"Dədə Qorqud günü"

Bu günlərdə Azərbaycan MEA-nın Folklor İnstitutu "Dədə Qorqud" kitabının 1300 illik yubileyinin ildönümü münasibətilə "Dədə Qorqud günü" keçirdi. Tədbiri giriş sözü ilə açan institutun direktoru, filologiya elmləri doktoru, professor Hüseyn İsmayılov bildirdi ki, hər il aprelin səkkizini bizim kollektiv "Dədə Qorqud günü" kimi qeyd edir və bu tədbir artıq ənənə halına keçib. H.İsmayılov onu da vurğuladı ki, əslində mənəviyyat başlanğıcımız olan "Dədə Qorqud" nəinki hər il, hər ay, hətta hər gün xatırlanmalı, xalqımızın yaratdığı bu möhtəşəm abidəyə yeni-yeni yanaşmalar, elmi münasibət və mülahizələr, davam etməlidir.

AMEA-nın müxbir üzvü, f.e.d., professor Folklor İnstitutu "Dədə Qorqud" şöbəsinin müdiri, "Dədə Qorqud" beynəlxalq dərgisinin baş redaktoru və qurucularından biri Tofiq Hacıyev "Dədə Qorqud"un poetik leksikonumuzun zənginləşməsində, milli-mənəvi təkamül prosesində əvəzsiz yerindən, özünəqayıdış yolunda fövqəl dəyərindən danışdı. Sonra söz f.e.d., professor Qəzənfər Paşayevə verildi. "Dədə Qorqud kitabı": Kərkük dialekti və ədəbi dil" mövzusunda məruzə edən folklorşünas alim İraqda yaşayan soydaşlarımızın dialekt və ədəbi dil leksikonu ilə "Dədə Qorqud kitabı"nın dilini müqayisəli təhlildən keçirdi. Belə qənaətə gəldi ki, "Dədə Qorqud"un dili həm də İraqdakı Azərbaycan türklərinin (türkmanların) dilidir və bu dil birliyinin təsdiqi dastanda öz dolğun ifadəsini tapıb. "Beyrəyin qanlı köynəyi" mövzusunda məruzə edən f.e.d., professor Kamran Əliyev dastanda yer alan "dəmir don", "sarı don", "qanlı köynək", "kaftan", "niqab" və s. geyim formalarının simvolikasına elmi müstəvidə aydınlıq gətirdi, həmçinin, "Dədə Qorqud" boylarından tez-tez keçən "xəbər"in də təsnifatını verdi.

F.e.n. Xaliyəddin Xəlilli "Dədə Qorqud" oğuznamələrində Azərbaycan türklərinin tarixi təfəkkür mərhələləri" adlı məruzəsində xalqımızın keçdiyi tarixi yola nəzər saldı, milli dövlətçilik ənənələrimizin məhz "Kitabi-Dədə Qorqud"dan gəldiyini vurğuladı.

F.e.n. Asif Hacıyev "Bədii mətnin açıqlanmasında ilkin arxaizmlərin rolu" mövzusunda məruzəsini "Dədə Qorqud" eposu əsasında qurdu. Aparılan müqayisə və paralellər "Dədə Qorqud" eposunun zəngin xəzinə və möhtəşəm ümumtürk abidəsi olduğunu bir daha təsdiqlədi.

Sonra - bədii hissədə tədbir iştirakçıları AMEA Folklor İnstitutunun "İrs" ansamblının ifasında "Dədə Qorqud kitabı"ndan örnəklərə qulaq asdılar.

A.Savalan

Ədəbiyyat qəzeti.- 2011.- 6 may.- S.4.