Uzun gün bitkisiyəm

 

Uzun gün bitkisiyəm,

Ulu günəşin həsrətini çəkirəm.

Üstündən qarlı qış keçən

Bir az arpa,

bir az da buğda kimiyəm.

 

Payız, qasım ayında

Dən kimi səpilmişəm

Candərdi çevirilmiş

Dəmyə torpaqlarına.

 

Gün çıxandan çıxana

Torpağım ya qızınıb,

Çox uzun çəkib ya da

Uğur qazanmağım da.

 

Sarı saçaq sümbülüm

Qalıb solana kimi

Zəmimə  dolu düşüb

Dənə dolana kimi.

 

Uzun gün bitkisiyəm

Hər gün ulu  günəşin

həsrətini çəkən

arpa, yulaf

bir az da buğda kimiyəm...

 

İlbizlər darışıb zeytun bağına

 

...səhərlər nəmliyin kefin çıxarıb,

gəlirin çıxarıb nəfin çıxarıb,

adamlar gəlmədən dəfin çıxarıb-

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

Başının üstündən buludlar keçib,

kölgələr sürüşüb - saatlar keçib,

yollardan ağappaq  zolaqlar keçib

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

Darışıb canına qanına kimi,

Ağacın  yamyaşıl zoğuna  kimi,

ən zərif şah budağına kmi

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

(Saralan, savılan meyvəsi quru,

Durursa ayaqda  gücnən durur.

Sümüksüz çanaqsız biznən vurulub)

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

Dadanıb torpağın  nəm mühitinə,

Bələddi  ağacın  təti-mətinə.

Meyvəsinə, qaxacına, lətinə -

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

Damağından çıxıb, dadından çıxıb,

Torpağın  bir ögey  badından çıxıb,

Haçandı  Allahın yadından çıxıb

ilbizlər darışıb zeytun bağına.

 

***

 

Dörd il yaşadığım xidməti mənzil

həyətindəki nar,

suvaqsız divar,

divardakı şəkil

şəkildəki tumarlı atlar...

 

at şəklinə uzun-uzadı baxan

suvağı tökülmüş

divar üçün,

nar üçün  darıxan

Mən,

Babakərimin nəvələri -

fidan,

rəhim rizvan...

 

***

 

Bir qaynaqçımız öldü,

Bir sürücümüz.

Hərə öz xərçəngiynən öldü bu ara.

yaxşı borcum yoxdu

bu ölən adamlara.

 

Borclu olduqlarım, uzun yaşayın,

Bir az fürsət verin para qazanım.

Sizlərə, banklara sələmçilərə

Bir əppək borcum var, dilənçilərə.

 

Bir damla yağışa, bir az günəşə,

bir yarpaq ağaca,  qələm kağıza,

bir barmaq  çinara, bir od ocağa

bir can da sənə  borcluyam, Allahım.

Macal ver, macal ver yaşayım bir az

 

 ***

 

Mənim yazdıqlarım işğalda qalıb -

Mənim yazdıqlarım demə ki, nədi.

Mənim şeirlərim didərgin düşüb,

Mənim  misralarım əsirlikdədi.

 

Onda ki, çiçəklər, güllər ölürdü,

O gün ki, yamaclar güllələnirdi...

Arılar ölürdü, quşlar ölürdü,

Yamyaşıl ağaclar güllələnirdi.

 

Ölən küçələrin, ölən səkinin

Üstündə ləpirlər güllələnirdi

Şəhid məzarlığı dağıdılırdı

Abidə qəbirlər güllələnirdi

 

Girəvə düşmüşdü düşmən əlinə

Min cürə hiyləsi, min cürə fəndi.

Eyvana düşürdü topun mərmisi,

Çöldə dağılırdı küləfirəngi.

 

Onda ki, adamlar, onda ki, hərə

Torpaq itirməyin vayında idi.

Sağ qalmaq birinci yerdə dururdu,

Adamlar başının hayında idi.

