Heç qoşalar uçmur qoşa,

Tənha uçan tək sənsənmi?

 

 

Bu da mənim gileyim...

 

Keçirəm dağdibi cığırlarımı,

 

Çəkirəm dərdimin ağırlarını.

 

Aman, təklikdir yandırır-yaxır

 

Cəhənnəm odundan ziyadə məni.

 

Deyərdim, dərdimin ayaqları var -

 

Qoymusan yollarda piyada məni.

 

 

 

Quşlarla tutarmı çiyindaşlığım?

 

Bəlkə ağacların, bəlkə çayların,

 

Mən kimin dalınca gedim görəsən?

 

Kim qoydu bəs məni, yetim görəsən?

 

Sözü eşidilmir qoca dərvişin,

 

Nə olar ələnmiş ələk olanda.

 

Qızılgül solursa, olmaya keşkə

 

Mən kiməm? Nəçiyəm?

 

Seyran demişkən:

 

Bankomat oluram gərək olanda.

 

Özgə nəfəsiylə isinmir ovcum,

 

Bir kəsim yoxdu ki, oyada məni.

 

 

 

Düz yola çıxıram, yolum əyilir

 

Budaqdan tuturam, qolum əyilir.

 

Daha söykənməyə dayaq tapmıram.

 

Sənsiz ruhumu da oyaq tapmıram.

 

Yarpağa dönürəm - yellər aparır,

 

Bütün sahillərim sürüşüb gedir.

 

Yuyur torpağımı, sellər aparır.

 

Bütün rahatlığım gedib əlimdən,

 

Bir ilin içində qocaldı kişi:

 

- Deyən, qız-gəlinin pıç-pıçı artır.

 

Hərə öz qabına bir qalay vurur,

 

Mis kasa azalıb, qalayçı artıb.

 

 

 

Qəribə dünyadır bizim dünyamız,

 

Hesabı azalıb, sayğacı artıb.

 

Bəd dili kəsməyə qayçı azalıb.

 

Doğmalar azalıb, yad bacı artıb.

 

Evdə eşidən yox qoca dərvişi,

 

O adam deyilmiş, adam elə bil.

 

Mən, o mən deyiləm, yadam elə bil

 

Ah, yenə göynədi bağrımın başı,

 

Bir stəkan çay ver,

 

- Görüm keçirmi,

 

Mən çaylağa düşən ildırım daşı,

 

Çöl məni yandırır, çölüm içimi.

 

 

 

Sandıq şeirlərim çıxıb yadımdan,

 

Doğmalar beləcə yadlanıb gedir.

 

Yığılıb bir mücrü yaddaşım gedib.

 

Sən yıxdın evimi, evi dağılmış.

 

Sənsiz yıxılmışı qaldırmaq olmur.

 

Yaxşını, yamanı aldırmaq olmur.

 

Bu necə dövrandır, bu necə yaşam?

 

Yolum haracandı, mənzilim hara?

 

Qoymusan yollarda piyada məni.

 

Bu necə dövrandır, bu necə yaşam?

 

Daha nə yoldaşam, nə çiyindaşam.

 

Rütbəsi alınmış əsgərəm, paşam.

 

Bir az sərsəriyəm, bir az sərxoşam.

 

Bir kəsim yoxdu ki, oyada məni.

 

Qoymusan yollarda piyada məni...

 

2019

 

Buynuz

 

 

 

Günəş haqqında ballada

 

Nə deyim, bu günün sehridir bəlkə,

 

Qızıl qüllələrdə durur bu ölkə.

 

Bu sehrin yanından Xəzərə baxdım,

 

Xəzərdə açılan səhərə baxdım.

 

Möcüzədir günəşin bu tilusu.

 

Elə bil gündoğanda,

 

Yanır torpaq, yanır su.

 

Doğ günəşim, doğ görüm!

 

Zülmətləri boğ görüm!

 

Çiling-çiling doğranıb,

 

Tökülür göy Xəzərə.

 

Bərq vurur ilk şəfəqlər.

 

Göy sularda çarpışır.

 

Hardan alıb bu rəngi?

 

Aləm qarışır, sanki.

 

Dəniz daşır, göy qopur

 

Yerlər-göylər baş əyir,

 

İşıq pəhləvanına.

 

Fırlanır bu dünyanın,

 

Nəhəng çarxı fırlanır,

 

İşıq çarxı fırlanır.

 

Birdən yapışır durur,

 

Göylərin tavanına.

