Son zamanlar poema janrında boşluq olduğu, janrın sıradan çıxmaq reallığı ilə üz-üzə qaldığı danılmazdır. Bunu Ədəbiyyat İnstitutunda "İlin poema mənzərəsi" ilə bağlı ardıcıl etdiyim elmi məruzələrdə də səsləndirmişəm. Amma meydana çıxan bəzi istisnalar problemə yenidən baxışı aktuallandırır. Ötən həftələrin birində Nəriman Həsənzadənin Milli Qəhrəmanımız Mübariz İbrahimova həsr etdiyi "İstiqlal əsgəri", eləcə də bu gün "Ədəbiyyat qəzeti"nin oxucularına təqdim olunan Sona Vəliyevanın "Səmərqənd - "Gur Əmir"də düşüncələr" lirik poemaları janrın, xüsusilə tarixi mövzunun poetika axtarışlarının istiqamətini ifadə etməyə imkan yaradır. Bu gün poema janrı müəyyən nümunələr timsalında keçmişimizin miyqaslı hadisələrinə yenidən qayıdır, tarixi şəxsiyyətlərimizin obrazını, şanlı türk epoxasını yaradan sərkərdələrin daxili güc və əzəmətini lirik-epik janrın sınağında təcəssümə çalışır.

Sona Vəliyevanın poeması Səmərqənd səfəri zamanı yaşanılan hisslərin təzahürüdür. Müəllif bədii vasitə kimi Əmir Teymura xitab və monoloq üsulunu seçmişdir. Xalq və sərkərdə taleyinə, dünəndən bu günə gələn yola qayıdış cəhdi burada "düşüncə səyahəti" kimi yalnız bədii-tarixi reallığında deyil, həmçinin romantik boya qatışığında təqdim olunur. Poema məhz bu problematikanı ehtiva edir: millət, milli düşüncə, milli perspektiv məsələləri! Və Əmir Teymurun simasında bunun səciyyəsini - ideya zəminini, ideal və real ölçülərini verir.

Elnarə AKİMOVA

Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.- 2 fevral.- S.6.