 

Qəbir qazmağa da vaxt tapılmırdı,

Həyətlər, bağçalar məzarlaşırdı.

Çoxdan unutmuşdu  adamlar şeri,

Güllü qafiyələr  ağılaşırdı.

 

Şeir misra-misra dəfn olunurdu,

Şeir qan qusurdu, qan qoxuyurdu.

Yasin oxuyurdu hər gün adamlar

Əruz şikəstiydi, heca koruydu.

 

Adam utanırdı şeir yazmağa,

Hər gün yas yeriydi, hər yer izdiham.

Qanla yazılırdı şerin tarixi,

Qanı bahasına gəlirdi ilham.

 

Ağlımda yaşayan fikir, düşüncə

Hər şəhid yanında basdırılırdı.

Hələ unutmamış itkilərimi

Bir misram təzədən yandırılırdı.

 

Hələ qızdırmırdı günün istisi,

Hər axşam işıqlar söndürülürdü.

Hər gün sətirlərim girov düşürdü,

Hər gün şeirlərim öldürülürdü.

 

Mənim yazdıqlarım  işğalda qaldı -

Mənim yazdıqlarım demə ki, nədi.

Mənim şeirlərim didərgin düşüb,

Mənim  misralarım əsirlikdədi.

 

Kümçü qadınlar

 

Ay kümçü qadınlar,

küyçü qadınlar

ay Xansənəm, ay Zəhra,

Ay mələk qadınlar, göysu qadınlar,

ay şəkil qadınlar, zirək qadınlar...

 

Çimir eləməmiş, kiprik çalmamış

gözünün acısını almamış səhər,

ağarar-ağarmaz hələ dan yeri

təndiri ağaran yaşlı qadınlar

çörəkçi qadınlar, kəndçi qadınlar.

 

Ulduzdan utanan, Aydan utanan,

günəşdən yaşmanan, addan utanan,

Qohumdan, qardaşdan, yaddan utanan

örpəkli qadınlar, şallı qadınlar

ay şirin qadınlar, leyli  qadınlar...

 

Yarpaq  sivirənlər, tut əvdirənlər,

Dəhrənin ağzına verib budağı

Çəkil ağacını döyəşdiyənlər -

Dərdinə qəminə ləçər qadınlar

Ay nigar qadınlar, Həcər qadınlar...

 

Dilində laylası şirin danışan,

Oğluna, qızına nağıl danışan,

Şəkərdən şirnidən noğul danışan

Ay fatma qadınlar, nabat qadınlar,

Hər zaman əhvalı babat qadınlar.

 

Uzun məhluqənin künal iyindən,

Bəstəboy xanımın gül biləyindən

Sallanıb yeriyən ipəkqurdunun

Dəmbə gözlərindən, yekə başınnan.

Məni qorxutdunuz , ay qız qadınlar,

Bənövşə qadınlar, nərgiz qadınlar...

 

Biriniz atama-anama görə,

Biriniz nənəmə, babama görə,

Bağımızın tut yarpağına  görə

Məni oxşadınız, layla qadınlar,

Yasəmən qadınlar, lalə qadınlar.

 

Bu kənddə hərəsi bir igidiydi,

bir şəhid  Mələyin künədibiydi,

bir şəhid  Fatmanın ən kiçiyiydi.

göz yaşı  ovcunda saçaq qadınlar,

ay ipək qadınlar, ay pak qadınlar.

 

İndi o torpaqdan, indi o bağdan

O xirik qurdlardan, torlu sarığdan,

Tutdan, baramadan, ipək yaylıqdan

Atadan, anadan oğul uşaqdan

Xəbərsiz olmusuz, köçgün qadınlar,

Ay qaçaq qadınlar, qoçaq qadınlar,

Ay kümçü qadınlar, kümçü qadınlar...

 

Xosrov Natil

 

Ədəbiyyat qəzeti.- 2018.- 28 aprel.- S.31.