Azərbaycanda vahid turizm

reyestri yaradılmalıdır

Fevralın 25-27-də İordaniya Haşimilər Krallığının paytaxtı Amman şəhərində Kral II Abdulla ibn Hüseynin himayəsi ilə "Global Healthcare Travel Forum" (Qlobal Sağlıq Turizmi Forumu) zirvəsi keçirilib. Forumda 60-a yaxın ölkədən 500-dən artıq nümayəndə iştirak edib. Ölkəmizi bu zirvədə Azərbaycan Sağlamlıq və Termal Turizmə Dəstək Assosiasiyasının (AHTTSA) prezidenti Ruslan Quliyev təmsil edib.Türkiyə Sağlıq Turizmi Konseyinin təşəbbüsu və dəstəyi ilə Azərbaycan Sağlamlıq vəTermal Turizmə Dəstək Assosiasiyasının prezidenti Ruslan Quliyev Qlobal Sağlamlıq Turizmi Təşkilatının vitse-prezidenti seçilib. Ruslan Quliyevlə müsahibəmizdə Azərbaycanın turizm imkanları, tibbi turizm potensialı barədə söhbət etdik.

- Ruslan bəy, öncə istərdim Amman səfəriniz barəsində danışasınız.

- Azərbaycan 2013-cü ildən bu qurumda təmsil olunur. 2014-cü ildən isə təşkilatın idarə heyətində fəaliyyət göstərir. Təşkilatın ilk prezidenti Türkiyə Sağlıq Turizmi Konseyi başkanı Emin Çakmak olub. O, hazırda qurumun fəxri prezidentidir. Təşkilatın indiki prezidenti İordaniya Özəl Xəstəxanalar Assosiasiyasının sədri Dr. Feyzi Al-Hammori idi. Zirvə toplantısının açılış mərasimində İordaniya Haşimilər Krallığının baş naziri, zati-aliləri Hani Al-Mulki, İordaniya Haşimilər Krallığının şahzadələri Xanım Ghida Talal və Dina Mired, səhiyyə naziri cənab Mahmud Al-Şeyyab və turizm naziri Xanım Lina Mazhar Annab iştirak etdilər. Biz həmkarlarımıza Azərbaycan sağlamlıq turizmi potensialı (Abşeron, Naftalan, Qalaaltı, Duzdağ, Qəbələ, İstisu və s.) haqda geniş məlumat verdik. Azərbaycanın bu təşkilatda vitse-prezidentlik statusu minimum 2 il müddətində davam edəcək.60-a yaxın ölkəni birləşdirən bu təşkilatın 2019-cu ildə Global Sağlamlıq turizmi Forumunun Azərbaycan keçirilməsinə böyük imkanlar var. Bu müddət ərzində Bakı, Naftalan, Qalaaltı,Qəbələ və Naxçıvanda sağlamlıq turizmi ilə bağlı silsilə xarakterli tədbirlərin keçirilməsini qarşımızda hədəf kimi müəyyən etmişik. Ölkə daxilində də bu təşkilatın tanıdılmasına böyük zərurət var. Məqsədimiz GHTC-nin geniş imkanlarından istifadə edərək, ölkəyə turist axınına səbəb ola biləcək fəaliyyətləri gücləndirmək, ekspert xidmətləri və investisiya imkanlarını dəyərləndirməkdən ibarətdir. Sonda "Qlobal sağlıq turizmi Amman" deklorasiyası qəbul olundu. Deklorasiyada Sağlamlıq Turizminin 8 əsas istiqaməti müəyyən olunmuşdur.

1)tibbi turizm,

2)dental turizm,

3) spa turizmi

4) kulinariya turizmi

5)idman turizmi

6) 3-cü yaş qrupu turizmi -Assisted residential turizm

7) velnes turizm

8) əlçatan sosial turizm

Qlobal Sağlamlıq Turizmi Təşkilatı Türkiyənin təşəbbüsü ilə yaradılıb. Bizim təşkilatımız isə 4 ilə yaxındır fəaliyyət göstərir. Ölkədə fəaliyyətdə olan sağlamlıq mərkəzləri, yəni Naftalan, Qalaltı, Naxçıvan Qəbələdə fəaliyyət göstərən sağlamlıq turizm müəssisələri bizim assosiasiyanın üzvləridirlər. İndiyə qədər ölkə daxilində və xaricində keçirilən görüş, forum və seminarlarda iştirak etmişik. Hazırda sağlamlıq turizmi xəritəsinin yaradılması gündəmdə olan məsələlərdəndir. Qeyd edim ki, bu üzvlük bizə Azərbaycanın turizm potensialını geniş müstəvidə təqdim etmək imkanı verir.Bu ölkəyə əlavə turist axınını cəlb etmək üçün fəaliyyəti koordinasiya etmək imkanı yaradır.Biz qarşıya məqsəd qoymuşuq ki, ölkəyə turizmdən gələn investisiyanın artımına nail ola bilək. Çünki artıq neft iqtisadiyyatından qeyri neft iqtisadiyyatına keçid dövrü başlamışdır. Bunun üçün də iki ən effektiv sahə var, turizm və kənd təsərrüfatı.

