8.10 GƏMİSİ

 

Səsində var,

                   bilirsənmi?

Mavi,

      ipək kimi

                   qış çiçəyi,

yəni,

   ən səfalı bağçanın

                  ən səfalı yeri...

oldu,

birdən

siqaret çəkmək bəhanəsiylə

göyərtəyə qalxdın?

Səsində var,

                   bilirsənmi?

Yuxusuz adamın türkcəsi...

Anladığım bu:

         işindən məmnun deyilsən,

şəhər.... şəhər

                      xoşuna gəlməyib...

oldu,

göyərtədə

     yanında dayanan adam

           əlindəki qəzeti qatladı?

Səsində var,

                   bilirsənmi?

Tör-töküntülü bir ev...

Dəqiqədəbir

       əlini saçlarına aparıb,

rüzgarda dağılan yalnızlığını

                      sahmana salırsan...

Səsində var,

                      bilirsənmi?

Birlikdə oxuduğumuz

            məktəb türküləri,

bir ,

əski, əski öpüşlər...

Səsində var,

                          bilirsənmi?

hamamın soyuq şüşəsi -

neçə gündü görünmürsən,

görünmürsən,

           görünmürsən,

                  görünmürsən...

Səsində var,

                         bilirsənmi?

Söyləmədiyin sözlər...

Bəlkə,

   doğrudan da,

       kiçik, lüzumsuz şeylərdi onlar,

amma,

günün hansı vaxtı olur-olsun,

heykəl kimi

                kəsirlər qabağımı...

Səsində var,

                         bilirsənmi?

Dilinin ucuna gətirmədiklərin,

dilinin ucuna gətirmədiklərin...

 

ÖNCƏ

 

Öncə

   yalnızlıqla mənim aramda

                           tək əllərin vardı,

Sonra

       birdən-birə

                 qapılar açıldı,

                                axıra qədər;

üzün,

       gözlərin,

                    dodaqların -

hər şeyin,

           hər şeyin üstümə axıb gəldi...

Sonra

     qorxusuzluğun

              ortasında qaldıq,

                                    ada kimi...

Sən

   soyunub utancaqlığını

                            divardan asdın,

mən

   masanın üstünə qoydum

                            qayda-qanunlarımı,

hər şey belə başladı öncə...

 

ÇAY KƏNARINDA QADINLAR GÖRDÜM

 

Porsuq çayının kənarında

                            qadınlar gördüm,

bir deyil,

         beş deyil,

                    ən azı, yüz kərə...

Ümidsiz sevdalara

                            tutulublar,

üzü səhraya

                 seyrələ-seyrələ

                                      yaşayırlar,

gül kimi,

çiçək kimi.

Nələri varsa,

    verirlər adama,

             "ah" demədən, "uf" demədən,

təki könüllərinə yatasan...

Qızılirmaq kənarında

                       qadınlar gördüm;

dillərində

           yanıq-yanıq

                            türkülər:

"Qızılirmaq parça-parça olaydın,

olaydın oy,

olaydın oy,

olaydın oy.

Hər parçanı bir dərədə bulaydım,

bulaydım oy,

bulaydım oy,

bulaydım oy.

Sən mənim kimi yetim qalaydın,

qalaydın oy,

qalaydın oy,

qalaydın oy.

Necə qıydın allı-güllü gəlinə,

necə qıydın allı-güllü gəlinə?"

Qızılirmaq kənarında

                       qadınlar gördüm;

bir tikə çörək - qapqara,

bir tutam xına -

           on quruşluq, qıpqırmızı...

Qızılirmaq kənarında

                       qadınlar gördüm;

qaranlıqda

uzanmışdılar yan-yana -

üstləri yarıörtülü,

                      yarıaçıq...

Oy anam,

      oy anam,

             gecənin bu vaxtı

                  kim ürkütmüş onları,

isti yerlərindən

perik düşmüşlər?..

Dəclə sahillərinə

                       qatar çatınca,

Öncə göy üzü görünür,

Sonra

    gül qurusu qadınlar...