 

Çıxır şah eyvanına.

 

Gəlin deyil, qız deyil

 

Bu nə göyçək oğuldu.

 

Doğ günəş, doğ günəş!

 

Zülmətləri boğ, günəş!

 

Buludları ərit gəl,

 

Öz qüvvəni yerit, gəl!

 

Çıxdı hədəqəsindən,

 

Tabağlandı böyüdü.

 

Aləm qaldı sehrdə.

 

Ocağımız yanacaq,

 

Kişi çiyinlərində.

 

Allahın əlindədir,

 

Dünyamızın ən böyük,

 

Yarımdünya çələngi.

 

Göyümüzün nəhəngi,

 

Yerimizin gül rəngi.

 

Eh, günəşin yanında

 

Bənzəyən, bənzədilənlər yalan

 

Nə oxşatmaq, nə filan.

 

Şüası xalça-xalça,

 

Üfüqləri bəzəyən

 

Sən ey göyün, yerin

 

Həm ərşin, həm də sübhün günəşi

 

Allahdan almısanmı

 

Bu ahəngi, bu rəngi?

 

Yarımdünya çələngi.

 

Səninlədir nəzərim,

 

Par-par parıldar yanar.

 

Naxış-naxış dalğalar

 

Bu naxışa həmişə,

 

Güzgü tutar Xəzərim.

 

Başqasıyla nə işim?

 

Eh, canımda atəşim.

 

Baxıram ki, yolların

 

Uğurlu yol olacaq,

 

İşığın bol olacaq.

 

Qəzəbliyə, qəzəbin,

 

Əsəbliyə, əsəbin,

 

Yaxşılara, yaxşılığın,

 

Qoy olsun!

 

Aləmlə, kainatla

 

Ömrün boya-boy olsun.

 

Ey günəşim, günəşim,

 

Ey müqəddəs ocağım.

 

Xaqani demişkən:

 

"Düşmə ayağına hər cür alçağın".

 

 

 

Babadağda gecə yarı

 

Salavatgahdan çıxıb

 

Ey ulu günəşim, ulu günəşim!

 

Tanrının yoludur, yolu günəşim.

 

Əkin-biçin vaxtını da bilirsən,

 

Suleymanın taxtını da bilirsən.

 

Ey, ulu günəşim,

 

Dan yeri ağarır...

 

Səhərim, Xəzərim.

 

Sizə salamlar.

 

Yəqin ki, şairin

 

Salamını alarlar.

 

Mən də Babadağında,

 

Bu ilkin sübh çağında,

 

Ziyarət yolunda,

 

Uğurlu yolum.

 

Salam, ey Xəzərim!

 

Salam, ey ulum!

 

Salavatgahdan keçib,

 

Salavat çevirdim, bir də günəşə.

 

Gözəldir bu dağın axar-baxarı.

 

Çağırır babamız,

 

Gəl-gəl yuxarı!

 

Günəşə, Xəzərə ilkin ziyarət.

 

Xoşdur bir səfərdə iki ziyarət.

 

Yəqin bilmişəm qədrini onda,

 

Göylər qızılıdır,

 

Üfüqlər alışmış qırmızı donda.

 

Üfüqlər şüanı ötürür ərşə,

 

Salavat çevirdim, bir də günəşə.

 

Xəzər qırçım-qırçım,

 

İlmə-ilmədir.

 

Naxışlar məni də,salır ilməyə,

 

Nə vaxtsa gələrəm bura ölməyə.

 

Qalxıram-enirəm, eniş-yoxuşu.

 

Anam da, mənimlə gedir yanaşı...

 

Günəş haqqında

 

Nağıl söyləyir anam,

 

Mən   günəşimə,

 

Ana deyirəm.

 

Yetməz bu sevdalar,

 

Sona deyirəm.

 

Ey böyük nəhəngim,

 

Qırxqanad çələngim..

 

Doğ görüm, doğul görüm!.

 

Həmişə Xəzərimdən,

 

Doğulan oğul görüm...

 

Mərkəzi klinika

 

Bakı

 

 

 

Ömür neyçin belə olsun...

 

Ocaq-ocaq yanır ahım,

 

Görən varmı bir günahım?

 

Aman, Allahım, Allahım,

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

Bir tərəfdə ölüm-itim,

 

Hardan gəldim, hara gedim?

 

Sızlayıram yetim-yetim.

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

 

 

Tutdum Tanrı ətəyindən,

 

Mən zamanın yedəyində,

 

Bezdim namərd kötəyindən,

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

 

 

Hanı bəy, xan? Hanı sultan?

