Yenə bir arada

Qərib Mehdi: "Fikrin nədir". "Vektor" nəşrlər evi – 2011

Doğrudan da çox şey dəyişdi - ölçülər, meyarlar, dəyişilə bilən nə vardısa hamısı, hamısı.

Bu təbii, qeyri-təbii dəyişmələr bəhsləşmələrindən sağ çıxanlar, özünə sadiqlər bizə qaldı. Tanınmış yazıçı Qərib Mehdinin "Fikrin nədir?" kitabında da elə bu dəyişməz, əbədi bizimlə olanlardan yazılıb. Bütövlükdə, bir kontekstdə bu yeni nəşrin adını belə də yazmaq olar: Qərib Mehdi: "Fikrin nədir".

Hər iki halda kitaba daxil edilən hekayə, ocerk və esselər, eyni zamanda da Qərib Mehdinin özü haqqında yazılanlar bütövlükdə bir vacib məqamın altını lap qalın xətt, ayırma ilə cızır ki, yaxşı, xeyirxah, müdrik insanla Tanrı arasında tək bircə barmaqlıq məsafə var.

Qərib Mehdinin şəxsən tanıyıb, ünsiyyət saxlayıb, yaradıcılığına bələd olanlar yaxşı bilir ki, o, bütün həyatını bu təbərrik bircə barmaqlıq məsafə çevrəsində yaşayıb. Ötən əsrin səksəninci illərində Gəncə ədəbi mühitində "Qərib müəllimin yetimləri" adıyla bir arada olan və bu gün ədəbi həyatımızda bu və ya digər dərəcədə özünəməxsus yerləri olan şəhid şairimiz Nizami Aydın, professor Elçin İsgəndərzadə, Qəşəm Nəcəfzadə, Valeh Bahaduroğlu, Xəzangül, Firəngiz İdrisqızı, Fərruxə Pərişan, Q.Mehdi qayğısıyla əhatələnmişdi. O illərdə Qərib Mehdi Gəncə ədəbi mühitinin bürcləri kimi qəbul olunan tənqidçi alim Mürşüd Məmmədli, füzulişünas Sabir Əliyev, nizamişünas Xəlil Yusifli, məşhur yazıçı Altay Məmmədov, tanınmış şair Fəridə Əliyarbəyli, jurnalist Əhməd İsayev, yerli qəzetin baş redaktoru Sabir Hacıyev, Nüşabə Məmmədli, eyni dərəcədə yaşlı nəslin istedadlı nümayəndələri Musa Urud, Sahib İbrahimli, Bahadur Fərman, İnqilab İsaq, Məzahir Hüseynzadə, Ələsgər Əlioğlu, Mahir Rəfizadə, Aydın Murovdağlı arasında keçid körpüsü, bağ kimi idi. Qərib müəllim gənc ədəbi qüvvələri bu körpüdən keçirib Füzuli, Sabir, Mirzə Cəlil, Rəsul Rza, Nazim Hikmət, İsa Muğanna, Məmməd Araz, Məmməd İsmayıl, Anar, Elçin, Əkrəm Əylisli, Sabir Əhmədli, Əli Kərim, Nəriman Həsənzadə dünyasına aparırdı. Oradan da dünya ədəbiyyatı arenasına çox etibarlı bir yol başlayırdı.

Yeni kitabında Qərib müəllim yenə də özünə, sözünə, amalına sadiqdi. Özündən çox yetirmələrindən yazır, ustadlarını minnətdarlıqla yad edir. Unudulmaz Altay Məmmədovun ustadlıq haqqını "Onun çoxcəhətli fəaliyyəti, xüsusilə bədii yaradıcılığı Gəncə ədəbi mühitinin inkişafında bir mərhələdir" sözləri ilə bir daha etiraf edir. Yetirmələri haqqında fəxrlə "Elçin İsgəndərzadə, Qəşəm Nəcəfzadə mənim uzaq məsafələrə hesablanmış nəfəsim, Sərvaz qabarlı əllərimdir". Bu arada Nizami Aydının, İradə Aytelin, Ofeliya Mədətqızının, Hüseyn Əşrəfoğlunun, Xosrovun, Şəmsi Qocanın, Valeh Bahadurun ayrıca yeri var. Qərib müəllim haqlı olaraq yazır ki, Azərbaycan ədəbiyyatını bütövləşdirmək üçün ədəbi coğrafiyanı, istedad yayımını diqqətdə saxlamaq çox vacibdir.

Yeni nəşrdə yazıçının xalq şairi Zəlimxan Yaquba, tanınmış şairlər Əjdər Ol, Bahadur Fərman, yazıçı Nüşabə Məmmədli və b. haqqında yazdığı məqalələr, BMT-nin Beynəlxalq Mükafat Komitəsi tərəfindən "Şərəf və vicdan" ordeni ilə təltif edilməsi münasibətilə Beynəlxalq Təltif Birliyinin prezidenti M.A.Deilisin, eləcə də əməkdar mədəniyyət xadimi, şair Barat Vüsalın, Gəncə şəhər mətbəəsinin direktoru İlham İmanquliyevin, Mikayıl Yanar, professor Nəzakət Əliyeva, əməkdar jurnalist Əhməd İsayev və başqalarının təbrikləri, müsahibələri, ayrı-ayrı illərdə qələmə aldığı hekayə, təmsil və lətifələrdən nümunələr daxil edilib.

S.Əsgərli

Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 26 avqust.- S.6.