Bilirsiniz ki, sovet dövründə, 80-ci illərin sonunda Azərbaycanın sağlamlıq müəssisələri populyar idilər. Naftalan, Qızılqum adla deyilirdi. Qeyd edim ki, biz Xəzər dənizinin sağlamlıq potensialından lazımi şəkildə istifadə edə bilmirik. Abşeron yarımadasında müalicəvi göllər, palçıq vulkanları var. Problem bundadır ki, Səhiyyə Nazirliyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə koordinasiyanı təşkil etməliyik. Biz Turizm Şurasının yaradılması fikrinə çox nikbin baxırıq. Yəni turizmlə bağlı bütün problemləri bu müstəvidə müzakirəyə çıxara biləcəyik. Bu gün sağlamlıq turizmi Azərbaycan üçün niyə vacibdir? Biz bu gün dəniz turizmi məsələsində özümüzü İspaniya və ya Türkiyə ilə müqayisə edə bilmərik. Ekoloji və sağlamlıq turizminin model ölkəsi olmaq imkanlarımız var. İşgüzar turizmdə və ya dəniz turizmində gecələmə sayı azdır. Lakin bildiyiniz kimi müalicə kursu ən az 15 gün təşkil etdiyinə görə sağlamlıq turizminin ilin bütün aylarında effektiv gəlir gətirmək imkanı var.

- Bəs Azərbaycanda mövcud olan sağlamlıq turizmi potensialından yetərincə istifadə etməyə nə mane olur? Təbiət bizə Duz dağ, Naftalan, Qalaltı kimi nemətlər bəxş edib. Sıfırdan yaratmırıq. Var olan neməti dəyərləndirmək lazımdır…