 

Rütbəsini aldı dövran.

 

Ha üyüdür bu dəyirman,

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

 

 

Eşqdə məni oyandıran,

 

Bir tərəfdə mən yanıram,

 

Bir tərəfdə o yandıran -

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

 

 

Çox sualın cavabı yox,

 

Göydə mələk əzabı yox,

 

Yerdə məzar hesabı yox -

 

Ömür neyçin belə olsun?

 

21.10.2019 

 

Buynuz

 

 

 

Payız durnam

 

Payız durnam, uçub getdin,

 

Bir də dönüb gələrsənmi?

 

Sən dönəndə mən olmasam

 

Ruhum ilə gülərsənmi?

 

Ey bizlərdən təmiz vücud,

 

Könlümü ardınca uçurt.

 

Yerin xəzəl, göyün bulud -

 

Mənzil-mənzil bölərsənmi?

 

Ey hər göldən şəkər dadan,

 

Buluda baş qoyub yatan.

 

Mən qanadsız piyadadan

 

Durub dilək dilərsənmi?

 

Nə bir mənzil vurduq başa,

 

Nə gün gördük gəlsin xoşa

 

Heç qoşalar uçmur qoşa,

 

Tənha uçan tək sənsənmi?

 

O, istəyir dönə məndən,

 

Gedib ki, gizlənə məndən.

 

O, adı gizlinə məndən.

 

Bir çınqı söz söylərsənmi?

 

Azalıb mehri dünyanın

 

Çəmi yox qeyri dünyanın.

 

Yolları əyri dünyanın

 

Keçidlərin bilərsənmi?

 

 

 

Aclığın rəngi

 

Sərbəst şeir

 

Bir dayı vardı,

 

Adı Mənsur.

 

Deyirlər adamın

 

Üzünü gör, halını sor

 

O, sütül bir oğlan,

 

Mən uşaq.

 

Amma sözümüz bir,

 

Sirrimiz bir,

 

Hər işdə əlbir.

 

Çox sevirdi uşaqları,

 

Məni daha cox.

 

Amma başqa idi

 

Zamanın axarı

 

Dərd böyük, çarə yox

 

Füzuli demiş,

 

Dərd çox, dərman yox.

 

Dövran qəvi, tale zəbun,

 

Aclıga varmı tabun?

 

Bir yandan da

 

Ölüm, ayrılıq

 

Bu səhər Ayna öldü dedilər,

 

Ölkə yaraşığı, ellər gözəli,

 

Tut ağacının koğuşunda,

 

Lap erkən yaşında,

 

Gözümüzün qabağında.

 

Bircə tikə çörək üçün

 

Öldü elin Aynası,

 

Sındı könlümüzün aynası.

 

Acından ölənə bax,

 

Gözələ bax,

 

Bizdən iraq olsun,

 

Bu dərdi təzələ bax,

 

Gör nə rəngdədir

 

Aclığın rəngi.

 

Heyif, o ala gözlərdən,

 

Dünyadan doymayıb,

 

Gözü acıq.

 

Mənsurdan işarə gördüm

 

Gözlərinin ağında.

 

Ölkə Aynasız deyil,

 

Ata-anasız deyil,

 

Ata-ananın da

 

uzanan əli yoxdur,

 

Desin: - Bala,

 

Ala, bu tikəni ye,

 

Bizə çox sağ ol de.

 

Meşəmizdə qurdlar daraşıb yarpağa,

 

Kişilər güllə əkir torpaga,

 

Analar, bacılar dərd çəkir,

 

Dərd çox, dərman yox,

 

Dövran qəvi, tale zəbun,

 

Aclığa varmı tabun?

 

Belə gündə nə məhəbbət?

 

Bəlkə də, qınaq idi, yasaq idi.

 

Bu dövrün aşiqləri

 

Yəqin ki, kama yetmədi.

 

Mənsur da o gecə, gizlicə,

 

Tut ağacına dəyəcəkdi,

 

Əli boşdur getmədi,

 

Yeniyetmə məhəbbəti dəhşət imiş

 

Bəlkə zordur, zor

 

Kərəm kimi od tutubdur

 

Dayım Mənsur.

 

Qoy onu heç görməsinlər, bilməsinlər,

 

Axı indi vətən üçün,

 

Torpaq üçün yanmaq olar;

 

Kərəm kimi yanmaq

 

İndi qınaq olar.