Bir gün

     sizin yolunuz düşər

                               çay kənarına,

görərsiniz,

görərsiniz,

görərsiniz

bıçaqla sümük,

susmaqla ağlamaq

arasında qalan

                        o qadınları...

 

 

EŞQ

 

Sən

    indi qalxıb gedirsən.

Get.

Amma

       bilirsən

           çətin olacaq

                       gözlərinin həsrətinə

dözmək.

Üstəlik,

       bu gün yuxudan da

             ayın-şayın oyanmışıq -

eşq açmışdı gözlərimizi.

Bir quş

     bir budağa qonurmuş kimi

                        qonmuşdu barmaqlarıma,

arxasınca

            bir sevgi uçub gəlmişdi

bir daha getməmişdi...

Hər şey necə dəyişdi...

Bu döyünən ürək mənimkidimi?

Bəs səninki hanı?

Üç-dörd damla

         yetirdi saçlarını islatmağa,

bir dilim çörək,

            bir-iki zeytun...

                                   doyurduq,

biz eşq acı idik, eşq...

Saçların,

            dodaqların,

                              sinən...

neçə öpüşlə doyulur?

Sən

    indi qalxıb gedirsən.

Get.

Amma

       bilirsən

           çətin olacaq

                       gözlərinin həsrətinə

dözmək...

 

TURQUT UYARA

 

Bir mənzildə yaşayır,

Qapısı pəncərəsindən çox.

Gözlərində ulduzlar,

mavi, sərin yerdə durur.

Bir əlində qədəh,

Bir əlində ağrı-acısı.

Bir bağçadan səsi gəlir,

Nəyinsə telini

             oxşayırmış kimi.

Öldüyü gün

Bizi dünyadan qovdular.

 

UZAQDAN-UZAĞA SEVİRƏM SƏNİ

 

Uzaqdan-uzağa sevirəm səni,

ətrini duymadan,

boynuna sarılmadan,

yanaqlarına toxunmadan,

uzaqdan-uzağa sevirəm səni.

Uzaqdan-uzağa sevirəm səni,

əlini tutmadan,

ürəyini titrətmədən,

gözlərində itib, itib getmədən...

Üç günlük

      sevdalarda olduğu kimi,

sərsəri tək deyil,

            adam kimi sevirəm, səni.

Elə uzaqdan-uzağa

          uzaqdan-uzağa sevirəm səni,

yanaqlarına sızan

              iki damla yaşı silmədən,

ən çılğın qəhqəhələrinə

                            ortaq olmadan,

ən sevdiyim türkünü

         səninlə bərabər oxumadan -

elə uzaqdan-uzağa,

           uzaqdan-uzağa sevirəm səni.

Qırmadan,

tökmədən,

parçalamadan,

üzmədən,

ağlatmadan -

uzaqdan-uzağa sevirəm səni,

məsum bir kağıza

     damla-damla tökülən

                              kəlimələr tək...                  

 

                        * * *

 

Ölüm gəlir ağlıma birdən, ölüm,

Qocaman bir ağaca sarılıram,

                                var gücümlə...

 

                        * * *

 

Bir qadın düşün,

                 bir qadın:

yarısı anadır,

yarısı çocuq,

yarısı sevgili,

yarısı eşq,

yarısı rəvayət,

yarısı həqiqət,

yarısı gündüz,

yarısı gecə...

 

SƏN GƏLSƏN

 

İndi pəncərəni açsam,

                         gözləsəm,

sən gəlsən,

heç bir şey soruşmasan,

heç bir şey deməsən,

sussam,

sussan,

sussaq,

sükutun anlatdıqlarını dinləsək,

arxa-arxaya əyləşsək,

ağlasaq, ağlasaq, ağlasaq,

"nəyə görə?", " üçün?" -

səbəbini

soruşmasaq, soruşmasaq, soruşmasaq...

Sarılsam,

sarılsan,

sarılsaq

yenə

           heç bir şey danışmasaq,

amma

anlasaq, anlasaq, anlasaq...

Xəyaldı...

Olarmı belə şey?

Olsa olacaq?..