- Azərbaycanda baş verən devalvasiya ölkəni birdən-birə başqa ölkələr üçün cazibədar ucuz bazar halına gətirdi. Keçən illə müqayisədə 35% enmə müşahidə olundu, əksinə xarici ölkələrin tur paketləri Azərbaycan vətəndaşları üçün bahalaşdı. Bundan sonra biz əmin olduq ki, postneft dövrü başlanıb. Əsas problem ondan ibarətdir ki, biz bu gün turizmin ölkəyə gətirə biləcəyi dividendləri başa düşməliyik. 11 iqlim tipinin doqquzu Azərbaycandadır, müxtəlif tarixi, mədəni abidələrimiz, zəngin mətbəximiz var. Lakin bunun təqdim etmə mədəniyyəti yaradılmalıdır. Burada orta və kiçik sahibkarlıq mütləq şəkildə təşviq olunmalıdır. Turizmdə birinci məsələ ölkənin tanıdılması məsələsi idi. Güman edirəm ki, Azərbaycanda keçirilən böyük beynəlxalq tədbirlər, o cümlədən "Eurovision", "Formula-1", Avropa Oyunları, İslam Oyunları ölkəni coğrafi məkan kimi dünyaya tanıtdı. İkinci hazırlıq məsələsidir. Yəni dünya bazarına rəqabət qabiliyyətli turizm paketinin çıxarılmasıdır. Məhsul nə zaman cazib qiymətdə olur? Onun maya dəyərinə təsir edən amillər aradan qaldırılarkən.Yenə qeyd edirəm, subsidiya proqramları həyata keçirilməli, kiçik və orta sahibkarlıq təşviqi edilməlidir. Viza sadələşdirilməsi addımı vacibdir. Dövlət tərəfindən atılan cüzi dəstək nəzərəçarpacaq müsbət nəticələrə səbəb olur. Yol xəritəsi hazırlanan zaman, turizm haqqında qanun hazırlanarkən səhvlər buraxsaq, sonra bunun əziyyətini çəkəcəyik. İndi otelləri 100 min yataq sayına, bu sahədə çalışanların sayının 50 mindən çox olması hədəfimizdir. Ölkə daxili turizmi əlçatan etmək vacibdir. Amman deklarasiyasının bəndlərindən biri əlçatan turizmi özündə ehtiva edir. Bura sosial turizm də demək olar. Yəni ən kasıb təbəqənin də turizmin imkanlarından istifadə etməsi nəzərdə tutulur. Biz bütün seqmentlərdən turist cəlb etməkdə maraqlı olmalıyıq. Gürcüstanda aparılan monitorinqlər göstərib ki, onlarda brend otellərdə qalmaq daha bahalıdır. Ancaq bu ölkədə öz evlərini otel kimi istifadəyə verənlər çoxdur. Turistləri aqroturizm, kənd turizmi də cəlb edir. Avropada aqroturizm çox populyardır. Bu gün Göygöl ətrafında, Qəbələdə, Lahıcda, Lənkəranda buna imkan var. Uzun müddət kənd turizmi anlayışı bizdə qəribə qarşılanırdı. Bizim mentalitetə uyğun olaraq kənd adamları deyirdilər ki, necə ola bilər, biz qonağı evə yerləşdirək, ondan pul alaq? Təcrübə göstərir ki, bu gəlirli bir sahədir. Düşünürəm ki, səhər yeməyi bazasında bütün dünyada qəbul edildiyi kimi, bir günü 20-25 dollar olmaqla ucuz otellər yaradıla bilər. Bu fəaliyyət növü ilə məşğul olanlara şərait yaradılmalıdır. Bu da bir xidmət növüdür, hər kəs bununla məşğul ola bilməz. Prezidentimizin fərmanında da qeyd edildiyi kimi, vahid turizm reyestrinin yaradılmasına ehtiyac var. Azərbaycan stabil ada statusuna malik ölkədir. Ümumdünya turizm təşkilatı qarşısında hər bir ölkənin öhdəliyi var, etik davranış məcəlləsinə imza atmışıq. Bu o deməkdir ki, ölkəmizə gələn hər bir turistin təhlükəsizliyi ən yüksək səviyyədə qorunur. Bəzi düşmən qüvvələr xaricdə süni şəkildə bizim Qarabağ problemimizi gözə soxaraq Azərbaycanın turizm imkanlarını kölgə altına qoymaq istəyirlər. Amma keçirilən yüksək səviyyəli beynəlxalq tədbirlərin insidentsiz ötüşməsi ondan xəbər verir ki, Azərbaycan bu problemi həll edib. Xidmət səviyyəsinin də yüksək səviyyəyə qaldırılması vacibdir. Çünki turizmdə təhlükəsizlik və xidmət səviyyəsi ən vacib amilləri təşkil edir.

- Dini turizm üçün də əlverişli məkanıq…

- Bəli, Azərbaycan alternativ turizm üçün böyük potensiala malikdir. Əshabi-Kərf, Bibiheybət, İmamzadə, Peyğəmbər nəslinin nümayəndələrinin məzarlarının ölkəmizdə olması dini turizmin inkişaf etdirilməsinə böyük imkanlar yaradır. Biz ölkədaxili turizm marşrutlarına həmin obyektləri daxil edirik. Ümumiyyətlə, ölkənin hərtərəfli şəkildə tanıdılması üçün müxtəlif addımlar atılır, tədbirlər görülür. Folklor paytaxtları, mədəniyyət paytaxtları, ədəbiyyat paytaxtları seçilir. Məsələn, rayonlar üzrə plov, dolma, mürəbbə, nar uzunömürlülər festivalları keçirilir. Bu kimi tədbirlər geniş işıqlandırılmalı, proqramlara salınmalı, belə tədbirlərə müxtəlif beynəlxalq təşkilat nümayəndələrinin, diplomatik missiyaların qatılmasını təşkil etmək lazımdır. Bunlar hamısı bizim tanıdılmağımıza xidmət edən məsələlərdir. Məsələn, Qəbələdə keçirilən caz festivalları. Bu festivalın özünün dinləyici kontingenti var. Mən maraqlı bir faktı qeyd edim. Dünyada Formula -1 yarışlarının yarım milyard məqsədli izləyicisi var. Bu o deməkdir ki, bu yarışlar zamanı yarım milyard insan Bakını və burada baş verən hadisələri izləyəcək. Bu çox önəmli məsələdir. Turizm Təbliğat Bürosu yaradılıb. Düşünürəm ki, bu büro da yeni ideyalar irəli sürəcək, ölkəmizin təbliğinə öz töhfələrini verəcək.

İlhamə Rəsulova

Bizim Yol.- 2017.- 25 aprel.- S.11.