 

Göz yaşları tökülürdü birər-birər

 

Amma elə işıqlıydı, gümüşüydü,

 

Üzündə yaş görünmürdü,

 

Ağlamırdı, əriyirdi gilə-gilə.

 

Elə cürə yanğılıydı

 

Gilələri düşsə yerə

 

Çiçək üstə dönər külə.

 

Elə bil ki, partlayacaq

 

Alışırdı ocaq-ocaq

 

Qəlbi cızdağ, ruhu cızdağ

 

Mənsur üçün yaşamaq

 

Gün nə üçün, ay nə üçün,

 

Yox, bu gecə getsə idi görüşünə

 

Ölməz idi tut ağacı

 

Sən də ağla Ayna üçün

 

Bəs içimi yandırmayım, ah, nə üçün?

 

Görməsinlər, bilməsinlər

 

Gözlərini dikdi mənə,

 

Öpdü məni dönə-dönə

 

Bacıoğlu, salamat qal.

 

Deyib getdi.

 

Gözüm qaldı arxasınca

 

Özüm getdi, gözüm getdi,

 

Ay ürəyim, sən hardasan?

 

Bəlkə elə Allahımız

 

Özünün cənnət ölkəsində

 

Birləşdirib nakamları.

 

Ruhları şad, üzü gülərdilər.

 

Bəxtəvərlər, bəxtəvəri,

 

Bülbüllərdi, güllərdilər.

 

Eh, nə deyim,

 

Gözüm qaldı bu yollarda,

 

Bütün aeroaportlarda,

 

Qatarlarda gəzir gözüm,

 

Əsgərlərin sırasında,

 

Turistlərin arasında,

 

Çox ölkənin yarısında

 

Qalıb gözüm.

 

Avtobusa minənləri,

 

Düşənləri izləmişəm.

 

Səhv etmişəm, oxşatmışam.

 

Amma, yenə gözləmişəm.

 

Bu itkinlik iraq səndən,

 

Heç almadım soraq səndən.

 

Sənin adın olan yerdə

 

İllər susur, ömür susur,

 

Zaman susur.

 

Bizi belə günə salan

 

Canilərdə susur hələ.

 

Sən hardasan dayım, Mənsur?

 

Axtarıram, izləyirəm,

 

Eh, bəlkə də...

 

Oktyabr, 2019

 

 

 

Diri məzar

 

Səfasından səfalanan,

 

Səfasından şəfalanan

 

Bulağımız vardı bizim,

 

                        indi yoxdur...

 

Qədirbilməzlik etmişik,

 

Yəqin, bizdən küsüb gedib.

 

Yer altına sızıb gedib,

 

Öz qəbrini qazıb gedib.

 

Bizim günəş ölkəsində,

 

Villaların kölgəsindən bezib gedib.

 

Adı nədir? - İstisu,

 

Bizi bizdən qoparma

 

Ay İstisu bulağım,

 

İstimizi aparma,

 

Səfamızı aparma.

 

Müqəddəs ocağımız,

 

Kim söndürdü bu ocağı?

 

Sən ana qucağısan,

 

Soyutma bu qucağı.

 

Adın qalsın deyiblər,

 

Bu qarğışdı bulağım!

 

Şair səsləyir səni,

 

Bu çağırışdır bulağım.

 

İnsanlağın aləminə qayıt gəl,

 

Balaların qələminə qayıt gəl.

 

Göydə mələklər, ruhlar yaşar,

 

Sən də yerin təkində, ölməmisən dirisən,

 

Sən də həmin mələklərin birisən.

 

Sən ey daşlı bulağım,

 

Daşında çiçək bitir.

 

Ruhumuzu ayılt gəl.

 

Balışa öyrətmə bizi,

 

Sən ey ana qucağı.

 

Südün halaldan halal,

 

Qayıt, balalar gəlir,

 

Malışa öyrətmə bizi.

 

İstisu kənd məktəbi -

 

Kənd yaşadır adını,

 

Məktəb saxlar adını.

 

Öz adına qayıt gəl,

 

İnsanlığın həyatına qayıt gəl.

 

O qaynayan quyun hanı?

 

Deməzlərmi,

 

Adın qalıb, suyun hanı?

 

Könlüm mehri,

 

Göyün sehri,

 

Yerin piri.

 

Dönüb geri,

 

Qayıt gəl...

 

 

15.10.2019

Buynuz

 

Musa Yaqub

Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.- 26 oktyabr. S. 12-13.