 

ALMA

 

İndi sən

      çırılçılpaq bir alma yeyirsən,

alma da almadı ha,

bir yarısı qırmızı,

            bir yarısı yenə qırmızı,

üstündə göy üzü,

üstündə quşlar uçur

Xatırlayacaq olsam,

üç gün öncə

      çırılçılpaq soyunmuşdun,

divanda alma yeyirdin,

mənim

       elə almalara

                        meylim yoxdu

Quşlar uçur üstümdə,

     bunlar sənin almanın quşlarıdı,

göy üzü uçur üstümdə,

     bu sənin almandakı göy üzüdü

Xatırlayacaq olsam,

İstanbulda

        kilsə zəngini çalıram,

sən yenə çırılçılpaqsan,

dənizin ortasına gələnə qədər

                                  alma yeyirsən,

ürəyimin ortasına gələnə qədər

                                  alma yeyirsən,

bir yanda gəncliyimiz,

                        kədərlər içində,

bir yanda

Sirkəçinin

qatardan düşürtdüyü qadınlar -

sadəcə, dodaqlarından öpdürürlər

Sən

    özün kimi

            çırılçılpaq bir alma

                                         yeyirsən,

üstündə - göy üzü,

üstündə - quşlar uçuşur,

üstündə -

xatırlayacaq olsaq, kədərimiz

 

SEVGİLİM

 

Günortadı.

Maşınlar

       sürətlə gəlib keçirlər,

                hər yer qələbəlikdir.

Mən səni düşünürəm,

                    bir qəlyanaltıda,

uzat əllərini, uzat, tutum.

Gəzməyə çıxmış

                        əsgərlər görürəm,

bir cilvəli qızlar.

İstanbul

       hərgünkü halında -

                                   səs-küylü,

göyərçinlər

                 günəşi dənləyirlər

Mən səni düşünürəm, səni,

yəni,

     eynən o ilk günlərdə

                           olduğun kimi.

Ürəyim -

təptəzə bir su sayğacıdı sanki -

guppagup işləyir.

Eşqi xatirələr yaşadır,

                          yuxular qədər, -

Bunun üçün deyirəm:

      eşq köhnəldikcə eşq,

      sevgi köhnəldikcə sevgidir

Çoluğumuz - çocuğumuz,

çörəyimiz, türkümüz

Bunlar bir yana,

gəmilərin burnu

                        köpük içində,

uzaqlarda qapılar açılır,

təyyarənin

            biri qalxır, biri enir,

qatarın

            biri gedir, biri gəlir

Hər kəs bilir, hər kəs,

Bəs, sən,

     sən bilirsənmi

səni necə sevdiyimi,

üstündə necə əsdyimi,

gəldiyimi,

getdiyimi?

Söylə! Söylə! Söylə!

 

ÇİÇƏK

 

Bir çiçək açmışdı, orda,

sanki

       təbiətin bir səhvini

                düzəltmək istəyirdi,

boy atmışdı

          gözümün içinə qədər,

anlamadığım şey danışırdı.

 Bir gəmi,

     bəmbəyaz bir gəmi

                 yan alır dan yerinə,

göyərtəsi

      başdan-başa orman

Dərdim çiçəyi,

                burnuma tutdum -

sən demə,

                yalnızlığım imiş

 

* * *

 

Əllərindən tuturam,

         səhər qədər sevdiyim əllərindən,

əllərin bəyaz,

            təkrar bəyaz,

                        təkrar bəyaz,

vağzalda qatar olur bir az

Mən

      bəzən

            vağzalı tapa bilməyən

                                    adam kimiyəm

 

 

ÖLÜM

 

Ölürəm, Tanrım, ölürəm,

axır ki, bu da başıma gəldi.

Bilirəm, Tanrım, bilirəm,

hər ölüm vaxtsız ölümdür.

Amma

    deyim ki,

         aldığın bu həyat

                 heç də pis deyildi

 

Camal Sürəyya

 

Hazırladı:

Dilsuz

 

Ədəbiyyat qəzeti.- 2017.- 15 iyul.- S.16-17.