndirilib: Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyi, L.Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi, Azərbaycan Tarixi Muzeyi, Xalq Maarifi Muzeyi, əksər rayon və şəhərlərdə tarix, diyarşünaslıq muzeyləri, elm və mədəniyyət xadimlərinin ev muzeyləri və s. bu qəbildəndir.

Azərbaycan həm də açıq səma altında yerləşən muzeylər ölkəsidir. Bunu Qobustanda, İstisuda (Kəlbəcər) və Gəmiqayada (Naxçıvan) qayalar üzərindəki təsvirlər sübut edir. Məşhur Norveç alimi və səyyahı Tur Heyerdal Qobustanda olarkən buranı obrazlı şəkildə "səma altında muzey" adlandırıb. Muzeylərlə zəngin olan ölkəmizdə muzeylərin fəaliyyətinin tamaşaçılar tərəfindən qiymətləndirilməsi çox vacibdir.

18 may - Beynəlxalq Muzeylər Günü münasibətilə “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin tabeliyində fəaliyyət göstərən bütün muzeylərdə “Açıq qapı” günü elan edilib. Məlumatlara görə, “Açıq qapı” günündə paytaxt sakinləri və şəhərimizin qonaqları İçərişəhərdə yerləşən Qız qalası, Şirvanşahlar Sarayı, Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi, Numizmatika ekspozisiyası, Tahir Salahovun ev-muzeyi, Bəylər Məscidi, “Müqəddəs əmanətlər” ekspozisiyası, habelə “Qala” qoruğu ərazisində fəaliyyət göstərən Qala Arxeoloji-etnoqrafik muzey kompleksi, Əntiq Əşyalar Muzeyinin ekspozisiyaları ilə ödənişsiz tanış olmaq imkanı əldə ediblər.

Qeyd edək ki, seyrçilər sözügedən muzeylərdə səhər saat 10-dan axsam saat 19-dək ekspozisiyaya pulsuz baxıblar.

“Qala Arxeoloji-etnoqrafik muzeyindən “Bakı-Xəbər”ə verilən məlumata görə, mayın 18-də muzeyə daha çox məktəblilər gəlib. Muzey əməkdaşının sözlərinə görə, “Açıq qapı” günü çərçivəsində az sayda olsa da, əcnəbi turistlər də muzeyi ziyarət ediblər: “Muzeyimizə əsasən şagirdlər gəlirlər. Beynəlxalq Muzeylər Günü münasibətilə “Açıq qapı” elan etdiyimiz üçün bu gün muzeyə gələn şagirdlərin sayında əvvəlki vaxtlarla müqayisədə xeyli artım var. Mayın 18-də də muzeyimizi əsasən şagirdlər ziyarət ediblər. Qonaqlarımız sırasında bir neçə əcnəbi də olub. Muzeyimizi ziyarət edən qonaqların sayı haqqında məlumat verə bilmərik”.

Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyindən də verilən məlumata görə, “Açıq qapı” günü çərçivəsində muzeyə gələnlərin sayında xeyli artım müşahidə edilib. Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin şöbə müdiri Emin Dadaşov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, muzey ziyarətçilərinin sayında xeyli artım baş verib: “Bizim qonaqlarımız əsasən məktəblilər olub. Muzeyimizi ziyarət edənlər sırasında turistləri də qeyd etmək istəyirəm. Beynəlxalq Muzeylər Günündə turistlər də muzeyimizi ziyarət ediblər. 2000 nəfərdən artıq şəxs muzeyimizi ziyarət edib. Hesab edirəm ki, heç bir qonağımız bizdən narazı qalmayıb”.

Azərbaycan Xalça Muzeyindən aldığımız məlumata görə, muzey seyrçiləri arasında kütləvilik müşahidə edilib. Muzey əməkdaşının verdiyi məlumata görə, həmin gün gündüz saat 12-yə qədər 2000 nəfərdən artıq qonaq muzeyi ziyarət edib: “Bizim muzeyə gələnlərin sayı həmişə çox olur. Beynəlxlaq Muzeylər Günü münasibətilə isə ziyarətçilərin sayında xeyli artım var. Həm yerli, həm də xarici ziyarətçilər muzeyimizi ziyarət ediblər”.

Azərbaycan Dövlət Musiqi Mədəniyyəti Muzeyinin baxıcısı Xumar İsmayılova “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, çalışdığı muzeyə gələn ziyarətçilərin sayı əvvəlki günlərlə müqayisədə çoxdur: “Muzeyimizə əvvəllər də ziyarətçilər gəlirdi. Ancaq bu gün (dünən - İ.S.) daha çox canlanma müşahidə edilir. Muzeyimizə gələnlərin sayında xeyli artım olub. Qonaqlar arasında az da olsa, əcnəbi turistlər də var. Əsas ziyarətçilər öz vətəndaşlarımızdır”.

Cəlil Məmmədquluzadənin mənzil-muzeyinin direktoru Pərixanım Muradova da bizimlə söhbətində Beynəlxalq Muzeylər Günü münasibətilə muzeyə məktəblilərin gəldiyini dedi: “Bizim qonaqlarımız məktəblilər idi. Bir neçə məktəbli muzeyimizi ziyarət etdilər və onlar sərgi ilə tanış oldular”.

İradə SARIYEVA

Bakı xəbər.- 2018.- 19-21 may.- S.13